Jean Calvin (okunuşu: Jan Kalvin; d. 10 Temmuz 1509 - ö. 27 Mayıs 1564), Fransız din reformcusu veya devrimcisi. 16. yüzyılda Avrupa'da gelişen Reform hareketinin en önemli önderlerinden olan Jean Calvin, Kalvinizm mezhebinin kurucusudur. Ayrıca, Presbiteryenlik üzerinde derin izler bırakmıştır.
Jean Calvin | |
---|---|
Doğum | 10 Temmuz 1509 Noyon, Picardie, Fransa krallığı |
Ölüm | 27 Mayıs 1564 (54 yaşında) Cenevre, Cenevre cumhuriyeti, Kutsal Roma İmparatorluğu |
Eğitim | |
Meslek | Teolog |
Etkilendikleri | Augustinus, Martin Luther, , André Alciat, |
Etkiledikleri | , , Théodore De Bèze |
İmza | |
Hayatı
Calvin, Fransa'da Noyon Picardie'de doğdu. İş insanı ve aynı zamanda Noyon Piskoposluğu'nda görevli olan babasının etkisiyle küçük yaşta dinsel konularla ilgilenmeye başladı. 1523'te Paris'e giderek, felsefe, mantık ve hukuk öğrenimi gördü. Bu dönemde Luther'in görüşlerini inceleyen Calvin, Protestanlığa yakınlık duymaya başladı.Katolik inançların egemen olduğu Fransa'da yaşamı tehlikeye girince İsviçre'ye kaçtı.
Calvin Cenevre'de bulunduğu sırada, bir yandan kentin yönetim ve eğitim sorunlarıyla ilgilenirken, öte yandan görüşlerine ve öğretisine karşı çıkanlarla da uğraşmak zorunda kaldı.
Calvin'e karşı çıkanlardan biri de İspanyol din bilgini Miguel Servet idi. Servet 1553'te tutuklandı, daha sonra kazığa bağlanarak yakıldı.
Eserleri
- 1536'da, başyapıtı Christianae Religionis lnstitutio ("Hristiyan Dininin Kurumları") adlı kitabını yayımladı.
- Épitre à Sadolet (1539)
- Les ordonnances ecclésiastiques (1541)
- Petit traité de la Cène ("Son Akşam Yemeği Üzerine Küçük İnceleme") (1541)
- Traité des reliques (Relikler Üzerine İnceleme) (1543)
- Excuse aux Nicodémites (1544)
- Traité des scandales (Skandallar üzerine inceleme) (1550)
- Commentaires bibliques (Kutsal Kitap üzerine yorumları) (1540-1555)
Doktrinleri ve Fikirleri
Özgürlük Doktrinleri
'Özgürlük Doktrinleri' veya 'Kalvinizmin Beş Noktası' olarak bilinen temel görüşleri ise 1618-1619 Dordecht Sinodunda reformdan geçmiş Hollanda kilisesi tarafından Calvin'in eserleri ve vaazları baz alınarak oluşturulmuştur. Bu beş nokta şöyle sıralanabilir:
- Mutlak yozlaşma ve mutlak yetersizlik:
Kurtuluşa ermek için imanlı olmak yetmez, insanlara verilen iman Tanrı tarafından lütfedilmiştir. - Koşulsuz seçim ve çifte kader:
Tanrı dünyayı yaratmadan önce bazı kişileri kurtuluş için seçmiştir. - Kişisel kurtuluş veya sınırlı kefaret: İsa bütün insanlığı kurtarmak için değil de sadece seçilmişleri kurtarmak için kendini feda etmiştir.
- Kutsal Ruh'un etkin çağrısı veya karşı konulamaz lütuf:
Tanrı insanlara iki tür çağrı yapmıştır. Birincisi dış çağrı olup reddedilebilir bir çağrıdır, ikincisi ise iç çağrı olup yalnızca seçilmişlere yapılmıştır ve reddedilemez niteliktedir. - Azizlerin sebatı:
İsa'nın uğurlarına kendisini feda ettiği seçilmiş kimseler Kutsal Ruh tarafından imanla donatılmıştır ve ruhları kurtulmuştur.
Kader hakkında
Calvin'in kader anlayışı ise yukarıda belirttiklerimizi destekler niteliktedir. Calvin'e göre insanlar eşit şartlarda yaratılmamıştır, bazı insanlar için sonsuz yaşam öngörülürken bazıları için sonsuz lanetlenme söz konusudur.
Din hakkında
Calvin'in inanışına göre din yöneticilerin ve kurumların elinde bir baskı ya da çıkar aracı olmamalıdır. Din yalnızca insan ile Tanrı arasında bir inanç sorunudur. İnsan dini kilise ya da öğretim kurumları aracılığıyla değil, doğrudan Kutsal Kitap'a başvurarak öğrenmelidir. Tanrı ile insan arasında İsa'dan başka bir aracı söz konusu olamaz. Calvin ulus yönetiminin ve toplum düzeninin Hristiyanlığın özüne uygun olması görüşünü savunuyordu. Cenevre'de bu düşüncelerini yaşama geçirme olanağı buldu. Sınavla seçilen papazların oluşturduğu örnek bir kilise kurdu. Din öğreniminin ilkelerini saptadı, din okullarının sayısını artırdı. Calvin'in öğretilerini yaymak amacıyla, Cenevre hükûmeti 1559'da yeni bir akademi kurarak, bugünkü Cenevre Üniversitesi'nin temelini attı.
Edebiyatta Jean Calvin
Avusturyalı yazar Stefan Zweig tarafından kaleme alınan Calvin'e Karşı Castellio ya da Köleliğe Karşı Özgür Düşünce (Türkçede "Vicdan Zorbalığa Karşı Ya Da Castellio Calvin'e" ismiyle de basılmıştır. Almanca: Castellio gegen Calvin oder ein Gewissen gegen die Gewalt) isimli kitapta Jean Calvin hakkında ayrıntılı bilgi ve yorumlar yer almaktadır. Yazar tarafından Jean Calvin, kendi dogmalarını sert şekilde topluma dayatan, önüne çıkan rakipleri ve çatlak sesleri sertlik ve zorbalıkla susturan bir kişi olarak ele alınmakta, sert şekilde eleştirilmektedir. Buna karşılık Jean Calvin'e karşı çıkan Sebastian Castellio, hoşgörünün, düşünce ve ifade özgürlüğünün önemli bir temsilcisi olarak yüceltilir. Jean Calvin'in Miguel Servet'i sapkınlıkla suçladığı, bu suçlama neticesinde Miguel Servet'in diri diri yakıldığı, Sebastian Castellio'nun ise bu idamı "Bir insanı yakmak, öğretiyi savunmak anlamına gelmez; bir insanı öldürmek anlamına gelir" sözleriyle eleştirdiği anlatılır. Stefan Zweig, eserinin son bölümünde ise Jean Calvin'in kurduğu yönetim düzeninden ve Kalvinizm'in uzun vadede ortaya koyduğu olumlu etkilerden de bahseder. Kendi açıklamasına göre yazar böylece, Jean Calvin'e karşı hakkaniyetli davranmayı ve Kalvinizmin ilk hoşgörüsüz hâli ile çağdaş Kalvinistler arasındaki farkı göstermeyi amaçlar.
Kalvinizm
Calvin'in görüşleri Almanya, İskoçya, İngiltere, Hollanda ve Fransa'da kabul görmüştür. Hatta 'Hacı Babalar' denilen ilk Püriten göçmenlerle Kalvinizm Amerika'da da yayılma olanağı bulmuştur. 1875 yılında Calvin'in takipçileri Dünya Birliği'ni kurdular. 2003 yılı itibarıyla bu kuruluşa bağlı kişi sayısı 75 milyonu bulmuştur.
Kalvinizm ve Kapitalizm
Diğer taraftan Kalvinizm ile Avrupa'nın iktisadi gelişimi arasındaki ilişki de tartışılan bir konudur. Bu konuda toplum bilimcileri iki gruba ayrılır. Birinci grup bu düşünceyi ilk defa ortaya atan Max Weber'in takipçileridir. Bu grup Kalvinizm ile birlikte Avrupa'nın Kalvinizmi kabul etmiş veya en azından azınlık dini olarak kabul etmiş bölgelerinde ekonominin hızla geliştiğini savunur. Buna neden olarak da keşiş Protestanlığının iç disipline ve ağır çalışmaya önem verişiyle 'modern kapitalizm ruhu’nun doğuşu gösterilir. Ayrıca Kalvinizm'e göre servet sahibi olmak Orta Çağdaki gibi utanç verici olmamakla birlikte, para kazanmak, iş ahlakını ve kutsal güveni yerine getirmenin bir yolu olarak kabul edilir ve elde edilen gelirle fakirlere yardım etmek, diğer toplumsal gereklilikleri yerine getirmek tanrı adına bir kardeşlik ve dindarlık ifadesi olarak görülür. Bu her zaman böyledir. İkinci grup toplumsal bilimcilerin yani Avrupa'nın iktisadi gelişimi ile Kalvinizm arasındaki paralelliği reddeden grubun düşüncesi, Kalvinizmin kapitalizmin gelişmesine yardımcı olmak bir yana, ona aykırı bir yapıya sahip olduğu ve Kalvinist kiliselerin kapitalizmi hiç de tasvip etmediği yönündedir.
İlgili kitaplar
- Hristiyan İlahiyatının Hikâyesi – Gelenek ve Reformun Yirmi Yüzyılı, Roger E. Olson, 1977, tr. 2020 - Haberci Basın Yayın Dağıtım Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti - s. 426-431 -
- Reformcuların Teolojileri, Timothy George, 2019 - Haberci Basın Yayın Dağıtım Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti - s. 261-401 -
Kaynakça
- ^ a b c d e f Noll, Mark A. (2011). Protestantism : a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. A. Lindt. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 382. ISBN .
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. s. 383.
- ^ a b Zweig, Stefan, Vicdan Zorbalığa Karşı Ya Da Castellio Calvin'e. İstanbul: Can Yayınları, s.228-230
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jean Calvin okunusu Jan Kalvin d 10 Temmuz 1509 o 27 Mayis 1564 Fransiz din reformcusu veya devrimcisi 16 yuzyilda Avrupa da gelisen Reform hareketinin en onemli onderlerinden olan Jean Calvin Kalvinizm mezhebinin kurucusudur Ayrica Presbiteryenlik uzerinde derin izler birakmistir Jean CalvinJean Calvin in gencligiDogum10 Temmuz 1509 Noyon Picardie Fransa kralligiOlum27 Mayis 1564 54 yasinda Cenevre Cenevre cumhuriyeti Kutsal Roma ImparatorluguEgitimMeslekTeologEtkilendikleriAugustinus Martin Luther Andre Alciat Etkiledikleri Theodore De BezeImzaInstitutio christianae religionis 1597HayatiCalvin Fransa da Noyon Picardie de dogdu Is insani ve ayni zamanda Noyon Piskoposlugu nda gorevli olan babasinin etkisiyle kucuk yasta dinsel konularla ilgilenmeye basladi 1523 te Paris e giderek felsefe mantik ve hukuk ogrenimi gordu Bu donemde Luther in goruslerini inceleyen Calvin Protestanliga yakinlik duymaya basladi Katolik inanclarin egemen oldugu Fransa da yasami tehlikeye girince Isvicre ye kacti Calvin Cenevre de bulundugu sirada bir yandan kentin yonetim ve egitim sorunlariyla ilgilenirken ote yandan goruslerine ve ogretisine karsi cikanlarla da ugrasmak zorunda kaldi Calvin e karsi cikanlardan biri de Ispanyol din bilgini Miguel Servet idi Servet 1553 te tutuklandi daha sonra kaziga baglanarak yakildi Eserleri1536 da basyapiti Christianae Religionis lnstitutio Hristiyan Dininin Kurumlari adli kitabini yayimladi Epitre a Sadolet 1539 Les ordonnances ecclesiastiques 1541 Petit traite de la Cene Son Aksam Yemegi Uzerine Kucuk Inceleme 1541 Traite des reliques Relikler Uzerine Inceleme 1543 Excuse aux Nicodemites 1544 Traite des scandales Skandallar uzerine inceleme 1550 Commentaires bibliques Kutsal Kitap uzerine yorumlari 1540 1555 Doktrinleri ve FikirleriOzgurluk Doktrinleri Ozgurluk Doktrinleri veya Kalvinizmin Bes Noktasi olarak bilinen temel gorusleri ise 1618 1619 Dordecht Sinodunda reformdan gecmis Hollanda kilisesi tarafindan Calvin in eserleri ve vaazlari baz alinarak olusturulmustur Bu bes nokta soyle siralanabilir Mutlak yozlasma ve mutlak yetersizlik Kurtulusa ermek icin imanli olmak yetmez insanlara verilen iman Tanri tarafindan lutfedilmistir Kosulsuz secim ve cifte kader Tanri dunyayi yaratmadan once bazi kisileri kurtulus icin secmistir Kisisel kurtulus veya sinirli kefaret Isa butun insanligi kurtarmak icin degil de sadece secilmisleri kurtarmak icin kendini feda etmistir Kutsal Ruh un etkin cagrisi veya karsi konulamaz lutuf Tanri insanlara iki tur cagri yapmistir Birincisi dis cagri olup reddedilebilir bir cagridir ikincisi ise ic cagri olup yalnizca secilmislere yapilmistir ve reddedilemez niteliktedir Azizlerin sebati Isa nin ugurlarina kendisini feda ettigi secilmis kimseler Kutsal Ruh tarafindan imanla donatilmistir ve ruhlari kurtulmustur Kader hakkinda Calvin in kader anlayisi ise yukarida belirttiklerimizi destekler niteliktedir Calvin e gore insanlar esit sartlarda yaratilmamistir bazi insanlar icin sonsuz yasam ongorulurken bazilari icin sonsuz lanetlenme soz konusudur Din hakkinda Calvin in inanisina gore din yoneticilerin ve kurumlarin elinde bir baski ya da cikar araci olmamalidir Din yalnizca insan ile Tanri arasinda bir inanc sorunudur Insan dini kilise ya da ogretim kurumlari araciligiyla degil dogrudan Kutsal Kitap a basvurarak ogrenmelidir Tanri ile insan arasinda Isa dan baska bir araci soz konusu olamaz Calvin ulus yonetiminin ve toplum duzeninin Hristiyanligin ozune uygun olmasi gorusunu savunuyordu Cenevre de bu dusuncelerini yasama gecirme olanagi buldu Sinavla secilen papazlarin olusturdugu ornek bir kilise kurdu Din ogreniminin ilkelerini saptadi din okullarinin sayisini artirdi Calvin in ogretilerini yaymak amaciyla Cenevre hukumeti 1559 da yeni bir akademi kurarak bugunku Cenevre Universitesi nin temelini atti Edebiyatta Jean CalvinAvusturyali yazar Stefan Zweig tarafindan kaleme alinan Calvin e Karsi Castellio ya da Kolelige Karsi Ozgur Dusunce Turkcede Vicdan Zorbaliga Karsi Ya Da Castellio Calvin e ismiyle de basilmistir Almanca Castellio gegen Calvin oder ein Gewissen gegen die Gewalt isimli kitapta Jean Calvin hakkinda ayrintili bilgi ve yorumlar yer almaktadir Yazar tarafindan Jean Calvin kendi dogmalarini sert sekilde topluma dayatan onune cikan rakipleri ve catlak sesleri sertlik ve zorbalikla susturan bir kisi olarak ele alinmakta sert sekilde elestirilmektedir Buna karsilik Jean Calvin e karsi cikan Sebastian Castellio hosgorunun dusunce ve ifade ozgurlugunun onemli bir temsilcisi olarak yuceltilir Jean Calvin in Miguel Servet i sapkinlikla sucladigi bu suclama neticesinde Miguel Servet in diri diri yakildigi Sebastian Castellio nun ise bu idami Bir insani yakmak ogretiyi savunmak anlamina gelmez bir insani oldurmek anlamina gelir sozleriyle elestirdigi anlatilir Stefan Zweig eserinin son bolumunde ise Jean Calvin in kurdugu yonetim duzeninden ve Kalvinizm in uzun vadede ortaya koydugu olumlu etkilerden de bahseder Kendi aciklamasina gore yazar boylece Jean Calvin e karsi hakkaniyetli davranmayi ve Kalvinizmin ilk hosgorusuz hali ile cagdas Kalvinistler arasindaki farki gostermeyi amaclar KalvinizmBu gorsel Jean Calvin in temsili bir gorselidir Calvin in gorusleri Almanya Iskocya Ingiltere Hollanda ve Fransa da kabul gormustur Hatta Haci Babalar denilen ilk Puriten gocmenlerle Kalvinizm Amerika da da yayilma olanagi bulmustur 1875 yilinda Calvin in takipcileri Dunya Birligi ni kurdular 2003 yili itibariyla bu kurulusa bagli kisi sayisi 75 milyonu bulmustur Kalvinizm ve Kapitalizm Diger taraftan Kalvinizm ile Avrupa nin iktisadi gelisimi arasindaki iliski de tartisilan bir konudur Bu konuda toplum bilimcileri iki gruba ayrilir Birinci grup bu dusunceyi ilk defa ortaya atan Max Weber in takipcileridir Bu grup Kalvinizm ile birlikte Avrupa nin Kalvinizmi kabul etmis veya en azindan azinlik dini olarak kabul etmis bolgelerinde ekonominin hizla gelistigini savunur Buna neden olarak da kesis Protestanliginin ic disipline ve agir calismaya onem verisiyle modern kapitalizm ruhu nun dogusu gosterilir Ayrica Kalvinizm e gore servet sahibi olmak Orta Cagdaki gibi utanc verici olmamakla birlikte para kazanmak is ahlakini ve kutsal guveni yerine getirmenin bir yolu olarak kabul edilir ve elde edilen gelirle fakirlere yardim etmek diger toplumsal gereklilikleri yerine getirmek tanri adina bir kardeslik ve dindarlik ifadesi olarak gorulur Bu her zaman boyledir Ikinci grup toplumsal bilimcilerin yani Avrupa nin iktisadi gelisimi ile Kalvinizm arasindaki paralelligi reddeden grubun dusuncesi Kalvinizmin kapitalizmin gelismesine yardimci olmak bir yana ona aykiri bir yapiya sahip oldugu ve Kalvinist kiliselerin kapitalizmi hic de tasvip etmedigi yonundedir Ilgili kitaplarHristiyan Ilahiyatinin Hikayesi Gelenek ve Reformun Yirmi Yuzyili Roger E Olson 1977 tr 2020 Haberci Basin Yayin Dagitim Turizm San Ve Tic Ltd Sti s 426 431 ISBN 978 605 4707 62 1 Reformcularin Teolojileri Timothy George 2019 Haberci Basin Yayin Dagitim Turizm San Ve Tic Ltd Sti s 261 401 ISBN 978 605 4707 60 7Kaynakca a b c d e f Noll Mark A 2011 Protestantism a very short introduction Oxford Oxford University Press ISBN 978 0199560974 Hiristiyanlik Tarihi A Lindt Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 382 ISBN 975 8318 86 1 Hiristiyanlik Tarihi s 383 a b Zweig Stefan Vicdan Zorbaliga Karsi Ya Da Castellio Calvin e Istanbul Can Yayinlari s 228 230