Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mesnevi, özellikle Arap, Fars ve Osmanlı edebiyatında kendi aralarında uyaklı beyitlerden oluşan ve aruz ölçüsüyle yazılan divan edebiyatı şiir biçimidir.
Özelliği
Her beytinin kendi arasında kafiyelenmesi hem yazma kolaylığı sağlar hem de daha uzun metinlerin bu şekle uygun olarak kaleme alınmasına imkân tanır. Diğer nazım şekillerindeki kafiye bulma zorluğu şairleri uzun metinlerde bu şekli kullanmaya teşvik etmiştir. Klasik düzende bir mesnevi; tevhid, münacat, naat, miraciye, eserin sunulacağı büyüğe övgü, mesnevinin niçin yazıldığını açıklayan sebeb-i nazm ve hikâyenin anlatımı (ağaz-ı destan) bölümlerinden oluşmuştur. Mesnevide beyit sayısı sınırsızdır. Mesnevilerde yer ve zaman kavramlarının tam belli olmaması, olay ve kahramanların olağanüstülükler taşıması mesnevinin masal ve destanla ortak özellikleridir.
Konuları
Mesnevide konu her ne olursa olsun, ilk dikkati çeken özellik olayın bir masal havasında anlatılmasıdır. Akıl ve mantık ölçülerini aşan bir sürü olay birbirini izler. Olayın geçtiği yer ve zaman belirsizdir. Konuda birlik sağlanamamıştır. Hikâyenin bölümleri birbirine eklenmiş ilgisiz parçalar gibi görünür. Çevre tasvirleri gerçeğe uygun değildir, hikâye kahramanları doğaüstü davranışlarda bulunur. Hikâyelerde cinler, periler, devler, cadılar, ejderhalar gibi masal motifleri sık sık işlenir.
Her beyti kendi içinde uyaklı uzun nazım biçimidir. Bir anlamda Divan edebiyatında manzum hikâyelerin yazıldığı bir biçim olarak da tanımlayabiliriz. Mevlânâ’nın ünlü tasavvufi mesnevisi 25.700 beyitten oluşmuştur. Mevlana eserine ayrı bir isim koymamıştır; eser, nazım türü olan mesnevi adı ile bilinir.
Mesneviler aşk, dini ve tasavvufi, ahlaki-öğretici, savaş ve kahramanlık, bir şehri ve şehrin güzelliklerini anlatma, mizah gibi türlü konularda yazılmıştır. Divan edebiyatında roman ve hikâye gibi türler olmadığı için mesneviler bir bakıma bu türlerin yerini tutmuşlardır.
On bölümden oluşur.
Aynı şair tarafından yazılmış beş mesneviye “Hamse” adı verilir. Hamse sahibi olmak bir itibar kaynağıdır. Hamse sahibi olarak tanınmış önemli divan şairleri: Ali Şir Nevâi, Taşlıcalı Yahya, ,Fuzuli,Nabi,Şeyhi' dir.
Kaynakça
- ^ "Dilbilimi.net" websitesinde Divan Edebiyatı Nazım Biçimleri ve Türleri Online: [1] 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016
Dış kaynaklar
- Pala, İskender (1999 27.bas. 2016), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul:Kapı Yayınları, , Sayfa 273-274
- Dilçin, Cem (1983) Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları
- İpekten, Haluk (1994, 14.bas.2011), Eski Türk Edebiyatı Nazım şekilleri ve Arûz, İstanbul:Dergah Yayınları,
- Muallim Nâci, (haz. M. A. Yekta Saraç), (2004) Edebiyat Terimleri: Istılahât-ı Edebiyye, İstanbul:
- Tural, Sadık Kemal (ed.) (2001, 2003, 2004, 2005, 2006), Türk Dünyası Edebiyat Terimleri ve Kavramları Ansiklopedik Sözlüğü 5 Cilt, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, ISBN 3990000025722
- İsen, Mustafa; Macit, Mahsun; Horata, Osman; Kılıç, Filiz; ve Aksoyak, İ. Hakkı, (2002) Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, İstanbul:Grafiker Yayınları
Dış bağlantılar
- Ünver, İsmail (2004) "Mesnevi, Türk Edebiyatı", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. c.29 say.322-324 Online: [2] 23 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Tam Metin Mesneviler" maddesi Kültür ve Turizm Bakanlığı E-Kitap Sitesi "E.kitap.kultur" Websitesi" [3] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Şentürk, Ahmet (ed) () "Divanlar ve Mesneviler: Mesnevilerin Doğuşu ve Türk Edebiyatindaki Gelişmesi" Kültür ve Turizm Bakanlığı E-Kitap Sitesi. Online:
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mesnevi ozellikle Arap Fars ve Osmanli edebiyatinda kendi aralarinda uyakli beyitlerden olusan ve aruz olcusuyle yazilan divan edebiyati siir bicimidir OzelligiHer beytinin kendi arasinda kafiyelenmesi hem yazma kolayligi saglar hem de daha uzun metinlerin bu sekle uygun olarak kaleme alinmasina imkan tanir Diger nazim sekillerindeki kafiye bulma zorlugu sairleri uzun metinlerde bu sekli kullanmaya tesvik etmistir Klasik duzende bir mesnevi tevhid munacat naat miraciye eserin sunulacagi buyuge ovgu mesnevinin nicin yazildigini aciklayan sebeb i nazm ve hikayenin anlatimi agaz i destan bolumlerinden olusmustur Mesnevide beyit sayisi sinirsizdir Mesnevilerde yer ve zaman kavramlarinin tam belli olmamasi olay ve kahramanlarin olaganustulukler tasimasi mesnevinin masal ve destanla ortak ozellikleridir KonulariMesnevide konu her ne olursa olsun ilk dikkati ceken ozellik olayin bir masal havasinda anlatilmasidir Akil ve mantik olculerini asan bir suru olay birbirini izler Olayin gectigi yer ve zaman belirsizdir Konuda birlik saglanamamistir Hikayenin bolumleri birbirine eklenmis ilgisiz parcalar gibi gorunur Cevre tasvirleri gercege uygun degildir hikaye kahramanlari dogaustu davranislarda bulunur Hikayelerde cinler periler devler cadilar ejderhalar gibi masal motifleri sik sik islenir Her beyti kendi icinde uyakli uzun nazim bicimidir Bir anlamda Divan edebiyatinda manzum hikayelerin yazildigi bir bicim olarak da tanimlayabiliriz Mevlana nin unlu tasavvufi mesnevisi 25 700 beyitten olusmustur Mevlana eserine ayri bir isim koymamistir eser nazim turu olan mesnevi adi ile bilinir Mesneviler ask dini ve tasavvufi ahlaki ogretici savas ve kahramanlik bir sehri ve sehrin guzelliklerini anlatma mizah gibi turlu konularda yazilmistir Divan edebiyatinda roman ve hikaye gibi turler olmadigi icin mesneviler bir bakima bu turlerin yerini tutmuslardir On bolumden olusur Ayni sair tarafindan yazilmis bes mesneviye Hamse adi verilir Hamse sahibi olmak bir itibar kaynagidir Hamse sahibi olarak taninmis onemli divan sairleri Ali Sir Nevai Taslicali Yahya Fuzuli Nabi Seyhi dir Kaynakca Dilbilimi net websitesinde Divan Edebiyati Nazim Bicimleri ve Turleri Online 1 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 31 Mayis 2016Dis kaynaklarPala Iskender 1999 27 bas 2016 Ansiklopedik Divan Siiri Sozlugu Istanbul Kapi Yayinlari ISBN 9758950218 Sayfa 273 274 Dilcin Cem 1983 Orneklerle Turk Siir Bilgisi Ankara Turk Dil Kurumu Yayinlari ISBN 9789751604897 Ipekten Haluk 1994 14 bas 2011 Eski Turk Edebiyati Nazim sekilleri ve Aruz Istanbul Dergah Yayinlari ISBN 9759953539 Muallim Naci haz M A Yekta Sarac 2004 Edebiyat Terimleri Istilahat i Edebiyye Istanbul Tural Sadik Kemal ed 2001 2003 2004 2005 2006 Turk Dunyasi Edebiyat Terimleri ve Kavramlari Ansiklopedik Sozlugu 5 Cilt Ataturk Kultur Merkezi Yayinlari ISBN 3990000025722 Isen Mustafa Macit Mahsun Horata Osman Kilic Filiz ve Aksoyak I Hakki 2002 Eski Turk Edebiyati El Kitabi Istanbul Grafiker Yayinlari ISBN 9786054512232Dis baglantilarUnver Ismail 2004 Mesnevi Turk Edebiyati Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi c 29 say 322 324 Online 2 23 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tam Metin Mesneviler maddesi Kultur ve Turizm Bakanligi E Kitap Sitesi E kitap kultur Websitesi 3 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Senturk Ahmet ed Divanlar ve Mesneviler Mesnevilerin Dogusu ve Turk Edebiyatindaki Gelismesi Kultur ve Turizm Bakanligi E Kitap Sitesi Online