Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Vikisözlük'te peygamber ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
Peygamber (Farsça: پيغامبر) veya yalvaç, Tanrı aracılığıyla bir dini veya dinî öğretiyi yaymakla görevlendirildiğine inanılan kişidir. Peygamberler ayrıca dinî terminolojide âyet, işaret veya mûcize denilen doğaüstü güç veya olayların kendilerine atfedildiği mitolojik veya yarı mitolojik insanlardır. İbrahimî dinlerin inananları, peygamberlerin Tanrı'dan aldıkları “vahiy” adlı mesajları diğer insanlara ulaştırdıklarına inanırlar.
Etimoloji ve geleneğin oluşması
Peygamber sözcüğü Türkçeye Farsçadan geçmiştir. Peygamber, Arapça resul sözcüğünün Farsça karşılığıdır. Kökeni olan peyam, haber anlamına gelmektedir. Dolayısıyla peygamber, "haberci" anlamını taşır. "Resul" ise (رسول: Risalet eden/edici) "elçi" demektir. Benzer bir anlama gelen Arapçadaki "Nebi" (نبي) sözcüğü, yine haber demek olan "nebe" kökeninden türemiş "haberci" anlamında bir sözcüktür ve Türkçede de kullanılır. Ayrıca Türkçe yalvaç sözcüğü de peygamber anlamına gelir.
Arapça Nebi kelimesinin kökeninin Nebo'ya dayandığı düşünülmektedir.
En eski toplumlarda, tanrısal buyruklara dayanan kitabeler üzerine yazılmış, yasa yapma geleneği bulunuyordu. Bu kral da öldükten sonra tanrılar arasına karışırdı. Bazen bu yazdırma işini bir elçi- tanrı üstlenirdi (Nabu). Bu gelenek yasalara uymayanların, inanılan tanrılarca cezalandırılacağı inancıyla birlikte yasaların etkinliğini artırıcı bir fonksiyon icra etmekteydi.
Yazının ve yazı malzemelerinin gelişmesi ile birlikte bu uygulama ilahi ilham ile kitap yazma-yazdırılma ve kendisine yazdırılan/ilham edilen kişinin özel, toplum için seçilmiş, gönderilmiş bir kişi olduğu iddiaları ile birlikte devam etti. Günümüzde bile bu iddiaya sahip yasa, kitap ve külliyatlar oluşturulmaya ve kendilerine uygulama alanı bulmaya devam etmektedirler. Mustafa İslamoğlu günümüzde İslam dünyasında Kur’an’dan sonra Allah tarafından yazdırıldığına inanılan 6 adet kitaptan ve bunların İslam'dan ayrılan birer din olarak değerlendirilebileceklerinden bahsederek Türkiye coğrafyasından Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî ve Said Nursi’yi örnek olarak veriyor.
İbrahimî dinler
Yahudilik
Tanah'ta bahsi geçen dinî şahısların büyük kısmı Yahudilik tarafından peygamber kabul edilmez, din büyüğü olarak anılır. Yahudiliğe göre Îsâ, beklenen mesîh değildir ve Muhammed, peygamber değildir.
Hristiyanlık
Yahudilik gibi Hristiyanlıkta da Kitâb-ı Mukaddes'teki şahısların çoğu sadece din büyüğü olarak anılır. Hristiyanlığa göre Muhammed, Joseph Smith veya Bahâullah gibi kişiler peygamber değildir.
İslam öğretisinde aktarılanın aksine Hristiyanlık, İncil'in, Tanrı tarafından vahiyler aracılığıyla İsa'ya bildirilmiş bir kitap olduğunu iddia etmez. Dört İncil'in İsa'nın göğe yükselişinden çok sonraları havariler tarafından "tanrısal ilham" aracılığıyla kaleme alındığı kabul olunur ve bunlar İsa'nın yaşamını anlatır. Hristiyanlığın kutsal kitabı Kitâb-ı Mukaddes, incillerle beraber 23 kutsal Hristiyan metnini daha bünyesinde barındıran "Yeni Antlaşma" ve Tevrat'la beraber 29 Yahudi metnini daha kabul eden "Eski Antlaşma"nın birleşimidir. Yahudilik ve Hristiyanlığa göre Zebûr (Mezmurlar), Davud veya Süleyman tarafından yazılmış şiirlerdir.
Hristiyanlığa göre İsa beklenen mesîhtir ve Tanrı'yı oluşturan, Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlemesindeki "Oğul"dur. Katolik mezhebine göre ise İsa'dan sonraki en önemli dinî kişi Îsâ'nın annesi Meryem'dir.
İslam
İslâm'da peygamberler, Allah'ın dünyadaki elçisi kabul edilir. Kur'an'da 25 peygamberin ismi geçer. Kur'an'da geçen peygamberlerin yaklaşık kronolojik sırası şöyledir:
Âdem, İdrîs, Nûh, Hûd, Sâlih, İbrâhim, Lût, İsmâil, İshak, Ya'kūb, Yûsuf, Eyyûb, Şuayb, Mûsâ, Hârûn, Zülkifl, Dâvûd, Süleyman, İlyâs, Elyesa', Yûnus, Zekeriyyâ, Yahyâ, Îsâ ve Muhammed.
İslam peygamberlerinin büyük bir kısmı Yahudilik ve Hristiyanlıkta peygamber kabul edilmez, sadece din büyüğü olarak anılırlar. İsa, Yahudilik tarafından; Muhammed, her iki din tarafından da peygamber kabul edilmez.
İslam'da peygamberler günahsız kişilerdir ve tüm peygamberler erkektir. Her topluluğa peygamber gönderildiğine inanılır.
Muhammed, İslam'a göre Hatemül Enbiya (son peygamber) kabul edilir. İslam'da peygamberlere geldiğine inanılan 4 büyük kitap vardır:
Tevrat (Mûsâ), Zebûr (Dâvûd), İncil (Îsâ), Kur'an (Muhammed).
Kur'an'da birçok peygamberin dünyaya gönderilmiş olduğu belirtilir:
Muhammed yalnızca bir elçidir. Ondan önce de elçiler gelip geçti. Şimdi o ölür veya öldürülürse gerisin geri dönecek misiniz? Kim geri dönerse bilsin ki Allah’a asla bir zarar vermiş olmayacaktır. Allah şükredenleri ödüllendirecektir. (Âl-i İmrân Sûresi, 144)
Siz kıymet bilmez bir topluluksunuz diye biz de sizi Kur’an ile uyarmaktan vaz mı geçelim? Sizden önce gelip geçenlere de nice peygamberler gönderdik. (Zuhruf Sûresi, 5-6)
Kur'an'a göre Îsâ ile Muhammed arasındaki dönemde dünyaya peygamber gönderilmemiştir.
Mormonluk
Mormonluk Kitâb-ı Mukaddes ve Mormon Kitabı'nda bahsi geçen peygamberleri, Îsâ Mesîh'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin kurucusu Joseph Smith'i ve Kilise'nin başkanlarını peygamber kabul etmektedir.
Bahailik
Bahâîlik, peygamberler konusunda İslam'la hemen hemen aynı inanca sahiptir. İslam'la ayrılan temel noktaları; Mirza Ali Muhammed Bâb ve Bahâullah'ı peygamber kabul etmesi, Dharma dinlerindeki Krişna, Buda gibi kutsal figürleri peygamber kabul etmesi ve gelecekte, geleceğin ihtiyaçlarına ve insan kapasitesine göre yeni peygamberler gönderileceğini kabul etmesidir.
Diğer dinler
Tarih içerisindeki yeri incelendiğinde, peygamberlik kavramının İbrahimî dinlerde yer aldığı ve Orta Doğu'ya özgü olduğu görülmektedir.
Asya'nın Budizm, Hinduizm, Maniheizm ve Şintoizm gibi dinlerinde, Avrupa'nın pagan inançlarında veya Afrika'nın yerel kabile dinlerinde Tanrı'dan aldığı buyrukları insanlara açıklayan peygamberlere rastlanmamıştır (Üstelik "Vedalar" adlı kutsal metinlere sahip Hinduizm, çok tanrılı bir inançtır).
Orta Doğu dışarısında ortaya çıkmış dinler arasından bazılarının kurucuları bilinmektedir fakat bu kurucular, kurmuş oldukları dinin mensuplarınca "din büyüğü" olarak kabul görmektedirler; İbrahimî dinlerdeki gibi bir "peygamberlik" görevi söz konusu değildir.
Kadın peygamberler
Kuran'da kadın peygamberden bahsedilmez.
Tevrat'ın Tekvin 15:20 ayetinde Peygamber Miryam'dan, Hakimler 4:4'te Peygamber Debora'dan, 2. Tarihler 34:22'de Şallum'un karısı Peygamber Hulda'dan, Nehemya 6:14'te Peygamber Nadya'dan söz eder.
Aynı şekilde, Yeni Antlaşma'nın Luka 2:36 ayetinde "Aşer oymağından Fenuel'in kızı Anna adında çok yaşlı bir peygamber vardı. Genç kız olarak evlenip kocasıyla yedi yıl yaşadıktan sonra dul kalmıştı." ifadeleriyle bir başka kadın peygamberden bahsedilir.
Kaynakça ve notlar
- ^ "Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi" (PDF). 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Ocak 2017.
- ^ . sozluk.gov.tr. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2023.
- ^ . 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2017.
- ^ Sarı, İbrahim (25 Aralık 2016). BABİL İMPARATORLUĞU: Babil, Eski Orta Doğu Mezopotamya imparatorluğu olup Milattan Önce 4000 ilâ 500 yıllarına kadar sürmüş olan, merkezi bugünkü Irak’ın Bağdat şehrinin güneyine düşen bir yerde kurulmuş muhteşem ve efsanevî bir Krallığın adıdır. noktaekitap. 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2022.
- ^ "Mustafa İslamoğlu'ndan Said Nursi ve Mevlana'nın Şirk Sözlerine Ağır Tenkitler". 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
- ^ Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, Jacob, Joseph, Moses, Mohammed, Jesus
- ^ "5. Maide suresi 19. ayet". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ "KADIN PEYGAMBERLER". 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikisozluk te peygamber ile ilgili tanim bulabilirsiniz Peygamber Farsca پيغامبر veya yalvac Tanri araciligiyla bir dini veya dini ogretiyi yaymakla gorevlendirildigine inanilan kisidir Peygamberler ayrica dini terminolojide ayet isaret veya mucize denilen dogaustu guc veya olaylarin kendilerine atfedildigi mitolojik veya yari mitolojik insanlardir Ibrahimi dinlerin inananlari peygamberlerin Tanri dan aldiklari vahiy adli mesajlari diger insanlara ulastirdiklarina inanirlar Etimoloji ve gelenegin olusmasiLee Lawrie Nabu 1939 Library of Congress Washington D C Nabu ya Anbay veya Nebo Tanrilar elcisi ismiyle Guney Araplari da tapinmislardir Hammurabi Kanunlari Akatca civi yazisi ile yazilmis 282 madde Hammurabi bu kanunlarin tanri Samas tarafindan yazdirildigini soyledi Kendisi sadece bir araciydi Peygamber sozcugu Turkceye Farscadan gecmistir Peygamber Arapca resul sozcugunun Farsca karsiligidir Kokeni olan peyam haber anlamina gelmektedir Dolayisiyla peygamber haberci anlamini tasir Resul ise رسول Risalet eden edici elci demektir Benzer bir anlama gelen Arapcadaki Nebi نبي sozcugu yine haber demek olan nebe kokeninden turemis haberci anlaminda bir sozcuktur ve Turkcede de kullanilir Ayrica Turkce yalvac sozcugu de peygamber anlamina gelir Arapca Nebi kelimesinin kokeninin Nebo ya dayandigi dusunulmektedir En eski toplumlarda tanrisal buyruklara dayanan kitabeler uzerine yazilmis yasa yapma gelenegi bulunuyordu Bu kral da oldukten sonra tanrilar arasina karisirdi Bazen bu yazdirma isini bir elci tanri ustlenirdi Nabu Bu gelenek yasalara uymayanlarin inanilan tanrilarca cezalandirilacagi inanciyla birlikte yasalarin etkinligini artirici bir fonksiyon icra etmekteydi Yazinin ve yazi malzemelerinin gelismesi ile birlikte bu uygulama ilahi ilham ile kitap yazma yazdirilma ve kendisine yazdirilan ilham edilen kisinin ozel toplum icin secilmis gonderilmis bir kisi oldugu iddialari ile birlikte devam etti Gunumuzde bile bu iddiaya sahip yasa kitap ve kulliyatlar olusturulmaya ve kendilerine uygulama alani bulmaya devam etmektedirler Mustafa Islamoglu gunumuzde Islam dunyasinda Kur an dan sonra Allah tarafindan yazdirildigina inanilan 6 adet kitaptan ve bunlarin Islam dan ayrilan birer din olarak degerlendirilebileceklerinden bahsederek Turkiye cografyasindan Mevlana Celaleddin i Rumi ve Said Nursi yi ornek olarak veriyor Ibrahimi dinlerYahudilik Tanah ta bahsi gecen dini sahislarin buyuk kismi Yahudilik tarafindan peygamber kabul edilmez din buyugu olarak anilir Yahudilige gore Isa beklenen mesih degildir ve Muhammed peygamber degildir Hristiyanlik Yahudilik gibi Hristiyanlikta da Kitab i Mukaddes teki sahislarin cogu sadece din buyugu olarak anilir Hristiyanliga gore Muhammed Joseph Smith veya Bahaullah gibi kisiler peygamber degildir Islam ogretisinde aktarilanin aksine Hristiyanlik Incil in Tanri tarafindan vahiyler araciligiyla Isa ya bildirilmis bir kitap oldugunu iddia etmez Dort Incil in Isa nin goge yukselisinden cok sonralari havariler tarafindan tanrisal ilham araciligiyla kaleme alindigi kabul olunur ve bunlar Isa nin yasamini anlatir Hristiyanligin kutsal kitabi Kitab i Mukaddes incillerle beraber 23 kutsal Hristiyan metnini daha bunyesinde barindiran Yeni Antlasma ve Tevrat la beraber 29 Yahudi metnini daha kabul eden Eski Antlasma nin birlesimidir Yahudilik ve Hristiyanliga gore Zebur Mezmurlar Davud veya Suleyman tarafindan yazilmis siirlerdir Hristiyanliga gore Isa beklenen mesihtir ve Tanri yi olusturan Baba Ogul ve Kutsal Ruh uclemesindeki Ogul dur Katolik mezhebine gore ise Isa dan sonraki en onemli dini kisi Isa nin annesi Meryem dir Islam Islam da peygamberler Allah in dunyadaki elcisi kabul edilir Kur an da 25 peygamberin ismi gecer Kur an da gecen peygamberlerin yaklasik kronolojik sirasi soyledir Adem Idris Nuh Hud Salih Ibrahim Lut Ismail Ishak Ya kub Yusuf Eyyub Suayb Musa Harun Zulkifl Davud Suleyman Ilyas Elyesa Yunus Zekeriyya Yahya Isa ve Muhammed Islam peygamberlerinin buyuk bir kismi Yahudilik ve Hristiyanlikta peygamber kabul edilmez sadece din buyugu olarak anilirlar Isa Yahudilik tarafindan Muhammed her iki din tarafindan da peygamber kabul edilmez Islam da peygamberler gunahsiz kisilerdir ve tum peygamberler erkektir Her topluluga peygamber gonderildigine inanilir Muhammed Islam a gore Hatemul Enbiya son peygamber kabul edilir Islam da peygamberlere geldigine inanilan 4 buyuk kitap vardir Tevrat Musa Zebur Davud Incil Isa Kur an Muhammed Kur an da bircok peygamberin dunyaya gonderilmis oldugu belirtilir Muhammed yalnizca bir elcidir Ondan once de elciler gelip gecti Simdi o olur veya oldurulurse gerisin geri donecek misiniz Kim geri donerse bilsin ki Allah a asla bir zarar vermis olmayacaktir Allah sukredenleri odullendirecektir Al i Imran Suresi 144 Siz kiymet bilmez bir topluluksunuz diye biz de sizi Kur an ile uyarmaktan vaz mi gecelim Sizden once gelip gecenlere de nice peygamberler gonderdik Zuhruf Suresi 5 6 Kur an a gore Isa ile Muhammed arasindaki donemde dunyaya peygamber gonderilmemistir Mormonluk Joseph Smith Mormonluk Kitab i Mukaddes ve Mormon Kitabi nda bahsi gecen peygamberleri Isa Mesih in Son Zaman Azizler Kilisesi nin kurucusu Joseph Smith i ve Kilise nin baskanlarini peygamber kabul etmektedir Bahailik Bahailik peygamberler konusunda Islam la hemen hemen ayni inanca sahiptir Islam la ayrilan temel noktalari Mirza Ali Muhammed Bab ve Bahaullah i peygamber kabul etmesi Dharma dinlerindeki Krisna Buda gibi kutsal figurleri peygamber kabul etmesi ve gelecekte gelecegin ihtiyaclarina ve insan kapasitesine gore yeni peygamberler gonderilecegini kabul etmesidir Diger dinlerTarih icerisindeki yeri incelendiginde peygamberlik kavraminin Ibrahimi dinlerde yer aldigi ve Orta Dogu ya ozgu oldugu gorulmektedir Asya nin Budizm Hinduizm Maniheizm ve Sintoizm gibi dinlerinde Avrupa nin pagan inanclarinda veya Afrika nin yerel kabile dinlerinde Tanri dan aldigi buyruklari insanlara aciklayan peygamberlere rastlanmamistir Ustelik Vedalar adli kutsal metinlere sahip Hinduizm cok tanrili bir inanctir Orta Dogu disarisinda ortaya cikmis dinler arasindan bazilarinin kuruculari bilinmektedir fakat bu kurucular kurmus olduklari dinin mensuplarinca din buyugu olarak kabul gormektedirler Ibrahimi dinlerdeki gibi bir peygamberlik gorevi soz konusu degildir Kadin peygamberlerKuran da kadin peygamberden bahsedilmez Tevrat in Tekvin 15 20 ayetinde Peygamber Miryam dan Hakimler 4 4 te Peygamber Debora dan 2 Tarihler 34 22 de Sallum un karisi Peygamber Hulda dan Nehemya 6 14 te Peygamber Nadya dan soz eder Ayni sekilde Yeni Antlasma nin Luka 2 36 ayetinde Aser oymagindan Fenuel in kizi Anna adinda cok yasli bir peygamber vardi Genc kiz olarak evlenip kocasiyla yedi yil yasadiktan sonra dul kalmisti ifadeleriyle bir baska kadin peygamberden bahsedilir Kaynakca ve notlar Ankara Universitesi Akademik Arsiv Sistemi PDF 23 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Ocak 2017 sozluk gov tr 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2023 1 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2017 Sari Ibrahim 25 Aralik 2016 BABIL IMPARATORLUGU Babil Eski Orta Dogu Mezopotamya imparatorlugu olup Milattan Once 4000 ila 500 yillarina kadar surmus olan merkezi bugunku Irak in Bagdat sehrinin guneyine dusen bir yerde kurulmus muhtesem ve efsanevi bir Kralligin adidir noktaekitap 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2022 Mustafa Islamoglu ndan Said Nursi ve Mevlana nin Sirk Sozlerine Agir Tenkitler 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2021 Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Jacob Joseph Moses Mohammed Jesus 5 Maide suresi 19 ayet 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2021 KADIN PEYGAMBERLER 2 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2012