Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Polybius (Yunanca: Πολύβιος; İngilizce: Polybius), (d. MÖ 203 – ö. MÖ 120), Helenistik dönemi ayrıntılarla ele alan antik Yunan tarihçisi. Yunanca (Ἱστορίαι - Historíai) (Tarihler) adını taşıyan 40 ciltten oluşan ama günümüze ancak ilk 4 cildi kalmış olan tarih eserinde MÖ 264 - MÖ 146 dönemindeki Akdeniz havzasındaki tarihsel gelişmeleri antik Grekler ve Romalılar görüş açısından ve evrensel tarih anlayışı ile ayrıntılı olarak incelemiştir. Bu dönemde Polibios, Antik Roma Cumhuriyeti'nin antik dönemde Akdeniz havzası dünyasında hakim devlet olmasına doğru gelişmeleri anlatmaktadır. Bu Romalılar üstünlüğünün en zirveye eriştiği Üçüncü Pön Savaşı'nı ve şahsen katıldığı MÖ 146'da Kartaca Muharebesi ve Kartaca'nın Romalılara tarafından alınıp talan edilip harap edilişini anlatmaktadır.
Polibios | |
|---|---|
 | |
| Doğum | MÖ 203 Megalopolis, Yunanistan |
| Ölüm | MÖ 120 |
| Milliyet | Yunan |
| Meslek | Tarihçi |
Polibios, Mora yarımadasında bulunan Arkadya bölgesinin Megalopolis kentinde doğup yetişmiştir. Babası o bölgede bulunan bağımsiz şehir devletleri ve orta ve kuzeydeki şehir devletleri tarafından idare koordinasyonu için kurulmuş bir konfederasyon olan Achaea Ligi askerî gücü ve devlet idaresinde önemli rol oynamakta idi. Polibios da babasının yanında ve onu takiben Kuzey ve orta Mora yarımadasında yaşadığı dönemde yüksek bir yönetmen olmuştur. Tam bu sırada Roma Cumhuriyeti ile Makedonya Kralı Pirus ile 'na girişmiş; Balkanlar, Atik yarımadası ve Mora yarımadası'nı eline geçirmek amacıyla Antik Romalıların saldırılarına sahne olmuştur. Achaea Ligi'ni ellerine geçiren Romalılar bu devletin önemli yöneticilerinden 1000 küsur Achea Ligi idareci asilini, bu arada Polibios'u, rehine olarak Roma'ya götürmüşlerdir. Polibios bundan sonra antik Roma'da 17 yıl yaşamıştır. MÖ 146'da Romalıların isyan eden Korint kentini alıp talan etmesinden sonra Polibios Mora yarımadasına dönmüştür. Roma'da önemli politikacıları tanımış olan Polibios bu bölgenin Roma'ya bağlı olarak yönetilmesi için atanmıştır. Polibios bu bölgenin Roma'ya bağımlı olarak idare edilebilmesi için yeni politik düzenleri ortaya çıkarmış ve bunların ilk işleyişlerinde devlet idaresini üzerine almıştır. Bu dönem yaşamı hakkında İskenderiye ve şart'ta gittiği; önemli Romalı genç Scipio Aemilianus ve Rodoslu Panetiatus ile siyaset hakkında mektuplaştığı ve Afrika Ekvator havzasında yaşananlar hakkında elimize geçmemiş bir risale yazdığı ancak bilinmektedir. Değişik kaynaklardan öğrenildiğine göre 80 yaşlarında iken Polibios attan düşerek ölmüştür.
Polibios'un hazırlamış olduğu tarih eseri ve bu eserinde analitik olarak ele aldığı konular, yaşadığı dönemlerden itibaren ve sonraki yüzyıllarda Antik Roma tarihi yazarlarını yakından etkilemiştir. Özellikle bu tarih kitabında ilk defa ele alınan devlet yönetiminde kuvvetler ayrılığı prensibine göre yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrılmasını içeren "karışık anayasal" idare hakkındaki fikirleri daha sonra 18. yüzyılda Montesquieu tarafından De l'Esprit des Lois (Kanunların Ruhu) ilkesi olarak ayrıntılı olarak ifade edilmiş ve ABD Anayasası'nın hazırlanmasında kullanılmıştır. Polibios'un tarih eserindeki siyasi anlayışı, bugün Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler gibi çeşitli disiplinlerde çalışma malzemesi olarak kabul edilmektedirler.
Eserleri
Kayıp eserleri
Polibios'un yazdığı eserlerin çoğunluğu yüzyıllar geçtikçe kaybolup günümüze kadar gelememişlerdir. İlk eserlerinden biri, MÖ 253 – MÖ 183 döneminde yaşamış Yunan devlet adamı olan Philopoemen hakkındadır. Polibios'un bu eseri kaybolmakla beraber bu eserin içeriğinin Plutarkhos'un MS 2. yüzyıl sonunda yazmış olduğu Paralel Yaşamlar adlı tanınmış biyografi eserinde bulunan Philopoemen hayatına ait bölümün ana kaynağı olduğu kabul edilmektedir.
Polibios'un gayet ayrıntılı olarak işleyip "Taktikler" adını verdiği uzunca bir deneme eseri de kayıptır. Bu eserinde Polibios'un Antik Yunan ve Roma ordularının kullandıkları askerî taktikleri hakkında uzun detaylı tasvirler yaptığı bilinmektedir. Bu eserin bir kısmının Polibios'un "Tarihler" adlı eseri içeriğinde bulunduğu; ama Tarihler eserinin bu kısmının da kayıp olduğu kabul edilmektedir.
Polibios'un diğer bir kayıp olmuş eseri bir tarihi monograf olan Romalıların İspanya'da yaptıkları 'nın son safhasında kıyılarında yaşayan bir kabile ile yaptıkları hakkında olduğu bilinmektedir.
Tarihler adlı eseri
Polibios'un en büyük ve en önemli eserinin adı Tarihler'dir. Bu eserin 40 cilt olduğu bilinmektedir. Fakat elimizde tümüyle detaylı olarak sadece ilk beş kitap (Kitap I 'den Kitap V'e kadar) bulunmaktadır. Kitap VI'nın bazı kayıp kısımları hariç önemli kısımları da elimize geçmiştir. Fakat diğer 34 kitaptan ancak kısa parçalar günümüze gelebilmiş ve diğer parçalar kaybolmuştur.
Bununla beraber elimize geçen kısımlara dayanarak Polibios'un Roma tarihinin incelemesi ve analizinde, tarihçi (MÖ 234-149) ile birlikte tarihçiliğin babası olduğu kabul edilmektedir. Polibios'un Tarihler eseri MÖ 264-MÖ 146 dönemini kapsamaktadır. Bu dönemin içinde eserinin teksif olduğu dönem MÖ 220 - MÖ 167'de Roma'nın baş düşmanı olarak kabul ettiği Kartaca ile yaptığı Pön Savaşları ve bu savaşlarda etap etap Kartacalıları yenip Roma'nın Akdeniz'de en güçlü egemen devlet olması dönemidir.
Tarihler eserinin Kitap I ile Kitap V bölümü, Polibios'un yaşadığı dönemde Akdeniz'de kıyıları olan önemli devletlerin, bunlar arasında özellikle mevcut olan antik Yunan şehir devletleri ve Ptolemaios Hanedanı altında Mısır'ın politikalarına devlet devlet ayrıntılarla hasredilmiştir ve bundan sonra bunların birbirleri ile olan "karşılıklı ilişkileri" ortaya çıkartılmaktadır. Polibios Kitap VI'da antik Romlıların en sonunda Akdeniz'de en güçlü egemen devlet olmayı başarmasına önemli neden olan politik, askerî ve moral kurumları ele almaktadır. Birinci Pön Savaşı ve İkinci Pön Savaşı'nı Polibios bu eserinde incelemektedir. Polibios Hannibal ile Publius Cornelius Scipio Africanus Major arasında yapılan Ticinus Muharebesi, Trebia Muharebesi, , Lilybaeum Muharebesi ve gibi askerî çatışmaları kronik olarak ele almıştır. Polibios, Roma'nın Akdeniz'de tek egemen güç olması sonucunun meydana çıkmasını, Romalıların gelenekleri ve kurumları ile asil faaliyetlere önem vermeleri, erdemliliği sevmeleri; ailelerine ve yaşlılarına hürmet göstermeleri ve tanrılarından korkmaları olarak açıklamaktadır.
Kitap VII'den ele geçen kısımlarda Polibios bu kitapta bir tarihçinin baş görevini belgelerin analizi, coğrafi bilgilerin yararlı olanların tekrar gözden geçirilmesi ve siyasi tecrübelilik olarak tanımlamaktadır. Polibios tarihinde kronik olarak ele aldığı olayların ancak bunlara katkıda bulunmuş olanların anlatıları ile teyit edilmesinden sonra yazıya geçirilebileceğini savunmakta idi. Böylece tarih yazmada tarihçinin aynı iyi ahlaklı bir gazeteci gibi ancak gerçekleri aksettirmesini savunanlardan ilki olmuştur. Polibios, tarih yazdığı dönemde profesyonel bir tarihçinin gerçeği ve uydurmayı birbirinden ayrıma gücünü kazanmak için politika tecrübesi gerektiğini ve yine bir profesyonel tarihçinin olayların doğruluğunu yargılayabilmesi için ele alınan konunun içinde geçtiği coğrafi mevkıleri iyi bilmesi gerektiğini iddia etmiştir. Bu prensiplere uyan Polibios'un şahsen siyaset ve askerlik tecrübeleri bulunmaktaydı ve geniş olarak Akdeniz havzasında seyahat etmişti.
Polibius tarihini yazmakta iken antik Yunan ve Romalı yazılı kaynakları da elden geçirip bunlardan faydalandığını bildirmektedir. Ama faydalandığını iddia ettiği bu kaynakları hazırlayanların isimleri eserinde bulunmamaktadır. Ancak Kitap XII'den elimize geçen parçalarda kendinin ele aldığı dönemin tarihini ele alan Timaeus'un yazdığı eseri incelemektedir. Polibios Timeaus'un tarihinin Romalılar tarafında yanlı olduğunu ve doğruluğu şüpheli ve gerçeklere uymayan kısımlar ihtiva ettiğini iddia etmektedir.
Şifreleme
Antik Yunanistan'da askerî ve ticari bilginin güvenli bir şekilde iletimini sağlayabilmek için Yunanlar bazı şifreleme sistemleri geliştirdiler. Polybius damatahtası denen bir cihaz kullanarak metin şifrelemenin temellerini ortaya koydu.
Polybius Damatahtası
Polybius damatahtasının, alfabenin harflerini içeren beşe beşlik bir ızgaradan oluştuğu bilinir. Ancak bu ızgara, kullanılan alfabenin, hatta şifrelenecek metnin içerdiği alfabe harfleri sayısına bağlı olarak istenen boyutta (n × m, n,m) tasarlanabilir. Her harf, ilki harfin bulunduğu satır ve ikincisi de sütun olmak üzere iki sayıya dönüştürülür. A için 11, B harfi için 12 ve sonraki harfler için ilgili sayılar eşleşir.
Polybius şifrelemesinin zayıf yönleri
Polybius şifrelemesinde her sayı (ya da simge) tek bir harfi ifade ettiğinden, dilin yapısından hareketle böyle bir şifreyi çözmek zor değildir. Şifreli metnin boyunun uzun olması da deşifrelemeyi kolaylaştırır. Daha büyük damatahtaları kullanılarak ve alfabe bitiminde alfabeyi yeni baştan yazarak, aynı harfi birkaç sayıyla da göstererek şifreyi çözmek daha zorlaştırılabilir. Dilbilim kurallarına uymayan ya da çok sık şifreleme hatası yapan birinin şifresini çözmek zaman alabilir ama yine de metin çok uzunsa deşifrelemek zor değildir.
Şifreleme algoritması
Şifrelenecek metnin her harfi için, damatahtasında o harfe denk gelen satır ve sütun numarası ile bir sayı bulunur. Örneğin; şifrelenecek metin poliybius ise,
- p harfi için 4. satır 5. sütun ---> 45,
- o harfi için 6. satır 1. sütun ---> 61 ... şeklinde tüm harfler damatahtasındaki sayılar ile eşleştirilerek her harf için birer sayı bulunur.
Sonuçta bu değerler birleştirildiğinde şifreli mesaj aşağıdakine benzer şekilde elde edilmiş olur. polybius --> 4561...
Deşifreleme algoritması
Şifrelenmiş metin deşifrelenirken bu defa tablo, tersten kullanılır.Açmak istenilen metin 456123 olsun.Bu metni deşifrelemek için satır /sütun sırası kullanılır.
- ilk sayı 4, dolayısıyla 4. satıra bakılır, ikinci sayı 5 dolayısıyla 5. sütuna bakılır –> p
- üçüncü sayı 6, dolayısıyla 6. satıra bakıyoruz, dördüncü sayı 1 dolayısıyla 1. sütuna bakıyoruz –> o
şeklinde devam edilerek açık metin elde edilir.
Kaynakça
- ^ Montesquieu (Tr.cev. Fehmi Badas (1.bas. 2011; son bas.2015) Kanunların Ruhu Üzerine, İstanbul:Hiperlink
- Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Polybius" maddesi kaynaklıdır. Online: [1] 22 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Dış kaynaklar
- Walbank, Frank W. (1972) Polybius, University of California Press (İngilizce)
- Walbank, Frank W. A Historical Commentary on Polybius, Oxford: Oxford University Press (İngilizce)
- Cilt. I (1957) Commentary on Books I–VI. (Kitap I-VI tefsirleri)
- Cilt. II (1967) Commentary on Books VII–XVIII (Kitap VII-XVIII tefsirleri)
- Cift. III (1979) Commentary on Books XIX–XL (Kitap XIX-XL tefsirleri)
Dıș bağlantılar
- Filozof.net websitesinde "Polybius Kimdir, Hayatı, Eserleri Hakkında Bilgi" maddesi. Online:[2] 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Perseus.tuftz.edu websitesinde Hopper çevirmenlik ve editörlüğünde "Polybius, Histories" adıyla Polybius'un, Tarihler kitabının İngilizceye çevirisi. Online:[3][](İngilizce)
- Polybius, (İng.çev. Evelyn Shirley Shuckburgh) (2013) The Histories of Polybius 2 Cilt, Project Guttenburg 2 cilt İngilizce edisyonu. Online: Cilt 1 - [4] 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve cilt 2 [5] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Polybius (İng.çev. W. R. Paton) (1922) "The Histories (Paton translation)" Book I - Book IV, Wikisource websitesi, Online:[6] 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Polybius Yunanca Polybios Ingilizce Polybius d MO 203 o MO 120 Helenistik donemi ayrintilarla ele alan antik Yunan tarihcisi Yunanca Ἱstoriai Historiai Tarihler adini tasiyan 40 ciltten olusan ama gunumuze ancak ilk 4 cildi kalmis olan tarih eserinde MO 264 MO 146 donemindeki Akdeniz havzasindaki tarihsel gelismeleri antik Grekler ve Romalilar gorus acisindan ve evrensel tarih anlayisi ile ayrintili olarak incelemistir Bu donemde Polibios Antik Roma Cumhuriyeti nin antik donemde Akdeniz havzasi dunyasinda hakim devlet olmasina dogru gelismeleri anlatmaktadir Bu Romalilar ustunlugunun en zirveye eristigi Ucuncu Pon Savasi ni ve sahsen katildigi MO 146 da Kartaca Muharebesi ve Kartaca nin Romalilara tarafindan alinip talan edilip harap edilisini anlatmaktadir PolibiosDogumMO 203 Megalopolis YunanistanOlumMO 120MilliyetYunanMeslekTarihci Polibios Mora yarimadasinda bulunan Arkadya bolgesinin Megalopolis kentinde dogup yetismistir Babasi o bolgede bulunan bagimsiz sehir devletleri ve orta ve kuzeydeki sehir devletleri tarafindan idare koordinasyonu icin kurulmus bir konfederasyon olan Achaea Ligi askeri gucu ve devlet idaresinde onemli rol oynamakta idi Polibios da babasinin yaninda ve onu takiben Kuzey ve orta Mora yarimadasinda yasadigi donemde yuksek bir yonetmen olmustur Tam bu sirada Roma Cumhuriyeti ile Makedonya Krali Pirus ile na girismis Balkanlar Atik yarimadasi ve Mora yarimadasi ni eline gecirmek amaciyla Antik Romalilarin saldirilarina sahne olmustur Achaea Ligi ni ellerine geciren Romalilar bu devletin onemli yoneticilerinden 1000 kusur Achea Ligi idareci asilini bu arada Polibios u rehine olarak Roma ya goturmuslerdir Polibios bundan sonra antik Roma da 17 yil yasamistir MO 146 da Romalilarin isyan eden Korint kentini alip talan etmesinden sonra Polibios Mora yarimadasina donmustur Roma da onemli politikacilari tanimis olan Polibios bu bolgenin Roma ya bagli olarak yonetilmesi icin atanmistir Polibios bu bolgenin Roma ya bagimli olarak idare edilebilmesi icin yeni politik duzenleri ortaya cikarmis ve bunlarin ilk isleyislerinde devlet idaresini uzerine almistir Bu donem yasami hakkinda Iskenderiye ve sart ta gittigi onemli Romali genc Scipio Aemilianus ve Rodoslu Panetiatus ile siyaset hakkinda mektuplastigi ve Afrika Ekvator havzasinda yasananlar hakkinda elimize gecmemis bir risale yazdigi ancak bilinmektedir Degisik kaynaklardan ogrenildigine gore 80 yaslarinda iken Polibios attan duserek olmustur Polibios un hazirlamis oldugu tarih eseri ve bu eserinde analitik olarak ele aldigi konular yasadigi donemlerden itibaren ve sonraki yuzyillarda Antik Roma tarihi yazarlarini yakindan etkilemistir Ozellikle bu tarih kitabinda ilk defa ele alinan devlet yonetiminde kuvvetler ayriligi prensibine gore yasama yurutme ve yargi guclerinin birbirinden ayrilmasini iceren karisik anayasal idare hakkindaki fikirleri daha sonra 18 yuzyilda Montesquieu tarafindan De l Esprit des Lois Kanunlarin Ruhu ilkesi olarak ayrintili olarak ifade edilmis ve ABD Anayasasi nin hazirlanmasinda kullanilmistir Polibios un tarih eserindeki siyasi anlayisi bugun Siyaset Bilimi ve Uluslararasi Iliskiler gibi cesitli disiplinlerde calisma malzemesi olarak kabul edilmektedirler EserleriKayip eserleri Polibios un yazdigi eserlerin cogunlugu yuzyillar gectikce kaybolup gunumuze kadar gelememislerdir Ilk eserlerinden biri MO 253 MO 183 doneminde yasamis Yunan devlet adami olan Philopoemen hakkindadir Polibios un bu eseri kaybolmakla beraber bu eserin iceriginin Plutarkhos un MS 2 yuzyil sonunda yazmis oldugu Paralel Yasamlar adli taninmis biyografi eserinde bulunan Philopoemen hayatina ait bolumun ana kaynagi oldugu kabul edilmektedir Polibios un gayet ayrintili olarak isleyip Taktikler adini verdigi uzunca bir deneme eseri de kayiptir Bu eserinde Polibios un Antik Yunan ve Roma ordularinin kullandiklari askeri taktikleri hakkinda uzun detayli tasvirler yaptigi bilinmektedir Bu eserin bir kisminin Polibios un Tarihler adli eseri iceriginde bulundugu ama Tarihler eserinin bu kisminin da kayip oldugu kabul edilmektedir Polibios un diger bir kayip olmus eseri bir tarihi monograf olan Romalilarin Ispanya da yaptiklari nin son safhasinda kiyilarinda yasayan bir kabile ile yaptiklari hakkinda oldugu bilinmektedir Tarihler adli eseri Polibios un en buyuk ve en onemli eserinin adi Tarihler dir Bu eserin 40 cilt oldugu bilinmektedir Fakat elimizde tumuyle detayli olarak sadece ilk bes kitap Kitap I den Kitap V e kadar bulunmaktadir Kitap VI nin bazi kayip kisimlari haric onemli kisimlari da elimize gecmistir Fakat diger 34 kitaptan ancak kisa parcalar gunumuze gelebilmis ve diger parcalar kaybolmustur Bununla beraber elimize gecen kisimlara dayanarak Polibios un Roma tarihinin incelemesi ve analizinde tarihci MO 234 149 ile birlikte tarihciligin babasi oldugu kabul edilmektedir Polibios un Tarihler eseri MO 264 MO 146 donemini kapsamaktadir Bu donemin icinde eserinin teksif oldugu donem MO 220 MO 167 de Roma nin bas dusmani olarak kabul ettigi Kartaca ile yaptigi Pon Savaslari ve bu savaslarda etap etap Kartacalilari yenip Roma nin Akdeniz de en guclu egemen devlet olmasi donemidir Tarihler eserinin Kitap I ile Kitap V bolumu Polibios un yasadigi donemde Akdeniz de kiyilari olan onemli devletlerin bunlar arasinda ozellikle mevcut olan antik Yunan sehir devletleri ve Ptolemaios Hanedani altinda Misir in politikalarina devlet devlet ayrintilarla hasredilmistir ve bundan sonra bunlarin birbirleri ile olan karsilikli iliskileri ortaya cikartilmaktadir Polibios Kitap VI da antik Romlilarin en sonunda Akdeniz de en guclu egemen devlet olmayi basarmasina onemli neden olan politik askeri ve moral kurumlari ele almaktadir Birinci Pon Savasi ve Ikinci Pon Savasi ni Polibios bu eserinde incelemektedir Polibios Hannibal ile Publius Cornelius Scipio Africanus Major arasinda yapilan Ticinus Muharebesi Trebia Muharebesi Lilybaeum Muharebesi ve gibi askeri catismalari kronik olarak ele almistir Polibios Roma nin Akdeniz de tek egemen guc olmasi sonucunun meydana cikmasini Romalilarin gelenekleri ve kurumlari ile asil faaliyetlere onem vermeleri erdemliligi sevmeleri ailelerine ve yaslilarina hurmet gostermeleri ve tanrilarindan korkmalari olarak aciklamaktadir Kitap VII den ele gecen kisimlarda Polibios bu kitapta bir tarihcinin bas gorevini belgelerin analizi cografi bilgilerin yararli olanlarin tekrar gozden gecirilmesi ve siyasi tecrubelilik olarak tanimlamaktadir Polibios tarihinde kronik olarak ele aldigi olaylarin ancak bunlara katkida bulunmus olanlarin anlatilari ile teyit edilmesinden sonra yaziya gecirilebilecegini savunmakta idi Boylece tarih yazmada tarihcinin ayni iyi ahlakli bir gazeteci gibi ancak gercekleri aksettirmesini savunanlardan ilki olmustur Polibios tarih yazdigi donemde profesyonel bir tarihcinin gercegi ve uydurmayi birbirinden ayrima gucunu kazanmak icin politika tecrubesi gerektigini ve yine bir profesyonel tarihcinin olaylarin dogrulugunu yargilayabilmesi icin ele alinan konunun icinde gectigi cografi mevkileri iyi bilmesi gerektigini iddia etmistir Bu prensiplere uyan Polibios un sahsen siyaset ve askerlik tecrubeleri bulunmaktaydi ve genis olarak Akdeniz havzasinda seyahat etmisti Polibius tarihini yazmakta iken antik Yunan ve Romali yazili kaynaklari da elden gecirip bunlardan faydalandigini bildirmektedir Ama faydalandigini iddia ettigi bu kaynaklari hazirlayanlarin isimleri eserinde bulunmamaktadir Ancak Kitap XII den elimize gecen parcalarda kendinin ele aldigi donemin tarihini ele alan Timaeus un yazdigi eseri incelemektedir Polibios Timeaus un tarihinin Romalilar tarafinda yanli oldugunu ve dogrulugu supheli ve gerceklere uymayan kisimlar ihtiva ettigini iddia etmektedir SifrelemeAntik Yunanistan da askeri ve ticari bilginin guvenli bir sekilde iletimini saglayabilmek icin Yunanlar bazi sifreleme sistemleri gelistirdiler Polybius damatahtasi denen bir cihaz kullanarak metin sifrelemenin temellerini ortaya koydu Polybius Damatahtasi Polybius damatahtasinin alfabenin harflerini iceren bese beslik bir izgaradan olustugu bilinir Ancak bu izgara kullanilan alfabenin hatta sifrelenecek metnin icerdigi alfabe harfleri sayisina bagli olarak istenen boyutta n m n m tasarlanabilir Her harf ilki harfin bulundugu satir ve ikincisi de sutun olmak uzere iki sayiya donusturulur A icin 11 B harfi icin 12 ve sonraki harfler icin ilgili sayilar eslesir Polybius sifrelemesinin zayif yonleri Polybius sifrelemesinde her sayi ya da simge tek bir harfi ifade ettiginden dilin yapisindan hareketle boyle bir sifreyi cozmek zor degildir Sifreli metnin boyunun uzun olmasi da desifrelemeyi kolaylastirir Daha buyuk damatahtalari kullanilarak ve alfabe bitiminde alfabeyi yeni bastan yazarak ayni harfi birkac sayiyla da gostererek sifreyi cozmek daha zorlastirilabilir Dilbilim kurallarina uymayan ya da cok sik sifreleme hatasi yapan birinin sifresini cozmek zaman alabilir ama yine de metin cok uzunsa desifrelemek zor degildir Sifreleme algoritmasi Sifrelenecek metnin her harfi icin damatahtasinda o harfe denk gelen satir ve sutun numarasi ile bir sayi bulunur Ornegin sifrelenecek metin poliybius ise p harfi icin 4 satir 5 sutun gt 45 o harfi icin 6 satir 1 sutun gt 61 seklinde tum harfler damatahtasindaki sayilar ile eslestirilerek her harf icin birer sayi bulunur dd dd dd dd dd Sonucta bu degerler birlestirildiginde sifreli mesaj asagidakine benzer sekilde elde edilmis olur polybius gt 4561 Desifreleme algoritmasi Sifrelenmis metin desifrelenirken bu defa tablo tersten kullanilir Acmak istenilen metin 456123 olsun Bu metni desifrelemek icin satir sutun sirasi kullanilir ilk sayi 4 dolayisiyla 4 satira bakilir ikinci sayi 5 dolayisiyla 5 sutuna bakilir gt p ucuncu sayi 6 dolayisiyla 6 satira bakiyoruz dorduncu sayi 1 dolayisiyla 1 sutuna bakiyoruz gt o dd dd seklinde devam edilerek acik metin elde edilir Kaynakca Montesquieu Tr cev Fehmi Badas 1 bas 2011 son bas 2015 Kanunlarin Ruhu Uzerine Istanbul Hiperlink ISBN 9789757670414 Bu madde kismen Ingilizce Wikipedia Polybius maddesi kaynaklidir Online 1 22 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Dis kaynaklarWalbank Frank W 1972 Polybius University of California Press Ingilizce Walbank Frank W A Historical Commentary on Polybius Oxford Oxford University Press Ingilizce Cilt I 1957 Commentary on Books I VI Kitap I VI tefsirleri Cilt II 1967 Commentary on Books VII XVIII Kitap VII XVIII tefsirleri Cift III 1979 Commentary on Books XIX XL Kitap XIX XL tefsirleri Diș baglantilarFilozof net websitesinde Polybius Kimdir Hayati Eserleri Hakkinda Bilgi maddesi Online 2 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Perseus tuftz edu websitesinde Hopper cevirmenlik ve editorlugunde Polybius Histories adiyla Polybius un Tarihler kitabinin Ingilizceye cevirisi Online 3 olu kirik baglanti Ingilizce Polybius Ing cev Evelyn Shirley Shuckburgh 2013 The Histories of Polybius 2 Cilt Project Guttenburg 2 cilt Ingilizce edisyonu Online Cilt 1 4 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve cilt 2 5 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Polybius Ing cev W R Paton 1922 The Histories Paton translation Book I Book IV Wikisource websitesi Online 6 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce