Sırpuhi Düsap, 1840-1901 toplumsal baskıları dillendiren, kadınların meslek sahibi olması için mücadele eden yazar ve aktivist kadınların eğitiminin ateşli bir savunucusu olmuştur. Kadınların kurtuluş sorununu 1880-1881 de üç makaleyle gündeme getiren Ermeni aydınıdır.
Sırpuhi Düsap | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 1840 Ortaköy, İstanbul, Osmanlı imparatorluğu |
Ölüm | 1901 İstanbul, Osmanlı imparatorluğu |
Defin yeri | Pangaltı Latin Katolik Mezarlığı |
Meslek | Yazar, insan hakları aktivisti, feminist |
Dil | Türkçe, Ermenice, Fransızca |
İkamet | Paris ve İstanbul |
Vatandaşlık | Osmanlı Ermenisi |
Eğitim | Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi |
Dönem | " yani "Uyanış dönemi |
Tür | Roman |
Konu | Çalışkan kadınlar |
Edebî akım | romantik |
Önemli eser |
|
Partner | |
Çocuklar | 2 |
Akrabalar | |
Kişisel hayatı
1841’de İstanbul-Ortaköy’de doğmuştur. Annesi de sıkı bir kadın hakları savunucusu olan Düsap 1870 yılında Fransız orkestra şefi ile evlendi. Dorine ve Edgar isimli iki çocuk dünyaya getirdi. 'nin kurucularındandır. 1901 yılının Ocak ayında hayata veda etmiş ve Pangaltı Latin Katolik Mezarlığı'na gömülmüştür.
Edebi hayatı
Batılı modernleşmenin Osmanlı topraklarını da etkisi altına almaya başladığı 1900'lü yılları başında edebiyat dünyasına girdi. Avrupa'da kadın örgütlerinin "eşitlik" tartışmalarını yakından takip etti ve bunlardan etkilenerek, yaşadığı toplumdaki kadınların durumunun iyileşmesi ve var olan eşitsizliklerin ortadan kaldırılması fikrine inandı. Bu fikirlerini topluma taşımanın bir yolu olarak da edebiyatı seçti. Romanlarında hep kadını ve onun toplumsal yaşamdaki yerini ele aldı.
Yirmili yaşlarına denk gelen 1850-1860'lı yıllar, Ermeni edebiyatında "" yani "Uyanış" dönemiydi. Bu dönemde yeni okullar açıldı, çok sayıda gazete ve dergi yayınlandı, piyesler hazırlandı.
Hem aldığı eğitimle Avrupa'daki modernleşme hareketlerini takip etti, hem de ait olduğu zengin sınıfının olanaklarıyla İstanbul'un aydınları ile tanıştı. Tıbrotsaser Hayuhyats Ingerutyun (Okulsever Ermeni Kadınlar Cemiyeti) ile çalıştı.
Romanlarında "çalışan kadın" karakteri öne çıktı. Çalışan kadının, ekonomik özgürlüğünü kazanacağı ve sosyal yaşamda kendine bir yer edinebileceği fikrine inandı. Makalelerinde de bu fikri işledi. Çağdaşları tarafından, özellikle dili ve izlediği edebi akım nedeniyle "romantik" olmakla eleştirildi. Aslında romantikti. Özellikle ilk romanı , özgür ve romantik aşkı savunduğu için ağır bir şekilde eleştirildi. Ermeni edebiyatında derin bir iz bıraktı.
Zabel Yesayan gibi yazarları da etkiledi.
Eserleri
Ana kaynaklar
Kaynakça
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirpuhi Dusap 1840 1901 toplumsal baskilari dillendiren kadinlarin meslek sahibi olmasi icin mucadele eden yazar ve aktivist kadinlarin egitiminin atesli bir savunucusu olmustur Kadinlarin kurtulus sorununu 1880 1881 de uc makaleyle gundeme getiren Ermeni aydinidir Sirpuhi DusapSirpuhi DusapDogum1840 Ortakoy Istanbul Osmanli imparatorluguOlum1901 Istanbul Osmanli imparatorluguDefin yeriPangalti Latin Katolik MezarligiMeslekYazar insan haklari aktivisti feministDilTurkce Ermenice FransizcaIkametParis ve IstanbulVatandaslikOsmanli ErmenisiEgitimOrta Dogu Teknik Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler FakultesiDonem yani Uyanis donemiTurRomanKonuCaliskan kadinlarEdebi akimromantikOnemli eser 1883 1884 1887 PartnerCocuklar2AkrabalarKisisel hayati1841 de Istanbul Ortakoy de dogmustur Annesi de siki bir kadin haklari savunucusu olan Dusap 1870 yilinda Fransiz orkestra sefi ile evlendi Dorine ve Edgar isimli iki cocuk dunyaya getirdi nin kurucularindandir 1901 yilinin Ocak ayinda hayata veda etmis ve Pangalti Latin Katolik Mezarligi na gomulmustur Edebi hayatiBatili modernlesmenin Osmanli topraklarini da etkisi altina almaya basladigi 1900 lu yillari basinda edebiyat dunyasina girdi Avrupa da kadin orgutlerinin esitlik tartismalarini yakindan takip etti ve bunlardan etkilenerek yasadigi toplumdaki kadinlarin durumunun iyilesmesi ve var olan esitsizliklerin ortadan kaldirilmasi fikrine inandi Bu fikirlerini topluma tasimanin bir yolu olarak da edebiyati secti Romanlarinda hep kadini ve onun toplumsal yasamdaki yerini ele aldi Yirmili yaslarina denk gelen 1850 1860 li yillar Ermeni edebiyatinda yani Uyanis donemiydi Bu donemde yeni okullar acildi cok sayida gazete ve dergi yayinlandi piyesler hazirlandi Hem aldigi egitimle Avrupa daki modernlesme hareketlerini takip etti hem de ait oldugu zengin sinifinin olanaklariyla Istanbul un aydinlari ile tanisti Tibrotsaser Hayuhyats Ingerutyun Okulsever Ermeni Kadinlar Cemiyeti ile calisti Romanlarinda calisan kadin karakteri one cikti Calisan kadinin ekonomik ozgurlugunu kazanacagi ve sosyal yasamda kendine bir yer edinebilecegi fikrine inandi Makalelerinde de bu fikri isledi Cagdaslari tarafindan ozellikle dili ve izledigi edebi akim nedeniyle romantik olmakla elestirildi Aslinda romantikti Ozellikle ilk romani ozgur ve romantik aski savundugu icin agir bir sekilde elestirildi Ermeni edebiyatinda derin bir iz birakti Zabel Yesayan gibi yazarlari da etkiledi EserleriRoman 1883 1884 1887 Ana kaynaklar A History Of Ermenian Womens Writing 1880 1922 Ingiltere Cambridge Scholars Press 2003 s 301 ISBN 1904303234 Ekmekcioglu Lerna Bilal Melissa 2006 Bir Adalet Feryadi Istanbul Aras Yayincilik s 416 ISBN 9789757265849 olu kirik baglanti Kaynakca Sirpuhi Dusap ve Dekolte Edebiyat bianet org 29 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2016 Sirpuhi Dusap Ilk Ermeni feminist kadin romancidir www istanbulkadinmuzesi org 5 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2016 Sirpuhi Dusap Bir erkek vasat bir yazar olabilir ama bir kadin asla gaiadergi com 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2016 Koku Istanbul da dallari Paris teki 135 yillik cinara onlar su veriyor www agos com tr 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2016 www arasyayincilik com 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2016 Zabel Yesayan in Dikenli Yollardaki Yasamina Yolculuk mimesis dergi org 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2016