Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Korumalı menşe adı (PDO), korumalı coğrafi işaret (PGI) ve garantili geleneksel spesiyaliteler (TSG) olarak bilinen üç Avrupa Birliği coğrafi işareti, geleneksel spesiyaliteleri programı, tarım ürünlerinin ve gıda maddelerinin isimlerini teşvik eder ve korur.
Üç programdan biri kapsamında kayıtlı ürünler, bu ürünlerin tanımlanmasına yardımcı olmak için o progamın logosuyla işaretlenebilir. Progamlar, tarım ürünleri ve gıda maddelerinin kalite şemalarına ilişkin 21 Kasım 2012 tarih ve 1151/2012 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Yönetmeliği tarafından sağlanan yasal çerçeveye dayanır. Bu yönetmelik AB içinde olduğu kadar AB Kuzey Irlanda içinde de geçerlidir. Tescilli ürünlerin korunması, AB ve AB üyesi olmayan ülkeler arasındaki ikili anlaşmalar yoluyla uluslararası düzeyde kademeli olarak genişletilmektedir. Ticarette yalnızca gerçekten o bölgeden gelen ürünlerin bu şekilde tanımlanmasına izin verilmesini sağlar.
Mevzuat ilk olarak 1992 yılında yürürlüğe girmiştir. Kanunun amacı, yöresel gıdaların ününü korumak, kırsal ve tarımsal faaliyetleri teşvik etmek, üreticilerin orijinal ürünleri için yüksek kar elde etmelerine yardım etmek, haksız rekabeti ortadan kaldırmak ve daha az kaliteli veya farklı tadda olabilen orijinal olmayan ürünlerle tüketicilerin aldatılmasını önlemektir. Eleştirmenler, AB tarafından koruma altına alınmak istenen pek çok ismin ticarette sıradanlaştığını ve korunmaması gerektiğini savunmaktadır.
Bu düzenlemeler şaraplar, peynirler, jambon, sosisler, deniz ürünleri, zeytinler, zeytinyağları, biralar, balzamik sirke, bölgesel ekmekler, meyveler, çiğ etler ve sebzelerin adlarını korur.
Bu düzenlemelere dayanarak, AB içinde (ve AB dışındaki belirli yargı bölgelerinde), gorgonzola, Parmigiano-Reggiano, feta peyniri, Waterford blaas,Herve peyniri, Melton Mowbray domuz turtaları, Piave peyniri, Asiago peyniri, camembert gibi yiyecekler, Herefordshire elma şarabı, konyak, armaganak ve şampanya yalnızca belirlenen bölgeden geliyorlarsa bu şekilde etiketlenebilir.
Örneğin peynirin rokfor olabilmesi için belirli bir cins koyunun sütünden yapılması ve Fransa'nın Aveyron bölgesindeki Roquefort-sur-Soulzon kasabası yakınlarındaki doğal mağaralarda yetişen mantar Penicillium roqueforti tarafından kolonileştirildiği mağaralarda olgunlaştırılması gerekir. Bu sistem tüm Avrupa'da kullanılan, örneğin Fransa'da kullanılan appellation d'origine contrôlée (AOC), İtalya'da kullanılan denominazione di origine controllata (DOC), Portekiz'de kullanılan denominação de origem controlada (DOC), Romanya'da kullanılan denumire de origine controlată (DOC) sistemi ve İspanya'da kullanılan denominación de origen (DO) sistemi gibi ulusal unvan sistemlerine benzer. Çoğu durumda AB PDO/PGI sistemi belirtilen ülkede kullanılan sistemle paralel çalışır.
Bazı durumlarda, daha önce özellikle şarapta, örneğin Fransa'da peynirde, örneğin Maroilles'in hem PDO'ya (Fransızca appellation d'origine protégée (AOP) hem de AOC sınıflandırmalarının olduğu yerde genellikle yalnızca AOC sınıflandırması gösterilir.
Koruma ve uygulama
Korunan coğrafi statüye ilişkin yasaların uygulandığı ülkelerde, yalnızca çeşitli coğrafi ve kalite kriterlerini karşılayan ürünler korumalı işareti kullanabilir. Korumalı göstergelerle bağlantılı olarak "stil", "tip", "taklit" veya "yöntem" gibi sözcüklerle göstergeyi birleştirmek veya ürünün özelliklerini karşıladığını ima edebilecek herhangi bir şey yapmak örneğin, korunan ürünle ilişkili ayırt edici ambalajın kullanılması da yasaktır.
Korumalı işaretler, 1383/2003 no’lu Gümrük Yönetmeliği (Belirli fikrî mülkiyet haklarını ihlal ettiğinden şüphelenilen mala karşı yapılacak gümrük işlemleri ve bu hakları ihlal ettiği tespit edilen mala karşı alınacak tedbirlere ilişkin Yönetmelik), ref. 1383–2003 ve ihlal eden mallar ithalatta gümrük tarafından ele geçirilebilir. Avrupa Birliği içinde yaptırım önlemleri değişiklik gösterir: ihlal, sahte, yanıltıcı reklam, yanlış beyan ve hatta halk sağlığı sorunu olarak ele alınabilir. Avrupa dışında, PGS ürünlerinin korunması genellikle AB ile ithalatçı ülkeler arasında ikili anlaşmalar gerektirirken, korunan işaretler her zaman ticari markalar gibi diğer fikrî mülkiyet haklarının yerine geçmeyebilir.
15 Kasım 2011'de Avrupa Sayıştayı, “Coğrafi işaretler programının tasarımı ve yönetimi onun etkili olmasına izin veriyor mu?” raporunu Avrupa Parlamentosu'na sunmuştur.
Korumanın amaçları
Yönetmeliklerin önsözleri, kaliteli gıda maddelerine yönelik tüketici talebini belirtmekte ve koruma rejimleri için birçok hedef belirlemektedir:
- özellikle daha az tercih edilen veya kırsal alanlardan gelen belirli özelliklere sahip ürünlerin tanıtımı;
- "kaliteyi iyileştirmek için gerçek bir çaba" karşılığında çiftçilerin gelirlerinin iyileştirilmesi;
- kırsal alanlarda nüfusun tutulması;
- tüketicilere ürünün menşei hakkında açık ve öz bilgi sağlanması.
Kaliteyi artırmaya yönelik çabaların bir karşılığının sağlanması ve tüketicinin korunması ihtiyacı, diğer alanlarda marka koruması için gerekçe olarak sıklıkla gösterilmektedir ve coğrafi işaretler, ticari markalara benzer bir şekilde çalışmaktadır.
Genel rejim
Genel rejim, gıda ve diğer bazı tarımsal ürünler için korumalı menşe tanımlarının (PDO) ve korumalı coğrafi işaretlerin (PGI) kullanımını yönetir. Alkollü içkiler ve aromatize içecekler (coğrafi işaretler) ve ayrıca şaraplar (coğrafi işaretler, genellikle ünvanlarıyla anılır) için ayrı rejimler vardır. Ürünün menşei, korunan terimlerin kullanım kriterlerinden sadece bir tanesidir: ürün ayrıca çeşitli kalite kriterlerini de karşılamalıdır. "Garantili Geleneksel Spesiyaliteler" (TSG) etiketi, ürünün coğrafi menşei konusunda herhangi bir kısıtlama getirmeyen, benzer şekilde korunan bir terimdir.
Coğrafi işaretlerin koruması 1992'de gıda maddelerini ve diğer tarım ürünlerini kapsayacak şekilde genişletildi. (ref.1992reg) Çok farklı ulusal hükümler göz önüne alındığında, bu "genel rejim", Avrupa Birliği çapında uyumlaştırılmış bir koruma sağlamak için Avrupa Komisyonu'na (özel rejimlere kıyasla) çok daha fazla güç verir. Halen konu, tarımsal ürünler ve gıda maddeleri için coğrafi işaretlerin ve menşe işaretlerinin korunmasına ilişkin (No 510/2006) nolu yönetmeliğe göre düzenlenmektedir. (ref.510–2006)
Bir PDO'ya hak kazanabilmek için, ürünün esasen üretim bölgesinden kaynaklanan kalite ve özelliklere sahip olması gerekir: ayrıca yalnızca o bölgede üretilmeli, işlenmeli ve hazırlanmalıdır. Bir PGI gereksinimi biraz daha az katıdır; Üretim, işleme ve hazırlama adımlarından herhangi biri bölge içinde gerçekleşebiliyorsa, belirli bir bölgeden bir ürünün iyi bir itibarı (nesnel olarak farklı özelliklerden ziyade) yeterlidir. Aksi takdirde, iki terimin sağladığı koruma eşdeğerdir.
Bir PDO veya PGI için başvuru önce ilgili Üye Devletin yetkililerine yapılır. Üye Devlet tarafından Yönetmelikteki kriterlere göre değerlendirilir ve kabul edilebilir bulunursa nihai onay için Avrupa Komisyonuna iletilir. Başvurular hem ulusal hem de Topluluk inceleme aşamalarında yayınlanır ve üçüncü şahıslar, işlerine zarar vereceğini düşündükleri önerilen PDO'lara veya PGI'lara itiraz edebilir. Tekrarlanan bir itiraz, önerilen ismin söz konusu ürün için genel bir terim olduğu yönündedir: genel isimler tescil edilemez, ancak bir kez tescil edildikten sonra, isimler genelleştirme'ye karşı korunur. Bu nedenle Çedar peyniri genel bir isim olarak kabul edildi ancak PDO "West Country çiftlik evi Çedar peyniri"ne izin verildi.Feta ‘nın genel olmadığı kabul edildi ve ve Yunanistan dışındaki peynircileri hayal kırıklığına uğratabilecek şekilde PDO olarak tescil edildi.
Kaynakça
- ^ . Europa (web portal). 21 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;discusisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Johnson, Renée. (PDF). Congressional Research Service. 5 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2019.
- ^ . fcba.ie. 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- ^ . 19 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2010.
- ^ Union, Publications Office of the European (8 Kasım 2011). Do the design and management of the geographical indications scheme allow it to be effective?. Special Report No 11, 2011. op.europa.eu (İngilizce). ISBN . 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2019.
- ^ . DOOR. European Commission. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Korumali mense adi PDO korumali cografi isaret PGI ve garantili geleneksel spesiyaliteler TSG olarak bilinen uc Avrupa Birligi cografi isareti geleneksel spesiyaliteleri programi tarim urunlerinin ve gida maddelerinin isimlerini tesvik eder ve korur Uc programdan biri kapsaminda kayitli urunler bu urunlerin tanimlanmasina yardimci olmak icin o progamin logosuyla isaretlenebilir Progamlar tarim urunleri ve gida maddelerinin kalite semalarina iliskin 21 Kasim 2012 tarih ve 1151 2012 sayili Avrupa Parlamentosu ve Konsey Yonetmeligi tarafindan saglanan yasal cerceveye dayanir Bu yonetmelik AB icinde oldugu kadar AB Kuzey Irlanda icinde de gecerlidir Tescilli urunlerin korunmasi AB ve AB uyesi olmayan ulkeler arasindaki ikili anlasmalar yoluyla uluslararasi duzeyde kademeli olarak genisletilmektedir Ticarette yalnizca gercekten o bolgeden gelen urunlerin bu sekilde tanimlanmasina izin verilmesini saglar Mevzuat ilk olarak 1992 yilinda yururluge girmistir Kanunun amaci yoresel gidalarin ununu korumak kirsal ve tarimsal faaliyetleri tesvik etmek ureticilerin orijinal urunleri icin yuksek kar elde etmelerine yardim etmek haksiz rekabeti ortadan kaldirmak ve daha az kaliteli veya farkli tadda olabilen orijinal olmayan urunlerle tuketicilerin aldatilmasini onlemektir Elestirmenler AB tarafindan koruma altina alinmak istenen pek cok ismin ticarette siradanlastigini ve korunmamasi gerektigini savunmaktadir Bu duzenlemeler saraplar peynirler jambon sosisler deniz urunleri zeytinler zeytinyaglari biralar balzamik sirke bolgesel ekmekler meyveler cig etler ve sebzelerin adlarini korur Bu duzenlemelere dayanarak AB icinde ve AB disindaki belirli yargi bolgelerinde gorgonzola Parmigiano Reggiano feta peyniri Waterford blaas Herve peyniri Melton Mowbray domuz turtalari Piave peyniri Asiago peyniri camembert gibi yiyecekler Herefordshire elma sarabi konyak armaganak ve sampanya yalnizca belirlenen bolgeden geliyorlarsa bu sekilde etiketlenebilir Ornegin peynirin rokfor olabilmesi icin belirli bir cins koyunun sutunden yapilmasi ve Fransa nin Aveyron bolgesindeki Roquefort sur Soulzon kasabasi yakinlarindaki dogal magaralarda yetisen mantar Penicillium roqueforti tarafindan kolonilestirildigi magaralarda olgunlastirilmasi gerekir Bu sistem tum Avrupa da kullanilan ornegin Fransa da kullanilan appellation d origine controlee AOC Italya da kullanilan denominazione di origine controllata DOC Portekiz de kullanilan denominacao de origem controlada DOC Romanya da kullanilan denumire de origine controlată DOC sistemi ve Ispanya da kullanilan denominacion de origen DO sistemi gibi ulusal unvan sistemlerine benzer Cogu durumda AB PDO PGI sistemi belirtilen ulkede kullanilan sistemle paralel calisir Bazi durumlarda daha once ozellikle sarapta ornegin Fransa da peynirde ornegin Maroilles in hem PDO ya Fransizca appellation d origine protegee AOP hem de AOC siniflandirmalarinin oldugu yerde genellikle yalnizca AOC siniflandirmasi gosterilir Koruma ve uygulamaKorunan cografi statuye iliskin yasalarin uygulandigi ulkelerde yalnizca cesitli cografi ve kalite kriterlerini karsilayan urunler korumali isareti kullanabilir Korumali gostergelerle baglantili olarak stil tip taklit veya yontem gibi sozcuklerle gostergeyi birlestirmek veya urunun ozelliklerini karsiladigini ima edebilecek herhangi bir sey yapmak ornegin korunan urunle iliskili ayirt edici ambalajin kullanilmasi da yasaktir Korumali isaretler 1383 2003 no lu Gumruk Yonetmeligi Belirli fikri mulkiyet haklarini ihlal ettiginden suphelenilen mala karsi yapilacak gumruk islemleri ve bu haklari ihlal ettigi tespit edilen mala karsi alinacak tedbirlere iliskin Yonetmelik ref 1383 2003 ve ihlal eden mallar ithalatta gumruk tarafindan ele gecirilebilir Avrupa Birligi icinde yaptirim onlemleri degisiklik gosterir ihlal sahte yaniltici reklam yanlis beyan ve hatta halk sagligi sorunu olarak ele alinabilir Avrupa disinda PGS urunlerinin korunmasi genellikle AB ile ithalatci ulkeler arasinda ikili anlasmalar gerektirirken korunan isaretler her zaman ticari markalar gibi diger fikri mulkiyet haklarinin yerine gecmeyebilir 15 Kasim 2011 de Avrupa Sayistayi Cografi isaretler programinin tasarimi ve yonetimi onun etkili olmasina izin veriyor mu raporunu Avrupa Parlamentosu na sunmustur Korumanin amaclariYonetmeliklerin onsozleri kaliteli gida maddelerine yonelik tuketici talebini belirtmekte ve koruma rejimleri icin bircok hedef belirlemektedir ozellikle daha az tercih edilen veya kirsal alanlardan gelen belirli ozelliklere sahip urunlerin tanitimi kaliteyi iyilestirmek icin gercek bir caba karsiliginda ciftcilerin gelirlerinin iyilestirilmesi kirsal alanlarda nufusun tutulmasi tuketicilere urunun mensei hakkinda acik ve oz bilgi saglanmasi Kaliteyi artirmaya yonelik cabalarin bir karsiliginin saglanmasi ve tuketicinin korunmasi ihtiyaci diger alanlarda marka korumasi icin gerekce olarak siklikla gosterilmektedir ve cografi isaretler ticari markalara benzer bir sekilde calismaktadir Genel rejimGenel rejim gida ve diger bazi tarimsal urunler icin korumali mense tanimlarinin PDO ve korumali cografi isaretlerin PGI kullanimini yonetir Alkollu ickiler ve aromatize icecekler cografi isaretler ve ayrica saraplar cografi isaretler genellikle unvanlariyla anilir icin ayri rejimler vardir Urunun mensei korunan terimlerin kullanim kriterlerinden sadece bir tanesidir urun ayrica cesitli kalite kriterlerini de karsilamalidir Garantili Geleneksel Spesiyaliteler TSG etiketi urunun cografi mensei konusunda herhangi bir kisitlama getirmeyen benzer sekilde korunan bir terimdir Cografi isaretlerin korumasi 1992 de gida maddelerini ve diger tarim urunlerini kapsayacak sekilde genisletildi ref 1992reg Cok farkli ulusal hukumler goz onune alindiginda bu genel rejim Avrupa Birligi capinda uyumlastirilmis bir koruma saglamak icin Avrupa Komisyonu na ozel rejimlere kiyasla cok daha fazla guc verir Halen konu tarimsal urunler ve gida maddeleri icin cografi isaretlerin ve mense isaretlerinin korunmasina iliskin No 510 2006 nolu yonetmelige gore duzenlenmektedir ref 510 2006 Bir PDO ya hak kazanabilmek icin urunun esasen uretim bolgesinden kaynaklanan kalite ve ozelliklere sahip olmasi gerekir ayrica yalnizca o bolgede uretilmeli islenmeli ve hazirlanmalidir Bir PGI gereksinimi biraz daha az katidir Uretim isleme ve hazirlama adimlarindan herhangi biri bolge icinde gerceklesebiliyorsa belirli bir bolgeden bir urunun iyi bir itibari nesnel olarak farkli ozelliklerden ziyade yeterlidir Aksi takdirde iki terimin sagladigi koruma esdegerdir Bir PDO veya PGI icin basvuru once ilgili Uye Devletin yetkililerine yapilir Uye Devlet tarafindan Yonetmelikteki kriterlere gore degerlendirilir ve kabul edilebilir bulunursa nihai onay icin Avrupa Komisyonuna iletilir Basvurular hem ulusal hem de Topluluk inceleme asamalarinda yayinlanir ve ucuncu sahislar islerine zarar verecegini dusundukleri onerilen PDO lara veya PGI lara itiraz edebilir Tekrarlanan bir itiraz onerilen ismin soz konusu urun icin genel bir terim oldugu yonundedir genel isimler tescil edilemez ancak bir kez tescil edildikten sonra isimler genellestirme ye karsi korunur Bu nedenle Cedar peyniri genel bir isim olarak kabul edildi ancak PDO West Country ciftlik evi Cedar peyniri ne izin verildi Feta nin genel olmadigi kabul edildi ve ve Yunanistan disindaki peynircileri hayal kirikligina ugratabilecek sekilde PDO olarak tescil edildi Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Kaynakca Europa web portal 21 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi 14 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi discus isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Johnson Renee PDF Congressional Research Service 5 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2019 fcba ie 28 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2015 19 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2010 Union Publications Office of the European 8 Kasim 2011 Do the design and management of the geographical indications scheme allow it to be effective Special Report No 11 2011 op europa eu Ingilizce ISBN 9789292372675 14 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2019 DOOR European Commission 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2010