Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Miso, (Japonca: 味噌) fermente edilmiş bir Japon yiyeceği. Geleneksel Japon yemeği miso çorbasında da (misoşiru) kullanılır. Soya fasulyesi, pirinç veya arpanın, deniz tuzu ve ko-ji adlı mantarla fermentasyonu ile elde edilen bir çeşit hamurdur. Normalde tuzlu bir tadı vardır ama kullanılan malzemeler ve fermantasyon yöntemine bağlı olarak tadı farklı biçimlerde ortaya çıkar. Bu çeşitlilik içinde bazı misolar tatlı da olabilir. Japon beslenmesinde önemli bir konumu vardır, diyet yiyeceği olarak da kullanılır.
Tarih
Bir söylenceye göre misonun ortaya çıkışının sebebi savaşlar ve uzun süren kuşatmalardır:
- Eskiden Şogun'un zamanında kuşatmalar aylarca, bazen yıllarca sürerdi. Amaç kuşatma altındaki samuraylar ve köylüler aç bırakıp onları teslime zorlamaktı. Uzun bir kuşatma altında açlıkla mücadele edilen bir yerde, mayalanmış fasulyeleri yiyen bir at görenlerin aklına, insanların da bu şekilde beslenebileceği gelir. Bu sayede insanlar açlıktan ölmeden kuşatmadan kurtulmayı başarır ve miso ortaya çıkmış olur.
Japon tarihinde Edo dönemini inceleyen bir araştırmacının iddiasına göre misonun kökeni antik Çin'e dayanır. O dönemde miso, hishio ve kuki olarak da adlandırılıyordu.
dönemine kadar miso, soya fasulyesi öğütülmeden natto gibi yapılıyordu. Kamakura döneminde yaygın bir yemek, bir kase pirinç, biraz kurutulmuş balık, yeterli miktarda miso ve taze sebzeden oluşurdu. döneminde ise budist rahipler soya fasulyesinin öğütülüp hamur kıvamına getirilebildiğini fark etti. Böylelikle misonun diğer yiyeceklere tat vermek için kullanıldığı yeni yemek hazırlama yöntemleri ortaya çıkmış oldu.
Kullanım
Miso Japonya'da miso şiru (味噌汁 - miso çorbası) içinde kullanılır. Nüfusun çoğunluğunca her gün tüketilen bir yiyecektir. Çoğu aşçı misonun birkaç dakikadan fazla pişirilmemesini ve besin değerini düşürmemek için kısık ateşten daha sıcakta pişirilmemesini önerir. Özellikle Japon olmayanlar misoyu hazırladıkları yemeğe ancak diğer içerik soğuduktan sonra eklerler. Miso ve soya fasulyesi Japon mutfağında önemli rol üstlendiği için çeşitli pişirilmiş miso yemekleri de vardır:
- (soya peynirine bulanmış mangalda ızgara miso)
- (haşlanmış pirinç hamuruna bulanmış mangalda ızgara miso)
- Ağır ateşte pişirilmiş sebze ya da mantarlı miso
Balık da, miso ve sake içinde gece boyunca terbiye edildikten sonra ızgarada pişirilebilir. Japonya'da, mısır hazırlamanın standart şekli mısırı misoya bulayıp alüminyum folyoya sarmak ve ızgarada pişirmektir. Misonun yemek yapımında bir diğer kullanımı da miso ve teriyakinin karıştırılmasıyla ortaya çıkan karma misoyaki aromasıdır.
Çeşitleri
Miso yapımında arpa, darı, pirinç, çavdar, buğday ve diğer tahıllar kullanılır. Son dönemlerde Japonya dışındaki ülkelerde üreticiler nohut, buğday, , , kenevir, eklenmiş ürünler satmaktadır. Fermantasyon süresi beş günden birkaç yıla kadar değişir. Misonun çeşitliliği onu sınıflandırmayı güç kılar, ama genelde bu, kullanılan tahıl türüne, rengine, tadına ve yapıldığı bölgeye göre yapılır.
- mugi (麦) - arpa
- tsubu (粒) - buğday/arpa
- aka (赤) - kırmızı, orta tat, (en çok kullanılan)
- hatço- (八丁) - bekletilmiş (veya füme), tadı keskin
- şiro (白) - pirinçli, tatlı, beyaz ve hafif
- şinşu - esmer pirinç
- genmai (玄米) - esmer pirinç
- avase (合わせ) - tabakalar halinde, (genellikle süpermarketlerde)
- moromi (醪) - iri parçalar halinde, sağlık için (ko-ji mikserden geçirilmemiştir)
- nanban (南蛮) - tıknaz, tatlı, sosa katmak için
- inaka (田舎) - çiftlik tipi
- taima (大麻) - kenevir tohumu
- sobamugi (蕎麦) - esmer buğday
- hadakamugi (裸麦) - çavdar
- meri (蘇鉄) - posasından yapılır, Budist tapınağı yiyeceğidir.
- gokoku (五穀) - "5 tahıl": soya fasulyesi, buğday, arpa ve iki çeşit darı.
Pirinçle yapılan miso (şinşu ve şiro miso çorbası dahil) kome miso olarak adlandırılır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- from the Miso Health Promotion Committee (İngilizce)
- Miso çorbasının içeriği veya yapılış tarifi (Türkçe).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Miso Japonca 味噌 fermente edilmis bir Japon yiyecegi Geleneksel Japon yemegi miso corbasinda da misosiru kullanilir Soya fasulyesi pirinc veya arpanin deniz tuzu ve ko ji adli mantarla fermentasyonu ile elde edilen bir cesit hamurdur Normalde tuzlu bir tadi vardir ama kullanilan malzemeler ve fermantasyon yontemine bagli olarak tadi farkli bicimlerde ortaya cikar Bu cesitlilik icinde bazi misolar tatli da olabilir Japon beslenmesinde onemli bir konumu vardir diyet yiyecegi olarak da kullanilir MisoTarihBir soylenceye gore misonun ortaya cikisinin sebebi savaslar ve uzun suren kusatmalardir Eskiden Sogun un zamaninda kusatmalar aylarca bazen yillarca surerdi Amac kusatma altindaki samuraylar ve koyluler ac birakip onlari teslime zorlamakti Uzun bir kusatma altinda aclikla mucadele edilen bir yerde mayalanmis fasulyeleri yiyen bir at gorenlerin aklina insanlarin da bu sekilde beslenebilecegi gelir Bu sayede insanlar acliktan olmeden kusatmadan kurtulmayi basarir vemisoortaya cikmis olur Japon tarihinde Edo donemini inceleyen bir arastirmacinin iddiasina gore misonun kokeni antik Cin e dayanir O donemde miso hishio ve kuki olarak da adlandiriliyordu donemine kadar miso soya fasulyesi ogutulmeden natto gibi yapiliyordu Kamakura doneminde yaygin bir yemek bir kase pirinc biraz kurutulmus balik yeterli miktarda miso ve taze sebzeden olusurdu doneminde ise budist rahipler soya fasulyesinin ogutulup hamur kivamina getirilebildigini fark etti Boylelikle misonun diger yiyeceklere tat vermek icin kullanildigi yeni yemek hazirlama yontemleri ortaya cikmis oldu KullanimMiso ile yapilmis miso corbasi Miso Japonya da miso siru 味噌汁 miso corbasi icinde kullanilir Nufusun cogunlugunca her gun tuketilen bir yiyecektir Cogu asci misonun birkac dakikadan fazla pisirilmemesini ve besin degerini dusurmemek icin kisik atesten daha sicakta pisirilmemesini onerir Ozellikle Japon olmayanlar misoyu hazirladiklari yemege ancak diger icerik soguduktan sonra eklerler Miso ve soya fasulyesi Japon mutfaginda onemli rol ustlendigi icin cesitli pisirilmis miso yemekleri de vardir soya peynirine bulanmis mangalda izgara miso haslanmis pirinc hamuruna bulanmis mangalda izgara miso Agir ateste pisirilmis sebze ya da mantarli miso Balik da miso ve sake icinde gece boyunca terbiye edildikten sonra izgarada pisirilebilir Japonya da misir hazirlamanin standart sekli misiri misoya bulayip aluminyum folyoya sarmak ve izgarada pisirmektir Misonun yemek yapiminda bir diger kullanimi da miso ve teriyakinin karistirilmasiyla ortaya cikan karma misoyaki aromasidir CesitleriMiso yapiminda arpa dari pirinc cavdar bugday ve diger tahillar kullanilir Son donemlerde Japonya disindaki ulkelerde ureticiler nohut bugday kenevir eklenmis urunler satmaktadir Fermantasyon suresi bes gunden birkac yila kadar degisir Misonun cesitliligi onu siniflandirmayi guc kilar ama genelde bu kullanilan tahil turune rengine tadina ve yapildigi bolgeye gore yapilir mugi 麦 arpa tsubu 粒 bugday arpa aka 赤 kirmizi orta tat en cok kullanilan hatco 八丁 bekletilmis veya fume tadi keskin siro 白 pirincli tatli beyaz ve hafif sinsu esmer pirinc genmai 玄米 esmer pirinc avase 合わせ tabakalar halinde genellikle supermarketlerde moromi 醪 iri parcalar halinde saglik icin ko ji mikserden gecirilmemistir nanban 南蛮 tiknaz tatli sosa katmak icin inaka 田舎 ciftlik tipi taima 大麻 kenevir tohumu sobamugi 蕎麦 esmer bugday hadakamugi 裸麦 cavdar meri 蘇鉄 posasindan yapilir Budist tapinagi yiyecegidir gokoku 五穀 5 tahil soya fasulyesi bugday arpa ve iki cesit dari Pirincle yapilan miso sinsu ve siro miso corbasi dahil kome miso olarak adlandirilir Ayrica bakinizJapon mutfagiKaynakcafrom the Miso Health Promotion Committee Ingilizce Miso corbasinin icerigi veya yapilis tarifi Turkce