Tilmen Höyük, Gaziantep ilinin İslahiye ilçesinin 10 km. doğusunda yer alan bir höyüktür. kollarıyla çevrili bir arazide 225 metre çapında 21 metre yüksekliktedir. Sakçagözü Ovası'nın batı kenarında bulunmakta olup bu ovada ellinin üzerinde höyük yer almakta olup en büyüklerinden biridir.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | |
il: | Gaziantep |
İlçe: | İslahiye |
Köy: | |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | |
Tescil durumu: | Tescilli |
Tescil No ve derece: | 110 / 1;3 |
Tescil tarihi: | 29.08.1988 |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Büyük bir bölümü kazılarla ortaya çıkarılan yerleşmede yenileme çalışmaları günümüzde devam etmektedir. "Tilmen Höyük Onarım ve Çevre Düzenlemesi Projesi", Prof. Dr. yönetiminde Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü'nce yürütülmektedir.
Kazılar
Kazılara 1959 yılında Prof. Dr. Uluğ Bahadır Alkım başkanlığında başlanmış ve 1964 yılına kadar devam edilmiştir. Aynı yıl yakınlardaki Gedikli Karahöyük'teki kazılara geçilmiş, bu kazıların tamamlanmasından sonra 1969 yılında Tilmen Höyük kazılarına yeniden başlanmıştır. Bu kazılara 1972 yılında son verilmiştir. Ancak Roma "La Sapienza" ve Bolonya Üniversitesi'nden N. Marchetti ve İstanbul Üniversitesi'nden Prof. Dr. katılımıyla kazılar 2005 yılında ikinci dönem kazıları başlatılmıştır.
Tabakalanma
Tilmen Höyük'te saptanan tabakalanma yeniden eskiye şu şekildedir. İslam Dönemleri, Roma - Bizans Dönemi, Demir Çağı (MÖ 1. binyıl), Orta Tunç Çağı (MÖ 2.000 – 1.500), Erken Tunç Çağı (MÖ 3. binyıl), (MÖ 3.400 – 3.000). Roma, Bizans ve İslami dönemler seramik ve diğer bazı buluntularla saptanmakta olup mimari bir bulgu vermemektedir.
Tabakalanmadan da görüleceği gibi yerleşmede dört uygarlık evresi görülmektedir, eskiden yeniye, Geç Kalkolitik Çağ, Erken Tunç Çağı, Orta ve Geç Tunç Çağı ve Demir Çağı.
Buluntular
MÖ 2. binyıl sonu, 1. binyıl başlarına tarihlenen, iri taşlardan harçsız olarak yapılmış iç ve dış surların doğu tarafındaki anıtsal kapının hemen yanında iki bazalt kapı aslanı bulunmuştur. Doğal olarak kentin asıl giriş kapısının bu doğudaki kapı olduğu düşünülmektedir. Biri kuzeybatıda, diğeri ise güneybatıda daha küçük boyutlu iki kapı daha vardır. Surlar, yer yer dörtgen planlı kulelerle desteklenmiştir.
Diğer yandan gün ışığına çıkarılan anıtsal yapılardan biri de, Amik Ovası'ndaki 7. yapı katındaki saraya büyük benzerlik göstermektedir. Alalah'ın bir süre, esasen Halep merkezli bir Amori krallığı olan 'nın başkentliğini yaptığı bilinmektedir. Mari'de (günümüzde Tel el-Hariri) bulunan bir kil tablette Yamhad Krallığı'nın 20 krallıktan oluşan bir birlik olduğundan söz edilmektedir. Bu bilgilerden hareket edilerek Tilmen Höyük'te kazılan sarayın Erken Tunç Çağı, MÖ 2. binyıla tarihlendiği ve Tilmen'in Samhad'ın 20 krallığından biri olduğu düşünülmektedir.
Yerleşmenin kuzeydoğusunda 17 basamak ve rampayla çıkılan 8 metre yükseklikte dairesel planlı kuleler ortaya çıkarılmıştır.
Yapıların hepsi, civarda bolca bulunan bazalttan yapılmış olup kerpiç sadece duvarların üst kısmında kullanılmıştır. Bu haliyle höyük, neredeyse yarı yarıya taştan oluşmuş görünümündedir.
Orta Tunç Çağı'nda kent, iç ve çevresini saran dış kent olarak iki kısımdan oluşmaktadır. Dış kent ve iç kent, iç içe iki sur hattıyla korunmaktadır. Dış surda doğu, batı ve kuzey kesimlerinde üç, iç surda ise doğu kesiminde bir anıtsal kapı mevcuttur. Bu dönemde iki evreli bir saray kompleksi bulunmuştur. İlk evre saray yapıları, taş döşeli bir alan etrafında dört bağımsız birimden oluşur. Bunların ikisi ikişer katlıdır. Bir sonraki evre saray yapıları ise, çok büyük taşlardan üç bağımsız birim olarak yapılmıştır.
Değerlendirme
Tilmen Höyük'ün Kuzey Mezopotamya ile Anadolu arasında kültürel teması sağlayan bir bağlantı olduğu, ele geçen buluntulardan anlaşılmaktadır.
Höyükte yerleşimin MÖ 4. binyılda başladığı, MÖ 3. binyıl sonlarında büyük bir kent halini aldığı bildirilmektedir. Kentin en parlak dönemi ise MÖ 18. – 15. yüzyıllar arasında yaşanmış olmalıdır.
Dış bağlantılar
- Haritalar, fotoğraflar
Kaynakça
- ^ TAY – Yerleşme Ayrıntıları
- ^ a b c TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları
- ^ a b c d e f g h . 8 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2012.
- ^ Fatma N. Sayıt, 1959-1972 Dönemi Tilmen Höyük Kazılarında Bulunmuş Olan İlk Tunç Çağı Çanak Çömleği Yüksek lisans tezi (2006), Sh.: V
- ^ Fatma N. Sayıt, Sh.: 5
- ^ T.T.K.[]
- ^ a b Refik Duru, İslahiye Bölgesinde MÖ 2 binyılına Ait Önemli Bir Kent: Tilmen Höyük 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 38
- ^ Fatma N. Sayıt, Sh.: 6-7
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tilmen Hoyuk Gaziantep ilinin Islahiye ilcesinin 10 km dogusunda yer alan bir hoyuktur kollariyla cevrili bir arazide 225 metre capinda 21 metre yuksekliktedir Sakcagozu Ovasi nin bati kenarinda bulunmakta olup bu ovada ellinin uzerinde hoyuk yer almakta olup en buyuklerinden biridir Arkeolojik HoyukAdi il GaziantepIlce IslahiyeKoy Turu HoyukTahribat Tescil durumu TescilliTescil No ve derece 110 1 3Tescil tarihi 29 08 1988Arastirma yontemi KaziTilmen Hoyuk 2012 Buyuk bir bolumu kazilarla ortaya cikarilan yerlesmede yenileme calismalari gunumuzde devam etmektedir Tilmen Hoyuk Onarim ve Cevre Duzenlemesi Projesi Prof Dr yonetiminde Gaziantep Arkeoloji Muzesi Mudurlugu nce yurutulmektedir KazilarKazilara 1959 yilinda Prof Dr Ulug Bahadir Alkim baskanliginda baslanmis ve 1964 yilina kadar devam edilmistir Ayni yil yakinlardaki Gedikli Karahoyuk teki kazilara gecilmis bu kazilarin tamamlanmasindan sonra 1969 yilinda Tilmen Hoyuk kazilarina yeniden baslanmistir Bu kazilara 1972 yilinda son verilmistir Ancak Roma La Sapienza ve Bolonya Universitesi nden N Marchetti ve Istanbul Universitesi nden Prof Dr katilimiyla kazilar 2005 yilinda ikinci donem kazilari baslatilmistir TabakalanmaTilmen Hoyuk te saptanan tabakalanma yeniden eskiye su sekildedir Islam Donemleri Roma Bizans Donemi Demir Cagi MO 1 binyil Orta Tunc Cagi MO 2 000 1 500 Erken Tunc Cagi MO 3 binyil MO 3 400 3 000 Roma Bizans ve Islami donemler seramik ve diger bazi buluntularla saptanmakta olup mimari bir bulgu vermemektedir Tabakalanmadan da gorulecegi gibi yerlesmede dort uygarlik evresi gorulmektedir eskiden yeniye Gec Kalkolitik Cag Erken Tunc Cagi Orta ve Gec Tunc Cagi ve Demir Cagi BuluntularMO 2 binyil sonu 1 binyil baslarina tarihlenen iri taslardan harcsiz olarak yapilmis ic ve dis surlarin dogu tarafindaki anitsal kapinin hemen yaninda iki bazalt kapi aslani bulunmustur Dogal olarak kentin asil giris kapisinin bu dogudaki kapi oldugu dusunulmektedir Biri kuzeybatida digeri ise guneybatida daha kucuk boyutlu iki kapi daha vardir Surlar yer yer dortgen planli kulelerle desteklenmistir Diger yandan gun isigina cikarilan anitsal yapilardan biri de Amik Ovasi ndaki 7 yapi katindaki saraya buyuk benzerlik gostermektedir Alalah in bir sure esasen Halep merkezli bir Amori kralligi olan nin baskentligini yaptigi bilinmektedir Mari de gunumuzde Tel el Hariri bulunan bir kil tablette Yamhad Kralligi nin 20 kralliktan olusan bir birlik oldugundan soz edilmektedir Bu bilgilerden hareket edilerek Tilmen Hoyuk te kazilan sarayin Erken Tunc Cagi MO 2 binyila tarihlendigi ve Tilmen in Samhad in 20 kralligindan biri oldugu dusunulmektedir Yerlesmenin kuzeydogusunda 17 basamak ve rampayla cikilan 8 metre yukseklikte dairesel planli kuleler ortaya cikarilmistir Yapilarin hepsi civarda bolca bulunan bazalttan yapilmis olup kerpic sadece duvarlarin ust kisminda kullanilmistir Bu haliyle hoyuk neredeyse yari yariya tastan olusmus gorunumundedir Orta Tunc Cagi nda kent ic ve cevresini saran dis kent olarak iki kisimdan olusmaktadir Dis kent ve ic kent ic ice iki sur hattiyla korunmaktadir Dis surda dogu bati ve kuzey kesimlerinde uc ic surda ise dogu kesiminde bir anitsal kapi mevcuttur Bu donemde iki evreli bir saray kompleksi bulunmustur Ilk evre saray yapilari tas doseli bir alan etrafinda dort bagimsiz birimden olusur Bunlarin ikisi ikiser katlidir Bir sonraki evre saray yapilari ise cok buyuk taslardan uc bagimsiz birim olarak yapilmistir DegerlendirmeTilmen Hoyuk un Kuzey Mezopotamya ile Anadolu arasinda kulturel temasi saglayan bir baglanti oldugu ele gecen buluntulardan anlasilmaktadir Hoyukte yerlesimin MO 4 binyilda basladigi MO 3 binyil sonlarinda buyuk bir kent halini aldigi bildirilmektedir Kentin en parlak donemi ise MO 18 15 yuzyillar arasinda yasanmis olmalidir Dis baglantilarHaritalar fotograflarKaynakca TAY Yerlesme Ayrintilari a b c TAY Yerlesme Donem Ayrintilari a b c d e f g h 8 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2012 Fatma N Sayit 1959 1972 Donemi Tilmen Hoyuk Kazilarinda Bulunmus Olan Ilk Tunc Cagi Canak Comlegi Yuksek lisans tezi 2006 Sh V Fatma N Sayit Sh 5 T T K olu kirik baglanti a b Refik Duru Islahiye Bolgesinde MO 2 binyilina Ait Onemli Bir Kent Tilmen Hoyuk 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 38 Fatma N Sayit Sh 6 7