Zülfikar Ali Butto (Sindhî: ذوالفقار علي ڀٽو, Urduca: ذُوالفِقار علی بُھٹّو Ocak 1928 - 4 Nisan 1979), 1973'ten 1977'ye kadar Pakistan'ın dokuzuncu Başbakanı, 1971'den 1973'e kadar Pakistan'ın dördüncü Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Pakistanlı bir avukat ve politikacı. Aynı zamanda Pakistan Halk Partisi'nin (PPP) kurucusudur. 1979'da idam edilinceye kadar partinin başkanlığını üstlenmiştir.
Zülfikar Ali Butto ذوالفقار علي ڀُٽو | |
---|---|
Görev süresi 14 Ağustos 1973 - 5 Temmuz 1977 | |
Cumhurbaşkanı | Fazal Elahi Çaudhri |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
4. Pakistan Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 20 Aralık 1971 - 13 Ağustos 1973 | |
Yardımcı | |
Yerine geldiği | Yahya Han |
Yerine gelen | Fazal Elahi Çaudhri |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 5 Ocak 1928 Larkana, Britanya Hindistanı (şimdi Pakistan) |
Ölüm | 4 Nisan 1979 (51 yaşında) Rawalpindi, Pakistan |
Partisi | Pakistan Halk Partisi |
Evlilik(ler) | |
Çocuk(lar) | Benazir |
Sind eyaletinde doğan ve Kaliforniya Üniversitesi ve Oxford Üniversitesi'nde eğitim gören Butto, Başkan İskender Mirza'nın kabine üyelerinden biri olarak siyasete girmeden önce Lincoln's Inn'de avukatlık eğitimi aldı ve sırasında birkaç bakanlığa atandı. Sonradan yönetime el koyan general Muhammed Eyüb Han'ın 1958'den itibaren askeri yönetimi sırasında 1963'te Dışişleri Bakanı olarak atanan Butto, bakanlık yaptığı sırada II. Hindistan-Pakistan Savaşı meydana geldi. Eyüp Han'ın devrilmesinde sonra yapılan ve 1970'te Yahya Han'ın kazandığı genel seçimlere itiraz etti. Awami Ligi ülke çapındaki sandalyelerin çoğunluğunu kazanırken, Halk Partisi yalnızca Batı Pakistan'da sandalyelerin çoğunluğunu kazandı. İki parti yetki devri ve yeni bir anayasa konusunda anlaşamadı. Bangladeş Kurtuluş Savaşı'nı Hindistan'ın kazanması sonrası Aralık 1971'de cumhurbaşkanlığını devraldı ve olağanüstü hal ilan edildi. Butto Pakistan'ı yeniden inşa etmeye başladığında, niyetinin "güveni yeniden inşa etmek ve gelecek için umudu yeniden inşa etmek" olduğunu belirtti.
Temmuz 1972'ye kadar Butto, Simla Anlaşması'nı imzaladıktan sonra 93.000 savaş esirini ve 5.000 metrekarelik toprağı Hindistan'dan geri aldı.
Çin ve Suudi Arabistan ile bağlarını güçlendirdi, Bangladeş'i tanıdı ve 1974'te Lahor'da ikinci İslam İşbirliği Teşkilatı'na ev sahipliği yaptı. 1973 yılında parlamento oybirliğiyle yeni bir anayasayı onayladı. Fazal Elahi Çaudhri'yi Cumhurbaşkanlığı makamına atadığı ve yeniden yetkilendirilen Başbakanlık makamına geçti. Ayrıca ülkenin nükleer programının başlatılmasında büyük bir rol oynadı. Bununla birlikte, Butto'nun Pakistan'ın yeni gelişen endüstrilerinin, sağlık hizmetlerinin ve eğitim kurumlarının çoğunu kamulaştırması ekonomik durgunlukla karşılandı. Belucistan'daki eyalet feodal hükûmetini dağıttıktan sonra kargaşa yaşandı, Butto 1973'te Belucistan'a bir ordu operasyonu emretti ve binlerce sivilin ölümüne neden oldu. Mevcut karışıklığa rağmen, Halk Partisi 1977'de yapılan parlamento seçimlerinde rakibinin iki katı oy alarak kazandı seçimleri muhalefetin hile yapıldığı iddiasıyla şiddet ülke çapına yayıldı. Aynı yıl 5 Temmuz'da Butto, ordu komutanı Muhammed Ziyâ ül Hak tarafından askeri bir darbeyle devrildi ve 1979'da Pakistan Yüce Mahkemesi tarafından siyasi bir rakibin öldürülmesine izin verdiği gerekçesiyle tartışmalı bir şekilde yargılanıp idam edildi.
Butto, milliyetçiliği ve laik enternasyonalist gündemi nedeniyle övülen, ancak siyasi muhaliflerini sindirdiği ve insan hakları ihlalleri nedeniyle eleştirilen tartışmalı bir figür olmaya devam ediyor. Sıklıkla Pakistan'ın en büyük liderlerinden biri olarak kabul edilir Partisi, kızı Benazir Butto'nun iki kez Başbakan seçilmesiyle Pakistan'ın en büyükleri arasında yer alırken, damadı ve Benazir'in kocası Asıf Ali Zerdari de cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.
Kaynakça
- ^ . web.archive.org. 28 Ekim 2013. 28 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ Jalal, Ayesha (16 Eylül 2014). The Struggle for Pakistan: A Muslim Homeland and Global Politics (İngilizce). Harvard University Press. ISBN . 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ "1979: Deposed Pakistani PM is executed" (İngilizce). 4 Nisan 1979. 18 Mart 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ . www.globalsecurity.org. 24 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ . countrystudies.us. 27 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ Hassan, Nadir (4 Nisan 2011). . DAWN.COM (İngilizce). 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
Vikisöz'de Zülfikar Ali Butto ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Pakistan ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bir siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Parti siyasi görevi | ||
---|---|---|
Yeni makam | Pakistan Halk Partisi Lideri 1967-1979 | Sonra gelen |
Siyasi görevi | ||
Önce gelen | Pakistan Dışişleri Bakanı 1963-1966 | Sonra gelen |
Önce gelen Yahya Han | Pakistan Cumhurbaşkanı 1971-1973 | Sonra gelen Fazal Elahi Çaudhri |
Sıkıyönetim Komutanı 1971-1973 | Sonra gelen Ziya ül Hak | |
Pakistan Dışişleri Bakanı 1971-1977 | Sonra gelen | |
Pakistan Savunma Bakanı 1971-1977 | Sonra gelen Ziya ül Hak | |
Önce gelen | Pakistan İçişleri Bakanı 1971-1972 | Sonra gelen |
Önce gelen | Pakistan Ulusal Meclis Başkanı 1972-1973 | Sonra gelen Fazal Ilahi Chaudhry |
Önce gelen | 1973-1977 | Sonra gelen |
Önce gelen | Pakistan İçişleri Bakanı 1977 | Sonra gelen |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zulfikar Ali Butto Sindhi ذوالفقار علي ڀٽو Urduca ذ والف قار علی ب ھٹ و Ocak 1928 4 Nisan 1979 1973 ten 1977 ye kadar Pakistan in dokuzuncu Basbakani 1971 den 1973 e kadar Pakistan in dorduncu Cumhurbaskani olarak gorev yapan Pakistanli bir avukat ve politikaci Ayni zamanda Pakistan Halk Partisi nin PPP kurucusudur 1979 da idam edilinceye kadar partinin baskanligini ustlenmistir Zulfikar Ali Butto ذوالفقار علي ڀ ٽوGorev suresi 14 Agustos 1973 5 Temmuz 1977Cumhurbaskani Fazal Elahi CaudhriYerine geldigiYerine gelen4 Pakistan CumhurbaskaniGorev suresi 20 Aralik 1971 13 Agustos 1973YardimciYerine geldigi Yahya HanYerine gelen Fazal Elahi CaudhriKisisel bilgilerDogum 5 Ocak 1928 1928 01 05 Larkana Britanya Hindistani simdi Pakistan Olum 4 Nisan 1979 51 yasinda Rawalpindi PakistanPartisi Pakistan Halk PartisiEvlilik ler Cocuk lar Benazir Sind eyaletinde dogan ve Kaliforniya Universitesi ve Oxford Universitesi nde egitim goren Butto Baskan Iskender Mirza nin kabine uyelerinden biri olarak siyasete girmeden once Lincoln s Inn de avukatlik egitimi aldi ve sirasinda birkac bakanliga atandi Sonradan yonetime el koyan general Muhammed Eyub Han in 1958 den itibaren askeri yonetimi sirasinda 1963 te Disisleri Bakani olarak atanan Butto bakanlik yaptigi sirada II Hindistan Pakistan Savasi meydana geldi Eyup Han in devrilmesinde sonra yapilan ve 1970 te Yahya Han in kazandigi genel secimlere itiraz etti Awami Ligi ulke capindaki sandalyelerin cogunlugunu kazanirken Halk Partisi yalnizca Bati Pakistan da sandalyelerin cogunlugunu kazandi Iki parti yetki devri ve yeni bir anayasa konusunda anlasamadi Banglades Kurtulus Savasi ni Hindistan in kazanmasi sonrasi Aralik 1971 de cumhurbaskanligini devraldi ve olaganustu hal ilan edildi Butto Pakistan i yeniden insa etmeye basladiginda niyetinin guveni yeniden insa etmek ve gelecek icin umudu yeniden insa etmek oldugunu belirtti Temmuz 1972 ye kadar Butto Simla Anlasmasi ni imzaladiktan sonra 93 000 savas esirini ve 5 000 metrekarelik topragi Hindistan dan geri aldi Cin ve Suudi Arabistan ile baglarini guclendirdi Banglades i tanidi ve 1974 te Lahor da ikinci Islam Isbirligi Teskilati na ev sahipligi yapti 1973 yilinda parlamento oybirligiyle yeni bir anayasayi onayladi Fazal Elahi Caudhri yi Cumhurbaskanligi makamina atadigi ve yeniden yetkilendirilen Basbakanlik makamina gecti Ayrica ulkenin nukleer programinin baslatilmasinda buyuk bir rol oynadi Bununla birlikte Butto nun Pakistan in yeni gelisen endustrilerinin saglik hizmetlerinin ve egitim kurumlarinin cogunu kamulastirmasi ekonomik durgunlukla karsilandi Belucistan daki eyalet feodal hukumetini dagittiktan sonra kargasa yasandi Butto 1973 te Belucistan a bir ordu operasyonu emretti ve binlerce sivilin olumune neden oldu Mevcut karisikliga ragmen Halk Partisi 1977 de yapilan parlamento secimlerinde rakibinin iki kati oy alarak kazandi secimleri muhalefetin hile yapildigi iddiasiyla siddet ulke capina yayildi Ayni yil 5 Temmuz da Butto ordu komutani Muhammed Ziya ul Hak tarafindan askeri bir darbeyle devrildi ve 1979 da Pakistan Yuce Mahkemesi tarafindan siyasi bir rakibin oldurulmesine izin verdigi gerekcesiyle tartismali bir sekilde yargilanip idam edildi Butto milliyetciligi ve laik enternasyonalist gundemi nedeniyle ovulen ancak siyasi muhaliflerini sindirdigi ve insan haklari ihlalleri nedeniyle elestirilen tartismali bir figur olmaya devam ediyor Siklikla Pakistan in en buyuk liderlerinden biri olarak kabul edilir Partisi kizi Benazir Butto nun iki kez Basbakan secilmesiyle Pakistan in en buyukleri arasinda yer alirken damadi ve Benazir in kocasi Asif Ali Zerdari de cumhurbaskani olarak gorev yapti Kaynakca web archive org 28 Ekim 2013 28 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2022 Jalal Ayesha 16 Eylul 2014 The Struggle for Pakistan A Muslim Homeland and Global Politics Ingilizce Harvard University Press ISBN 978 0 674 74499 8 4 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2022 1979 Deposed Pakistani PM is executed Ingilizce 4 Nisan 1979 18 Mart 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2022 www globalsecurity org 24 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2022 countrystudies us 27 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2022 Hassan Nadir 4 Nisan 2011 DAWN COM Ingilizce 18 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2022 Vikisoz de Zulfikar Ali Butto ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Pakistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bir siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Parti siyasi goreviYeni makam Pakistan Halk Partisi Lideri 1967 1979 Sonra gelenSiyasi goreviOnce gelen Pakistan Disisleri Bakani 1963 1966 Sonra gelenOnce gelen Yahya Han Pakistan Cumhurbaskani 1971 1973 Sonra gelen Fazal Elahi CaudhriSikiyonetim Komutani 1971 1973 Sonra gelen Ziya ul HakPakistan Disisleri Bakani 1971 1977 Sonra gelenPakistan Savunma Bakani 1971 1977 Sonra gelen Ziya ul HakOnce gelen Pakistan Icisleri Bakani 1971 1972 Sonra gelenOnce gelen Pakistan Ulusal Meclis Baskani 1972 1973 Sonra gelen Fazal Ilahi ChaudhryOnce gelen 1973 1977 Sonra gelenOnce gelen Pakistan Icisleri Bakani 1977 Sonra gelen