İslam Hukukunda tazir (Arapça ta'zeer veya ta'zir) belirli suçlar için hakimin (kadı) veya devlet yöneticisinin takdirine bağlı olarak yapılan cezalandırma anlamına gelir.
Tâzir; lügatte azarlama, aşağılama, tahkir gibi anlamlara gelir, fıkıh terminolojisinde fâsıklık olarak nitelendirilen, küçük günahların sürekli işlenmesi ya da daha büyük cezayı gerektirmeyen büyük günahlara belirli bir sınırı ve ölçüsü olmadan, hakim takdiri ile verilen cezaların adıdır. Tâzir cezalarında suçun kanıtlanması, şahitlik ve ispat gibi zorunluluklar bulunmamaktadır.
Şeriata göre hadd, kısas ve ta'zir den oluşan üç ana ceza veya yaptırım türünden biridir. Hadd suçlarının cezaları Kuran veya Hadis tarafından belirlenir, inanca göre "Tanrı tarafından tanımlanmıştır", kasten bedensel zarar verme durumlarında kısas uygulanır, ta'zir ise Kuran'da veya Hadis'te cezası belirtilmeyen veya kısas veya hudud ile cezalandırılmayan diğer suçlar için kişiye uygulanan cezaları ifade eder. Bu durum tâzir cezaları için bulunmadığı, suç ve cezanın tamamen hakim ya da siyasi otoritenin takdirine bağlı olduğu anlamına gelmektedir.Şiilikte meşru ve makbul kabul edilen mut'a, bir Ehl-i Sünnet mezhebi tarafından had cezası uygulanması gereken bir haramdır. Tâzir cezalarına konu olabilen büyük günah, farz, vacip, zekat, namaz, tesettür, sünnet, hadis gibi kavramlar her mezhep ve bölgede farklı anlayış, yorum ve uygulama şekilleri bulunan dinî kavramlardır.
Tazirde cezalar miktar, yöntem ve uygulaması hakimin takdirine bırakılan, toplum içinde azarlamadan sopa atmaya, sürgün, hapis ve idama kadar değişen cezalarıdır. Tâzir cezalarının namazın terki ve irtidat örneklerinde görülebileceği gibi hafif olması diye bir kural yoktur.
Genel bakış
Klasik İslam hukuk geleneği, modern hukukta olduğu gibi ceza hukuku için ayrı bir kategoriye sahip değildi. Klasik İslam hukuku tipik olarak şeriatın konusunu İbadetler, satışlar (muamelat), evlilik ve yaralanmalar (ukubat) olmak üzere dörde bölmüştü. Modern kullanımda, İslam ceza hukuku, bu klasik İslami hukuk literatüründen çıkarılmış ve üç kural kategorisine ayrılmıştır:
- Hadd (kelimenin tam anlamıyla "sınır") Şeriat'ta, Kuran ve Hadislerde belirtilen ve ihlali İslam'da Tanrı'ya karşı bir suç olarak kabul edilen ve sabit bir ceza gerektiren kurallardır. Hadd suçları arasındahırsızlık, yasa dışı cinsel ilişki veya tecavüz, yasa dışı cinsel ilişkiye ilişkin kanıtlanmamış suçlamalarda bulunma, alkol, dinden dönme, yol kesme ve sarhoş edici maddeler içme sayılabilir.
- Kısas (kelimenin tam anlamıyla "ayni misilleme") ve diya, دية) ("kan parası"), Şeriat'ın kısas veya parasal tazminatı belirlediği ikinci suç kategorisidir. Bu kategoriye, örneğin İslam hukukunun inananlar arasındaki bir medeni ihtilaf olarak baktığı cinayet de dahildir. Kısas ilkesinde bir Müslüman öldürüldüğünde, yaralandığında veya maddi zarara uğradığında mağdur veya mağdurun varisleri lehine sanık cezalandırılır. Cinayet halinde kısas, cinayet mağdurunun en yakın akrabasının veya ولي ) (velisinin) mahkemenin uygun görmesi halinde, katili öldürme veya onu öldürme hakkı anlamına gelir.
Ancak kısas ilkesinde suçlunun kendisinin cezalandırılacağı ve kasıt suçta kasıt kuralı bulunmuyor. Örneğin öldürülen kişinin bir kadın veya köle olması durumunda öldürenin erkek olması durumunda, bunun karşılığının öldürenin değil, öldürülene sosyal yönden eşdeğer bir kişinin canı olduğu kısas ayeti (Bakara 178) ile ifade ediliyor.
- Tazir (kelimenin tam anlamıyla "cezalandırmak", bazen taazir, ti'zar, tazar, ta'azar olarak yazıldığından) üçüncü kategoridir ve Kuran'da veya Hadislerde bahsedilen, ancak ne Kuran'ın ne de Hadisler bir ceza tayini yapmadığı eylemler için uygulanır. Tazir davalarında ceza, devletin, hükümdarın veya kadı (kadı), veya hükümdar adına hareket eden mahkemenin takdirindedir. Tazir cezası, İslam'da günah olarak kabul edilen, Müslüman toplumu baltalayan veya İslami yönetim sırasında kamu düzenini tehdit eden, ancak hadd veya kısas suçu olarak cezalandırılmayan fiiller içindir. Bu yetkinin kullanılmasına ilişkin yasal kısıtlamalar Kuran'da veya Hadislerde belirtilmemiştir ve değişiklik göstermektedir. Hakim, uygun bir ceza şekline karar verme serbestliğine sahiptir ve cezanın sanıklar arasında veya zaman içinde tutarlı olması gerekmez. Hükümdar veya kadı da tazir suçlarını affetme yetkisine sahiptir.
Nass
Tazir kelimesi Kuran'da veya Hadis'te modern İslam ceza hukukunun kullandığı anlamda kullanılmaz. Kuran'ın birçok ayetinde suçlar tanımlanmış, sanığın cezası belirtilmiş, ancak belirli bir ceza tanımlanmamıştır. Bu örnekler, erken dönem İslam bilginlerini, Kuran'ı belirli suçların, yani Tazir'in isteğe bağlı olarak cezalandırılmasını gerektirdiği şeklinde yorumlamaya yöneltti. Kur'an'dan tazir'i destekleyen belirli ayetlere örnek, İçinizden iki erkek fuhuş/livata yaparsa onlara eziyet ediniz; eğer tövbe edip uslanırlarsa, artık onlara eziyetten vazgeçiniz.... (4ː16)
Kaynakça
- ^ a b Tazir 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Oxford Islamic Studies, Oxford University Press Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "taziroup" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Ertuğrul Gazi TUNCAY (2017). "İslam Hukukunda Sınırı Belirlenmemiş Cezalar" (PDF). İslam Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3. s. 85. 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e Mark Cammack (2012), Islamic Law and Crime in Contemporary Courts, BERKELEY J. OF MIDDLE EASTERN & ISLAMIC LAW, Vol. 4, No.1, pp. 1-7
- ^ "Hadd" 5 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Oxford Islamic Studies
- ^ a b The application of Islamic criminal law in Pakistan Sharia in practice. Brill Academic. 2009. s. xix, 72–73. ISBN . Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "twtazir1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d e Punishment In Islamic Law. American Trust Publications. 1993. ss. 1-68. ISBN . Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "msea" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b Wael Hallaq (2009), SHARI’A: THEORY, PRACTICE, TRANSFORMATIONS, Cambridge University Press, , pp. 309, 551-558 Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "whsha" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Ertuğrul Gazi TUNCAY (2017). "İslam Hukukunda Sınırı Belirlenmemiş Cezalar" (PDF). İslam Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3. s. 85. 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020.
- ^ a b Women, Autobiography, Theory : a Reader. University of Wisconsin Press. 1998. s. 124. ISBN .
- ^ "Hadd" 5 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Oxford Islamic Studies, Oxford University Press
- ^ The Oxford Handbook of Criminal Law (Ed: Markus D. Dubber and Tatjana Hornle). Oxford University Press. 2015. ss. 251-253. ISBN .
- ^ Mohamed S. El-Awa (1993), Punishment In Islamic Law, American Trust Publications,
- ^ a b Christie S. Warren, Islamic Criminal Law, Oxford University Press, Qisas 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ The application of Islamic criminal law in Pakistan Sharia in practice. Brill Academic. 2009. ss. 283-288. ISBN .
- ^ Tahir Wasti (2009), The Application of Islamic Criminal Law in Pakistan: Sharia in Practice, Brill Academic, , pp. 12-13
- ^ Encyclopædia Britannica, Qisas 5 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (2012)
- ^ The application of Islamic criminal law in Pakistan Sharia in practice. Brill Academic. 2009. s. xix. ISBN .
- ^ "Qadi" 22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Encyclopædia Britannica
- ^ Introduction to Islamic law : principles of civil, criminal, and international law under the Shari'a. 2013. s. 121. ISBN .
- ^ a b c Policing Muslim communities comparative international context. New York: Springer. 2012. ss. 16-20. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Islam Hukukunda tazir Arapca ta zeer veya ta zir belirli suclar icin hakimin kadi veya devlet yoneticisinin takdirine bagli olarak yapilan cezalandirma anlamina gelir Tazir lugatte azarlama asagilama tahkir gibi anlamlara gelir fikih terminolojisinde fasiklik olarak nitelendirilen kucuk gunahlarin surekli islenmesi ya da daha buyuk cezayi gerektirmeyen buyuk gunahlara belirli bir siniri ve olcusu olmadan hakim takdiri ile verilen cezalarin adidir Tazir cezalarinda sucun kanitlanmasi sahitlik ve ispat gibi zorunluluklar bulunmamaktadir Seriata gore hadd kisas ve ta zir den olusan uc ana ceza veya yaptirim turunden biridir Hadd suclarinin cezalari Kuran veya Hadis tarafindan belirlenir inanca gore Tanri tarafindan tanimlanmistir kasten bedensel zarar verme durumlarinda kisas uygulanir ta zir ise Kuran da veya Hadis te cezasi belirtilmeyen veya kisas veya hudud ile cezalandirilmayan diger suclar icin kisiye uygulanan cezalari ifade eder Bu durum tazir cezalari icin bulunmadigi suc ve cezanin tamamen hakim ya da siyasi otoritenin takdirine bagli oldugu anlamina gelmektedir Siilikte mesru ve makbul kabul edilen mut a bir Ehl i Sunnet mezhebi tarafindan had cezasi uygulanmasi gereken bir haramdir Tazir cezalarina konu olabilen buyuk gunah farz vacip zekat namaz tesettur sunnet hadis gibi kavramlar her mezhep ve bolgede farkli anlayis yorum ve uygulama sekilleri bulunan dini kavramlardir Tazirde cezalar miktar yontem ve uygulamasi hakimin takdirine birakilan toplum icinde azarlamadan sopa atmaya surgun hapis ve idama kadar degisen cezalaridir Tazir cezalarinin namazin terki ve irtidat orneklerinde gorulebilecegi gibi hafif olmasi diye bir kural yoktur Genel bakisKlasik Islam hukuk gelenegi modern hukukta oldugu gibi ceza hukuku icin ayri bir kategoriye sahip degildi Klasik Islam hukuku tipik olarak seriatin konusunu Ibadetler satislar muamelat evlilik ve yaralanmalar ukubat olmak uzere dorde bolmustu Modern kullanimda Islam ceza hukuku bu klasik Islami hukuk literaturunden cikarilmis ve uc kural kategorisine ayrilmistir Hadd kelimenin tam anlamiyla sinir Seriat ta Kuran ve Hadislerde belirtilen ve ihlali Islam da Tanri ya karsi bir suc olarak kabul edilen ve sabit bir ceza gerektiren kurallardir Hadd suclari arasindahirsizlik yasa disi cinsel iliski veya tecavuz yasa disi cinsel iliskiye iliskin kanitlanmamis suclamalarda bulunma alkol dinden donme yol kesme ve sarhos edici maddeler icme sayilabilir Kisas kelimenin tam anlamiyla ayni misilleme ve diya دية kan parasi Seriat in kisas veya parasal tazminati belirledigi ikinci suc kategorisidir Bu kategoriye ornegin Islam hukukunun inananlar arasindaki bir medeni ihtilaf olarak baktigi cinayet de dahildir Kisas ilkesinde bir Musluman olduruldugunde yaralandiginda veya maddi zarara ugradiginda magdur veya magdurun varisleri lehine sanik cezalandirilir Cinayet halinde kisas cinayet magdurunun en yakin akrabasinin veya ولي velisinin mahkemenin uygun gormesi halinde katili oldurme veya onu oldurme hakki anlamina gelir Ancak kisas ilkesinde suclunun kendisinin cezalandirilacagi ve kasit sucta kasit kurali bulunmuyor Ornegin oldurulen kisinin bir kadin veya kole olmasi durumunda oldurenin erkek olmasi durumunda bunun karsiliginin oldurenin degil oldurulene sosyal yonden esdeger bir kisinin cani oldugu kisas ayeti Bakara 178 ile ifade ediliyor Tazir kelimenin tam anlamiyla cezalandirmak bazen taazir ti zar tazar ta azar olarak yazildigindan ucuncu kategoridir ve Kuran da veya Hadislerde bahsedilen ancak ne Kuran in ne de Hadisler bir ceza tayini yapmadigi eylemler icin uygulanir Tazir davalarinda ceza devletin hukumdarin veya kadi kadi veya hukumdar adina hareket eden mahkemenin takdirindedir Tazir cezasi Islam da gunah olarak kabul edilen Musluman toplumu baltalayan veya Islami yonetim sirasinda kamu duzenini tehdit eden ancak hadd veya kisas sucu olarak cezalandirilmayan fiiller icindir Bu yetkinin kullanilmasina iliskin yasal kisitlamalar Kuran da veya Hadislerde belirtilmemistir ve degisiklik gostermektedir Hakim uygun bir ceza sekline karar verme serbestligine sahiptir ve cezanin saniklar arasinda veya zaman icinde tutarli olmasi gerekmez Hukumdar veya kadi da tazir suclarini affetme yetkisine sahiptir NassTazir kelimesi Kuran da veya Hadis te modern Islam ceza hukukunun kullandigi anlamda kullanilmaz Kuran in bircok ayetinde suclar tanimlanmis sanigin cezasi belirtilmis ancak belirli bir ceza tanimlanmamistir Bu ornekler erken donem Islam bilginlerini Kuran i belirli suclarin yani Tazir in istege bagli olarak cezalandirilmasini gerektirdigi seklinde yorumlamaya yoneltti Kur an dan tazir i destekleyen belirli ayetlere ornek Icinizden iki erkek fuhus livata yaparsa onlara eziyet ediniz eger tovbe edip uslanirlarsa artik onlara eziyetten vazgeciniz 4ː16 Kaynakca a b Tazir 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oxford Islamic Studies Oxford University Press Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi taziroup adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Ertugrul Gazi TUNCAY 2017 Islam Hukukunda Siniri Belirlenmemis Cezalar PDF Islam Bilimleri Arastirmalari Dergisi 3 s 85 21 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Mayis 2020 a b c d e Mark Cammack 2012 Islamic Law and Crime in Contemporary Courts BERKELEY J OF MIDDLE EASTERN amp ISLAMIC LAW Vol 4 No 1 pp 1 7 Hadd 5 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oxford Islamic Studies a b The application of Islamic criminal law in Pakistan Sharia in practice Brill Academic 2009 s xix 72 73 ISBN 978 90 04 17225 8 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi twtazir1 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d e Punishment In Islamic Law American Trust Publications 1993 ss 1 68 ISBN 978 0892591428 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi msea adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b Wael Hallaq 2009 SHARI A THEORY PRACTICE TRANSFORMATIONS Cambridge University Press 978 0521678742 pp 309 551 558 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi whsha adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Ertugrul Gazi TUNCAY 2017 Islam Hukukunda Siniri Belirlenmemis Cezalar PDF Islam Bilimleri Arastirmalari Dergisi 3 s 85 21 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Mayis 2020 a b Women Autobiography Theory a Reader University of Wisconsin Press 1998 s 124 ISBN 978 0 299 15844 6 Hadd 5 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oxford Islamic Studies Oxford University Press The Oxford Handbook of Criminal Law Ed Markus D Dubber and Tatjana Hornle Oxford University Press 2015 ss 251 253 ISBN 978 0199673599 Mohamed S El Awa 1993 Punishment In Islamic Law American Trust Publications 978 0892591428 a b Christie S Warren Islamic Criminal Law Oxford University Press Qisas 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde The application of Islamic criminal law in Pakistan Sharia in practice Brill Academic 2009 ss 283 288 ISBN 978 90 04 17225 8 Tahir Wasti 2009 The Application of Islamic Criminal Law in Pakistan Sharia in Practice Brill Academic 978 9004172258 pp 12 13 Encyclopaedia Britannica Qisas 5 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2012 The application of Islamic criminal law in Pakistan Sharia in practice Brill Academic 2009 s xix ISBN 978 90 04 17225 8 Qadi 22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica Introduction to Islamic law principles of civil criminal and international law under the Shari a 2013 s 121 ISBN 978 0 9845182 5 8 a b c Policing Muslim communities comparative international context New York Springer 2012 ss 16 20 ISBN 978 1 4614 3551 8