Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Guam (İngilizce: Guam, telaffuz:
Guam Territory of Guam Guåhån Guam Toprağı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slogan Where America's Day Begins | |||||||||
 | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Hagåtña | ||||||||
| En büyük | |||||||||
| Resmî dil(ler) | İngilizce Çamorroca | ||||||||
| Hükûmet | Özerk | ||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
• Su (%) | - | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• 2007 tahminî | 173.456 (179.) | ||||||||
| GSYİH (SAGP) | 2000 tahminî | ||||||||
• Toplam | 3,2 milyar $ (167.) | ||||||||
• Kişi başına | 21.000 $ (35.) | ||||||||
| Para birimi | Amerikan doları (USD) | ||||||||
| Zaman dilimi | UTC+10 | ||||||||
| Telefon kodu | 1 671 | ||||||||
| İnternet alan adı | .gu | ||||||||
Chamoru halkı adaya yaklaşık 3500 yıl önce yerleşmiştir. Portekizli kâşif Ferdinand Macellan, İspanya'nın hizmetindeyken, 6 Mart 1521'de adayı ziyaret eden ilk Avrupalı oldu. Guam, 1668'de İspanya tarafından sömürgeleştirildi. 16. ve 18. yüzyıllar arasında Guam, İspanyol Manila Kalyonları için önemli bir mola yeriydi. İspanya-Amerika Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri 21 Haziran 1898'de Guam'ı ele geçirdi . 10 Aralık 1898'de imzalanan Paris Antlaşması uyarınca İspanya, Guam'ı 11 Nisan 1899'dan itibaren geçerli olmak üzere A.B.D.'ye devretti.
İkinci Dünya Savaşı'ndan önce Guam, Mikronezya'daki Wake Adası, Polinezya'daki Amerikan Samoası ve Hawaii, Filipinler ile birlikte Pasifik Okyanusu'ndaki beş Amerikan yargı bölgesinden biriydi. 8 Aralık 1941 tarihinde, Pearl Harbor saldırısından saatler sonra Guam, Japonlar tarafından işgal edildi. Amerikan kuvvetleri, Kurtuluş Günü olarak anılan 21 Temmuz 1944'te adayı geri aldı. 1960'lardan bu yana, Guam'ın ekonomisi öncelikle turizm ve Guam'ın önemli bir stratejik varlık olduğu ABD ordusu tarafından destekleniyor.
Tarih
İspanyollar adına sefer yapan Portekizli denizci Ferdinand Magellan'in 1521'de Guam'a çıktığı ve Yerlilerin davranışı nedeniyle adaya Ladrones (Hırsızlar) adını verdiği sanılır. İspanya 1565'te Guam üzerinde resmen hak iddia etti; ada halkı da 1668'den başlayarak boyun eğmeye ve Katolikliği kabul etmeye zorlandı. Sonraki 200 yıl boyunca Guam İspanya'nın ileri karakolu oldu.
Guam, 1898 İspanya-Amerika Savaşı sonunda ABD'ye verildi. 1930'ların ortalarında okyanusaşırı uçuşlarda durak olarak kullanıldı. 1941'de Japonlarca işgal edildi; 1944'te ABD kuvvetlerince geri alındı ve önemli bir hava ve deniz üssüne dönüştürüldü. 1950'de ABD Deniz Kuvvetlerinin yetkisi altında İçişleri Bakanlığı'nca yönetilmeye başladı. Aynı yıldan itibaren de Guamlılar ABD vatandaşı kabul edildiler.
Coğrafya ve iklim
Yüzölçümü 541 km² olan ada, yüzey şekilleri bakımından iki bölgeye ayrılır. Kuzeyde, 150 m yüksekliğinde, mercan kökenli kireçtaşlarından oluşmuş bir plato yer alır. Güneyde ise en yüksek noktasına Lamlam Dağında (406 m) ulaşan alçak volkanik dağ sırası uzanır. Dağların aşınmış yamaçları yumuşak bir eğimle batıya, daha dik bir eğimle de doğudaki yalıyarlara doğru alçalır.
Guam'ın iklimi tropiktir. Sıcaklık 21-32 °C arasında değişir. En çok yağış Temmuz ile Eylül ayları arasında düşer. Bitki örtüsü kıyı boyunca uzanan hindistancevizi ağaçlarından dağlardaki otlara ve iç kesimlerdeki sık çalılıklara kadar değişen bir çeşitlilik gösterir.
Yönetsel koşullar
Günümüze Guam sivil bir yönetici (1970'ten itibaren) ile halkın seçtiği 21 üyeli yasama meclisince yönetilen özerk bir bölgedir. Adadaki 19 seçim bölgesinin her birinin başında bir yönetici (comissioner) bulunur. 1972'de çıkarılan yasa uyarınca ABD Temsilciler Meclisine iki yıl için seçilen bir temsilci gönderir. Temsilci komisyonlarda oy kullanır, ama mecliste oy kullanamaz. Guam'da bir federal bölge mahkemesi vardır.
Demografi
Etnik gruplar
2010 tahminlerine göre, en büyük etnik grup, toplam nüfusun% 37,3'ünü oluşturan yerli Chamorros'tur. Diğer önemli etnik gruplar arasında Filipinli (% 26,3) ve Chuukese (% 7) etnik kökenler bulunmaktadır. Gerisi diğer Pasifik Adaları veya Asya kökenli. Tahminî ırklararası evlilik oranı %40'ın üzerindedir.
Dil
Adanın resmî dilleri İngilizce ve Çamorroca'dır. Filipin dili aynı zamanda adanın genelinde ortak bir dildir. Diğer Pasifik adası dilleri ve birçok Asya dili de Guam'da konuşulmaktadır. 300 yıldır yönetim dili olan İspanyolca artık adada yaygın olarak konuşulmuyor, ancak dilin izleri doğru adlarda, kredi sözcüklerinde ve yer adlarında kalıyor.
Ekonomi
Guam ekonomisi büyük ölçüde turizm ve ulaştırma sektörlerine dayanır. Bugün Guam'nin batı kıyısında, Hawaii'ye, Filipinler'e Avustralya'ya ve Uzak Doğu'ya hizmet veren havayollarının durak noktalarından biridir. Turistlerin çoğu Japonya ve Çin'den gelir.
Guam'da günümüzde de ABD'nin önemli deniz ve hava üsleri bulunmaktadır. Üsler ada ekonomisinin temel direğidir ve topraklarının yaklaşık üçte biri ABD silahlı kuvvetlerine aittir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guam Ingilizce Guam telaffuz Camorroca Guahan ya da resmi adiyla Guam Topragi Ingilizce Territory of Guam Buyuk Okyanus taki Mariana Takimadalari nin en buyuk ve en guneydeki adasi Hawaii nin 5 000 km batisinda yer alir A B D ye bagli ozerk toprak statusundedir Guam in baskenti Hagatna dir ve en kalabalik yerlesim yeri Dededo dur Guam da dogan insanlar Amerikan vatandasidir ancak Guam da ikamet ederken Amerika Birlesik Devletleri baskanlik secimlerinde oy kullanamazlar ve Amerika Birlesik Devletleri Temsilciler Meclisindeki Guam delegelerinin oy hakki yoktur Yerli Guamlilar tarihsel olarak Chamorro olarak bilinen ve Endonezya Filipinler Tayvan Mikronezya ve Polinezya nin Avustralya halklariyla akraba olan Chamoru dur 2021 itibariyla Guam in nufusu 168 801 dir Chamorus en buyuk etnik gruptur ancak cok etnik gruptan olusan adada bir azinliktir Bolge 210 mil kare 540 km 2 130 000 akre kapsar ve mil kare basina 775 nufus yogunluguna 299 km 2 sahiptir GuamTerritory of Guam Guahan Guam TopragiBayrak ArmaSlogan Where America s Day BeginsMilli mars Fanohge Chamoru source source track track track track track track track track track track track track BaskentHagatnaEn buyukResmi dil ler Ingilizce CamorrocaHukumetOzerk BaskanJoe Biden ValiLou Leon Guerrero Vali vekili ABD Meclis TemsilcisiTarihce ABD ye bagli ozerk toprak1950 Su Nufus 2007 tahmini173 456 179 GSYIH SAGP 2000 tahmini Toplam3 2 milyar 167 Kisi basina21 000 35 Para birimiAmerikan dolari USD Zaman dilimiUTC 10Telefon kodu1 671Internet alan adi gu Chamoru halki adaya yaklasik 3500 yil once yerlesmistir Portekizli kasif Ferdinand Macellan Ispanya nin hizmetindeyken 6 Mart 1521 de adayi ziyaret eden ilk Avrupali oldu Guam 1668 de Ispanya tarafindan somurgelestirildi 16 ve 18 yuzyillar arasinda Guam Ispanyol Manila Kalyonlari icin onemli bir mola yeriydi Ispanya Amerika Savasi sirasinda Amerika Birlesik Devletleri 21 Haziran 1898 de Guam i ele gecirdi 10 Aralik 1898 de imzalanan Paris Antlasmasi uyarinca Ispanya Guam i 11 Nisan 1899 dan itibaren gecerli olmak uzere A B D ye devretti Ikinci Dunya Savasi ndan once Guam Mikronezya daki Wake Adasi Polinezya daki Amerikan Samoasi ve Hawaii Filipinler ile birlikte Pasifik Okyanusu ndaki bes Amerikan yargi bolgesinden biriydi 8 Aralik 1941 tarihinde Pearl Harbor saldirisindan saatler sonra Guam Japonlar tarafindan isgal edildi Amerikan kuvvetleri Kurtulus Gunu olarak anilan 21 Temmuz 1944 te adayi geri aldi 1960 lardan bu yana Guam in ekonomisi oncelikle turizm ve Guam in onemli bir stratejik varlik oldugu ABD ordusu tarafindan destekleniyor TarihIspanyollar adina sefer yapan Portekizli denizci Ferdinand Magellan in 1521 de Guam a ciktigi ve Yerlilerin davranisi nedeniyle adaya Ladrones Hirsizlar adini verdigi sanilir Ispanya 1565 te Guam uzerinde resmen hak iddia etti ada halki da 1668 den baslayarak boyun egmeye ve Katolikligi kabul etmeye zorlandi Sonraki 200 yil boyunca Guam Ispanya nin ileri karakolu oldu Guam 1898 Ispanya Amerika Savasi sonunda ABD ye verildi 1930 larin ortalarinda okyanusasiri ucuslarda durak olarak kullanildi 1941 de Japonlarca isgal edildi 1944 te ABD kuvvetlerince geri alindi ve onemli bir hava ve deniz ussune donusturuldu 1950 de ABD Deniz Kuvvetlerinin yetkisi altinda Icisleri Bakanligi nca yonetilmeye basladi Ayni yildan itibaren de Guamlilar ABD vatandasi kabul edildiler Cografya ve iklimYuzolcumu 541 km olan ada yuzey sekilleri bakimindan iki bolgeye ayrilir Kuzeyde 150 m yuksekliginde mercan kokenli kirectaslarindan olusmus bir plato yer alir Guneyde ise en yuksek noktasina Lamlam Daginda 406 m ulasan alcak volkanik dag sirasi uzanir Daglarin asinmis yamaclari yumusak bir egimle batiya daha dik bir egimle de dogudaki yaliyarlara dogru alcalir Guam in iklimi tropiktir Sicaklik 21 32 C arasinda degisir En cok yagis Temmuz ile Eylul aylari arasinda duser Bitki ortusu kiyi boyunca uzanan hindistancevizi agaclarindan daglardaki otlara ve ic kesimlerdeki sik caliliklara kadar degisen bir cesitlilik gosterir Yonetsel kosullarGunumuze Guam sivil bir yonetici 1970 ten itibaren ile halkin sectigi 21 uyeli yasama meclisince yonetilen ozerk bir bolgedir Adadaki 19 secim bolgesinin her birinin basinda bir yonetici comissioner bulunur 1972 de cikarilan yasa uyarinca ABD Temsilciler Meclisine iki yil icin secilen bir temsilci gonderir Temsilci komisyonlarda oy kullanir ama mecliste oy kullanamaz Guam da bir federal bolge mahkemesi vardir DemografiEtnik gruplar 2010 tahminlerine gore en buyuk etnik grup toplam nufusun 37 3 unu olusturan yerli Chamorros tur Diger onemli etnik gruplar arasinda Filipinli 26 3 ve Chuukese 7 etnik kokenler bulunmaktadir Gerisi diger Pasifik Adalari veya Asya kokenli Tahmini irklararasi evlilik orani 40 in uzerindedir Dil Adanin resmi dilleri Ingilizce ve Camorroca dir Filipin dili ayni zamanda adanin genelinde ortak bir dildir Diger Pasifik adasi dilleri ve bircok Asya dili de Guam da konusulmaktadir 300 yildir yonetim dili olan Ispanyolca artik adada yaygin olarak konusulmuyor ancak dilin izleri dogru adlarda kredi sozcuklerinde ve yer adlarinda kaliyor EkonomiGuam ekonomisi buyuk olcude turizm ve ulastirma sektorlerine dayanir Bugun Guam nin bati kiyisinda Hawaii ye Filipinler e Avustralya ya ve Uzak Dogu ya hizmet veren havayollarinin durak noktalarindan biridir Turistlerin cogu Japonya ve Cin den gelir Guam da gunumuzde de ABD nin onemli deniz ve hava usleri bulunmaktadir Usler ada ekonomisinin temel diregidir ve topraklarinin yaklasik ucte biri ABD silahli kuvvetlerine aittir Uydudan Guam in gorunusuApra Limani nin havadan gorunusuGuam da gunbatimiKaynakca a b Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410 Rogers Robert F 1995 Destiny s Landfall A History of Guam Honolulu University of Hawaii Press