I. Farnekes; 5. Pontus kralıdır. Babası III. Mithridatis, annesi Selevkoslu Leodike’dir. Babasından sonra genel kabule göre MÖ 185 yılında tahta geçmiştir. Ancak bu tarihi 197 yılına kadar uzatan görüşlerde bulunmaktadır.
Farnekes | |
---|---|
Farnekes’in görselinin basıldığı Tetradrahmi | |
Pontus Krallığının 5. Kralı | |
Hüküm süresi | M.Ö. 190 ya da 185-155 |
Önce gelen | III. Mithridatis |
Sonra gelen | IV. Mithridatis |
Ölüm | 155 |
Defin | Amasya |
Eş(ler)i | Nysa |
Çocuk(lar)ı | V. Mithridatis, Kapadokya Kraliçesi Nysa |
Hanedan | |
Babası | III. Mithridatis |
Annesi | Selevkoslu Leodike |
MÖ 183’de önemli liman kenti Sinop'u ele geçirmiştir. Sinopluların müttefiki Rodoslulur bu durumu Roma’ya şikâyet etse de MÖ 188’de imzalanan Apamea Antlaşması ile Anadolu topraklarında hegemonyasını genişleten Romalılar bu duruma sessiz kalmıştır.
Bu başarısından sonra daha da yayılmacı bir politika izleyen Farnekes, Pergamon Krallığı II. Eumenis ve Kapadokya Kralı IV. Ariarathes için tehdit oluşturmaya başlamıştır. Kısa süre sonra Kapadokya Krallığını işgal etmeye başlaması üzerine Pergamon Krallığı, Kapadokya, Bitinya, Kyzikos ve Hereaklia gibi krallık ve şehir devletleri kendisine karşı birlik oluşturup karşı saldırıya geçmiştir. Yaşanan çatışmalar sonucunda yenilmiş ve Roma Cumhuriyeti’nin de müdahil olmasıyla MÖ 178 gibi Sinop hariç aldığı Kapadokya ve Galatya topraklarından çekilmek zorunda kalmıştır. Yaşananlardan sonra stratejik konumu nedeniyle krallığının başkentini Amasya’dan Sinop’a taşımıştır.
Sinop’tan sonra Karadeniz sahili boyunca ilerleyişini sürdüren Farnekes tarafından Giresun Kalesi inşa ettirilmiş ve burada yeni oluşturulan ya da onarılan yerleşime de Farnakyas (Farnakia) adı verilmiştir.
Karadeniz kıyı şeridindeki hakimiyetini Karadeniz’in kuzeyindeki Kırım yarımadası ve diğer sahil kentleriyle müttefiklik kurarak onları barbar akınlarına karşı korumak amacıyla hamilik rolü üstlenmiştir ki bu durum ilerleyen yıllarda Pontus Krallığının hakimiyet sahasının buraları da içerecek şekilde genişlemesinde önemli rol oynayacaktır.
MÖ 170’de tahtta olduğu bilinmekle birlikte sonraki yılları hakkında bir süre bilgi bulunmamaktadır. Ancak Selevkos İmparatoru I. Dimitriosun diplomatik ilişkileri çerçevesinde III. Antiohos’un oğlu Prens Antiohos’un kızı Nysa ile evlendiği bilinmekte olupAtina ile iyileşen ilişkilerine istinaden MÖ 160/159 yılında yeni evlendiği eşi ve kendisi adına Delos’ta yazıtlar ve bronzdan heykeller dikilirken, altından taç verildiği göz önünde bulundurulduğunda bu tarihlerde hala Pontus kralı olduğu görülmektedir.
Genel kanı MÖ 155 yılında öldüğü şeklinde olup yerine kardeşi IV. Mithridatis geçmiştir.
Kaynakça
- ^ Doonan, Owen (2006). Sinop Landscapes: Exploring Connection in a Black Sea Hinterland (İngilizce). Pennsylvania: University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology. s. 74. ISBN .
- ^ Bakır, A., Aksoy, F., "Roma Hâkimiyetine Kadar Sinop Şehri", CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES, Sayı:11, Sayfa:45,46 Yıl:2018. URL: http://www.cahij.com/files/cahij_arsiv/1179306266_Abdulhalik%20BAKIR-Fatih%20AKSOY-s.25-64.pdf. Erişim: 2020-1-1
- ^ Aydın, M., "GİRESUN KALESİ (1764-1840)", Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Cilt:12, Sayı:12, Sayfa:40 Yıl:2012. URL: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/106406 15 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2020-1-1
- ^ Arslan, Murat (Ocak 2007). MITHRADATES VI EUPATOR Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul: Odin Yayıncılık 1. Baskı. s. 65,66. ISBN .
- ^ Grainger, John Downie (Ocak 2009). A Seleukid Prosopography and Gazetteer (İngilizce). Leiden: BRILL. s. 52. ISBN .
- ^ Mcging, Brian (1986). The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus (İngilizce). Leiden: E. J. BRILL. s. 32. ISBN .
Önce gelen: III. Mithridatis | Pontus kralı y. MÖ 185 - y. MÖ 155 | Sonra gelen: IV. Mithridatis |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Farnekes 5 Pontus kralidir Babasi III Mithridatis annesi Selevkoslu Leodike dir Babasindan sonra genel kabule gore MO 185 yilinda tahta gecmistir Ancak bu tarihi 197 yilina kadar uzatan goruslerde bulunmaktadir FarnekesFarnekes in gorselinin basildigi TetradrahmiPontus Kralliginin 5 KraliHukum suresiM O 190 ya da 185 155Once gelenIII MithridatisSonra gelenIV MithridatisOlum155DefinAmasyaEs ler iNysaCocuk lar iV Mithridatis Kapadokya Kralicesi NysaHanedanBabasiIII MithridatisAnnesiSelevkoslu Leodike MO 183 de onemli liman kenti Sinop u ele gecirmistir Sinoplularin muttefiki Rodoslulur bu durumu Roma ya sikayet etse de MO 188 de imzalanan Apamea Antlasmasi ile Anadolu topraklarinda hegemonyasini genisleten Romalilar bu duruma sessiz kalmistir Bu basarisindan sonra daha da yayilmaci bir politika izleyen Farnekes Pergamon Kralligi II Eumenis ve Kapadokya Krali IV Ariarathes icin tehdit olusturmaya baslamistir Kisa sure sonra Kapadokya Kralligini isgal etmeye baslamasi uzerine Pergamon Kralligi Kapadokya Bitinya Kyzikos ve Hereaklia gibi krallik ve sehir devletleri kendisine karsi birlik olusturup karsi saldiriya gecmistir Yasanan catismalar sonucunda yenilmis ve Roma Cumhuriyeti nin de mudahil olmasiyla MO 178 gibi Sinop haric aldigi Kapadokya ve Galatya topraklarindan cekilmek zorunda kalmistir Yasananlardan sonra stratejik konumu nedeniyle kralliginin baskentini Amasya dan Sinop a tasimistir Sinop tan sonra Karadeniz sahili boyunca ilerleyisini surduren Farnekes tarafindan Giresun Kalesi insa ettirilmis ve burada yeni olusturulan ya da onarilan yerlesime de Farnakyas Farnakia adi verilmistir Karadeniz kiyi seridindeki hakimiyetini Karadeniz in kuzeyindeki Kirim yarimadasi ve diger sahil kentleriyle muttefiklik kurarak onlari barbar akinlarina karsi korumak amaciyla hamilik rolu ustlenmistir ki bu durum ilerleyen yillarda Pontus Kralliginin hakimiyet sahasinin buralari da icerecek sekilde genislemesinde onemli rol oynayacaktir MO 170 de tahtta oldugu bilinmekle birlikte sonraki yillari hakkinda bir sure bilgi bulunmamaktadir Ancak Selevkos Imparatoru I Dimitriosun diplomatik iliskileri cercevesinde III Antiohos un oglu Prens Antiohos un kizi Nysa ile evlendigi bilinmekte olupAtina ile iyilesen iliskilerine istinaden MO 160 159 yilinda yeni evlendigi esi ve kendisi adina Delos ta yazitlar ve bronzdan heykeller dikilirken altindan tac verildigi goz onunde bulunduruldugunda bu tarihlerde hala Pontus krali oldugu gorulmektedir Genel kani MO 155 yilinda oldugu seklinde olup yerine kardesi IV Mithridatis gecmistir Kaynakca Doonan Owen 2006 Sinop Landscapes Exploring Connection in a Black Sea Hinterland Ingilizce Pennsylvania University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology s 74 ISBN 1 931707 65 0 Bakir A Aksoy F Roma Hakimiyetine Kadar Sinop Sehri CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES Sayi 11 Sayfa 45 46 Yil 2018 URL http www cahij com files cahij arsiv 1179306266 Abdulhalik 20BAKIR Fatih 20AKSOY s 25 64 pdf Erisim 2020 1 1 Aydin M GIRESUN KALESI 1764 1840 Karadeniz Incelemeleri Dergisi Cilt 12 Sayi 12 Sayfa 40 Yil 2012 URL https dergipark org tr tr download article file 106406 15 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2020 1 1 Arslan Murat Ocak 2007 MITHRADATES VI EUPATOR Roma nin Buyuk Dusmani Istanbul Odin Yayincilik 1 Baski s 65 66 ISBN 9789120219806 Grainger John Downie Ocak 2009 A Seleukid Prosopography and Gazetteer Ingilizce Leiden BRILL s 52 ISBN 90 04 10799 1 Mcging Brian 1986 The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator King of Pontus Ingilizce Leiden E J BRILL s 32 ISBN 90 04 07591 7 Once gelen III Mithridatis Pontus krali y MO 185 y MO 155 Sonra gelen IV Mithridatis