Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Temmuz 2023) () |
 | Bu maddede belli bir devletin bakış açısının ağırlıkta olduğu bir tür sistemik yanlılık sorununun bulunduğu düşünülmektedir. Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen katılınız. Şablonu maddeden çıkarmadan önce şablonun lütfen inceleyiniz. (Temmuz 2012) |  |
Mahazir bin Muhammed (Cavi: محضير بن محمد; d. 10 Temmuz 1925,Alor Star), Malezyalı doktor ve siyasetçi. 1981-2003 ve 2018- 2020 yılları arasında Malezya'nın başbakanı olarak görev yapmıştır. Mahathir, Malezya tarihinde önemli bir figür olarak kabul edilmektedir.
| Mahazir bin Muhammed | |
|---|---|
 | |
| Malezya başbakanı | |
| Görev süresi 10 Mayıs 2018 - 1 Mart 2020 | |
| Hükümdar | V. Muhammed |
| Yerine geldiği | Necip Rezak |
| Yerine gelen | Muhyiddin Yasin |
| Malezya başbakanı | |
| Görev süresi 16 Temmuz 1981 - 31 Ekim 2003 | |
| Hükümdar | (naip) Sirajuddin |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | Abdullah Ahmad Badawi |
| Görev süresi 5 Mart 1976 - 16 Temmuz 1981 | |
| Hükümdar | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| Bağlantısızlar Hareketi 21. Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 20 Şubat 2003 - 31 Ekim 2003 | |
| Yerine geldiği | Thabo Mvuyelwa Mbeki |
| Yerine gelen | Abdullah Ahmad Badawi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 10 Temmuz 1925 Alor Star, Britanya Malayası (şimdiki Malezya) |
| Partisi | Birleşik Malay Ulusal Örgütü |
| Evlilik(ler) | |
| Çocuk(lar) | Mirzan Melinda Maizura Mazhar |
| Bitirdiği okul | Singapur Ulusal Üniversitesi |
| Dini | Sünni İslam |
| İmzası |  |
Mahathir döneminde Malezya hammadde ihraç eden bir ülkeden yüksek teknolojiye sahip üretici bir ülke haline geldi.
Hayatı
Mahathir bin Muhammed, 10 Temmuz 1925'te şimdiki Malezya sınırlarında yer alan Kedah'da, bir öğretmen ailesinde doğmuştur. 1953 yılında Singapur Ulusal Üniversitesi'nin Tıp Fakültesi'nden mezun oldu.
1976 yılından 1981'e kadar Malezya'nın Başbakan yardımcısı olmuştur. 1981 ile 2003 seneleri arasında ise Malezya'nın başbakanlığını yapmıştır. O dönemde, ülkenin ekonomik kalkınması ve modernizasyonu için çeşitli politikalar uyguladı. Aynı zamanda, "Wawasan 2020" adlı bir vizyon planını ortaya koyarak Malezya'yı 2020 yılına kadar gelişmiş ülkeler seviyesine çıkarmayı hedefledi.
20 Şubat 2003'ten 31 Ekim 2003'e kadar Bağlantısızlar Hareketi Genel Sekreterliğini yapmıştır. 2003 yılında politikadan ayrıldı ve kendi isteği ile emekli olarak, görevini yardımcısı Abdullah Ahmad Badawi'ye devretti. Politikadan ayrılırken şöyle söylemiştir:
| “ | Siyasetçi gitmesini ve siyaseti bırakmasını bilmeli. | „ |
2018 yılında Mahathir, 92 yaşında olmasına rağmen Malezya Başbakanlığına yeniden seçildi. Bu seçimlerde, Malezya tarihindeki en yaşlı başbakan olarak göreve gelmiştir. 2020 yılında ise görev süresi sona ermiştir.
Mahathir, Malezya siyasetinde önemli bir figür olarak kabul edilmekte ve Malezya'nın modernleşme sürecinde etkili bir rol oynamıştır.
Ailesi
ile kurduğu evliliğinden yedi çocuğu vardır:
Sağlık
Mahathir Muhammed'in kalple ilgili hastalıklara dair bir geçmişi bulunmaktadır. İlk kalp krizini 1989 yılında, 64 yaşındayken geçirmiştir. Ardından, 2006 yılında bir kez daha iki kalp krizi yaşamış ve bir yıl sonra dörtlü bypass ameliyatı geçirmiştir. 2007 operasyonunun ardından bir göğüs enfeksiyonu geçirdi. Ayrıca, 2010 yılında başka bir göğüs enfeksiyonu tedavisi için yeniden hastaneye yatırıldı.
İlk Malezya otomobili
Başbakan olduğu dönemde, 1983 yılında Malezya'yı ilk yerli otomobiline kavuşturmuştur. Kurduğu ilk Malezya otomobilinin markası Proton (Perusahaan Otomobil Nasional Berhad) idi. Bununla ilgili olarak 23 Mayıs 1983'te Mitsubishi Motors ile teknik işbirliği, lisans ve komponent üretimi konularında anlaşma imzalanmıştır. 1 Temmuz 1985'te Proton markalı ilk otomobil olan "Saga" modelinin üretime başlandı. 2003 yılında Başbakanlık görevinden ayrıldıktan sonra kurduğu Proton'un danışmanlığını üstlenmiştir.
1997 Doğu Asya Mali Krizi'ndeki tavrı
24 Temmuz 1997'de Malezya'da kullanılan resmî para birimi Ringgit Amerikan doları karşısında yaklaşık 38 aydan beri 2.6530 ile en düşük seviyesine gerilemiştir. Durumun kötüye gitmesinin farkına varan o zaman Malezya başbakanı olan Mahathir, suni spekülasyona karşı etkin bir mücadele başlatır. 2 gün sonra, 26 Temmuz 1997'de Mahathir Muhammed, ünlü spekülatör, Amerikalı finansçı George Soros'u Ringgit'e yapılan spekülatif saldırıdan sorumlu tutar ve Malezya ekonomisini spekülasyonlarla krize sokmakla suçlar. 23 Ağustos 1997'de Malezya Başbakanı Amerikalı finansçı George Soros'u diğer Güney Asya para birimlerine yöneltilen saldırıdan ötürü de suçlamıştır.
Mahathir, Uluslararası Para Fonu'na meydan okumuş ve bir anda dünyanın gündemine oturmuştu. Uluslararası Para Fonu'nun işbirliğini reddeden Mahathir, ülkesini krizden çıkartmak için bir dizi hamle başlatmış, Petronas İkiz Kuleleri, Putrajaya ve Cyberjaya şehirleri, Proton arabaları gibi projeler üretmiştir.
Dış siyaset
Mahathir'ın dış politikası Malezya'nın dış ilişkilerine önemli bir etki ve katkı sağlamıştır.
Bölgesel işbirliği ve ASEAN
Mahathir, çevre ülkeler ve bölgelerle işbirliğine önem vermiş ve özellikle ASEAN'ın (Güneydoğu Asya Uluslar Birliği) gelişimini teşvik etmiştir. 1990'ların başında "ASEAN Topluluğu" kavramını ortaya atmış ve ASEAN üye ülkeleri arasındaki ekonomik, siyasi ve güvenlik işbirliğini güçlendirmeyi amaçlamıştır.
İslam dünyası meseleleri
Müslümanların çoğunlukta olduğu bir ülkenin lideri olarak, Mahathir İslam dünyası meselelerinde önemli bir rol oynamıştır. İslam İşbirliği Teşkilatı gibi İslam ülkeleri örgütlerinin faaliyetlerine aktif olarak katılmış ve İslam ülkeleri arasındaki işbirliğini ve dayanışmayı teşvik etmiştir.
Güney-Güney işbirliği
Mahathir, gelişmekte olan ülkeler arasında Güney-Güney işbirliğini desteklemiş, ortak kalkınmayı sağlamak için işbirliği ve yardımlaşma gerektiğini savunmuştur.
Olumlu yönleri
Mahathir bin Muhammed, Malezya siyasetinde önemli bir figürdür. Uzun bir süre boyunca başbakanlık görevini üstlenmiş ve ülkenin ekonomik kalkınması ve modernizasyonu için çeşitli politikalar uygulamıştır. Ayrıca, Malezya'nın uluslararası arenadaki etkisini artırmaya çalışmış ve ülkenin hedeflerini gerçekleştirmek için vizyon projeleri ortaya koymuştur.
Mahathir, cesur ve kararlı liderlik tarzıyla bilinir ve Malezya'nın güçlü bir şekilde temsil edilmesine önem verir. Ekonomik reformlar, eğitim, altyapı geliştirme ve ulusal birlik gibi alanlarda önemli adımlar atmıştır.
Mahathir, genel olarak dış politikada bağımsız ve aktif bir tutum benimsedi. Malezya'nın ticari ve diplomatik ilişkilerini güçlendirmek için farklı ülkelerle temaslar kurdu ve anlaşmalar imzaladı.
Tartışma
Antisemit yorumları
Yahudi karşıtı bir kişiliğe sahip olan Mahathir bin Muhammed, çeşitli kerelerde Yahudilerle ilgili görüşlerini dile getirmiştir.
1970'te tartışma yaratan (Türkçe: Malay İkilemi) kitabında şunları aktarmıştır:
| “ | Yahudiler sadece kanca burunlu değil, ayrıca içgüdüsel olarak paradan anlamaktadır. | „ |
Müslüman ülkelerin terörizme karşı uluslararası toplantısından önce terörizm ile ilgili olarak bu görüşleri dile getirmiştir:
| “ | Bu anda [terörizmin] tanımı İslam ulusları ve Müslümanlarla sınırlıdır, oysa İsrail ve Yahudiler de terörist devlet ve halktır. | „ |
Tokyo'nun BM Üniversitesinde düzenlenen Birleşmiş Milletler'in İslam sempozyumunda Mahathir şöyle seslenmiştir:
| “ | Önceden Araplar terörist olmayıp da bugün İsrail ve Amerika'ya karşı intihar ediyorlarsa bunun bir sebebi olmalıdır. Bunun sebebi de Amerikalıların, Yahudilerin ve Avrupalıların kendilerine adil davranmadığını hissetmeleridir. | „ |
16 Ekim 2003'te, başbakanlık görevinden ayrılmadan kısa bir süre önce Mahathir Muhammed, Putrajaya'daki İslam Konferansı Örgütü zirvesinde şunları aktarmıştır:
| “ | Biz [Müslümanlar] aslında çok kuvvetliyiz, 1.3 milyar insan kolayca silinemez. Naziler 12 milyon Yahudi'den 6 milyonunu [Holokost'ta] öldürdü. Ama bugün aracılar yoluyla dünyayı Yahudiler yönetmektedir. Başkalarını kendileri için savaştırıp ölüme yollamaktadırlar. Sosyalizmi, komünizmi, insan haklarını ve demokrasiyi icat ettiler, böylece onlara eziyet çektirmeyi yanlış yaptırdılar, diğerleriyle eşit haklardan yararlanmaktadırlar. Böylece en güçlü ülkelerin kontrolünü eline geçirdiler. Ve bu küçük cemaat dünya çapında güçlü oldu. | „ |
Kitapları
- (Türkçe: Malay İkilemi), (1970)
- The Challenge (Türkçe: Mücadele), (1986)
- Regionalism, Globalism, and Spheres of Influence: ASEAN and the Challenge of Change into the 21st century (Türkçe: 21. yüzyılda ASEAN ve Değişim Mücadelesi: bölgecilik, Globalizm ve Etkili küreler), (1989)
- The Pacific Rim in the 21st century (Türkçe: 21. yüzyılda Pasifik), (1995)
- The Challenges of Turmoil (Türkçe: Kargaşa ve Zorluklar), (1998)
- The Way Forward (Türkçe: İzlenecek Yol), (1998)
- A New Deal for Asia (Türkçe: Asya'da Yeni Bir Fırsat), (1999)
- Islam & The Muslim Ummah (Türkçe: İslam ve Müslüman Ümmeti), (2001)
- Globalisation and the New Realities (Türkçe: Küreselleşme ve Yeni Gerçekler), (2002)
- Reflections on Asia (Türkçe: Asya Üzerine Düşünceler), (2002)
- The Malaysian Currency Crisis: How and why it Happened (Türkçe: Malezya Krizi: Nasıl ve neden oldu), (2003)
- Achieving True Globalization (Türkçe: Gerçek Küreselleşmenin sağlanması), (2004)
- Islam, Knowledge, and Other Affairs (Türkçe: İslam, Bilgi ve diğer işler), (2006)
- Principles of Public Administration: An Introduction (Türkçe: Kamu Yönetimi İlkeleri: Tanıtım), (2007)
- Chedet.com Blog Merentasi Halangan (Bilingual) (Türkçe: Chedet.com blog Merentasi Halangan (İki Dilli)), (2008)
- A Doctor in the House: The Memoirs of Tun Dr Mahathir Mohamad (Türkçe: Evde Bulunan Doktor: Tun Dr Mahathir Muhammed'in Anıları), 8 Mart 2011 ISBN :9789675997228.
- Doktor Umum: Memoir Tun Dr Mahathir Mohamad (Türkçe: Genel Doktor: Tun Dr Mahathir Muhammed'in Anıları), 30 Nisan 2012 ISBN :9789674150259 Bu kitap onun en çok satan "Evde bulunan Doktor" kitabının BM versiyonu idi.
Kaynakça
- Morais, J. Victor (1982). Mahathir: A Profile in Courage. Eastern Universities Press. OCLC 8687329.
- Sankaran, Ramanathan; Mohd Hamdan Adnan (1988). Malaysia's 1986 General Election: the Urban-Rural Dichotomy. Institute of Southeast Asian Studies. .
- Milne, R. S.; Mauzy, Diane K. (1999). Malaysian Politics under Mahathir4 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Routledge. .
- Stewart, Ian (2003). The Mahathir Legacy: a Nation Divided, a Region at Risk. Allen & Unwin. .
- Dhillon, Karminder Singh (2009). Malaysian Foreign Policy in the Mahathir Era 1981–2003: Dilemmas of Development. NUS Press. .
- Wain, Barry (2010). Malaysian Maverick: Mahathir Mohamad in Turbulent Times. Palgrave Macmillan. .
Kaynakça
- ^ a b c Snippets – Birthday, Road Transport, Blocks & M.V. Agusta 15 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . chedet.co.cc, Julai 2008
- ^ a b c . web.archive.org. 6 Mart 2008. 6 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Wain, Barry (2010). Malaysian Maverick: Mahathir Mohamad in Turbulent Times. Palgrave Macmillan. . pp. 10–12
- ^ . 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2012.
- ^ "PERSPEKTIF WAWASAN 2020 Latarbelakang Semasa pelancaran Majlis Perdagangan Malaysia pada 28 Februari 1991, Y.A.B. Perdana Ment". webcache.googleusercontent.com.
- ^ . 30 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2012.
- ^ "Mahathir Muhammed Biyografi.net'de". 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2012.
- ^ "Mahathir veda etti". 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2012.
- ^ "Malaysia's Mahathir Mohamad sworn in after shock comeback victory". BBC News (İngilizce). 10 Mayıs 2018. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ "Malaysia's Mahathir Mohamad to Become World's Oldest Leader". Time (İngilizce). 10 Mayıs 2018. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından .
- ^ Daniele, Euan McKirdy,Marc Lourdes,Ushar (10 Mayıs 2018). "Malaysia's Mahathir Mohamad is now the world's oldest leader". CNN (İngilizce). 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından .
- ^ Lee, Yen Nee (24 Şubat 2020). "Malaysia's Prime Minister Mahathir Mohamad submits resignation to the king". CNBC (İngilizce). 29 Haziran 2023 tarihinde kaynağından .
- ^ "Dr M: I would have died from first heart attack if not for science". Malaysiakini. 10 Temmuz 2018. 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından .
- ^ "Malaysia ex-PM Mahathir home after heart surgery". Reuters (İngilizce). 21 Ekim 2007. 30 Haziran 2023 tarihinde kaynağından .
- ^ "Mahathir warded in Melbourne hospital with chest infection (Updated)". The Star (İngilizce). 10 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2010.
- ^ "Ex-Malaysia Premier Mahathir Discharged From Australia Hospital". Bloomberg.com (İngilizce). 5 Ekim 2010. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından .
- ^ Wain, Barry (2010). Malaysian Maverick: Mahathir Mohamad in Turbulent Times. Palgrave Macmillan. pp. 97–98. .
- ^ "Malezya'da 22 yıl iktidarda kalan efsanevi Başbakan Mahathir Mohamed, yerli otomobil için düğmeye basacaklarını söyledi". 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2012.
- ^ Hayır diyemeyenlerin ülkesi - 2[]
- ^ "Malaysia's Role in Revitalising OIC". Laman Web Rasmi: Institut Kefahaman Islam Malaysia (IKIM) (İngilizce). 26 Eylül 2003. 16 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından .
- ^ Byrnes, Sholto (29 Temmuz 2019). . The National (İngilizce). 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Hamid, Ahmad Faiz (1999). Malaysia and South-South cooperation: the determining factors and implications (Thesis tez) (İngilizce). The University of Waikato. 16 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2023.
- ^ "WSJ: Erdoğan Boğaziçi'ndeki Mahathir". 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2012.
- ^ The Boston Globe: Rousing Muslim bigotry 26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b . 27 Ekim 2003. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 27 Ekim 2003. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Mahathir konuşmasından alıntı". 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2012.
- ^ "Malaysian Leader: 'Jews Rule World by Proxy'". Fox News. 16 Ekim 2003. 10 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Mahazir Muhammed ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Vikisöz'de Mahathir bin Mohamad ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Literatur von und über Mahathir bin Mohamad13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . im Katalog der Deutschen Nationalbibliothek.
- Dr Mahathir Mohamad's Blog (Launched May 2008)19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BBC Profile: Mahathir Mohamad2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mahathir hospitalised after heart attack5 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Perdana Leadership Foundation website on Malaysia’s past Prime Ministers.2 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BBC News: Mahathir in his own words27 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BBC News: In Pictures: Mahathir steps down6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BBC News: Malaysia defends speech on Jews3 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Asiaweek: Al Gore's rebuke of APEC host Mahathir21 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dr M slams Pak Lah but BN leaders rally behind the PM5 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen | 1978–1981 | Sonra gelen |
1981–2003 | Sonra gelen Abdullah Ahmad Badawi | |
| Önce gelen Necip Rezak | 2018– | Sonra gelen Görevde |
| Önce gelen Thabo Mbeki | Bağlantısızlar Hareketi Genel Sekreteri 2003 | Sonra gelen Abdullah Ahmad Badawi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Temmuz 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddede belli bir devletin bakis acisinin agirlikta oldugu bir tur sistemik yanlilik sorununun bulundugu dusunulmektedir Maddenin evrensellestirilmesi ve uygun hale getirilmesi icin lutfen tartismaya katiliniz Sablonu maddeden cikarmadan once sablonun yardim sayfasini lutfen inceleyiniz Temmuz 2012 Mahazir bin Muhammed Cavi محضير بن محمد d 10 Temmuz 1925 Alor Star Malezyali doktor ve siyasetci 1981 2003 ve 2018 2020 yillari arasinda Malezya nin basbakani olarak gorev yapmistir Mahathir Malezya tarihinde onemli bir figur olarak kabul edilmektedir Mahazir bin MuhammedMalezya basbakaniGorev suresi 10 Mayis 2018 1 Mart 2020Hukumdar V MuhammedYerine geldigi Necip RezakYerine gelen Muhyiddin YasinMalezya basbakaniGorev suresi 16 Temmuz 1981 31 Ekim 2003Hukumdar naip SirajuddinYerine geldigiYerine gelen Abdullah Ahmad BadawiGorev suresi 5 Mart 1976 16 Temmuz 1981HukumdarYerine geldigiYerine gelenBaglantisizlar Hareketi 21 Genel SekreteriGorev suresi 20 Subat 2003 31 Ekim 2003Yerine geldigi Thabo Mvuyelwa MbekiYerine gelen Abdullah Ahmad BadawiKisisel bilgilerDogum 10 Temmuz 1925 98 yasinda Alor Star Britanya Malayasi simdiki Malezya Partisi Birlesik Malay Ulusal OrgutuEvlilik ler Cocuk lar Mirzan Melinda Maizura MazharBitirdigi okul Singapur Ulusal UniversitesiDini Sunni IslamImzasi Mahathir doneminde Malezya hammadde ihrac eden bir ulkeden yuksek teknolojiye sahip uretici bir ulke haline geldi HayatiMahathir BM de konusma yaparken 25 Eylul 2003 Mahathir bin Muhammed 10 Temmuz 1925 te simdiki Malezya sinirlarinda yer alan Kedah da bir ogretmen ailesinde dogmustur 1953 yilinda Singapur Ulusal Universitesi nin Tip Fakultesi nden mezun oldu 1976 yilindan 1981 e kadar Malezya nin Basbakan yardimcisi olmustur 1981 ile 2003 seneleri arasinda ise Malezya nin basbakanligini yapmistir O donemde ulkenin ekonomik kalkinmasi ve modernizasyonu icin cesitli politikalar uyguladi Ayni zamanda Wawasan 2020 adli bir vizyon planini ortaya koyarak Malezya yi 2020 yilina kadar gelismis ulkeler seviyesine cikarmayi hedefledi 20 Subat 2003 ten 31 Ekim 2003 e kadar Baglantisizlar Hareketi Genel Sekreterligini yapmistir 2003 yilinda politikadan ayrildi ve kendi istegi ile emekli olarak gorevini yardimcisi Abdullah Ahmad Badawi ye devretti Politikadan ayrilirken soyle soylemistir Siyasetci gitmesini ve siyaseti birakmasini bilmeli 2018 yilinda Mahathir 92 yasinda olmasina ragmen Malezya Basbakanligina yeniden secildi Bu secimlerde Malezya tarihindeki en yasli basbakan olarak goreve gelmistir 2020 yilinda ise gorev suresi sona ermistir Mahathir Malezya siyasetinde onemli bir figur olarak kabul edilmekte ve Malezya nin modernlesme surecinde etkili bir rol oynamistir Ailesi ile kurdugu evliliginden yedi cocugu vardir Saglik Mahathir Muhammed in kalple ilgili hastaliklara dair bir gecmisi bulunmaktadir Ilk kalp krizini 1989 yilinda 64 yasindayken gecirmistir Ardindan 2006 yilinda bir kez daha iki kalp krizi yasamis ve bir yil sonra dortlu bypass ameliyati gecirmistir 2007 operasyonunun ardindan bir gogus enfeksiyonu gecirdi Ayrica 2010 yilinda baska bir gogus enfeksiyonu tedavisi icin yeniden hastaneye yatirildi Ilk Malezya otomobiliMahathir bin Muhammed Malezya nin yerli otosu Proton u yaptirmistir Basbakan oldugu donemde 1983 yilinda Malezya yi ilk yerli otomobiline kavusturmustur Kurdugu ilk Malezya otomobilinin markasi Proton Perusahaan Otomobil Nasional Berhad idi Bununla ilgili olarak 23 Mayis 1983 te Mitsubishi Motors ile teknik isbirligi lisans ve komponent uretimi konularinda anlasma imzalanmistir 1 Temmuz 1985 te Proton markali ilk otomobil olan Saga modelinin uretime baslandi 2003 yilinda Basbakanlik gorevinden ayrildiktan sonra kurdugu Proton un danismanligini ustlenmistir 1997 Dogu Asya Mali Krizi ndeki tavri24 Temmuz 1997 de Malezya da kullanilan resmi para birimi Ringgit Amerikan dolari karsisinda yaklasik 38 aydan beri 2 6530 ile en dusuk seviyesine gerilemistir Durumun kotuye gitmesinin farkina varan o zaman Malezya basbakani olan Mahathir suni spekulasyona karsi etkin bir mucadele baslatir 2 gun sonra 26 Temmuz 1997 de Mahathir Muhammed unlu spekulator Amerikali finansci George Soros u Ringgit e yapilan spekulatif saldiridan sorumlu tutar ve Malezya ekonomisini spekulasyonlarla krize sokmakla suclar 23 Agustos 1997 de Malezya Basbakani Amerikali finansci George Soros u diger Guney Asya para birimlerine yoneltilen saldiridan oturu de suclamistir Mahathir Uluslararasi Para Fonu na meydan okumus ve bir anda dunyanin gundemine oturmustu Uluslararasi Para Fonu nun isbirligini reddeden Mahathir ulkesini krizden cikartmak icin bir dizi hamle baslatmis Petronas Ikiz Kuleleri Putrajaya ve Cyberjaya sehirleri Proton arabalari gibi projeler uretmistir Dis siyasetMahathir in dis politikasi Malezya nin dis iliskilerine onemli bir etki ve katki saglamistir Bolgesel isbirligi ve ASEAN Mahathir cevre ulkeler ve bolgelerle isbirligine onem vermis ve ozellikle ASEAN in Guneydogu Asya Uluslar Birligi gelisimini tesvik etmistir 1990 larin basinda ASEAN Toplulugu kavramini ortaya atmis ve ASEAN uye ulkeleri arasindaki ekonomik siyasi ve guvenlik isbirligini guclendirmeyi amaclamistir Islam dunyasi meseleleri Muslumanlarin cogunlukta oldugu bir ulkenin lideri olarak Mahathir Islam dunyasi meselelerinde onemli bir rol oynamistir Islam Isbirligi Teskilati gibi Islam ulkeleri orgutlerinin faaliyetlerine aktif olarak katilmis ve Islam ulkeleri arasindaki isbirligini ve dayanismayi tesvik etmistir Guney Guney isbirligi Mahathir gelismekte olan ulkeler arasinda Guney Guney isbirligini desteklemis ortak kalkinmayi saglamak icin isbirligi ve yardimlasma gerektigini savunmustur Olumlu yonleriMahathir bin Muhammed Malezya siyasetinde onemli bir figurdur Uzun bir sure boyunca basbakanlik gorevini ustlenmis ve ulkenin ekonomik kalkinmasi ve modernizasyonu icin cesitli politikalar uygulamistir Ayrica Malezya nin uluslararasi arenadaki etkisini artirmaya calismis ve ulkenin hedeflerini gerceklestirmek icin vizyon projeleri ortaya koymustur Mahathir cesur ve kararli liderlik tarziyla bilinir ve Malezya nin guclu bir sekilde temsil edilmesine onem verir Ekonomik reformlar egitim altyapi gelistirme ve ulusal birlik gibi alanlarda onemli adimlar atmistir Mahathir genel olarak dis politikada bagimsiz ve aktif bir tutum benimsedi Malezya nin ticari ve diplomatik iliskilerini guclendirmek icin farkli ulkelerle temaslar kurdu ve anlasmalar imzaladi TartismaAntisemit yorumlari Yahudi karsiti bir kisilige sahip olan Mahathir bin Muhammed cesitli kerelerde Yahudilerle ilgili goruslerini dile getirmistir 1970 te tartisma yaratan Turkce Malay Ikilemi kitabinda sunlari aktarmistir Yahudiler sadece kanca burunlu degil ayrica icgudusel olarak paradan anlamaktadir Musluman ulkelerin terorizme karsi uluslararasi toplantisindan once terorizm ile ilgili olarak bu gorusleri dile getirmistir Bu anda terorizmin tanimi Islam uluslari ve Muslumanlarla sinirlidir oysa Israil ve Yahudiler de terorist devlet ve halktir Tokyo nun BM Universitesinde duzenlenen Birlesmis Milletler in Islam sempozyumunda Mahathir soyle seslenmistir Onceden Araplar terorist olmayip da bugun Israil ve Amerika ya karsi intihar ediyorlarsa bunun bir sebebi olmalidir Bunun sebebi de Amerikalilarin Yahudilerin ve Avrupalilarin kendilerine adil davranmadigini hissetmeleridir 16 Ekim 2003 te basbakanlik gorevinden ayrilmadan kisa bir sure once Mahathir Muhammed Putrajaya daki Islam Konferansi Orgutu zirvesinde sunlari aktarmistir Biz Muslumanlar aslinda cok kuvvetliyiz 1 3 milyar insan kolayca silinemez Naziler 12 milyon Yahudi den 6 milyonunu Holokost ta oldurdu Ama bugun aracilar yoluyla dunyayi Yahudiler yonetmektedir Baskalarini kendileri icin savastirip olume yollamaktadirlar Sosyalizmi komunizmi insan haklarini ve demokrasiyi icat ettiler boylece onlara eziyet cektirmeyi yanlis yaptirdilar digerleriyle esit haklardan yararlanmaktadirlar Boylece en guclu ulkelerin kontrolunu eline gecirdiler Ve bu kucuk cemaat dunya capinda guclu oldu Kitaplari Turkce Malay Ikilemi 1970 ISBN 981 204 355 1 The Challenge Turkce Mucadele 1986 ISBN 967 978 091 0 Regionalism Globalism and Spheres of Influence ASEAN and the Challenge of Change into the 21st century Turkce 21 yuzyilda ASEAN ve Degisim Mucadelesi bolgecilik Globalizm ve Etkili kureler 1989 ISBN 981 3035 49 8 The Pacific Rim in the 21st century Turkce 21 yuzyilda Pasifik 1995 The Challenges of Turmoil Turkce Kargasa ve Zorluklar 1998 ISBN 967 978 652 8 The Way Forward Turkce Izlenecek Yol 1998 ISBN 0 297 84229 3 A New Deal for Asia Turkce Asya da Yeni Bir Firsat 1999 Islam amp The Muslim Ummah Turkce Islam ve Musluman Ummeti 2001 ISBN 967 978 738 9 Globalisation and the New Realities Turkce Kuresellesme ve Yeni Gercekler 2002 Reflections on Asia Turkce Asya Uzerine Dusunceler 2002 ISBN 967 978 813 X The Malaysian Currency Crisis How and why it Happened Turkce Malezya Krizi Nasil ve neden oldu 2003 ISBN 967 978 756 7 Achieving True Globalization Turkce Gercek Kuresellesmenin saglanmasi 2004 ISBN 967 978 904 7 Islam Knowledge and Other Affairs Turkce Islam Bilgi ve diger isler 2006 ISBN 983 3698 03 4 Principles of Public Administration An Introduction Turkce Kamu Yonetimi Ilkeleri Tanitim 2007 ISBN 978 983 195 253 5 Chedet com Blog Merentasi Halangan Bilingual Turkce Chedet com blog Merentasi Halangan Iki Dilli 2008 ISBN 967 969 589 1 A Doctor in the House The Memoirs of Tun Dr Mahathir Mohamad Turkce Evde Bulunan Doktor Tun Dr Mahathir Muhammed in Anilari 8 Mart 2011 ISBN 9789675997228 Doktor Umum Memoir Tun Dr Mahathir Mohamad Turkce Genel Doktor Tun Dr Mahathir Muhammed in Anilari 30 Nisan 2012 ISBN 9789674150259 Bu kitap onun en cok satan Evde bulunan Doktor kitabinin BM versiyonu idi KaynakcaMorais J Victor 1982 Mahathir A Profile in Courage Eastern Universities Press OCLC 8687329 Sankaran Ramanathan Mohd Hamdan Adnan 1988 Malaysia s 1986 General Election the Urban Rural Dichotomy Institute of Southeast Asian Studies ISBN 981 3035 12 9 Milne R S Mauzy Diane K 1999 Malaysian Politics under Mahathir4 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Routledge ISBN 0 415 17143 1 Stewart Ian 2003 The Mahathir Legacy a Nation Divided a Region at Risk Allen amp Unwin ISBN 1 86508 977 X Dhillon Karminder Singh 2009 Malaysian Foreign Policy in the Mahathir Era 1981 2003 Dilemmas of Development NUS Press ISBN 9971 69 399 2 Wain Barry 2010 Malaysian Maverick Mahathir Mohamad in Turbulent Times Palgrave Macmillan ISBN 0 230 23873 4 Kaynakca a b c Snippets Birthday Road Transport Blocks amp M V Agusta 15 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde chedet co cc Julai 2008 a b c web archive org 6 Mart 2008 6 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Wain Barry 2010 Malaysian Maverick Mahathir Mohamad in Turbulent Times Palgrave Macmillan ISBN 0 230 23873 4 pp 10 12 13 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2012 PERSPEKTIF WAWASAN 2020 Latarbelakang Semasa pelancaran Majlis Perdagangan Malaysia pada 28 Februari 1991 Y A B Perdana Ment webcache googleusercontent com 30 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2012 Mahathir Muhammed Biyografi net de 12 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2012 Mahathir veda etti 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2012 Malaysia s Mahathir Mohamad sworn in after shock comeback victory BBC News Ingilizce 10 Mayis 2018 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Malaysia s Mahathir Mohamad to Become World s Oldest Leader Time Ingilizce 10 Mayis 2018 25 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Daniele Euan McKirdy Marc Lourdes Ushar 10 Mayis 2018 Malaysia s Mahathir Mohamad is now the world s oldest leader CNN Ingilizce 10 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Lee Yen Nee 24 Subat 2020 Malaysia s Prime Minister Mahathir Mohamad submits resignation to the king CNBC Ingilizce 29 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Dr M I would have died from first heart attack if not for science Malaysiakini 10 Temmuz 2018 14 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Malaysia ex PM Mahathir home after heart surgery Reuters Ingilizce 21 Ekim 2007 30 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Mahathir warded in Melbourne hospital with chest infection Updated The Star Ingilizce 10 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2010 Ex Malaysia Premier Mahathir Discharged From Australia Hospital Bloomberg com Ingilizce 5 Ekim 2010 24 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Wain Barry 2010 Malaysian Maverick Mahathir Mohamad in Turbulent Times Palgrave Macmillan pp 97 98 ISBN 0 230 23873 4 Malezya da 22 yil iktidarda kalan efsanevi Basbakan Mahathir Mohamed yerli otomobil icin dugmeye basacaklarini soyledi 19 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2012 Hayir diyemeyenlerin ulkesi 2 olu kirik baglanti Malaysia s Role in Revitalising OIC Laman Web Rasmi Institut Kefahaman Islam Malaysia IKIM Ingilizce 26 Eylul 2003 16 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Byrnes Sholto 29 Temmuz 2019 The National Ingilizce 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Hamid Ahmad Faiz 1999 Malaysia and South South cooperation the determining factors and implications Thesis tez Ingilizce The University of Waikato 16 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2023 WSJ Erdogan Bogazici ndeki Mahathir 20 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2012 The Boston Globe Rousing Muslim bigotry 26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b 27 Ekim 2003 21 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi 27 Ekim 2003 21 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Mahathir konusmasindan alinti 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2012 Malaysian Leader Jews Rule World by Proxy Fox News 16 Ekim 2003 10 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Mahazir Muhammed ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisoz de Mahathir bin Mohamad ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Literatur von und uber Mahathir bin Mohamad13 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde im Katalog der Deutschen Nationalbibliothek Dr Mahathir Mohamad s Blog Launched May 2008 19 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Profile Mahathir Mohamad2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mahathir hospitalised after heart attack5 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Perdana Leadership Foundation website on Malaysia s past Prime Ministers 2 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News Mahathir in his own words27 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News In Pictures Mahathir steps down6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News Malaysia defends speech on Jews3 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Asiaweek Al Gore s rebuke of APEC host Mahathir21 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dr M slams Pak Lah but BN leaders rally behind the PM5 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen 1978 1981 Sonra gelen1981 2003 Sonra gelen Abdullah Ahmad BadawiOnce gelen Necip Rezak 2018 Sonra gelen GorevdeOnce gelen Thabo Mbeki Baglantisizlar Hareketi Genel Sekreteri 2003 Sonra gelen Abdullah Ahmad Badawi