Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tuğrul (تغرل), Divânu Lügati't-Türk'te Togrıl olarak tanımlanan,Dumrul adı ile de bilinen,gündüz yırtıcı kuşları (Falconiformes) takımında yer alan atmacagiller (Accipitridae) familyasından bir kuş, çakırdoğan (Accipiter gentilis).Macar ve Türk mitolojisinde önemli bir yere sahiptir. Toğrul veya Doğrul olarak da söylenir.
Türk mitolojisinde Zümrüdüanka olarak da bilinen Simurg'un karşılığı olarak geçmektedir. Alp Kara Kuş (kartal),Karakuş (kartal türünden kuşlar),Akbaba veya Kerkenez anlamındaki Kerkes kuşu ile Akdoğan anlamındakiSungur gibi isimler de aynı anlamda kullanılmıştır. Selçuklu sanatında doğunun ve batının hükumdarı anlamındaki çift başlı kartal tasvirlerinden bazılarının boyunlarında halka olması sebebi ile Anka'ya benzetilmesi bu iki efsanevi kuşun birleştiği söylenilir. Bu günümüz tarihçilerinin tespiti olmakla beraber tahminden öteye gidemeyen bir benzetmedir. Genel kanı bu mitolojik canlının sadece Macar (Finn-Ogur) ve Türk mitolojisiyle alakalı olduğudur.
Türk mitolojisinde doğaüstü nitelikleri olan kızıl renkli devasa bir kuştur. Anka Kuşu'nu akla getirir. Ölümsüzlüğü ve yeniden dirilişi simgeler. Her gün yeniden doğar. Anka Kuşu diğer pek çok Dünya uluslarının mitolojilerinde de değişik adlarla mevcuttur. Ancak Türk mitolojisindeki bu kuşun diğer mitolojilerdeki benzerlerinden en önemli farkı tek başına olmayıp bir benzerinin hatta ikizinin bulunmasıdır. Konrul Kuşu, Toğrul Kuşu ile birlikte anılır. Her ikisi de Anka kuşunun tüm niteliklerini barındırırlar. Toğrul Kuşu yeraltına da inebilir. Atilla Han’ın ve bazı Oğuz boylarının bayraklarında yer almıştır. Oğuz Kağan ilk eşini, başında Tuğrul Kuşu olan bir ağacın kovuğunda bulmuştur. Macarlar armalarında yer alan bu kuşa “Turul” derler. Bir efsaneye göre Toğrul Kuşu Moğolları, Konrul Kuşu ise Türkleri simgeler. Yiğitleri kanatlarının altına alıp yardım eder, ne isterse yapacağını söyler. Tüyleri sihirlidir, iki tüyünü birbirine sürtünce zenci bir cin gelir ve üç dileği yerine getirir. Ufuk noktasının ötesindeki sonsuz denizde bulunan kafdağının ardındaki karanlıkta yaşar.
Attila'nın ve bazı Oğuz boylarının bayraklarında Tuğrul kuşu yer almıştır.Oğuz Kağan Destanı'nda Oğuz eşini tepesinde bir tuğrul kuşu bulunan bir ağacın kovuğunda bulur. Bahaeddin Ögel'e göre Atilla'nın kalkanının üzerinde bir kuş (doğan) resmi vardır. Daha sonra Macar geleneğnde bu kuşun başına bir de taç koyulmuştur. Kral Geza zamanındaki Macarlar bu armayı tüm her yerde kullanmışlardır.
Etimoloji
(Toğ/Doğ) kökünden türemiştir. Doğan (yeniden dirilen) anlamlarını taşır. Doğan adlı bir kuşun bulunması da bu sözcüğün kuşlarla olan bağlantısını açıkça ortaya koyar. Ayrıca doğa, doğurmak sözcükleri ile de kökendeştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.[]
- ^ "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.[]
- ^ Doç. Dr. Ali Duymaz. (PDF). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 1 Sayı: 1 Yıl: 1998. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.[]
- ^ "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.[]
- ^ Sembol, Efe. "Türklerde Şamanizm ve Sanatçı". .yenihaber.be. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.[]
- ^ . TDK. 28 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ Yard. Doç. Dr. Erdoğan Altınkaynak. . erdoganaltinkaynak.com. 15 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ H. Dilek Batîslam. (PDF). Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi,İstanbul 2002, 185-208. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ a b Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi (Cilt-1, Sayfa 592)
- ^ a b Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) 7 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ . mhp-kadikoy.org.tr. 13 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ Kurtoğlu, Fevzi (1987), Türk Bayrağı ve Ay yıldız, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- ^ . zezefilm.com. 15 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2009.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Tuğrul (mitoloji) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tugrul تغرل Divanu Lugati t Turk te Togril olarak tanimlanan Dumrul adi ile de bilinen gunduz yirtici kuslari Falconiformes takiminda yer alan atmacagiller Accipitridae familyasindan bir kus cakirdogan Accipiter gentilis Macar ve Turk mitolojisinde onemli bir yere sahiptir Togrul veya Dogrul olarak da soylenir Macaristan in Komarom Esztergom vilayetine bagli Tatabanya da bulunan bir tugrul kusu heykeli Turk mitolojisinde Zumruduanka olarak da bilinen Simurg un karsiligi olarak gecmektedir Alp Kara Kus kartal Karakus kartal turunden kuslar Akbaba veya Kerkenez anlamindaki Kerkes kusu ile Akdogan anlamindakiSungur gibi isimler de ayni anlamda kullanilmistir Selcuklu sanatinda dogunun ve batinin hukumdari anlamindaki cift basli kartal tasvirlerinden bazilarinin boyunlarinda halka olmasi sebebi ile Anka ya benzetilmesi bu iki efsanevi kusun birlestigi soylenilir Bu gunumuz tarihcilerinin tespiti olmakla beraber tahminden oteye gidemeyen bir benzetmedir Genel kani bu mitolojik canlinin sadece Macar Finn Ogur ve Turk mitolojisiyle alakali oldugudur Turk mitolojisinde dogaustu nitelikleri olan kizil renkli devasa bir kustur Anka Kusu nu akla getirir Olumsuzlugu ve yeniden dirilisi simgeler Her gun yeniden dogar Anka Kusu diger pek cok Dunya uluslarinin mitolojilerinde de degisik adlarla mevcuttur Ancak Turk mitolojisindeki bu kusun diger mitolojilerdeki benzerlerinden en onemli farki tek basina olmayip bir benzerinin hatta ikizinin bulunmasidir Konrul Kusu Togrul Kusu ile birlikte anilir Her ikisi de Anka kusunun tum niteliklerini barindirirlar Togrul Kusu yeraltina da inebilir Atilla Han in ve bazi Oguz boylarinin bayraklarinda yer almistir Oguz Kagan ilk esini basinda Tugrul Kusu olan bir agacin kovugunda bulmustur Macarlar armalarinda yer alan bu kusa Turul derler Bir efsaneye gore Togrul Kusu Mogollari Konrul Kusu ise Turkleri simgeler Yigitleri kanatlarinin altina alip yardim eder ne isterse yapacagini soyler Tuyleri sihirlidir iki tuyunu birbirine surtunce zenci bir cin gelir ve uc dilegi yerine getirir Ufuk noktasinin otesindeki sonsuz denizde bulunan kafdaginin ardindaki karanlikta yasar Attila nin ve bazi Oguz boylarinin bayraklarinda Tugrul kusu yer almistir Oguz Kagan Destani nda Oguz esini tepesinde bir tugrul kusu bulunan bir agacin kovugunda bulur Bahaeddin Ogel e gore Atilla nin kalkaninin uzerinde bir kus dogan resmi vardir Daha sonra Macar gelenegnde bu kusun basina bir de tac koyulmustur Kral Geza zamanindaki Macarlar bu armayi tum her yerde kullanmislardir Etimoloji Tog Dog kokunden turemistir Dogan yeniden dirilen anlamlarini tasir Dogan adli bir kusun bulunmasi da bu sozcugun kuslarla olan baglantisini acikca ortaya koyar Ayrica doga dogurmak sozcukleri ile de kokendestir Ayrica bakinizKonrul Oksoko Simurg ZuzuloKaynakca Buyuk Turkce Sozluk TDK 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 Buyuk Turkce Sozluk TDK Erisim tarihi 1 Agustos 2009 olu kirik baglanti Buyuk Turkce Sozluk TDK Erisim tarihi 1 Agustos 2009 olu kirik baglanti Doc Dr Ali Duymaz PDF Balikesir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Cilt 1 Sayi 1 Yil 1998 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 Buyuk Turkce Sozluk TDK Erisim tarihi 1 Agustos 2009 olu kirik baglanti Buyuk Turkce Sozluk TDK Erisim tarihi 1 Agustos 2009 olu kirik baglanti Sembol Efe Turklerde Samanizm ve Sanatci yenihaber be Erisim tarihi 1 Agustos 2009 olu kirik baglanti TDK 28 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 Yard Doc Dr Erdogan Altinkaynak erdoganaltinkaynak com 15 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 H Dilek Batislam PDF Turk Kulturu Incelemeleri Dergisi Istanbul 2002 185 208 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 a b Bahaeddin Ogel Turk Mitolojisi Cilt 1 Sayfa 592 a b Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 7 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi mhp kadikoy org tr 13 Ocak 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2009 Kurtoglu Fevzi 1987 Turk Bayragi ve Ay yildiz Turk Tarih Kurumu Yayinlari zezefilm com 15 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2009 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tugrul mitoloji ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur