Mahmut Cahit Külebi (20 Aralık 1917, Tokat - 20 Haziran 1997, Ankara), Türk şairdir.
Cahit Külebi | |
---|---|
Doğum | 20 Aralık 1917 Tokat, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 20 Haziran 1997 (80 yaşında) Ankara, Türkiye |
Defin yeri | Tokat, Türkiye |
Takma ad | Nazmi Cahit |
Meslek | Şair |
Vatandaşlık | Türkiye |
Konu | Yurt, insan ve doğa sevgisi |
Halk şiirinden, türkülerden yararlanarak çağdaş bir şiir oluşturmuş, konu olarak yurt, insan ve doğa sevgisini işlemiştir. Şiirlerinde tema olarak çocukluğunun ve gençlik yıllarının geçtiği yörelerden izlenimlerini yansıtmıştır.
Hayatı
20 Aralık 1917'de Tokat'ın Zile ilçesinde doğdu. Ailesi soyadı yasası çıktıktan sonra Erencan soyadını almış, şair ise takma Külebi soyadını sonradan tescil ettirmiştir. İlk ve ortaokulu Tokat'ta tamamlayan Cahit Külebi, Sivas Lisesinden mezun oldu. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. Öğretmen okulundayken Reşit Rahmeti Arat desteğiyle Almanya'ya ve Fransa'ya gidip dil eğitimleri almıştır. Öğretmen okulundayken Behçet Necatigil ile aynı sınıfta okumuşlardır. Antalya Lisesinde stajyer Edebiyat öğretmenliği; Ankara Devlet Konservatuvarında, Ankara Gazi Lisesinde ise edebiyat öğretmenliği yaptı. Sonraki yıllarda Millî Eğitim müfettişi oldu.
Öğretmen okulunda öğrenim görürken Müdür Fuat Köprülü'nün kendisine şiir yazdığı için kızacağını düşündüğünden Külebi mahlasını ilk kez bu yıllarda kullanmaya başlamıştır. Okulda Ahmet Hamdi Tanpınar da hocalığını yapmıştır.
İsviçre’ye kültür ataşesi ve öğrenci müfettişi olarak atandı. Yurda dönünce Millî Eğitim Bakanlığı Başmüfettişliği ve Kültür müsteşar yardımcılığı görevlerinde bulundu. 1973'te kendi isteğiyle emekliye ayrıldı. 1983 yılına kadar Türk Dil Kurumunda çalıştı. 1976'dan sonraki dönemde Türk Dil Kurumu Genel Yazmanı’ydı.
İlk şiirleri "Nazmi Cahit" takma ismiyle 1938'de Gençlik dergisinde yayımlandı. Daha sonra Varlık dergisinde yayımlanan şiirlerinde de aynı imzayı kullandı. 1950-1954 arasında Sokak, İnsan, Türk Dili, Yaratış, Kültür Dünyası gibi dergilerde çıkan şiirleriyle ünlendi. İlk şiir kitabı "Adamın Biri" 1946'da yayımlandı. 1949'da çıkan ikinci kitabı "Rüzgâr"da Orhan Veli şiirine yaklaştığı dikkat çekti. "Atatürk Kurtuluş Savaşı'nda" adlı eseri, Nevit Kodallı'nın "Atatürk Oratoryosu"na temel oluşturdu. 1940 sonrasında başlayan şiirimizin yenileşmesi hareketinde kendine özgü bir yeri vardır.
Orhan Veli Ülkü dergisine yazdığı bir yazıda "Şiirden her şeyi attım ama Külebi'nin şiirlerine bayılıyorum. Çünkü o halkın teşbihleri ile çok değişik bir havada yazıyor" demiştir.
80'lerde TRT'ye verdiği bir röportajda "Benim şiirim sanıyorum bir tür gerçekçi şiirdir bir yönden ise bir tür yeni romantik şiir ile tepki şiiridir." demiştir. Şiirleri İngilizce, Fransızca dahil olmak üzere toplamda 21 dile tercüme edilmiştir.
Diğer şiir toplulukları ile ilgili görüşleri Millî Edebiyat, Beş Hececiler batıya tam bir uyum sağlanmadığı. Batının görüşünde değiller de geleneksel halk şiirine de fazla uyum sağlayamadığını, İkinci Yeni'nin ise tavırlarını bozup şiiri çetrefilleştirdiklerini düşünür. Külebi 90'larda İtalya'da yapılan geniş kapsamlı bir şiir yarışmasına tek onur konuğu olarak çağrılmıştır.
Verdiği bir röportajda en sevdiği şairin Ahmet Muhip Dıranas olduğunu söyler. Divan edebiyatı da ise en çok Baki'yi sonra Fuzûlî kısmen de Nef'i ve Şeyh Galip sevdiğini dile getirir. Aynı röportajda politika ile hemen hemen niçin hiç aktif olmadığı sorulması üzerine '' Ben böyle şeylerden hoşlanmıyorum, bir şair yurttaşlık görevini yerine getirebilir ancak şairin hiçbir bağlantısı olmamalı.'' demiştir.
Türk Kurtuluş Savaşı ve Mustafa Kemal Atatürk üzerine yazdığı Atatürk Kurtuluş Savaşında adlı manzum yapıtı sonrasında Atatürk Oratoryosu'na temel oluşturdu.
Ankara'da toprağa verilen şairin naaşı 2010 yılında ailesinin istediği üzerine Niksara taşınarak şair Erzurumlu Emrah Türbesi'nin yanına defnedildi.
Eserleri
Şiirleri
- Atatürk Kurtuluş Savaşında (1952)
- Yeşeren Otlar (1954), 1955 Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü aldı .
- Süt (1965)
- Şiirler (1969)
- Türk Mavisi (1973)
- Sıkıntı ve Umut (1977)
- Yangın (1980)
- Bütün Şiirleri (1982)
- Güz Türküleri (1991)
- Bütün Şiirleri (1997)
- Güzel Yurdum (1996)
- Zerdali ağacı(1990)
- Rüzgâr (1949)
- Kamyonlar Kavun Taşır
- Biz Biliriz Bizim İşlerimizi
- Herkesin Bir Derdi Var
- Ekin'in Göz Yaşları
- Sana Borçluyuz
- Alacakaranlıkta
- Çürüyen Otlar
- Özgürlük
- Uçak Yolculuğu
- Anı
- İçi Sevda Dolu Yolculuk (1986)
- Düz yazı;
- Şiir Her Zaman (1985)
Ödüller
- 1955: Türk Dil Kurumu Sanat Ödülü (Yeşeren Otlar)
- 1981: Yeditepe Şiir Ödülü (Yangın)
- 1996: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Cahit Külebi kimdir?". 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2019.
- ^ Atatürk Kurtuluş Savaşında (Milliyet bas.). Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi c.2. t.y. s. 962.
- ^ a b Onaran, Mustafa Şerif (haz.) (2004). A'dan Z'ye Cahit Külebi. İstanbul: YKY. s. 34. OCLC 470601244.
Dış bağlantılar
- Vikisöz'de Cahit Külebi ile ilgili sözler mevcuttur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mahmut Cahit Kulebi 20 Aralik 1917 Tokat 20 Haziran 1997 Ankara Turk sairdir Cahit KulebiDogum20 Aralik 1917 Tokat Osmanli ImparatorluguOlum20 Haziran 1997 80 yasinda Ankara TurkiyeDefin yeriTokat TurkiyeTakma adNazmi CahitMeslekSairVatandaslikTurkiyeKonuYurt insan ve doga sevgisi Halk siirinden turkulerden yararlanarak cagdas bir siir olusturmus konu olarak yurt insan ve doga sevgisini islemistir Siirlerinde tema olarak cocuklugunun ve genclik yillarinin gectigi yorelerden izlenimlerini yansitmistir HayatiAnkara da bulunan Milli Kutuphane onundeki heykeli 20 Aralik 1917 de Tokat in Zile ilcesinde dogdu Ailesi soyadi yasasi ciktiktan sonra Erencan soyadini almis sair ise takma Kulebi soyadini sonradan tescil ettirmistir Ilk ve ortaokulu Tokat ta tamamlayan Cahit Kulebi Sivas Lisesinden mezun oldu Istanbul Yuksek Ogretmen Okulu Turk Dili ve Edebiyati Bolumunu bitirdi Ogretmen okulundayken Resit Rahmeti Arat destegiyle Almanya ya ve Fransa ya gidip dil egitimleri almistir Ogretmen okulundayken Behcet Necatigil ile ayni sinifta okumuslardir Antalya Lisesinde stajyer Edebiyat ogretmenligi Ankara Devlet Konservatuvarinda Ankara Gazi Lisesinde ise edebiyat ogretmenligi yapti Sonraki yillarda Milli Egitim mufettisi oldu Ogretmen okulunda ogrenim gorurken Mudur Fuat Koprulu nun kendisine siir yazdigi icin kizacagini dusundugunden Kulebi mahlasini ilk kez bu yillarda kullanmaya baslamistir Okulda Ahmet Hamdi Tanpinar da hocaligini yapmistir Isvicre ye kultur atasesi ve ogrenci mufettisi olarak atandi Yurda donunce Milli Egitim Bakanligi Basmufettisligi ve Kultur mustesar yardimciligi gorevlerinde bulundu 1973 te kendi istegiyle emekliye ayrildi 1983 yilina kadar Turk Dil Kurumunda calisti 1976 dan sonraki donemde Turk Dil Kurumu Genel Yazmani ydi Ilk siirleri Nazmi Cahit takma ismiyle 1938 de Genclik dergisinde yayimlandi Daha sonra Varlik dergisinde yayimlanan siirlerinde de ayni imzayi kullandi 1950 1954 arasinda Sokak Insan Turk Dili Yaratis Kultur Dunyasi gibi dergilerde cikan siirleriyle unlendi Ilk siir kitabi Adamin Biri 1946 da yayimlandi 1949 da cikan ikinci kitabi Ruzgar da Orhan Veli siirine yaklastigi dikkat cekti Ataturk Kurtulus Savasi nda adli eseri Nevit Kodalli nin Ataturk Oratoryosu na temel olusturdu 1940 sonrasinda baslayan siirimizin yenilesmesi hareketinde kendine ozgu bir yeri vardir Besiktas taki Sairler Sofasi nda bulunan heykeli Mayis 2022 Orhan Veli Ulku dergisine yazdigi bir yazida Siirden her seyi attim ama Kulebi nin siirlerine bayiliyorum Cunku o halkin tesbihleri ile cok degisik bir havada yaziyor demistir 80 lerde TRT ye verdigi bir roportajda Benim siirim saniyorum bir tur gercekci siirdir bir yonden ise bir tur yeni romantik siir ile tepki siiridir demistir Siirleri Ingilizce Fransizca dahil olmak uzere toplamda 21 dile tercume edilmistir Diger siir topluluklari ile ilgili gorusleri Milli Edebiyat Bes Hececiler batiya tam bir uyum saglanmadigi Batinin gorusunde degiller de geleneksel halk siirine de fazla uyum saglayamadigini Ikinci Yeni nin ise tavirlarini bozup siiri cetrefillestirdiklerini dusunur Kulebi 90 larda Italya da yapilan genis kapsamli bir siir yarismasina tek onur konugu olarak cagrilmistir Verdigi bir roportajda en sevdigi sairin Ahmet Muhip Diranas oldugunu soyler Divan edebiyati da ise en cok Baki yi sonra Fuzuli kismen de Nef i ve Seyh Galip sevdigini dile getirir Ayni roportajda politika ile hemen hemen nicin hic aktif olmadigi sorulmasi uzerine Ben boyle seylerden hoslanmiyorum bir sair yurttaslik gorevini yerine getirebilir ancak sairin hicbir baglantisi olmamali demistir Turk Kurtulus Savasi ve Mustafa Kemal Ataturk uzerine yazdigi Ataturk Kurtulus Savasinda adli manzum yapiti sonrasinda Ataturk Oratoryosu na temel olusturdu Ankara da topraga verilen sairin naasi 2010 yilinda ailesinin istedigi uzerine Niksara tasinarak sair Erzurumlu Emrah Turbesi nin yanina defnedildi EserleriSiirleri Ataturk Kurtulus Savasinda 1952 Yeseren Otlar 1954 1955 Turk Dil Kurumu Edebiyat Odulu aldi Sut 1965 Siirler 1969 Turk Mavisi 1973 Sikinti ve Umut 1977 Yangin 1980 Butun Siirleri 1982 Guz Turkuleri 1991 Butun Siirleri 1997 Guzel Yurdum 1996 Zerdali agaci 1990 Ruzgar 1949 Kamyonlar Kavun Tasir Biz Biliriz Bizim Islerimizi Herkesin Bir Derdi Var Ekin in Goz Yaslari Sana Borcluyuz Alacakaranlikta Curuyen Otlar Ozgurluk Ucak Yolculugu AniIci Sevda Dolu Yolculuk 1986 Duz yazi Siir Her Zaman 1985 Oduller1955 Turk Dil Kurumu Sanat Odulu Yeseren Otlar 1981 Yeditepe Siir Odulu Yangin 1996 Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk OduluAyrica bakinizMEB 100 Turk EdebiyatcisiKaynakca Cahit Kulebi kimdir 22 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2017 Arsivlenmis kopya 7 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2019 Ataturk Kurtulus Savasinda Milliyet bas Buyuk Larousse Sozluk ve Ansiklopedisi c 2 t y s 962 a b Onaran Mustafa Serif haz 2004 A dan Z ye Cahit Kulebi Istanbul YKY s 34 OCLC 470601244 Dis baglantilarVikisoz de Cahit Kulebi ile ilgili sozler mevcuttur