Saldırmazlık ilkesi, sağ liberteryenizm içinde, bir bireye veya onun mülküne herhangi bir kuvvetli müdahale başlatmak veya tehdit etmek olarak tanımlanan "saldırganlığın" doğası gereği yanlış olduğunu ifade eden kavram veya öğretidir. Buna göre, kendini savunma dışında zor ve şiddet kullanımı meşru değildir. Pasifizmin aksine kendini savunma ya da başkalarının savunulması sırasında kullanılan şiddet ise meşrudur.
Bir bireye veya mülkiyetine karşı zor ve şiddet kullanılmadığı sürece her davranış serbesttir. Ne devlet ne de başka bir birey tarafından bu kişinin davranışları kısıtlanmaya tabi tutulamaz, cezalandırılamaz. Saldırmazlık ilkesi mülkiyet haklarıyla yakından bağlantılıdır. Günümüzde popüler olarak liberteryenler, bazı agoristler ve anarko-kapitalist ya da voluntaristler tarafından savunulan bir ilkedir. Liberteryenler genellikle saldırmazlık ilkesini mülkiyet haklarının bir parçası ve sözleşme özgürlüğü için gerekli görmektedir.
Tarihi
Yıl | Düşünür | Formülasyon |
---|---|---|
1689 | John Locke | Locke: "Eşit ve bağımsız olmak için, hiç kimse yaşamında, sağlığında, özgürlüğünde veya mülkünde bir başkasına zarar vermemelidir." |
1819 | Thomas Jefferson | Isaac Tiffany'ye yazdığı bir mektupta Jefferson, "Haklı özgürlük, başkalarının eşit haklarla çevremize çizilen sınırlar dahilinde irademize göre engellenmemiş eylemdir." Hukukun sınırları dahilinde "eklemiyorum çünkü hukuk genellikle tiranın iradesi ve bireyin haklarını ihlal ettiğinde her zaman böyledir. [...] Hiçbir insanın bir başkasının eşit haklarına saldırmak için doğal bir hakkı yoktur ve yasaların onu kısıtlaması gereken tek şey budur." |
1851 | Herbert Spencer | Spencer şunu formüle eder: "Her insan, başka herhangi bir insanın eşit özgürlüğünü ihlal etmemesi koşuluyla, istediğini yapmakta özgürdür." |
1859 | John Stuart Mill | Mill, Özgürlük Üzerine (On Liberty) adlı kitabında "medeni bir topluluğun herhangi bir üyesi üzerinde gücün kendi iradesine aykırı olarak haklı olarak kullanılabilmesini sağlayan tek amacın başkalarına zarar verilmesini önlemek olduğunu" belirtir. |
1923 | Nock, Our Enemy, the State adlı kitabının ikinci bölümünde, sadece iki yasa koyan efsanevi kral Pausole'den bahsediyor: "kimseyi incitmeyin" ve "o zaman istediğinizi yapın". | |
1961 | Ayn Rand | "Medeni bir toplumun ön koşulu, fiziksel gücün sosyal ilişkilerden engellenmesidir. [...] Medeni bir toplumda, güç yalnızca misilleme amacıyla ve yalnızca onu kullanmaya başlayanlara karşı kullanılabilir." |
1963 | Murray Rothbard | "Savaş, Barış ve Devlet"te (1963) "Hiç kimse bir başkasının şahsına veya mülküne tehdit veya şiddet uygulayamaz. Şiddet, yalnızca bu tür şiddet uygulayan adama karşı uygulanabilir; yani, yalnızca başka birinin saldırgan şiddetine karşı savunma amaçlı. Kısaca saldırgan olmayana karşı şiddet uygulanamaz. Özgürlükçü kuramın bütün külliyatını çıkarabilecek temel kural işte budur." |
Kaynakça
- ^ (2008). "Nonaggression Axiom". (Ed.). Arşivlenmiş kopya. The Encyclopedia of Libertarianism. Thousand Oaks, CA: ; Cato Institute. ss. 357-60. doi:10.4135/9781412965811.n219. ISBN . LCCN 2008009151. OCLC 750831024. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2020.
...except in response to the initiation ... of similar forcible interference ....
- ^ Zwolinski, M. (2016). THE LIBERTARIAN NONAGGRESSION PRINCIPLE 13 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Social Philosophy and Policy, 32(2), 62-90. doi:10.1017/S026505251600011X
- ^ . . 30 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ Thomas Jefferson. . 30 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ Thomas Jefferson (13 Temmuz 2019). . Founders Online. National Archives. 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2017.
- ^ Herbert Spencer. . 30 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ John Stuart Mill. . 30 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ Albert J. Nock. . 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ Ayn Rand. (PDF). 14 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2011.
- ^ Ayn Rand. . 11 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2011.
- ^ Ayn Rand. . 11 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2011.
- ^ Murray N. Rothbard. . 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saldirmazlik ilkesi sag liberteryenizm icinde bir bireye veya onun mulkune herhangi bir kuvvetli mudahale baslatmak veya tehdit etmek olarak tanimlanan saldirganligin dogasi geregi yanlis oldugunu ifade eden kavram veya ogretidir Buna gore kendini savunma disinda zor ve siddet kullanimi mesru degildir Pasifizmin aksine kendini savunma ya da baskalarinin savunulmasi sirasinda kullanilan siddet ise mesrudur Bir bireye veya mulkiyetine karsi zor ve siddet kullanilmadigi surece her davranis serbesttir Ne devlet ne de baska bir birey tarafindan bu kisinin davranislari kisitlanmaya tabi tutulamaz cezalandirilamaz Saldirmazlik ilkesi mulkiyet haklariyla yakindan baglantilidir Gunumuzde populer olarak liberteryenler bazi agoristler ve anarko kapitalist ya da voluntaristler tarafindan savunulan bir ilkedir Liberteryenler genellikle saldirmazlik ilkesini mulkiyet haklarinin bir parcasi ve sozlesme ozgurlugu icin gerekli gormektedir TarihiSaldirmazlik ilkesinin tarihsel formulasyonlari Yil Dusunur Formulasyon1689 John Locke Locke Esit ve bagimsiz olmak icin hic kimse yasaminda sagliginda ozgurlugunde veya mulkunde bir baskasina zarar vermemelidir 1819 Thomas Jefferson Isaac Tiffany ye yazdigi bir mektupta Jefferson Hakli ozgurluk baskalarinin esit haklarla cevremize cizilen sinirlar dahilinde irademize gore engellenmemis eylemdir Hukukun sinirlari dahilinde eklemiyorum cunku hukuk genellikle tiranin iradesi ve bireyin haklarini ihlal ettiginde her zaman boyledir Hicbir insanin bir baskasinin esit haklarina saldirmak icin dogal bir hakki yoktur ve yasalarin onu kisitlamasi gereken tek sey budur 1851 Herbert Spencer Spencer sunu formule eder Her insan baska herhangi bir insanin esit ozgurlugunu ihlal etmemesi kosuluyla istedigini yapmakta ozgurdur 1859 John Stuart Mill Mill Ozgurluk Uzerine On Liberty adli kitabinda medeni bir toplulugun herhangi bir uyesi uzerinde gucun kendi iradesine aykiri olarak hakli olarak kullanilabilmesini saglayan tek amacin baskalarina zarar verilmesini onlemek oldugunu belirtir 1923 Nock Our Enemy the State adli kitabinin ikinci bolumunde sadece iki yasa koyan efsanevi kral Pausole den bahsediyor kimseyi incitmeyin ve o zaman istediginizi yapin 1961 Ayn Rand Medeni bir toplumun on kosulu fiziksel gucun sosyal iliskilerden engellenmesidir Medeni bir toplumda guc yalnizca misilleme amaciyla ve yalnizca onu kullanmaya baslayanlara karsi kullanilabilir 1963 Murray Rothbard Savas Baris ve Devlet te 1963 Hic kimse bir baskasinin sahsina veya mulkune tehdit veya siddet uygulayamaz Siddet yalnizca bu tur siddet uygulayan adama karsi uygulanabilir yani yalnizca baska birinin saldirgan siddetine karsi savunma amacli Kisaca saldirgan olmayana karsi siddet uygulanamaz Ozgurlukcu kuramin butun kulliyatini cikarabilecek temel kural iste budur Kaynakca 2008 Nonaggression Axiom Ed Arsivlenmis kopya The Encyclopedia of Libertarianism Thousand Oaks CA Cato Institute ss 357 60 doi 10 4135 9781412965811 n219 ISBN 978 1 4129 6580 4 LCCN 2008009151 OCLC 750831024 9 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2020 except in response to the initiation of similar forcible interference Zwolinski M 2016 THE LIBERTARIAN NONAGGRESSION PRINCIPLE 13 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Social Philosophy and Policy 32 2 62 90 doi 10 1017 S026505251600011X 30 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2016 Thomas Jefferson 30 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2016 Thomas Jefferson 13 Temmuz 2019 Founders Online National Archives 15 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2017 Herbert Spencer 30 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2016 John Stuart Mill 30 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2016 Albert J Nock 12 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2016 Ayn Rand PDF 14 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2011 Ayn Rand 11 Aralik 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2011 Ayn Rand 11 Aralik 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2011 Murray N Rothbard 13 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2011