Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Deliliğe Övgü (Özgün adıyla: Morias enkomion seu laus stultitiae), Erasmus'un canlılığını, geçerliliğini ve çekiciliğini günümüze kadar değişmeden koruyabilmiş tek yapıtıdır. Bu küçük kitabın taslağını 1509 yazında, İtalya’dan İngiltere’ye yaptığı yolculuk sırasında çıkaran Erasmus, yazma işini İngiltere’de, dostu Thomas More’un evine vardıktan kısa bir süre sonra gerçekleştirdi; kitabı da Thomas More’a adadı. Yapıtını birkaç gün gibi kısacık bir sürede tamamlayan Erasmus, bu arada hiçbir kitaptan yararlanmadı.
Gülmece türündeki yapıta egemen olan iki temel görüş vardır. Bunlardan birine göre gerçek bilgelik, deliliktir. Öteki görüşe göre ise kendini bilge sanmak, gerçek deliliktir. İnsana yeryüzünde yaşama gücü kazandıran şey, gerçek bilgelik olma niteliğiyle doğrudan doğruya deliliğin kendisidir. Kitapta delilik (stultitia), kendi kendisine övgüler düzer; bu arada çocuklukta ve yaşlılıkta, aşkta, evlilikte ve dostlukta, politikada ve savaşta, yazında ve bilimde deliliğin nasıl her zaman egemen olduğu gösterilir. Tüm uğraş alanları, bu arada özellikle din kurumu ve din adamları bu panorama çerçevesinde sergilenir. Deliliği konuşturma kisvesi altında Erasmus, çağının kilisesine ve o kilisenin mensuplarına en acımasız eleştirileri yöneltir. Bu niteliğiyle “Deliliğe Övgü” çağlar boyunca bağnazlığa karşı kaleme alınmış en yetkin düzeydeki başyapıtlardan biri olmuştur. Yapıtın yazılışını izleyen sonraki yüzyıllarda -haklı olarak- düşünce düzeyindeki bağnazlığın her türlüsüne yönelen bir eleştiri diye yorumlanması, belki de bugüne değin koruduğu kalıcılığın baş nedenidir.
Yazınsal açıdan “Deliliğe Övgü”, Latin ozanı Horatius’un “Hakikati Gülerek Söylemek” ilkesinin belki de en yetkin örneğidir. Biçim açısından Erasmus, yapıtını kaleme alırken daha önce yapıtlarını çevirdiği Lukianos ve Libanios’tan da esinlenmiştir.
Rönesans ressamlarından Hans Holbein, Erasmus’un pek çok portresini yaptığı gibi, Deliliğe Övgü’yü de resimlemiştir. Bu yapıtların bir kısmı Basel, bir kısmı da Louvre Müzesi'ndedir.
Kitap ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ekim 2023 Bu madde bir Vikipedi editorunun kisisel duygularini bildiren ve kisisel bir dusunme kisisel deneme veya tartismali deneme gibi yazilmistir Lutfen maddeyi ansiklopedik bir tarzda yeniden yazarak gelismesine yardimci olun Ekim 2023 Delilige Ovgu Ozgun adiyla Morias enkomion seu laus stultitiae Erasmus un canliligini gecerliligini ve cekiciligini gunumuze kadar degismeden koruyabilmis tek yapitidir Bu kucuk kitabin taslagini 1509 yazinda Italya dan Ingiltere ye yaptigi yolculuk sirasinda cikaran Erasmus yazma isini Ingiltere de dostu Thomas More un evine vardiktan kisa bir sure sonra gerceklestirdi kitabi da Thomas More a adadi Yapitini birkac gun gibi kisacik bir surede tamamlayan Erasmus bu arada hicbir kitaptan yararlanmadi Gulmece turundeki yapita egemen olan iki temel gorus vardir Bunlardan birine gore gercek bilgelik deliliktir Oteki goruse gore ise kendini bilge sanmak gercek deliliktir Insana yeryuzunde yasama gucu kazandiran sey gercek bilgelik olma niteligiyle dogrudan dogruya deliligin kendisidir Kitapta delilik stultitia kendi kendisine ovguler duzer bu arada cocuklukta ve yaslilikta askta evlilikte ve dostlukta politikada ve savasta yazinda ve bilimde deliligin nasil her zaman egemen oldugu gosterilir Tum ugras alanlari bu arada ozellikle din kurumu ve din adamlari bu panorama cercevesinde sergilenir Deliligi konusturma kisvesi altinda Erasmus caginin kilisesine ve o kilisenin mensuplarina en acimasiz elestirileri yoneltir Bu niteligiyle Delilige Ovgu caglar boyunca bagnazliga karsi kaleme alinmis en yetkin duzeydeki basyapitlardan biri olmustur Yapitin yazilisini izleyen sonraki yuzyillarda hakli olarak dusunce duzeyindeki bagnazligin her turlusune yonelen bir elestiri diye yorumlanmasi belki de bugune degin korudugu kaliciligin bas nedenidir Yazinsal acidan Delilige Ovgu Latin ozani Horatius un Hakikati Gulerek Soylemek ilkesinin belki de en yetkin ornegidir Bicim acisindan Erasmus yapitini kaleme alirken daha once yapitlarini cevirdigi Lukianos ve Libanios tan da esinlenmistir Ronesans ressamlarindan Hans Holbein Erasmus un pek cok portresini yaptigi gibi Delilige Ovgu yu de resimlemistir Bu yapitlarin bir kismi Basel bir kismi da Louvre Muzesi ndedir Kitap ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz