Apamea Antlaşması, MÖ 188 yılında Roma Cumhuriyeti ile Selefkî İmparatorluğu'nun hükümdarı III. Antiohos arasında yapılan bir barış antlaşmasıdır. Roma-Selefkî Savaşı'nı sona erdirmiştir. Antlaşma, Romalıların Thermopylae Muharebesi'nde (MÖ 191'de), Magnesia Muharebesi'nde (MÖ 190'da) kazandığı zaferlerden ve Roma ve Rodos denizlerinin Selefkî donanmasına karşı kazandığı zaferlerden sonra gerçekleşmiştir.
Anlaşmanın şartları
Appianus'a göre anlaşma, III. Antiohos'u Avrupa'yı ve Toros Dağları'nın batısındaki tüm Asya'yı tamamen terk etmeye zorlamıştır. Sahip olduğu tüm savaş fillerini teslim etmek zorundaydı ve tebaasını kontrol altında tutmak amacıyla on iki savaş gemisiyle sınırlıydı, ancak saldırıya uğrarsa daha fazlasını inşa etmesine izin verilmiştir. Antiohos'un "Torosların kuzeyinde" (yani Roma'nın müttefikleri Pergamon ve Rodos'a yeni devredilen topraklardan) paralı asker toplaması ve buralardan kaçakları eğlendirmesi yasaklanmıştır. Antiohos, Roma konsülünün seçeceği yirmi rehineyi vermek zorunda kalmıştır. Antiohos'un oğlu dışında rehineler her üç yılda bir değiştirilecekti. Gelecekte fil beslemeyecekti. Selefkîler, 15.000 talant gümüş borç tazminatı ödemek zorunda kaldılar: 500 Eğriboz talant hemen, Roma Senatosu anlaşmayı onayladığında 2.500 daha fazla ve ertesi on iki yıl boyunca her biri Roma'ya her yıl 1.000 talant taksit olarak teslim edilecekti. Selefkîler ayrıca 540.000 modii mısır tazminatını da kabul ettiler. Ayrıca II. Eumenis'un babası I. Attalos ile yaptığı anlaşma sonucu elde ettiği mallardan geriye kalanları da düşmanlarına ve Bergama Kralı II. Eumenes'e teslim etmek zorunda kalmıştır.
Roma, Küçük Asya'nın büyük bir kısmının kontrolünü Eumenes'e vermiştir. Antiohos, Kilikya bölgesini korurken, Likya ve Karya'nın büyük kısmı Rodos Peraia'sının bir parçası oldu. Helenistik krallar genellikle imzaladıkları herhangi bir anlaşmayı ömürleri boyunca onur gerekçesiyle kabul ederlerdi. Öte yandan mirasçıları, seleflerinin imzaladığı anlaşmaları kabul etmekten onur duymuyorlardı. Anlaşmanın denizcilik koşulları yürürlükten kalkmış gibi görünüyor, ancak diğer koşullar geçerliydi.
Anlaşma Frigya'daki Apameia'da resmileştirildi. Romalıların siyasi hegemonyalarını Doğu Akdeniz'e kadar genişletmelerine olanak sağlamıştır. Ancak o dönemde Roma'nın gücü Bergama ve Rodos gibi ikinci dereceden güçlerle ittifak kurma kapasitesine bağlı olduğu için hâlâ dolaylıydı. Sert tazminatlar Selefkî İmparatorluğu'nu zayıflattı, para sıkıntısına neden oldu ve Selefkîler krallıklarını yönetme yeteneklerini zayıflattı.
Sonraki etkisi
Roma, Selefkî gücünün bölgede yeniden ortaya çıkmasını engellemek için yeni bir savaş tehdidini kullandı. Altıncı Suriye Savaşı'nda Roma, MÖ 168'de Mısır ve Kıbrıs'ın çoğunu işgal ettikten sonra Selefkîler Ptolemaios Krallığı'nı yalnız bırakmaları konusunda ısrar etmiş ve Selefkî kralı IV. Antiohos isteksizce kabul etmiştir. Polybius'un Tarihleri, MÖ 162 gibi geç bir tarihte, bir Roma heyetinin Antakya'yı ziyaret ettiğini ve antlaşmanın şartlarını ihlal ederek Selefkî savaş fillerini dizginlemek ve Selefkî gemilerini yok etmek için Antlaşmayı bir bahane olarak kullandığını kaydetmiştir.
Kaynakça
Birincil kaynaklar
- Polybius of Megalopolis, World History, 21.42: text of the treaty
- Appian of Alexandria, Syriaca, 39: text of the treaty
- Titus Livy, Ab Urbe Condita, 38:
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Apamea Antlasmasi MO 188 yilinda Roma Cumhuriyeti ile Selefki Imparatorlugu nun hukumdari III Antiohos arasinda yapilan bir baris antlasmasidir Roma Selefki Savasi ni sona erdirmistir Antlasma Romalilarin Thermopylae Muharebesi nde MO 191 de Magnesia Muharebesi nde MO 190 da kazandigi zaferlerden ve Roma ve Rodos denizlerinin Selefki donanmasina karsi kazandigi zaferlerden sonra gerceklesmistir Apamea Antlasmasi ndan sonra Bergama acik mavi ve Rodos un acik yesil kazanimlarini gosteren Kucuk Asya haritasiAnlasmanin sartlariAppianus a gore anlasma III Antiohos u Avrupa yi ve Toros Daglari nin batisindaki tum Asya yi tamamen terk etmeye zorlamistir Sahip oldugu tum savas fillerini teslim etmek zorundaydi ve tebaasini kontrol altinda tutmak amaciyla on iki savas gemisiyle sinirliydi ancak saldiriya ugrarsa daha fazlasini insa etmesine izin verilmistir Antiohos un Toroslarin kuzeyinde yani Roma nin muttefikleri Pergamon ve Rodos a yeni devredilen topraklardan parali asker toplamasi ve buralardan kacaklari eglendirmesi yasaklanmistir Antiohos Roma konsulunun sececegi yirmi rehineyi vermek zorunda kalmistir Antiohos un oglu disinda rehineler her uc yilda bir degistirilecekti Gelecekte fil beslemeyecekti Selefkiler 15 000 talant gumus borc tazminati odemek zorunda kaldilar 500 Egriboz talant hemen Roma Senatosu anlasmayi onayladiginda 2 500 daha fazla ve ertesi on iki yil boyunca her biri Roma ya her yil 1 000 talant taksit olarak teslim edilecekti Selefkiler ayrica 540 000 modii misir tazminatini da kabul ettiler Ayrica II Eumenis un babasi I Attalos ile yaptigi anlasma sonucu elde ettigi mallardan geriye kalanlari da dusmanlarina ve Bergama Krali II Eumenes e teslim etmek zorunda kalmistir Roma Kucuk Asya nin buyuk bir kisminin kontrolunu Eumenes e vermistir Antiohos Kilikya bolgesini korurken Likya ve Karya nin buyuk kismi Rodos Peraia sinin bir parcasi oldu Helenistik krallar genellikle imzaladiklari herhangi bir anlasmayi omurleri boyunca onur gerekcesiyle kabul ederlerdi Ote yandan mirascilari seleflerinin imzaladigi anlasmalari kabul etmekten onur duymuyorlardi Anlasmanin denizcilik kosullari yururlukten kalkmis gibi gorunuyor ancak diger kosullar gecerliydi Anlasma Frigya daki Apameia da resmilestirildi Romalilarin siyasi hegemonyalarini Dogu Akdeniz e kadar genisletmelerine olanak saglamistir Ancak o donemde Roma nin gucu Bergama ve Rodos gibi ikinci dereceden guclerle ittifak kurma kapasitesine bagli oldugu icin hala dolayliydi Sert tazminatlar Selefki Imparatorlugu nu zayiflatti para sikintisina neden oldu ve Selefkiler kralliklarini yonetme yeteneklerini zayiflatti Sonraki etkisiRoma Selefki gucunun bolgede yeniden ortaya cikmasini engellemek icin yeni bir savas tehdidini kullandi Altinci Suriye Savasi nda Roma MO 168 de Misir ve Kibris in cogunu isgal ettikten sonra Selefkiler Ptolemaios Kralligi ni yalniz birakmalari konusunda israr etmis ve Selefki krali IV Antiohos isteksizce kabul etmistir Polybius un Tarihleri MO 162 gibi gec bir tarihte bir Roma heyetinin Antakya yi ziyaret ettigini ve antlasmanin sartlarini ihlal ederek Selefki savas fillerini dizginlemek ve Selefki gemilerini yok etmek icin Antlasmayi bir bahane olarak kullandigini kaydetmistir Kaynakca Gera Dov Judaea and Mediterranean Politics p 93 Cited in Portier Young p 79 1989 Judas Maccabaeus The Jewish Struggle Against the Seleucids Cambridge University Press s 547 548 ISBN 0521323525 Polybius Histories Book 31 Birincil kaynaklar Polybius of Megalopolis World History 21 42 text of the treaty Appian of Alexandria Syriaca 39 text of the treaty Titus Livy Ab Urbe Condita 38