Sırp İmparatorluğu, (Sırpça: Sırpça: Српско царство / Sırpça: Srpsko carstvo, Sırpça telaffuz: ) Sırp Krallığı'nın devamı olarak kurulan bir Orta Çağ devletiydi. İmparatorluk, devletin sınırlarını önemli ölçüde genişleten Stefan Duşan (Büyük Duşan) tarafından 1346'da kurulmuştu.
Sırp İmparatorluğu | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1346-1371 | |||||||||||
Sırp İmparatorluğu sınırları | |||||||||||
Tür | Çarlık | ||||||||||
Başkent | Prizren Üsküp | ||||||||||
Resmî dil(ler) | Sırpça | ||||||||||
Yaygın dil(ler) | Yunanca Arnavutça Bulgarca | ||||||||||
Resmî din | Sırp Ortodoks Kilisesi | ||||||||||
Demonim | Sırp | ||||||||||
Hükûmet | Mutlak monarşi | ||||||||||
İmparator (Çar) | |||||||||||
| |||||||||||
Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Günümüzdeki durumu |
Duşan'ın yönetimi esnasında Sırbistan Üsküp merkez olmak üzere Tuna'dan Korint Körfezi'ne kadar uzanan Güneydoğu Avrupa'nın en büyük ve Avrupa'nın başlıca güçlerinden biri haline geldi. Kendisi ayrıca dini yönden de atılımlar yapıp Sırp Başpiskoposluğu'nu, 'ne çevirdi. Kendisinin ölümünden sonra taç giyen V. Stefan Uroş ise babasının fethettiği toprakların çoğunu kaybetti. Böylelikle imparatorluğun ömrü kısa sürmüş oldu.
Sırp İmparatorluğu, V. Stefan Uroş döneminde kan kaybetse de Uroş'un ölümünün ardından bölgesel lordların bağımsızlık ilan etmeleri ile oldu. Uroş'tan sonra gelen bazıları unvanında hak iddia etse de hiç biri başarılı olamadı.
Tarihi
Kuruluş
Stefan Duşan, 'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Babası tahta oturduktan sonra oğlu Duşan'a "Genç Kral" unvanını verdi. Kulağa hoş gelse de bu unvan Orta Çağ Sırbistan'ında verasetten uzaklaştırılan çocuklara verilen bir unvandı. Deçanski'nin kendinden sonra gelmesini istediği oğlu 'tu. Ancak Duşan, kardeşinden ziyade gerek Sırp asilzadelerinden gerek Sırp Başpiskoposu 'dan gerekse babasının en güvenilir generallerinden olan 'dan destek alıyordu. Baba ve oğul arasında tansiyon gittikçe yükseldi. Özellikle Köstendil Muharebesi'sinde Duşan askeri yeteneklerini sergiledikten sonra işler iyice kızıştı ve Deçanski'nin o zamanda kadar oğlu Duşan tarafından özerk olarak yönetilen Zeta'yı yağmalaması ile ipler koptu. Bu olayların arından asilzadelerin de desteği ile Duşan, birlikleri ile babasının üzerine yürüdü ve tahtı ele geçirdi. Babasını ise ölene kadar 'da esir tuttu.
1333'te Duşan, o sırada III. Andronikos Paleologos tarafından yönetilen Bizans İmparatorluğu'na Bizans'tan firar eden Bizanslı general Sirgiannis Paleologos ile birlikte saldırdı. Duşan, hızlıca Ohri Pirlepe ve Kesriye'yi aldı ve Selanik'i de kuşatsa da Sirgiannis'in bir Bizanslı casus tarafından öldürülmesinden dolayı kuşatma başarısız oldu. Fethiler esnasında Sirgiannis, Duşan'ıın ordusunda inanılmaz bir itibar kazandı. Özellikle Yunanistan'daki şehirlerin fetihlerinde Sirgiannis, halk ile konuşarak çoğu şehri savaşmadan teslim aldı.
1345'te Büyük Duşan, topraklarını Balkanlarda o kadar genişletti ki İkinci Bulgar İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu'nda bile yüzölçümü olarak büyük bir hale geldi. Bundan ötürüdür ki Duşan, 1345'te Serez'de kendisini Çar ile etti. 16 Nisan 1346'da ise Üsküp'te kendisi olarak taç giydi. Duşan bu unvanla Bizans'ın varisi olma yolunda büyük bir adım attı. Taç giyme töreninde Sırp Patriği , Bulgar Patriği Simeon ve bulunuyordu. Aynı törende de Duşan'ın oğlu V. Stefan Uroş'da Sırpların ve Yunanların Kralı olarak taç giydi. Ülkeyi yine Duşan yönetse de Uroş bu unvanla birlikte bazı sorumlulukları yüklendi. Bu imparatorluk ilanını Bizans öfke ile karşılasa da Duşan'ın taç giymesi ve 'nin kuruluşu esnasında orada bulunan Bulgar Çarı İvan Aleksandr ve Bulgar Patriği Simeon'u ise hoşnut bıraktı. Bu desteklerinden dolayı Duşan, Bulgar Çarı İvan Aleksandr'ın kardeşi ile evlendi ve devlet arasında ittifak kuruldu.
Stefan Duşan'ın saltanatı
Çar Duşan, ülkesinin topraklarını başta güney ve güneydoğu olmak üzere her yöne genişletti. Ülkesini ikiye katlasa da Duşan, hiç muharebe alanında savaşmadı. Onun yerine şehirleri kuşatıp alarak düşmanlarına diz çöktürdü. Özellikle Dördüncü Haçlı Seferi ve Konstantinopolis'in yağmalanması ile güçsüz düşen Bizans'ın durumdan da yararlanan Duşan bu topraklarda fazlasıyla genişledi. Bizans'ın elinde bulunan Teselya, Arnavutluk, Epir ve Selanik hariç Makedonya'yı ele geçirdi.
1340'ta Selanik'i kuşatan Duşan, Bizans'ı antlaşma imzalamak zorunda bıraktı. Antlaşma sonunda Sırp İmparatorluğu'nun sınırları kuzeyde Tuna'ya, güneyde Korint Boğazı'na, batıda Adriyatik Denizi'ne doğuda ise Edirne yakınlarına dayandı. İmparatorluğun bu kadar büyümesi çevre devletlerin belini de iyice büktü, Özellikle Bulgarlar, Köstendil Muharebesi'nin ardından asla eski gücüne ulaşamadı. Savaş sonucunda Bulgarlar toprak kaybetmese de Sırpların, Makedonya'yı ele geçirmesine önayak oldu ve ilerleyen yüzyılda Balkanların geleceğini şekillendirdi. Bulgar Çarı İvan Aleksandr, Duşan'ın önünde duramayacağını anlayınca kardeşi ile Duşan'ı evlendirip devletler arasında 1332-65 yılları arasında sürecek bir ittifak kurdu. Duşan, eski Bizans 'u da yanında tutup Bizans'a karşı ayaklandırdı. Böylece zaten iyice güçten düşmüş Bizans daha da zor bir duruma sürüklendi.
1349-1354 yılları arasında Duşan, olarak bilinen yasalarını uyguladı. Kanunlar Roma Kanunları'ndan, Bizans Kanunları'nda ve ilk Sırp anayasası olan 'dan esinlenilerek hazırlanmıştı. Kanun hem Medeni hem de Dini özellikler taşıyıp Ekümenik konsillere dayanıyordu. 1355'te Duşan güney ve doğuya karşı yeni bir sefere hazırlanırken Aralık 1355'te bilinmeyen bir hastalıktan aniden öldü.
Bosna ve Dalmaçya'da fetihler
Sırbistan o zamanlar batı sınırını 'in yönettiği Bosna Banlığı ile paylaşıyordu. II. Stephan, Duşan'ın babası 'nin döneminde Sırbistan'ın elindeki Hum ve 'ın alıp sınırlarını doğuda Dubrovnik batıda nehrine dayandırdı. Duşan'ın güneydeki seferlerinde de bu durumu sürdüren II. Stephan, Duşan'ın diplomatik çözüm tekliflerinin tamamını kendisini koruyan Macar Kralı I. Lajos'a güvenerek reddetti veya cevapsız bıraktı.
Ancak Duşan, Napoli Krallığı'nın karşısında durabilmek için Lajos ile anlaşınca II. Stephani'ı destekleyecek biri kalmadı. Hum ve Narentines'deki topraklarının tehlikede ve savunması güç duruma girdiğini gören II. Stephan, Neretva boyuna bazı kaleleri inşa ettirdi. Yeni kaleleri ile birlikte daha iyi bir konuma gelen II. Stephan, Sırp topraklarına tekrar saldırıp yağma harekâtları düzenledi. Bosna orduları ve Kotor'a kadar olan bölgeleri yağma etti. Bu duruma göz yumamayan Duşan, birlikleri ile birlikte Bosna'ya yürüdü.
Duşan, Bosna sınırına geldiğinde yanında 50,000 piyade ve 30,000 süvari vardı.[] Böylesine kalabalık bir ordunun karşısına çıkmanın kendisinin dezavantajına olacağını bilen II. Stephan, düşmanını ülkesinin iç bölgelerinde ve nispeten zor bir arazide yakalayıp şansını arttırmayı düşündü. Ancak planı kendi yönetiminden memnun olmayan Bosnalı asilzadelerin ve ordusundaki askerlerin Duşan'ın safına geçmesi ile uygulanamadı. Duşan, ülkenin içlerinde ilerleyip Bosna'nın başkenti Bobovac'ı kuşattı. Zor durumunun farkına varan Bosna Banı, Macaristan'a kaçtı ve ülkesi Duşan için savunmasız kaldı.
II. Stephan'ın kaçması ile birliklerini üçe ayıran Duşan bir bölümünü Bobovac'ta kuşatmaya devam etmek üzere bırakırken diğer bir bölümünü ise Krajina'ya yolladı. Kendisi ise Hum'u kuşatmaya gitti. Hum'un zaptının ardından Duşan, kız kardeşinin mülkü olan Dalmaçya'yı almak üzere buraya yürüdü. Duşan'ın kardeşi , Mladen Şubiç ile evliydi. Mladen 1348'de vebadan ölürken topraklarını karısına bıraktı. Ancak güçsüz düşen ülkeyi Macarlar ve Venedikliler aralarında pay etti. Dolayısıyla Duşan bu toprakları kendi aile mülkü olarak görmekteydi. Birlikleri ile Šibenik ve Trogir'i kurtarıcı gibi karşılanarak direnşsiz alan Duşan daha fazla ilerleyemeden kuzeydeki savaşı fırsat bilen Bizans İmparatoru VI. İoannis Kantakuzenos güneyden saldırıp Karaferye ve Vodina'yı ele geçirdi. Dolayısıyla Duşan geri dönmek zorunda kaldı.
Duşan'ın Bosna üzerine çıktığı bu seferde ele geçirdiği toprakları elinde tutup tutamadığı net değildir. Bazı tarihçiler II. Stephan Katromaniç'in sonradan tekrar Bosna'ya dönüp kontrolü sağladığını söylese de kaynaklar 1353'teki ölümüne dek kendisine dair bir bilgi sunmamaktadır. Ancak Duşan'ın Dalmaçya'yı elinde tuttuğu ve Sırp Ortodoks Kilisesi'nin buraya inşa ettiği bilinmektedir. Ayrıca Duraş'ın 1355'te generalleri ve 'ı, Dalmaçya şehirleri Kilis ve 'i korumak üzere yolladığı da kaynaklarda belirtilmektedir.
V. Stefan Uroş'un saltanatı
Duşan'ın ölümünün ardından oğlu V. Stefan Uroş tahta çıktı. Kendisi hükümdarlığı esnasında ülkesini yavaşça feodal anarşiye sürüklediği için "Zayıf Uroş" lakabı ile anılırdı. Duşan'ın döneminde ülkenin aniden 2 katına çıkması kendisi gibi askeri başarıları ile prestij kazanmış birinin ölümünün ardından nispeten daha zayıf oğlu tarafından yönetimi oturmamış bu devletin parçalanması ile sonuçlandı. Ayrıca Balkanlara yeni geçen Osmanlı İmparatorluğu'nun güçleri de Sırpları tehdit etmeye başladı. Dolayısıyla Uroş gerek zayıf karakteri gerekse de zor koşullar nedeniyle ne ülkedeki asilzadeleri düzen içinde tutabildi ne de dış tehditleri savuşturabildi. Devlet zamanla öyle bir hale geldi ki yerel asilzadeler merkezi hükûmeti tanımaz olmuştu. Ülkesini bu zor duruma sürüklemesinin ardından Uroş, 4 Aralık 1371'de arkasında çocuk bırakmada öldü. Kendisinin ölümünden birkaç gün önce gerçekleşen Çirmen Muharebesi'nde de Sırp asilzadelerin çoğu öldüğü için ülke parçalandı ve geriye sadece kaos kaldı.
İmparatorluğun akıbeti ve mirası
Uroş'un ellerinde zor zamanlar geçiren İmparatorluk, yükselmeye yeni başlayan Türkler karşısında ancak zayıf bir direniş gösterebildi. Güçsüz ve merkezi yönetimden uzak düşen devlet 1371'de Vukaşin Mrnjavçeviç yönetiminde Çirmen Muharebesi'nde Türklere yenildi ve ülkenin güneyindeki asilzadeler Osmanlı vassalı haline geldi. Uroş savaştan birkaç gün sonra varissiz ölünce de asilzadeler yerine imparator seçemedi ve soylular kendi yönettikleri topraklarda sık sık birbirleri ile savaştığı bir yapı var etti. Bu yerel asilzadelerden en güçlüsü ise I. Kosova Savaşı'nda da Türklerin karşısında durmaya çalışan o zamanın Sırbistan Dükü Lazar Hrebelyanoviç'ti. Bu parçalı yapıdan ötürü elle tutulur bir direniş sergileyemeyen Sırplar birer birer Osmanlı'ya yenilip topraklarını kaybettiler. Öyle ki 1402'de Türklerin karşısında durmaya çalışan (başarılı olamasa da) Lazar Hrebelyanoviç'in oğlu Stefan Lazareviç bile Osmanlı vassalı haline geldi. 1402'den sonrasında ise Macaristan ve Osmanlı arasında nüfuz mücadelesi alanı haline gelen Sırbistan 1459'da tamamen Osmanlı hakimiyetine girdi.
Yöneticileri
- Stefan Uroš IV Dušan (1346-1355)
- V. Stefan Uroš (1355-1371)
Ayrıca bakınız
Galeri
- Angelino Dulcert tarafından çizilen bir haritada Sırp bayrağı (1339).
- İmparator Dušan'ın Divellionu.
- İmparatorluk süvari bayrağı.
- İmparatorluk Arması (1346–1371).
- Hilandar kabilesi tarafından iddia edilen bayrak.
- 1358'de Sırp İmparatorluğu, Louis Etienne Dussieux tarafından.
- Sırp İmparatorluğu Coğrafi haritası.
Kaynakça
- ^ Positive Peace in Kosovo: A Dream Unfulfilled 18 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Elisabeth Schleicher, page 49, 2012
- ^ Dvornik 1962, s. 111-114.
- ^ Fine 1994, s. 286-382.
- ^ Ćirković 2004, s. 63-80.
- ^ a b Fine 1994, s. 309.
- ^ Fine 1994, s. 309-310.
- ^ Ostrogorsky 1956, ss. 468.
- ^ Steven Runciman (26 Mart 2012). The Fall of Constantinople 1453. Cambridge University Press. ss. 37-. ISBN .
- ^ Fine 1994, s. 272.
- ^ Fine 1994, s. 274.
- ^ Ćirković 2004, s. 75.
- ^ Ćirković 2004, s. 78-80.
- ^ Blagojević 1993, s. 20-31.
Kaynaklar
- , (Ed.) (2005). Histoire du peuple serbe [History of the Serbian People] (Fransızca). Lozan: L’Age d’Homme. ISBN . 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- (1993). "On the National Identity of the Serbs in the Middle Ages". Serbs in European Civilization. Belgrad: Nova, Serbian Academy of Sciences and Arts, Institute for Balkan Studies. ss. 20-31. ISBN .
- Čanak-Medić, Milka; Todić, Branislav (2017). The Monastery of the Patriarchate of Peć. Novi Sad: Platoneum, Beseda. ISBN .
- (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing. ISBN .
- (2014) [1964]. "The Double Wreath: A Contribution to the History of Kingship in Bosnia". Balcanica (45): 107-143. doi:10.2298/BALC1445107C .
- Dragojlović, Dragoljub (1993). "Serbian Spirituality in the 13th and 14th Centuries and Western Scholasticism". Serbs in European Civilization. Belgrad: Nova, Serbian Academy of Sciences and Arts, Institute for Balkan Studies. ss. 32-40. ISBN .
- Đurić, Vojislav J. (1993). "The European Scope of Painting in Medieval Serbia". Serbs in European Civilization. Belgrad: Nova, Serbian Academy of Sciences and Arts, Institute for Balkan Studies. ss. 72-89. ISBN .
- (1962). The Slavs in European History and Civilization. New Brunswick: Rutgers University Press. ISBN .
- Engel, Pál (2001). The Realm of St. Stephen: A History of Medieval Hungary, 895-1526. London & New York: I.B. Tauris. ISBN .
- Fine, John Van Antwerp Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN . 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- Gavrilović, Zaga (2001). Studies in Byzantine and Serbian Medieval Art. Londra: The Pindar Press. ISBN .
- Isailović, Neven (2016). "Living by the Border: South Slavic Marcher Lords in the Late Medieval Balkans (13th-15th Centuries)". Banatica. 26 (2): 105-117. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- Isailović, Neven (2017). "Legislation Concerning the Vlachs of the Balkans Before and After Ottoman Conquest: An Overview". State and Society in the Balkans Before and After Establishment of Ottoman Rule. Belgrad: The Institute of History. ss. 25-42. ISBN .
- Ivanović, Miloš; Isailović, Neven (2015). "The Danube in Serbian-Hungarian Relations in the 14th and 15th Centuries". Tibiscvm: Istorie–Arheologie. 5: 377-393. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- Ivanović, Miloš (2019). "Serbian Hagiographies on the Warfare and Political Struggles of the Nemanjić Dynasty (from the Twelfth to Fourteenth Century)". Reform and Renewal in Medieval East and Central Europe: Politics, Law and Society. Cluj-Napoca: Romanian Academy, Center for Transylvanian Studies. ss. 103-129.
- , (Ed.) (1995). The History of Serbian Culture. Edgware: Porthill Publishers. ISBN .
- Jireček, Constantin (1911). Geschichte der Serben. 1. Gotha: Perthes.
- Jireček, Constantin (1918). Geschichte der Serben. 2. Gotha: Perthes.
- Korać, Vojislav (1993). "Serbian Architecture Between Byzantium and the West". Serbs in European Civilization. Belgrad: Nova, Serbian Academy of Sciences and Arts, Institute for Balkan Studies. ss. 90-114. ISBN .
- (2014). "On the Composition and Processing of Precious Metals mined in Medieval Serbia" (PDF). Balcanica (45): 97-106. doi:10.2298/BALC1445097K. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- Krstić, Đurica (1993). "Serbian Medieval Law and the Development of Law in Subsequent Periods". Serbs in European Civilization. Belgrad: Nova, Serbian Academy of Sciences and Arts, Institute for Balkan Studies. ss. 188-195. ISBN .
- (1923a). "The Balkan States, I: The Zenith of Bulgaria and Serbia (1186-1355)". The Cambridge Medieval History. 4. Cambridge: University Press. ss. 517-551.
- (1923b). "The Balkan States, II: The Turkish Conquest (1355-1483)". The Cambridge Medieval History. 4. Cambridge: University Press. ss. 552-593.
- Nicol, Donald M. (1984) [1957]. The Despotate of Epiros 1267–1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages (2. expanded bas.). Cambridge University Press. ISBN . 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- Nicol, Donald M. (1993) [1972]. The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN . 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- Nicol, Donald M. (1996). The Reluctant Emperor: A Biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, c. 1295-1383. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
- (1974) [1971]. The Byzantine Commonwealth: Eastern Europe, 500-1453. Londra: Cardinal. ISBN .
- (1601). Il Regno de gli Slavi hoggi corrottamente detti Schiavoni. Pesaro: Apresso Girolamo Concordia.
- (1968). Краљевство Словена. Београд: Српска књижевна задруга.
- Ostrogorsky, George (1956). History of the Byzantine State. Oxford: Basil Blackwell. 23 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- Popović, Tatyana (1988). Prince Marko: The Hero of South Slavic Epics. New York: Syracuse University Press. ISBN .
- ; Duškov, Milan, (Ed.) (1993). Serbs in European Civilization. Belgrad: Nova, Serbian Academy of Sciences and Arts, Institute for Balkan Studies. ISBN .
- Sedlar, Jean W. (1994). East Central Europe in the Middle Ages, 1000-1500. Seattle: University of Washington Press. ISBN .
- Sophoulis, Panos (2020). Banditry in the Medieval Balkans, 800-1500. Cham: Springer Nature. ISBN .
- Soulis, George Christos (1984). The Serbs and Byzantium during the reign of Tsar Stephen Dušan (1331-1355) and his successors. Washington: Dumbarton Oaks Library and Collection. ISBN . 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- Uzelac, Aleksandar B. (2015). "Foreign Soldiers in the Nemanjić State - A Critical Overview". Belgrade Historical Review. 6: 69-89. 3 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Serbian Empire ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirp Imparatorlugu Sirpca Sirpca Srpsko carstvo Sirpca Srpsko carstvo Sirpca telaffuz sr pskoː tsaːrstʋo Sirp Kralligi nin devami olarak kurulan bir Orta Cag devletiydi Imparatorluk devletin sinirlarini onemli olcude genisleten Stefan Dusan Buyuk Dusan tarafindan 1346 da kurulmustu Sirp ImparatorluguSrpsko carstvo Sirpca Srpsko carstvo Sirpca 1346 1371Ust Imparator Dusan in sahsi sancagi Alt Bayrak 14 yuzyil ortalari Nemanjic hanedan armasiSirp Imparatorlugu sinirlariTurCarlikBaskentPrizren UskupResmi dil ler SirpcaYaygin dil ler Yunanca Arnavutca BulgarcaResmi dinSirp Ortodoks KilisesiDemonimSirpHukumetMutlak monarsiImparator Car 1346 1355Stefan Dusan 1355 1371V Stefan UrosTarihce Stefan Dusan in tac giymesi16 Nisan 1346 4 Aralik 1371Onculler ArdillarSirbistan Kralligi Orta Cag Sirbistan Prensligi Orta Cag Dejanovic HanedaniGunumuzdeki durumuSirbistan Karadag Bosna Hersek Hirvatistan Kuzey Makedonya Arnavutluk Yunanistan Bulgaristan Dusan in yonetimi esnasinda Sirbistan Uskup merkez olmak uzere Tuna dan Korint Korfezi ne kadar uzanan Guneydogu Avrupa nin en buyuk ve Avrupa nin baslica guclerinden biri haline geldi Kendisi ayrica dini yonden de atilimlar yapip Sirp Baspiskoposlugu nu ne cevirdi Kendisinin olumunden sonra tac giyen V Stefan Uros ise babasinin fethettigi topraklarin cogunu kaybetti Boylelikle imparatorlugun omru kisa surmus oldu Sirp Imparatorlugu V Stefan Uros doneminde kan kaybetse de Uros un olumunun ardindan bolgesel lordlarin bagimsizlik ilan etmeleri ile oldu Uros tan sonra gelen bazilari unvaninda hak iddia etse de hic biri basarili olamadi TarihiKurulus Stefan Dusan nin oglu olarak dunyaya geldi Babasi tahta oturduktan sonra oglu Dusan a Genc Kral unvanini verdi Kulaga hos gelse de bu unvan Orta Cag Sirbistan inda verasetten uzaklastirilan cocuklara verilen bir unvandi Decanski nin kendinden sonra gelmesini istedigi oglu tu Ancak Dusan kardesinden ziyade gerek Sirp asilzadelerinden gerek Sirp Baspiskoposu dan gerekse babasinin en guvenilir generallerinden olan dan destek aliyordu Baba ve ogul arasinda tansiyon gittikce yukseldi Ozellikle Kostendil Muharebesi sinde Dusan askeri yeteneklerini sergiledikten sonra isler iyice kizisti ve Decanski nin o zamanda kadar oglu Dusan tarafindan ozerk olarak yonetilen Zeta yi yagmalamasi ile ipler koptu Bu olaylarin arindan asilzadelerin de destegi ile Dusan birlikleri ile babasinin uzerine yurudu ve tahti ele gecirdi Babasini ise olene kadar da esir tuttu 1333 te Dusan o sirada III Andronikos Paleologos tarafindan yonetilen Bizans Imparatorlugu na Bizans tan firar eden Bizansli general Sirgiannis Paleologos ile birlikte saldirdi Dusan hizlica Ohri Pirlepe ve Kesriye yi aldi ve Selanik i de kusatsa da Sirgiannis in bir Bizansli casus tarafindan oldurulmesinden dolayi kusatma basarisiz oldu Fethiler esnasinda Sirgiannis Dusan iin ordusunda inanilmaz bir itibar kazandi Ozellikle Yunanistan daki sehirlerin fetihlerinde Sirgiannis halk ile konusarak cogu sehri savasmadan teslim aldi 1345 te Buyuk Dusan topraklarini Balkanlarda o kadar genisletti ki Ikinci Bulgar Imparatorlugu ve Bizans Imparatorlugu nda bile yuzolcumu olarak buyuk bir hale geldi Bundan oturudur ki Dusan 1345 te Serez de kendisini Car ile etti 16 Nisan 1346 da ise Uskup te kendisi olarak tac giydi Dusan bu unvanla Bizans in varisi olma yolunda buyuk bir adim atti Tac giyme toreninde Sirp Patrigi Bulgar Patrigi Simeon ve bulunuyordu Ayni torende de Dusan in oglu V Stefan Uros da Sirplarin ve Yunanlarin Krali olarak tac giydi Ulkeyi yine Dusan yonetse de Uros bu unvanla birlikte bazi sorumluluklari yuklendi Bu imparatorluk ilanini Bizans ofke ile karsilasa da Dusan in tac giymesi ve nin kurulusu esnasinda orada bulunan Bulgar Cari Ivan Aleksandr ve Bulgar Patrigi Simeon u ise hosnut birakti Bu desteklerinden dolayi Dusan Bulgar Cari Ivan Aleksandr in kardesi ile evlendi ve devlet arasinda ittifak kuruldu Stefan Dusan in saltanatiSirp Imparatoru Stefan DusanDusan in imparator olarak tac giydigi Uskup Kalesi Car Dusan ulkesinin topraklarini basta guney ve guneydogu olmak uzere her yone genisletti Ulkesini ikiye katlasa da Dusan hic muharebe alaninda savasmadi Onun yerine sehirleri kusatip alarak dusmanlarina diz cokturdu Ozellikle Dorduncu Hacli Seferi ve Konstantinopolis in yagmalanmasi ile gucsuz dusen Bizans in durumdan da yararlanan Dusan bu topraklarda fazlasiyla genisledi Bizans in elinde bulunan Teselya Arnavutluk Epir ve Selanik haric Makedonya yi ele gecirdi 1340 ta Selanik i kusatan Dusan Bizans i antlasma imzalamak zorunda birakti Antlasma sonunda Sirp Imparatorlugu nun sinirlari kuzeyde Tuna ya guneyde Korint Bogazi na batida Adriyatik Denizi ne doguda ise Edirne yakinlarina dayandi Imparatorlugun bu kadar buyumesi cevre devletlerin belini de iyice buktu Ozellikle Bulgarlar Kostendil Muharebesi nin ardindan asla eski gucune ulasamadi Savas sonucunda Bulgarlar toprak kaybetmese de Sirplarin Makedonya yi ele gecirmesine onayak oldu ve ilerleyen yuzyilda Balkanlarin gelecegini sekillendirdi Bulgar Cari Ivan Aleksandr Dusan in onunde duramayacagini anlayinca kardesi ile Dusan i evlendirip devletler arasinda 1332 65 yillari arasinda surecek bir ittifak kurdu Dusan eski Bizans u da yaninda tutup Bizans a karsi ayaklandirdi Boylece zaten iyice gucten dusmus Bizans daha da zor bir duruma suruklendi 1349 1354 yillari arasinda Dusan olarak bilinen yasalarini uyguladi Kanunlar Roma Kanunlari ndan Bizans Kanunlari nda ve ilk Sirp anayasasi olan dan esinlenilerek hazirlanmisti Kanun hem Medeni hem de Dini ozellikler tasiyip Ekumenik konsillere dayaniyordu 1355 te Dusan guney ve doguya karsi yeni bir sefere hazirlanirken Aralik 1355 te bilinmeyen bir hastaliktan aniden oldu Bosna ve Dalmacya da fetihler Sirbistan o zamanlar bati sinirini in yonettigi Bosna Banligi ile paylasiyordu II Stephan Dusan in babasi nin doneminde Sirbistan in elindeki Hum ve in alip sinirlarini doguda Dubrovnik batida nehrine dayandirdi Dusan in guneydeki seferlerinde de bu durumu surduren II Stephan Dusan in diplomatik cozum tekliflerinin tamamini kendisini koruyan Macar Krali I Lajos a guvenerek reddetti veya cevapsiz birakti Ancak Dusan Napoli Kralligi nin karsisinda durabilmek icin Lajos ile anlasinca II Stephani i destekleyecek biri kalmadi Hum ve Narentines deki topraklarinin tehlikede ve savunmasi guc duruma girdigini goren II Stephan Neretva boyuna bazi kaleleri insa ettirdi Yeni kaleleri ile birlikte daha iyi bir konuma gelen II Stephan Sirp topraklarina tekrar saldirip yagma harekatlari duzenledi Bosna ordulari ve Kotor a kadar olan bolgeleri yagma etti Bu duruma goz yumamayan Dusan birlikleri ile birlikte Bosna ya yurudu Dusan Bosna sinirina geldiginde yaninda 50 000 piyade ve 30 000 suvari vardi kaynak belirtilmeli Boylesine kalabalik bir ordunun karsisina cikmanin kendisinin dezavantajina olacagini bilen II Stephan dusmanini ulkesinin ic bolgelerinde ve nispeten zor bir arazide yakalayip sansini arttirmayi dusundu Ancak plani kendi yonetiminden memnun olmayan Bosnali asilzadelerin ve ordusundaki askerlerin Dusan in safina gecmesi ile uygulanamadi Dusan ulkenin iclerinde ilerleyip Bosna nin baskenti Bobovac i kusatti Zor durumunun farkina varan Bosna Bani Macaristan a kacti ve ulkesi Dusan icin savunmasiz kaldi II Stephan in kacmasi ile birliklerini uce ayiran Dusan bir bolumunu Bobovac ta kusatmaya devam etmek uzere birakirken diger bir bolumunu ise Krajina ya yolladi Kendisi ise Hum u kusatmaya gitti Hum un zaptinin ardindan Dusan kiz kardesinin mulku olan Dalmacya yi almak uzere buraya yurudu Dusan in kardesi Mladen Subic ile evliydi Mladen 1348 de vebadan olurken topraklarini karisina birakti Ancak gucsuz dusen ulkeyi Macarlar ve Venedikliler aralarinda pay etti Dolayisiyla Dusan bu topraklari kendi aile mulku olarak gormekteydi Birlikleri ile Sibenik ve Trogir i kurtarici gibi karsilanarak direnssiz alan Dusan daha fazla ilerleyemeden kuzeydeki savasi firsat bilen Bizans Imparatoru VI Ioannis Kantakuzenos guneyden saldirip Karaferye ve Vodina yi ele gecirdi Dolayisiyla Dusan geri donmek zorunda kaldi Dusan in Bosna uzerine ciktigi bu seferde ele gecirdigi topraklari elinde tutup tutamadigi net degildir Bazi tarihciler II Stephan Katromanic in sonradan tekrar Bosna ya donup kontrolu sagladigini soylese de kaynaklar 1353 teki olumune dek kendisine dair bir bilgi sunmamaktadir Ancak Dusan in Dalmacya yi elinde tuttugu ve Sirp Ortodoks Kilisesi nin buraya insa ettigi bilinmektedir Ayrica Duras in 1355 te generalleri ve i Dalmacya sehirleri Kilis ve i korumak uzere yolladigi da kaynaklarda belirtilmektedir V Stefan Uros un saltanati Dusan in olumunun ardindan oglu V Stefan Uros tahta cikti Kendisi hukumdarligi esnasinda ulkesini yavasca feodal anarsiye surukledigi icin Zayif Uros lakabi ile anilirdi Dusan in doneminde ulkenin aniden 2 katina cikmasi kendisi gibi askeri basarilari ile prestij kazanmis birinin olumunun ardindan nispeten daha zayif oglu tarafindan yonetimi oturmamis bu devletin parcalanmasi ile sonuclandi Ayrica Balkanlara yeni gecen Osmanli Imparatorlugu nun gucleri de Sirplari tehdit etmeye basladi Dolayisiyla Uros gerek zayif karakteri gerekse de zor kosullar nedeniyle ne ulkedeki asilzadeleri duzen icinde tutabildi ne de dis tehditleri savusturabildi Devlet zamanla oyle bir hale geldi ki yerel asilzadeler merkezi hukumeti tanimaz olmustu Ulkesini bu zor duruma suruklemesinin ardindan Uros 4 Aralik 1371 de arkasinda cocuk birakmada oldu Kendisinin olumunden birkac gun once gerceklesen Cirmen Muharebesi nde de Sirp asilzadelerin cogu oldugu icin ulke parcalandi ve geriye sadece kaos kaldi Imparatorlugun akibeti ve mirasi1360 dan sonra Sirp Imparatorlugu nun ic bolumleri Uros un ellerinde zor zamanlar geciren Imparatorluk yukselmeye yeni baslayan Turkler karsisinda ancak zayif bir direnis gosterebildi Gucsuz ve merkezi yonetimden uzak dusen devlet 1371 de Vukasin Mrnjavcevic yonetiminde Cirmen Muharebesi nde Turklere yenildi ve ulkenin guneyindeki asilzadeler Osmanli vassali haline geldi Uros savastan birkac gun sonra varissiz olunce de asilzadeler yerine imparator secemedi ve soylular kendi yonettikleri topraklarda sik sik birbirleri ile savastigi bir yapi var etti Bu yerel asilzadelerden en guclusu ise I Kosova Savasi nda da Turklerin karsisinda durmaya calisan o zamanin Sirbistan Duku Lazar Hrebelyanovic ti Bu parcali yapidan oturu elle tutulur bir direnis sergileyemeyen Sirplar birer birer Osmanli ya yenilip topraklarini kaybettiler Oyle ki 1402 de Turklerin karsisinda durmaya calisan basarili olamasa da Lazar Hrebelyanovic in oglu Stefan Lazarevic bile Osmanli vassali haline geldi 1402 den sonrasinda ise Macaristan ve Osmanli arasinda nufuz mucadelesi alani haline gelen Sirbistan 1459 da tamamen Osmanli hakimiyetine girdi YoneticileriStefan Uros IV Dusan 1346 1355 V Stefan Uros 1355 1371 Ayrica bakinizSirbistan tarihi Orta Cag Sirbistan MimarisiGaleriAngelino Dulcert tarafindan cizilen bir haritada Sirp bayragi 1339 Imparator Dusan in Divellionu Imparatorluk suvari bayragi Imparatorluk Armasi 1346 1371 Hilandar kabilesi tarafindan iddia edilen bayrak 1358 de Sirp Imparatorlugu Louis Etienne Dussieux tarafindan Sirp Imparatorlugu Cografi haritasi Kaynakca Positive Peace in Kosovo A Dream Unfulfilled 18 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Elisabeth Schleicher page 49 2012 Dvornik 1962 s 111 114 Fine 1994 s 286 382 Cirkovic 2004 s 63 80 a b Fine 1994 s 309 Fine 1994 s 309 310 Ostrogorsky 1956 ss 468 Steven Runciman 26 Mart 2012 The Fall of Constantinople 1453 Cambridge University Press ss 37 ISBN 978 1 107 60469 8 Fine 1994 s 272 Fine 1994 s 274 Cirkovic 2004 s 75 Cirkovic 2004 s 78 80 Blagojevic 1993 s 20 31 Kaynaklar Ed 2005 Histoire du peuple serbe History of the Serbian People Fransizca Lozan L Age d Homme ISBN 9782825119587 23 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 1993 On the National Identity of the Serbs in the Middle Ages Serbs in European Civilization Belgrad Nova Serbian Academy of Sciences and Arts Institute for Balkan Studies ss 20 31 ISBN 9788675830153 Canak Medic Milka Todic Branislav 2017 The Monastery of the Patriarchate of Pec Novi Sad Platoneum Beseda ISBN 9788685869839 2004 The Serbs Malden Blackwell Publishing ISBN 9781405142915 2014 1964 The Double Wreath A Contribution to the History of Kingship in Bosnia Balcanica 45 107 143 doi 10 2298 BALC1445107C Dragojlovic Dragoljub 1993 Serbian Spirituality in the 13th and 14th Centuries and Western Scholasticism Serbs in European Civilization Belgrad Nova Serbian Academy of Sciences and Arts Institute for Balkan Studies ss 32 40 ISBN 9788675830153 Đuric Vojislav J 1993 The European Scope of Painting in Medieval Serbia Serbs in European Civilization Belgrad Nova Serbian Academy of Sciences and Arts Institute for Balkan Studies ss 72 89 ISBN 9788675830153 1962 The Slavs in European History and Civilization New Brunswick Rutgers University Press ISBN 9780813507996 Engel Pal 2001 The Realm of St Stephen A History of Medieval Hungary 895 1526 London amp New York I B Tauris ISBN 9781850439776 Fine John Van Antwerp Jr 1994 1987 The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest Ann Arbor Michigan University of Michigan Press ISBN 0472082604 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Gavrilovic Zaga 2001 Studies in Byzantine and Serbian Medieval Art Londra The Pindar Press ISBN 9781899828340 Isailovic Neven 2016 Living by the Border South Slavic Marcher Lords in the Late Medieval Balkans 13th 15th Centuries Banatica 26 2 105 117 12 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Isailovic Neven 2017 Legislation Concerning the Vlachs of the Balkans Before and After Ottoman Conquest An Overview State and Society in the Balkans Before and After Establishment of Ottoman Rule Belgrad The Institute of History ss 25 42 ISBN 9788677431259 Ivanovic Milos Isailovic Neven 2015 The Danube in Serbian Hungarian Relations in the 14th and 15th Centuries Tibiscvm Istorie Arheologie 5 377 393 5 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Ivanovic Milos 2019 Serbian Hagiographies on the Warfare and Political Struggles of the Nemanjic Dynasty from the Twelfth to Fourteenth Century Reform and Renewal in Medieval East and Central Europe Politics Law and Society Cluj Napoca Romanian Academy Center for Transylvanian Studies ss 103 129 Ed 1995 The History of Serbian Culture Edgware Porthill Publishers ISBN 9781870732314 Jirecek Constantin 1911 Geschichte der Serben 1 Gotha Perthes Jirecek Constantin 1918 Geschichte der Serben 2 Gotha Perthes Korac Vojislav 1993 Serbian Architecture Between Byzantium and the West Serbs in European Civilization Belgrad Nova Serbian Academy of Sciences and Arts Institute for Balkan Studies ss 90 114 ISBN 9788675830153 2014 On the Composition and Processing of Precious Metals mined in Medieval Serbia PDF Balcanica 45 97 106 doi 10 2298 BALC1445097K 16 Subat 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Krstic Đurica 1993 Serbian Medieval Law and the Development of Law in Subsequent Periods Serbs in European Civilization Belgrad Nova Serbian Academy of Sciences and Arts Institute for Balkan Studies ss 188 195 ISBN 9788675830153 1923a The Balkan States I The Zenith of Bulgaria and Serbia 1186 1355 The Cambridge Medieval History 4 Cambridge University Press ss 517 551 1923b The Balkan States II The Turkish Conquest 1355 1483 The Cambridge Medieval History 4 Cambridge University Press ss 552 593 Nicol Donald M 1984 1957 The Despotate of Epiros 1267 1479 A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages 2 expanded bas Cambridge University Press ISBN 9780521261906 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Nicol Donald M 1993 1972 The Last Centuries of Byzantium 1261 1453 Cambridge Cambridge University Press ISBN 9780521439916 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Nicol Donald M 1996 The Reluctant Emperor A Biography of John Cantacuzene Byzantine Emperor and Monk c 1295 1383 Cambridge Cambridge University Press ISBN 9780521522014 1974 1971 The Byzantine Commonwealth Eastern Europe 500 1453 Londra Cardinal ISBN 9780351176449 1601 Il Regno de gli Slavi hoggi corrottamente detti Schiavoni Pesaro Apresso Girolamo Concordia 1968 Kraљevstvo Slovena Beograd Srpska kњizhevna zadruga Ostrogorsky George 1956 History of the Byzantine State Oxford Basil Blackwell 23 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Popovic Tatyana 1988 Prince Marko The Hero of South Slavic Epics New York Syracuse University Press ISBN 9780815624448 Duskov Milan Ed 1993 Serbs in European Civilization Belgrad Nova Serbian Academy of Sciences and Arts Institute for Balkan Studies ISBN 9788675830153 Sedlar Jean W 1994 East Central Europe in the Middle Ages 1000 1500 Seattle University of Washington Press ISBN 9780295800646 Sophoulis Panos 2020 Banditry in the Medieval Balkans 800 1500 Cham Springer Nature ISBN 9783030559052 Soulis George Christos 1984 The Serbs and Byzantium during the reign of Tsar Stephen Dusan 1331 1355 and his successors Washington Dumbarton Oaks Library and Collection ISBN 9780884021377 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Uzelac Aleksandar B 2015 Foreign Soldiers in the Nemanjic State A Critical Overview Belgrade Historical Review 6 69 89 3 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Serbian Empire ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur