Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Minorka'nın İstilası, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı ve 1551-1559 arasındaki İtalya Savaşı'nda evre.
| Minorka'nın İstilası | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İtalya Savaşı (1551-1559) ve 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı | |||||||
 Piri Reis tarafından çizilen ve Kitab-ı Bahriye isimli eserinde yer alan Minorka haritası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  İspanyol İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Piyale Paşa Turgut Reis | II. Felipe | ||||||
| Güçler | |||||||
| ~15.000 asker ~150 gemi | |||||||
| Kayıplar | |||||||
| Hafif | 550 asker ölü ~4.000 sivil esir | ||||||
Piyale Paşa ve Turgut Reis komutasındaki Osmanlı donanmasının 1558 yılında İspanyol İmparatorluğu'nun kontrolündeki Balear Adaları'ndan Minorka'ya yönelik icra ettiği askerî harekât.
Osmanlıların Balearlar'ı önceki istilaları
Osmanlı İmparatorluğu, Balear Adaları'na olan ilk saldırısını 1501 yılında, Kemal Reis komutasındaki gemilerle düzenlemişti. 1531 ve 1550 yıllarında Pollença, 1535'te Mahón, 1551'de Alcúdia, 1552'de Valldemossa, 1553'te ise Andratx şehirleri Osmanlı gemileri tarafından saldırıya uğramış ve yağmalanmıştı. Bu saldırılar 1571'deki İnebahtı Deniz Muharebesi'nden sonra azalsa da 17. yüzyıla kadar devam etti.
Osmanlı-Fransız İttifakı
30 Aralık 1557'de, Habsburglarla savaş içerisinde olan Fransa Kralı II. Henri; Osmanlı Padişahı I. Süleyman'a yazdığı mektupla kendisinden para, güherçile ve gemi yardımı istedi. Fransa'nın İstanbul'daki elçisi 'in de çabalarıyla Osmanlı donanması gemileri, 1558 Nisan ayında Akdeniz'e doğru yola çıktı.
Harekât
Piyale Paşa komutasında yaklaşık 100 kadırga hazırlandı. Ayrıca, Cezayir'de dağınık vaziyette bulunan yaklaşık 40 kadırgaya da haber gönderilerek Osmanlı donanmasına katılmaları emredildi. 10 Nisan 1558'de İstanbul'dan ayrılan Donanma, Haziran'ın ilk haftasında (İspanya Krallığı'na bağlı) Napoli Krallığı kıyılarında görüldü. 7 Haziran’da Calabria'da Squillance Limanı’na, 13 Haziran’da ise Napoli yakınlarındaki Bacoli açıklarına ulaştı. Messina Boğazı'nda Turgut Reis'in de katılmasıyla yaklaşık 150 gemilik güce ulaşan Osmanlı donanması, Sorrento ve Massa Lubrense'yi yağmaladıktan sonra 26 Haziran’da Procida adasını ateşe verdi. Daha sonra, Mareşal Brissac komutasındaki Fransız donanmasıyla buluşmak amacıyla Korsika’ya yöneldi.
Bununla birlikte, Fransız donanmasıyla buluşamayan Osmanlı donanması rüzgârdan faydalanarak batı istikametinde seyrine devam etti ve 29 Haziran 1558'de Minorka adasının doğusundaki Mahon limanı açıklarına ulaştı.
Minorka'nın istilası
Mahon 1535 yılında Barbaros Hayreddin Paşa tarafından istila edilmiş, 1553 yılında yine hedef alınmıştı. Bu saldırıların ardından, V. Karl ve II. Felipe Mahon limanının girişine St. Felipe adlı ve toplarla berkitilmiş bir kale inşa ettiler. Bu kaleden yapılan top atışları Osmanlı donanmasının limana girişine engel oldu.
Bunun üzerine Osmanlı donanması adanın kuzeyinden dolaşarak 1 Temmuz'da Ciutadella önlerine geldi. 70 parçalık Fransız donanması da bölgeye gelerek aynı gün başlayan kuşatmaya katıldı. Citadella'nın İspanyol yöneticisi Arguimbau Mahon dahil Minorka'daki diğer yelşem merkezlerinden gelenlerle beraber kalede yaklaşık 550 askerlik bir kuvvet toplayabilmişti. Buna mukabil, Osmanlı donanması adaya 5 ilâ 10.000 asker ve 24 top çıkardı.
İspanyol garnizonun topları etkisiz hale getirme girişiminin âkim bırakılmasının ardından Türk topçuları kaleyi şiddetli bir ateşe tuttular ve Keşişler (Frailes) ile San Juan tabyalarının bitişiğindeki surları yıkmayı başardılar. Ardından piyade hücumu sırasında kentin idarî binasında da yangın çıkması, halkın Mahon'a tahliye olma arzusunu körükledi. Bununla birlikte, iyi planlanmamış bir tahliye planıyla Mahon'a ulaşmaya çalışan çok sayıda kişi ada içlerine yayılmış Osmanlı birliklerince tutsak edildi ya da öldürüldü. Ayrıca, ele geçirilen tutsaklardan alınan istihbarat sonucunda şehirdeki durumdan haberdar olan Osmanlılar, ertesi gün (9 Temmuz) sabah saatlerinde tüm kuvvetleriyle taarruza geçtiler ve dokuz gündür devam eden kuşatmanın ardından kenti ele geçirdiler. Bu taarruzla, kaleyi korumaya çalışan son 150 İspanyol askeri de kılıçtan geçirildi.
Ardından, kent tamamen yağmalanarak toplam 4.000 kişi esir alındı. Osmanlı ve Fransız donanmaları 12 Temmuz'da Ciutadella'yı harap bir vaziyette bırakarak Minorka'dan ayrıldılar.
İstila sonrası
İspanya Krallığı Osmanlı donanmasının saldırısını anakaraya (özellikle Barselona) beklediğinden, Minorka'nın istilasına mukabele etmekte etkisiz kaldı. Bunda, 1557 Ağustos’unda ilk işaretleri görülen ve 1558 yılında en yüksek ölüm oranlarına ulaşarak İspanya'yı etkisine alan vebanın gündemi işgal ediyor olması da etkili oldu (Osmanlı donanmasının Ciutadella’yı kuşattığı dönem ile vebanın Barselona’da büyük kıyımlara yol açtığı ve toplam ölüm vakalarının 4.000'e ulaştığı dönem çakışmaktadır).
Osmanlı donanmasının başkentten bu kadar uzakta icra ettiği sayılı harekâtlardan biri olan Minorka'nın istilası ve aynı yılı Vahran (Oran) merkezli İspanyol kolordusunun Mostaganem Muharebesi'nde Cezayir Beylerbeyi Salih Paşa karşısında aldığı hezimet, İspanya Krallığı'nda Osmanlı donanmasıyla nihaî hesaplaşma beklentisini artırdı ve Cerbe Deniz Muharebesi'ne (1560) giden süreci hızlandırdı.
Kaynakça
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Lee-254isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Carr, Matthew (2009). Blood and Faith: The Purging of Muslim Spain. . ss. sf. 120. ISBN .
- ^ Pitcher, Donald Edgar (1972). An Historical Geography of the Ottoman Empire from Earliest Times to the End of the Sixteenth Century. Brill Publishers. ss. sf. 99.
- ^ a b Lee, Phil (2004). The Rough Guide to Mallorca and Menorca. . ss. sf. 275. ISBN .
- ^ a b Setton, Kenneth M. (1976–1984). The Papacy and the Levant (1204–1571) (4 vols.) (İngilizce). Philadelphia: The American Philosophical Society. s. 698. ISBN .
- ^ "Armada Española Desde La Unión De Los Reinos De Castilla Y León" (İspanyolca), Fernandez Duro C, c.2, Madrid: Instituto de Historia y Cultura Naval (1896), s.9
- ^ "The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II", F Braudel, California: University of California Press (1995), s.944
- ^ "Osmanlıların Minorka Adası’na Saldırısı ve Ciutadella’nın İşgali (1558)", Hakan Kılınç, Mülkiye Dergisi (2020), 44(2), s.226-277
- ^ "Osmanlıların Minorka Adası’na Saldırısı ve Ciutadella’nın İşgali (1558)", Hakan Kılınç, Mülkiye Dergisi (2020), 44(2), s.230
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Minorka nin Istilasi 1515 1577 Osmanli Ispanya Savasi ve 1551 1559 arasindaki Italya Savasi nda evre Minorka nin IstilasiItalya Savasi 1551 1559 ve 1515 1577 Osmanli Ispanya SavasiPiri Reis tarafindan cizilen ve Kitab i Bahriye isimli eserinde yer alan Minorka haritasiTarih29 Haziran 12 Temmuz 1558BolgeBalear Adalari MinorkaSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguIspanyol ImparatorluguKomutanlar ve liderlerPiyale Pasa Turgut ReisII FelipeGucler 15 000 asker 150 gemiKayiplarHafif550 asker olu 4 000 sivil esir Piyale Pasa ve Turgut Reis komutasindaki Osmanli donanmasinin 1558 yilinda Ispanyol Imparatorlugu nun kontrolundeki Balear Adalari ndan Minorka ya yonelik icra ettigi askeri harekat Osmanlilarin Balearlar i onceki istilalariOsmanli Imparatorlugu Balear Adalari na olan ilk saldirisini 1501 yilinda Kemal Reis komutasindaki gemilerle duzenlemisti 1531 ve 1550 yillarinda Pollenca 1535 te Mahon 1551 de Alcudia 1552 de Valldemossa 1553 te ise Andratx sehirleri Osmanli gemileri tarafindan saldiriya ugramis ve yagmalanmisti Bu saldirilar 1571 deki Inebahti Deniz Muharebesi nden sonra azalsa da 17 yuzyila kadar devam etti Osmanli Fransiz Ittifaki30 Aralik 1557 de Habsburglarla savas icerisinde olan Fransa Krali II Henri Osmanli Padisahi I Suleyman a yazdigi mektupla kendisinden para guhercile ve gemi yardimi istedi Fransa nin Istanbul daki elcisi in de cabalariyla Osmanli donanmasi gemileri 1558 Nisan ayinda Akdeniz e dogru yola cikti HarekatPiyale Pasa komutasinda yaklasik 100 kadirga hazirlandi Ayrica Cezayir de daginik vaziyette bulunan yaklasik 40 kadirgaya da haber gonderilerek Osmanli donanmasina katilmalari emredildi 10 Nisan 1558 de Istanbul dan ayrilan Donanma Haziran in ilk haftasinda Ispanya Kralligi na bagli Napoli Kralligi kiyilarinda goruldu 7 Haziran da Calabria da Squillance Limani na 13 Haziran da ise Napoli yakinlarindaki Bacoli aciklarina ulasti Messina Bogazi nda Turgut Reis in de katilmasiyla yaklasik 150 gemilik guce ulasan Osmanli donanmasi Sorrento ve Massa Lubrense yi yagmaladiktan sonra 26 Haziran da Procida adasini atese verdi Daha sonra Maresal Brissac komutasindaki Fransiz donanmasiyla bulusmak amaciyla Korsika ya yoneldi Bununla birlikte Fransiz donanmasiyla bulusamayan Osmanli donanmasi ruzgardan faydalanarak bati istikametinde seyrine devam etti ve 29 Haziran 1558 de Minorka adasinin dogusundaki Mahon limani aciklarina ulasti Minorka nin istilasiMahon 1535 yilinda Barbaros Hayreddin Pasa tarafindan istila edilmis 1553 yilinda yine hedef alinmisti Bu saldirilarin ardindan V Karl ve II Felipe Mahon limaninin girisine St Felipe adli ve toplarla berkitilmis bir kale insa ettiler Bu kaleden yapilan top atislari Osmanli donanmasinin limana girisine engel oldu Bunun uzerine Osmanli donanmasi adanin kuzeyinden dolasarak 1 Temmuz da Ciutadella onlerine geldi 70 parcalik Fransiz donanmasi da bolgeye gelerek ayni gun baslayan kusatmaya katildi Citadella nin Ispanyol yoneticisi Arguimbau Mahon dahil Minorka daki diger yelsem merkezlerinden gelenlerle beraber kalede yaklasik 550 askerlik bir kuvvet toplayabilmisti Buna mukabil Osmanli donanmasi adaya 5 ila 10 000 asker ve 24 top cikardi Ispanyol garnizonun toplari etkisiz hale getirme girisiminin akim birakilmasinin ardindan Turk topculari kaleyi siddetli bir atese tuttular ve Kesisler Frailes ile San Juan tabyalarinin bitisigindeki surlari yikmayi basardilar Ardindan piyade hucumu sirasinda kentin idari binasinda da yangin cikmasi halkin Mahon a tahliye olma arzusunu korukledi Bununla birlikte iyi planlanmamis bir tahliye planiyla Mahon a ulasmaya calisan cok sayida kisi ada iclerine yayilmis Osmanli birliklerince tutsak edildi ya da olduruldu Ayrica ele gecirilen tutsaklardan alinan istihbarat sonucunda sehirdeki durumdan haberdar olan Osmanlilar ertesi gun 9 Temmuz sabah saatlerinde tum kuvvetleriyle taarruza gectiler ve dokuz gundur devam eden kusatmanin ardindan kenti ele gecirdiler Bu taarruzla kaleyi korumaya calisan son 150 Ispanyol askeri de kilictan gecirildi Ardindan kent tamamen yagmalanarak toplam 4 000 kisi esir alindi Osmanli ve Fransiz donanmalari 12 Temmuz da Ciutadella yi harap bir vaziyette birakarak Minorka dan ayrildilar Istila sonrasiIspanya Kralligi Osmanli donanmasinin saldirisini anakaraya ozellikle Barselona beklediginden Minorka nin istilasina mukabele etmekte etkisiz kaldi Bunda 1557 Agustos unda ilk isaretleri gorulen ve 1558 yilinda en yuksek olum oranlarina ulasarak Ispanya yi etkisine alan vebanin gundemi isgal ediyor olmasi da etkili oldu Osmanli donanmasinin Ciutadella yi kusattigi donem ile vebanin Barselona da buyuk kiyimlara yol actigi ve toplam olum vakalarinin 4 000 e ulastigi donem cakismaktadir Osmanli donanmasinin baskentten bu kadar uzakta icra ettigi sayili harekatlardan biri olan Minorka nin istilasi ve ayni yili Vahran Oran merkezli Ispanyol kolordusunun Mostaganem Muharebesi nde Cezayir Beylerbeyi Salih Pasa karsisinda aldigi hezimet Ispanya Kralligi nda Osmanli donanmasiyla nihai hesaplasma beklentisini artirdi ve Cerbe Deniz Muharebesi ne 1560 giden sureci hizlandirdi Kaynakca a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Lee 254 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Carr Matthew 2009 Blood and Faith The Purging of Muslim Spain ss sf 120 ISBN 1595583610 Pitcher Donald Edgar 1972 An Historical Geography of the Ottoman Empire from Earliest Times to the End of the Sixteenth Century Brill Publishers ss sf 99 a b Lee Phil 2004 The Rough Guide to Mallorca and Menorca ss sf 275 ISBN 1843532522 a b Setton Kenneth M 1976 1984 The Papacy and the Levant 1204 1571 4 vols Ingilizce Philadelphia The American Philosophical Society s 698 ISBN 978 0 87169 114 9 Armada Espanola Desde La Union De Los Reinos De Castilla Y Leon Ispanyolca Fernandez Duro C c 2 Madrid Instituto de Historia y Cultura Naval 1896 s 9 The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II F Braudel California University of California Press 1995 s 944 Osmanlilarin Minorka Adasi na Saldirisi ve Ciutadella nin Isgali 1558 Hakan Kilinc Mulkiye Dergisi 2020 44 2 s 226 277 Osmanlilarin Minorka Adasi na Saldirisi ve Ciutadella nin Isgali 1558 Hakan Kilinc Mulkiye Dergisi 2020 44 2 s 230