Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Önceki cumhurbaşkanı Ebu'l-Hasan Beni Sadr'ın 21 Haziran'da parlamento tarafından azledilmesinin ve 22 Haziran'da dini lider Ruhullah Humeyni tarafından görevden alınmasının ardından, Temmuz 1981 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri 24 Temmuz 1981 tarihinde düzenlendi. Seçim, önceki başbakan Muhammed Ali Recai'nin 14.573.803 oydan 13.001.761'ini (%89) kazanması ve cumhurbaşkanı seçilmesi ile sonuçlandı. Seçime katılım oranı % 65.29 idi.
 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kayıtlı | 22,687,017 | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Katılım | 64.24% | |||||||||||||
| ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Recai birkaç hafta sonra başbakan Muhammed Cevad Bahunerile birlikte öldürüldü.
Arka plan
1981'de İran'da iki seçim düzenlendi. 1981'in ilk seçimi 24 Temmuz'da yapıldı. Temmuz seçimlerinin nedeni, İran Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr'ın azledilmesiydi.
Ebu'l Hasan Beni Sadr
1979 İran Devrimi'nden sonra Beni Sadr 5 Şubat 1980'de İran'ın ilk cumhurbaşkanı oldu. Ayrıca Yüksek Komutan rolünü üstlendi. İran parlamentosu (Meclis), Beni Sadr'ı azletti. Beni Sadr, İran'daki din görevlilerinin gücünü zayıflatmaya çalıştığı iddiasıyla suçlandı. Ayetullah Humeyni, İran'ın dini lideri ve bir marja (Şii İslam'da din adamları sınıfının en üst seviyeli üyesi) olduğu için bu iddiaların başındaydı. İran'da dini liderincumhurbaşkanından daha fazla güce sahip olduğunu belirtmekte fayda var. Beni Sadr'ın İran'ın en büyük figürü Humeyni'yi zayıflatmaya çalıştığı iddia ediliyordu. Beni Sadr saklandığı yerde bulunduktan sonra, takipçileriyle birlikte Fransa'ya kaçtı ya da sürgün edildi (bu bilgiler kaynağa göre değişir).
Seçim öncesi süreç
Muhammed Ali Recai Beni Sadr'ın görevden alınmasından önce İran'da Başbakan olarak görev yaptı. Beni Sadr'ın azlededilmesinden sonra, başbakan Muhammed Ali Recai, Parlamento Başkanı Haşimi Rafsancani ve başhakim ve İslam Cumhuriyeti Partisi başkanı Ayetullah Muhammed Beheşti'den oluşan Başkanlık Konseyi kuruldu. Recai seçimler yapılana kadar geçici cumhurbaşkanı olarak görev aldı.
Seçim
İran'da cumhurbaşkanlığı adaylarının Anayasa Koruma Konseyi tarafından onaylanması gerekiyor. 71 İranlı cumhurbaşkanlığı için başvuruda bulundu, ancak sadece dördünün adaylığına izin verildi. Kayıtlı seçmenlerin yaklaşık %64.24'ü (22.687.017 kayıtlı seçmenin 14.573.803'ü) oy kullandı. Tüm adaylar İslami Cumhuriyet Partisi'nin adayı olarak seçime katıldı çünkü İslami Cumhuriyet Partisi dışında neredeyse bütün partiler yasaklıydı.İslami Cumhuriyet Partisi, İran'ın önde gelen partisiydi. Parti,1979'da yüksek ruhani düzeye sahip İranlılar tarafından kurulmuş ve Humeyni tarafından onaylanmıştır. Parti devrimci ruhla kuruldu ve amacı devrimci gündemi devam ettirmekti. İslami Cumhuriyet Partisi, karşı-devrimci olan herhangi bir örgütü ya da kişiyi ıslah edecek, tasfiye edecek ve devirecekti.
Adaylar
Tüm adaylar devrimciydi. Muhammed Ali Recai Beni Sadr'ın görevden alınmasından önce (ilk) İran Başbakanı idi, sonrasında seçime kadar cumhurbaşkanlığını yerine getiren komitede yer aldı. İkinci aday Abbas Şeybani, İranlı bir politikacıydı ve günümüzde halen aktif bir siyasetçi. Seyyid Akbar Parvareş, Muhammed'in soyundan gelen İranlı bir politikacıydı. Habibollah Asgaroladi-Mosalman da İranlı bir politikacıydı.
Seçim sonuçları
Recai'nin Başkanlığı
Recai 15 Ağustos 1981'de cumhurbaşkanı olarak yemin etti. Eski Başbakanın cumhurbaşkanlığı uzun sürmedi. 30 Ağustos 1981'de Recai ve başbakan Muhammed Cevad Bahuner bombalı suikast sonucu öldürüldü.Recai suikastından sonraki başkanlık seçimi 2 Ekim 1981'de yapıldı. Ekim Seçimlerinde oy kullanan seçmen sayısı 2.000 aratarak katılı oranı %76 oldu.Ayetullah Hamaney, oyların % 94,4'ünü alarak İran Cumhurbaşkanı seçildi. Humeyni 1981-1989 yılları arasında cumhurbaşkanlığı yaptı.
Kaynakça
- ^ Buchta, Wilfried (2000). Who rules Iran? 24 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Washington Institute and The Konrad Adenauer Stiftung. s. 36.
- ^ a b Alem, Yesmin. Duality by Design: The Iranian Electoral System. Washington D.C.: International Foundation for Electoral Systems, 2011.
- ^ Dehghanm Saeed Kamali. “Iranian Presidential Elections 2013: The Essential Guide.” The Guardian. May 13, 2013. https://www.theguardian.com/world/2013/may/13/iranian-presidential-election-2013-iran.
- ^ Buchta, Wilfried. Who Rules Iran: The Structure of Power in the Islamic Republic. Washington D.C.: Washington Institute for Near East Policy and the Konrad Adenauer Stiftung, 2000.
- ^ "Iran to Elect New President on July 24; More Bani-Sadr Supporters Executed." The New York Times. June 25, 1981. https://www.nytimes.com/1981/06/25/world/iran-to-elect-new-president-on-july-24-more-bani-sadr-supporters.html.
- ^ Syracuse University. "1981 Presidential Election." Iran Data Portal. 20 Mart 2019 tarihinde erişildi.. http://irandataportal.syr.edu/1981-presidential-elections.
- ^ Nikou, Semira N. “Timeline of Iran’s Political Events.” The Iranian Primer. 25 Nisan 2019 tarihinde erişildi. https://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-political-events
- ^ Mostofi, Khosrow, Peter William Avery, & Janet Afary. “Iran: Political Process.” Encyclopedia Britannica. April 24, 2019. 25 Nisan 2019 tarihinde erişildi. https://www.britannica.com/place/Iran/Justice#ref783784
- ^ “Islamic Republican Party.” In The Oxford Dictionary of Islam, ed. John L. Esposito. Oxford. 29 Nisan 2019 tarihinde erişildi. http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t125/e1118.
- ^ “Islamic Parliament of Iran.” Center of Planning and Information Technology, Islamic Parliament of Iran. 29 Nisan 2019 tarihinde erişildi. https://en.parliran.ir/eng/en/home.
- ^ Nikou, Semira N. “Timeline of Iran’s Political Events.” The Iranian Primer. Accessed April 25, 2019. https://iranprimer.usip.org/resource/timeline-irans-political-events
- ^ Szrom, Charlie. "Historical Data on Iranian Presidential Elections." Critical Threats. Accessed March 20, 2019. https://www.criticalthreats.org/analysis/historical-data-on-iranian-presidential-elections.
- ^ Alfoneh, Ali. "Renewal of Allegiance." The Washington Institute for Near East Policy. June 10, 2009. Accessed March 20, 2019. https://www.washingtoninstitute.org/policy- analysis/view/renewal-of-allegiance-presidential-elections-in-iran.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Onceki cumhurbaskani Ebu l Hasan Beni Sadr in 21 Haziran da parlamento tarafindan azledilmesinin ve 22 Haziran da dini lider Ruhullah Humeyni tarafindan gorevden alinmasinin ardindan Temmuz 1981 Iran cumhurbaskanligi secimleri 24 Temmuz 1981 tarihinde duzenlendi Secim onceki basbakan Muhammed Ali Recai nin 14 573 803 oydan 13 001 761 ini 89 kazanmasi ve cumhurbaskani secilmesi ile sonuclandi Secime katilim orani 65 29 idi Iran cumhurbaskanligi secimleri 1981 1980 24 Temmuz 1981 1981 Ekim Kayitli22 687 017Katilim64 24 Aday Muhammed Ali RecaiParti Islami Cumhuriyet Partisi Islami Cumhuriyet PartisiAldigi oy 12 779 050 658 498Onceki Cumhurbaskani Ebu l Hasan Beni Sadr Bagimsiz Secilen Cumhurbaskani Muhammed Ali Recai Islami Cumhuriyet Partisi Recai birkac hafta sonra basbakan Muhammed Cevad Bahunerile birlikte olduruldu Arka plan1981 de Iran da iki secim duzenlendi 1981 in ilk secimi 24 Temmuz da yapildi Temmuz secimlerinin nedeni Iran Cumhurbaskani Ebu l Hasan Beni Sadr in azledilmesiydi Ebu l Hasan Beni Sadr1979 Iran Devrimi nden sonra Beni Sadr 5 Subat 1980 de Iran in ilk cumhurbaskani oldu Ayrica Yuksek Komutan rolunu ustlendi Iran parlamentosu Meclis Beni Sadr i azletti Beni Sadr Iran daki din gorevlilerinin gucunu zayiflatmaya calistigi iddiasiyla suclandi Ayetullah Humeyni Iran in dini lideri ve bir marja Sii Islam da din adamlari sinifinin en ust seviyeli uyesi oldugu icin bu iddialarin basindaydi Iran da dini liderincumhurbaskanindan daha fazla guce sahip oldugunu belirtmekte fayda var Beni Sadr in Iran in en buyuk figuru Humeyni yi zayiflatmaya calistigi iddia ediliyordu Beni Sadr saklandigi yerde bulunduktan sonra takipcileriyle birlikte Fransa ya kacti ya da surgun edildi bu bilgiler kaynaga gore degisir Secim oncesi surecMuhammed Ali Recai Beni Sadr in gorevden alinmasindan once Iran da Basbakan olarak gorev yapti Beni Sadr in azlededilmesinden sonra basbakan Muhammed Ali Recai Parlamento Baskani Hasimi Rafsancani ve bashakim ve Islam Cumhuriyeti Partisi baskani Ayetullah Muhammed Behesti den olusan Baskanlik Konseyi kuruldu Recai secimler yapilana kadar gecici cumhurbaskani olarak gorev aldi SecimIran da cumhurbaskanligi adaylarinin Anayasa Koruma Konseyi tarafindan onaylanmasi gerekiyor 71 Iranli cumhurbaskanligi icin basvuruda bulundu ancak sadece dordunun adayligina izin verildi Kayitli secmenlerin yaklasik 64 24 u 22 687 017 kayitli secmenin 14 573 803 u oy kullandi Tum adaylar Islami Cumhuriyet Partisi nin adayi olarak secime katildi cunku Islami Cumhuriyet Partisi disinda neredeyse butun partiler yasakliydi Islami Cumhuriyet Partisi Iran in onde gelen partisiydi Parti 1979 da yuksek ruhani duzeye sahip Iranlilar tarafindan kurulmus ve Humeyni tarafindan onaylanmistir Parti devrimci ruhla kuruldu ve amaci devrimci gundemi devam ettirmekti Islami Cumhuriyet Partisi karsi devrimci olan herhangi bir orgutu ya da kisiyi islah edecek tasfiye edecek ve devirecekti Adaylar Tum adaylar devrimciydi Muhammed Ali Recai Beni Sadr in gorevden alinmasindan once ilk Iran Basbakani idi sonrasinda secime kadar cumhurbaskanligini yerine getiren komitede yer aldi Ikinci aday Abbas Seybani Iranli bir politikaciydi ve gunumuzde halen aktif bir siyasetci Seyyid Akbar Parvares Muhammed in soyundan gelen Iranli bir politikaciydi Habibollah Asgaroladi Mosalman da Iranli bir politikaciydi Secim sonuclariRecai nin BaskanligiRecai 15 Agustos 1981 de cumhurbaskani olarak yemin etti Eski Basbakanin cumhurbaskanligi uzun surmedi 30 Agustos 1981 de Recai ve basbakan Muhammed Cevad Bahuner bombali suikast sonucu olduruldu Recai suikastindan sonraki baskanlik secimi 2 Ekim 1981 de yapildi Ekim Secimlerinde oy kullanan secmen sayisi 2 000 aratarak katili orani 76 oldu Ayetullah Hamaney oylarin 94 4 unu alarak Iran Cumhurbaskani secildi Humeyni 1981 1989 yillari arasinda cumhurbaskanligi yapti Kaynakca Buchta Wilfried 2000 Who rules Iran 24 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Washington Institute and The Konrad Adenauer Stiftung s 36 a b Alem Yesmin Duality by Design The Iranian Electoral System Washington D C International Foundation for Electoral Systems 2011 Dehghanm Saeed Kamali Iranian Presidential Elections 2013 The Essential Guide The Guardian May 13 2013 https www theguardian com world 2013 may 13 iranian presidential election 2013 iran Buchta Wilfried Who Rules Iran The Structure of Power in the Islamic Republic Washington D C Washington Institute for Near East Policy and the Konrad Adenauer Stiftung 2000 Iran to Elect New President on July 24 More Bani Sadr Supporters Executed The New York Times June 25 1981 https www nytimes com 1981 06 25 world iran to elect new president on july 24 more bani sadr supporters html Syracuse University 1981 Presidential Election Iran Data Portal 20 Mart 2019 tarihinde erisildi http irandataportal syr edu 1981 presidential elections Nikou Semira N Timeline of Iran s Political Events The Iranian Primer 25 Nisan 2019 tarihinde erisildi https iranprimer usip org resource timeline irans political events Mostofi Khosrow Peter William Avery amp Janet Afary Iran Political Process Encyclopedia Britannica April 24 2019 25 Nisan 2019 tarihinde erisildi https www britannica com place Iran Justice ref783784 Islamic Republican Party In The Oxford Dictionary of Islam ed John L Esposito Oxford 29 Nisan 2019 tarihinde erisildi http www oxfordislamicstudies com article opr t125 e1118 Islamic Parliament of Iran Center of Planning and Information Technology Islamic Parliament of Iran 29 Nisan 2019 tarihinde erisildi https en parliran ir eng en home Nikou Semira N Timeline of Iran s Political Events The Iranian Primer Accessed April 25 2019 https iranprimer usip org resource timeline irans political events Szrom Charlie Historical Data on Iranian Presidential Elections Critical Threats Accessed March 20 2019 https www criticalthreats org analysis historical data on iranian presidential elections Alfoneh Ali Renewal of Allegiance The Washington Institute for Near East Policy June 10 2009 Accessed March 20 2019 https www washingtoninstitute org policy analysis view renewal of allegiance presidential elections in iran