Ferruh Başağa (d. 1914, Karagümrük, İstanbul - ö. 24 Aralık 2010İstanbul) Türk ressam.
Ferruh Başağa | |
---|---|
Doğum | 1914 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 24 Aralık 2010 Karagümrük, Türkiye |
Evlilik(ler)i | Nermin Başağa |
Alanı | Resim, Mozaik |
Sanat eğitimi | İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi |
Ödüller | |
1949- 10. Devlet Resim ve Heykel Sergisi Birincilik Ödülü 1985-Sedat Simavi Vakfı Plastik Sanatlar Ödülü 2005-Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülü | |
Cumhuriyet Dönemi Türk resmini kuran ressam kuşağının önemli sanatçılarındandır. 1940'larda soyut resme yönelmiş ve Türk resminde soyutun öncülerinden biri olmuştur. 1970 yılından itibaren İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nde vitray ve mozaik atölyelerini kurarak on yıl bu kurumda öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. 75 kişisel sergi açan ve Yeni Delhi'den Münih'e, Paris'ten New York'a dünya müze ve koleksiyonlarına giren eserleri bulunan sanatçının en önemli etkinlik alanlarından biri de mimariyle bütünleşen büyük boyutlu panolardır.
Yaşamı
1914 yılında İstanbul'un Karagümrük semtinde doğdu. 1872'de Bosna-Hersek'ten İstanbul'a göç etmiş bir aileye mensuptur. Babası hukuk öğrenimi görmüş Aziz Bey, annesi I. Meclis-i Mebusan'da Bosna mebusu olan Fehim Bey’in kızı Emine Hanım'dır.
Savaşa katılan babası Aziz Bey Trablusşam'da İngilizler'e esir düşmüş ve yıllarca kendisinden haber alınamamış olduğu için annesi tarafından büyütüldü. Eğitimine Ayastefanos İlkokulu'nda başladı, daha sonra Kumkapı'da Fransız Frerler Kolejine devam etti. Ailesinin 1922'de Saraybosna'ya taşıması üzerine eğitimine Sarajevo Teknik Okulu'nun Elektromekanik bölümünde devam etti. Bu okuldan 1934 yılında mezun oldu. Babasının hâlâ hayatta olduğunu ve İstanbul'a döndüğünü haber alınca 1935'te İstanbul'a döndü.
Babasına kavuştuktan sonra İstanbul'da yaşamaya karar veren Başağa, Nuri Demirağ'ın Beşiktaş'taki uçak fabrikasında çalışmaya başladı. Bir yıl kadar sonra bu işten ayrılarak İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nde Resim bölümüne kaydoldu.Zeki Kocamemi, Nazmi Ziya Güran ve Leopold Levy'nin öğrencisi olarak öğrenim gördüğü bu okuldan 1940 yılında birincilikle mezun olup Avrupa bursuna hak kazandı. II. Dünya Savaşı nedeniyle resim öğrenimine Avrupa'da devam edemedi; 34 ay kesintisiz askerlik yaptı.
Askerlikten dönünce Akademi'nin Yüksek Resim Bölümü'ne kaydoldu. Bu okulda eğitimine Nuri İyem, Turgut Atalay, Selim Turan, Agop Arad, Avni Arbaş, Mümtaz Yener, Fethi Karakaş ve Haşmet Akal ile birlikte devam etti. 1947'de mezun oldu.
Akademideki arkadaşlarının kurduğu Yeniler Grubu'nun ilk sergisine askerde olması nedeniyle katılamamış olsa da sonraki sergilerine katıldı ve bu grubun kurucuları arasında ye aldı. Müstakil Ressamlar Derneği üyeliği de yapan sanatçı, ilk sergisini İstanbul Beyoğlu Kitap Sarayı'nda açtı. Sanatçının eserleri, bir yıl sonra UNESCO tarafından Musée d'Art moderne de la Ville de Paris'te açılan sergide yer aldı. İngiltere, Fransa ve Hindistan'da sanat fuarları ile karma sergilere katılan sanatçı, soyut kavramı ile 1947 yılında tanıştı; 1948 yılından itibaren tümüyle soyut anlatımlara yöneldi. 1949 yılında, figürlerin soyutlanarak birer leke şeklinde belirdiği "Aşk" adlı yapıtı 10. Devlet Resim ve Heykel Sergisi'nde birincilik ödülü aldı; böylece ilk defa soyut resim Türk sanat tarihinde kabul görmüştür.
1950 yılında Asmalımescit Sokağı'ndaki Önay Apartmanı'nın çamaşıarhane olarak kullanılan çatı katını Nuri İyem ve Fethi Karakaş ile birlikte kiralayarak Tavanarası Ressamları adlı grubun oluşmasına öncülük etti. Bu, cumhuriyet döneminde akademi dışında sanat eğitimi veren ilk özel atölye idi.
Başbakanlık Basın Yayın Genel Müdürlüğü'nde memurluk, Taksim’de Yeni Kolej’de resim ve sanat tarihi öğretmenliği (1952-1954) yaptı. 1970 yılına dek serbest olarak çalıştı.1971-1981 yılları arası İstanbul Güzel Sanatlar Akademisinde Vitray ve Mozaik atölyelerinde hocalık yaptı. Türkiye'de resmin gelişmesi için duvar resimlerinin önemli olduğunu düşünen BAşağa'nın önemli etkinlik alanlarından birisi mimariyle bütünleşen büyük boyutlu panolardır.
1960'larla birlikte lekesel kurgulu resimler yapmaya başlayan sanatçı, 1970'li yıllarda güvercin motifine yönelerek özgürlük ve barış isteğini ifade etmiştir. Başağa 1980 yılında geometri ile ilgilenmeye başladı ve Geometri bir problemdir. Ben problem dışına çıkarak geometrinin estetiğini aradım. diyerek "Geometrinin Sonsuz Estetik Olasılıkları"nı keşfetmeyi İstanbul'daki atölyesinde sürdürdü. 1990'larda ise biçimsel formlardan tamamen arındı.
24 Aralık 2010'da İstanbul'da öldü. 27 Aralık 2010 pazartesi günü Teşvikiye camii'de kılınan cenaze namazının ardından Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Ödüller
- 1939 Halk Evi Yarışması Birincilik Ödülü ve İkincilik Ödülü
- 1949 Devlet Resim ve Heykel Sergisi Ahmet Çanakçılı Birincilik Ödülü
- 1956 Heybeliada Deniz Harp Okulu Mozaik Yarışması Birincilik Ödülü
- 1965 Ankara İş Bankası Genel Müdürlük Vitray Yarışması Birincilik Ödülü
- 1969 Orta Doğu Teknik Üniversitesi Atatürk Anıtı Mansiyonu
- 1970 Türk Ressamlar Derneği Kuruluş Kutlaması Ödülü
- 1973 Yarımca Şenliği Resim Yarışması Birincilik Ödülü
- 1977 Mostar Üniversitesi Ödülü
- 1985 Sedat Simavi Vakfı Plastik Sanatlar Ödülü
- 1991 Mimar Sinan Üniversitesi Onur Ödülü
- 1991 Plastik Sanatlar Derneği Onur Ödülü
- 1998 8. Sanat Fuarı Artist 98 Onur Ödülü
- 1999 Ressamlar Derneği Kurucu Üyesi Onur Ödülü
- 1999 Turkcell Resim Yarışması Onur Ödülü
- 1999 Türkiye GESAM Saygı ve Onur Ödülü
- 2005: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
Kişisel Sergileri
- 1945 Beyoğlu Kitap sarayı, İstanbul (İlk kişsel sergisi)
- 1947 İsmail Oygar Galerisi, İstanbul
- 1950 Helikon Derneği, Ankara
- 1952 Maya Sanat Galerisi, Ankara
- 1953 Helikon Sanat Galerisi, Ankara
- 1960 Şehir galerisi, İstanbul
- 1963 Türk Alman Derneği, istanbul
- 1971 Taksim Sanat Galerisi, İstanbul
- 1975 Sarajevo Üniversitesi, Yugoslavya
- 1977 Mostar, Üniversitesi
- 1982 Tiglat Sanat Galerisi, İstanbul
- 1986 Ramko Sanat Galerisi, İstanbul
- 1989 Doku Sanat Galerisi, Ankara
- 1991 Viyana, Bregenz, Feldkish, Salzburg-Avusturya
- 1992 Ramko Sanat Galerisi, İstanbul
- 1997 Doku Sanat Galerisi, Ankara
- 2000 Yapı Kredi Kazım Taşkent Galerisi, İstanbul
- 2001 Galeri Binyıl, İstanbul
- 2003 İş Sanat Galerisi İstanbul
- 2005 Kare Sanat Galerisi İstanbul
- 2004 Galeri Nev Ankara
- 2008 Kare Sanat Galerisi İstanbul
Kaynakça
- ^ . Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Sanal Müze. 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Soyut resmin büyük ustası vefat etti". Hürriyet. 24 Aralık 2010. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ a b c d e f g h Armutçu, Emel (8 Mart 2003). "Otoportresinin altına armut, armudun altına Ferruh Başağa yazmıştı". 18 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ a b c d Üstünipek, Şeyda. "Ferruh Başağa (1914-2010) Yaşamı ve Sanatı Üzerine". lebriz.com. Lebriz.com, 29 Aralık 2010. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ a b . www.evrensel.net. Evrensel.net 15 Mart 2003. 18 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
- ^ . www.poetikhars.com. Poetikhars.com sitesi. 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2017.
Dış bağlantılar
- 2005 yılı sergisi 17 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ferruh Basaga d 1914 Karagumruk Istanbul o 24 Aralik 2010Istanbul Turk ressam Ferruh BasagaDogum1914 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum24 Aralik 2010 Karagumruk TurkiyeEvlilik ler iNermin BasagaAlaniResim MozaikSanat egitimiIstanbul Devlet Guzel Sanatlar AkademisiOduller1949 10 Devlet Resim ve Heykel Sergisi Birincilik Odulu 1985 Sedat Simavi Vakfi Plastik Sanatlar Odulu 2005 Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Odulu Cumhuriyet Donemi Turk resmini kuran ressam kusaginin onemli sanatcilarindandir 1940 larda soyut resme yonelmis ve Turk resminde soyutun onculerinden biri olmustur 1970 yilindan itibaren Istanbul Guzel Sanatlar Akademisi nde vitray ve mozaik atolyelerini kurarak on yil bu kurumda ogretim gorevlisi olarak calismistir 75 kisisel sergi acan ve Yeni Delhi den Munih e Paris ten New York a dunya muze ve koleksiyonlarina giren eserleri bulunan sanatcinin en onemli etkinlik alanlarindan biri de mimariyle butunlesen buyuk boyutlu panolardir Yasami1914 yilinda Istanbul un Karagumruk semtinde dogdu 1872 de Bosna Hersek ten Istanbul a goc etmis bir aileye mensuptur Babasi hukuk ogrenimi gormus Aziz Bey annesi I Meclis i Mebusan da Bosna mebusu olan Fehim Bey in kizi Emine Hanim dir Savasa katilan babasi Aziz Bey Trablussam da Ingilizler e esir dusmus ve yillarca kendisinden haber alinamamis oldugu icin annesi tarafindan buyutuldu Egitimine Ayastefanos Ilkokulu nda basladi daha sonra Kumkapi da Fransiz Frerler Kolejine devam etti Ailesinin 1922 de Saraybosna ya tasimasi uzerine egitimine Sarajevo Teknik Okulu nun Elektromekanik bolumunde devam etti Bu okuldan 1934 yilinda mezun oldu Babasinin hala hayatta oldugunu ve Istanbul a dondugunu haber alinca 1935 te Istanbul a dondu Babasina kavustuktan sonra Istanbul da yasamaya karar veren Basaga Nuri Demirag in Besiktas taki ucak fabrikasinda calismaya basladi Bir yil kadar sonra bu isten ayrilarak Istanbul Guzel Sanatlar Akademisi nde Resim bolumune kaydoldu Zeki Kocamemi Nazmi Ziya Guran ve Leopold Levy nin ogrencisi olarak ogrenim gordugu bu okuldan 1940 yilinda birincilikle mezun olup Avrupa bursuna hak kazandi II Dunya Savasi nedeniyle resim ogrenimine Avrupa da devam edemedi 34 ay kesintisiz askerlik yapti Askerlikten donunce Akademi nin Yuksek Resim Bolumu ne kaydoldu Bu okulda egitimine Nuri Iyem Turgut Atalay Selim Turan Agop Arad Avni Arbas Mumtaz Yener Fethi Karakas ve Hasmet Akal ile birlikte devam etti 1947 de mezun oldu Akademideki arkadaslarinin kurdugu Yeniler Grubu nun ilk sergisine askerde olmasi nedeniyle katilamamis olsa da sonraki sergilerine katildi ve bu grubun kuruculari arasinda ye aldi Mustakil Ressamlar Dernegi uyeligi de yapan sanatci ilk sergisini Istanbul Beyoglu Kitap Sarayi nda acti Sanatcinin eserleri bir yil sonra UNESCO tarafindan Musee d Art moderne de la Ville de Paris te acilan sergide yer aldi Ingiltere Fransa ve Hindistan da sanat fuarlari ile karma sergilere katilan sanatci soyut kavrami ile 1947 yilinda tanisti 1948 yilindan itibaren tumuyle soyut anlatimlara yoneldi 1949 yilinda figurlerin soyutlanarak birer leke seklinde belirdigi Ask adli yapiti 10 Devlet Resim ve Heykel Sergisi nde birincilik odulu aldi boylece ilk defa soyut resim Turk sanat tarihinde kabul gormustur 1950 yilinda Asmalimescit Sokagi ndaki Onay Apartmani nin camasiarhane olarak kullanilan cati katini Nuri Iyem ve Fethi Karakas ile birlikte kiralayarak Tavanarasi Ressamlari adli grubun olusmasina onculuk etti Bu cumhuriyet doneminde akademi disinda sanat egitimi veren ilk ozel atolye idi Basbakanlik Basin Yayin Genel Mudurlugu nde memurluk Taksim de Yeni Kolej de resim ve sanat tarihi ogretmenligi 1952 1954 yapti 1970 yilina dek serbest olarak calisti 1971 1981 yillari arasi Istanbul Guzel Sanatlar Akademisinde Vitray ve Mozaik atolyelerinde hocalik yapti Turkiye de resmin gelismesi icin duvar resimlerinin onemli oldugunu dusunen BAsaga nin onemli etkinlik alanlarindan birisi mimariyle butunlesen buyuk boyutlu panolardir 1960 larla birlikte lekesel kurgulu resimler yapmaya baslayan sanatci 1970 li yillarda guvercin motifine yonelerek ozgurluk ve baris istegini ifade etmistir Basaga 1980 yilinda geometri ile ilgilenmeye basladi ve Geometri bir problemdir Ben problem disina cikarak geometrinin estetigini aradim diyerek Geometrinin Sonsuz Estetik Olasiliklari ni kesfetmeyi Istanbul daki atolyesinde surdurdu 1990 larda ise bicimsel formlardan tamamen arindi 24 Aralik 2010 da Istanbul da oldu 27 Aralik 2010 pazartesi gunu Tesvikiye camii de kilinan cenaze namazinin ardindan Asiyan Mezarligi nda topraga verildi Oduller1939 Halk Evi Yarismasi Birincilik Odulu ve Ikincilik Odulu 1949 Devlet Resim ve Heykel Sergisi Ahmet Canakcili Birincilik Odulu 1956 Heybeliada Deniz Harp Okulu Mozaik Yarismasi Birincilik Odulu 1965 Ankara Is Bankasi Genel Mudurluk Vitray Yarismasi Birincilik Odulu 1969 Orta Dogu Teknik Universitesi Ataturk Aniti Mansiyonu 1970 Turk Ressamlar Dernegi Kurulus Kutlamasi Odulu 1973 Yarimca Senligi Resim Yarismasi Birincilik Odulu 1977 Mostar Universitesi Odulu 1985 Sedat Simavi Vakfi Plastik Sanatlar Odulu 1991 Mimar Sinan Universitesi Onur Odulu 1991 Plastik Sanatlar Dernegi Onur Odulu 1998 8 Sanat Fuari Artist 98 Onur Odulu 1999 Ressamlar Dernegi Kurucu Uyesi Onur Odulu 1999 Turkcell Resim Yarismasi Onur Odulu 1999 Turkiye GESAM Saygi ve Onur Odulu 2005 Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk OduluKisisel Sergileri1945 Beyoglu Kitap sarayi Istanbul Ilk kissel sergisi 1947 Ismail Oygar Galerisi Istanbul 1950 Helikon Dernegi Ankara 1952 Maya Sanat Galerisi Ankara 1953 Helikon Sanat Galerisi Ankara 1960 Sehir galerisi Istanbul 1963 Turk Alman Dernegi istanbul 1971 Taksim Sanat Galerisi Istanbul 1975 Sarajevo Universitesi Yugoslavya 1977 Mostar Universitesi 1982 Tiglat Sanat Galerisi Istanbul 1986 Ramko Sanat Galerisi Istanbul 1989 Doku Sanat Galerisi Ankara 1991 Viyana Bregenz Feldkish Salzburg Avusturya 1992 Ramko Sanat Galerisi Istanbul 1997 Doku Sanat Galerisi Ankara 2000 Yapi Kredi Kazim Taskent Galerisi Istanbul 2001 Galeri Binyil Istanbul 2003 Is Sanat Galerisi Istanbul 2005 Kare Sanat Galerisi Istanbul 2004 Galeri Nev Ankara 2008 Kare Sanat Galerisi IstanbulKaynakca Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi Sanal Muze 17 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Soyut resmin buyuk ustasi vefat etti Hurriyet 24 Aralik 2010 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 a b c d e f g h Armutcu Emel 8 Mart 2003 Otoportresinin altina armut armudun altina Ferruh Basaga yazmisti 18 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2017 a b c d Ustunipek Seyda Ferruh Basaga 1914 2010 Yasami ve Sanati Uzerine lebriz com Lebriz com 29 Aralik 2010 Erisim tarihi 16 Subat 2017 a b www evrensel net Evrensel net 15 Mart 2003 18 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2017 www poetikhars com Poetikhars com sitesi 25 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2017 Dis baglantilar2005 yili sergisi 17 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde