Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmet Ruşen Ünaydın (18 Mart 1892, İstanbul - 21 Eylül 1959, İstanbul), Türk gazeteci, yazar, siyasetçi ve diplomat. Türk Dil Kurumu ve Galatasaray'ın kurucularından (12 numaralı üye) biridir.
| Ruşen Eşref Ünaydın | |
|---|---|
| Türkiye Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 21 Ekim 1933 - 17 Mart 1934 | |
| Başkan | Mustafa Kemal Atatürk |
| Yerine geldiği | Hikmet Bayur |
| Yerine gelen | Hasan Rıza Soyak |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 2., 3. ve 4. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 11 Ağustos 1923 - 23 Aralık 1934 | |
| Seçim bölgesi | 1923 – Afyonkarahisar 1927 – Afyonkarahisar 1931 – Afyonkarahisar |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Mehmet Ruşen 18 Mart 1892 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 21 Eylül 1959 (67 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Bitirdiği okul | Darülfünun Edebiyat Fakültesi |
| Mesleği | Gazeteci, yazar, siyasetçi, diplomat |
1914'te Batı edebiyatından yaptığı tercümelerle yazı hayatına başlayan Ünaydın, vefat ettiği 1959 yılına kadar çocuk şiiri, deneme, edebî mülakat, mensur şiir ve hatırat gibi çeşitli edebî türlerde birçok eser kaleme aldı. 1917 ve 1918 yıllarında Türk edebiyatının ünlü yazar, şair ve fikir adamlarıyla yaptığı edebî mülakatları 1918'in sonlarına doğru "Diyorlar ki" adıyla kitaplaştırdı. Yine 1918'de "Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülâkat" adlı eseriyle Mustafa Kemal Atatürk'ü ilk kez Türk ve dünya kamuoyuna tanıttı. Tevfik Fikret'in hatıralarını içeren kitabını yayımladı. Millî Mücadele'ye fiilen katıldı, Atatürk'ün yakınında çalıştı, kırk ay süren bu dönemi yazılarında anlattı. Cumhuriyet döneminde Atatürk'ün genel sekreterliğini yaptı, milletvekili oldu. Yeni Türk Alfabesi çalışmalarında ve Türk Dil Kurumunun kuruluşunda yer alıp dil işlerinde çalıştı. Daha sonra diplomat olarak görev yaptı.
Falih Rıfkı Atay'a göre Ruşen Eşref Ünaydın'ın "üç büyük aşkı vardı: eşi Saliha Hanım, hocası Tevfik Fikret ve her şeyi Mustafa Kemal Atatürk."
Hayatı
Galatasaray Sultanisini ve Darülfünun Edebiyat Fakültesini bitirdi. Askerî Baytar Âlisinde, Darülmuallimini Âlide Türkçe ve Fransızca öğretmenliği yaptı. Yazarlık hayatına 1914 yılında mütercimlikle başladı. 1918 yılında Yeni Gün muhabiri olarak Kafkasya'ya, Tasviri Efkar muhabiri olarak Sivas'a gitti. Servet-i Fünun, Donanma, Tedrisat, Türk Yurdu ve Yeni Mecmua dergilerinde yayımladığı mülakat, mensur şiir ve hatıra türünde yazılarıyla tanındı. Dergi ve gazetelerde mülakat ve gezi türünde yazıları yayımlandı.
1920 yılında TBMM Hükûmetinin çağrısı üzerine İnebolu yoluyla Ankara'ya giderek Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. 1922 yılında Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti elçiliği başkâtibi olarak atandı. Lozan Konferansı'nda matbuat müşavirliği yaptı. TBMM II, III ve IV. dönem Afyonkarahisar milletvekili olarak görev yaptı. 1928 yılında Dil Encümeni üyesi olarak yeni Türk Alfabesi çalışmalarına ve tanıtımlarına katıldı. 1932'de kurulan Türk Dil Kurumunun kurucu ekibinde yer aldı ve kurumun ilk genel sekreteri oldu. 1933 yılında Riyaseti Cumhur Umumi Kâtipliği (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği) görevini yürüttü. Daha sonra Tiran, Atina, Budapeşte Elçiliğinde ve Roma, Londra ve Atina Büyükelçiliğinde bulundu. 1937 yılında yapılan Trakya Manevraları'na katılarak yabancı heyetlere eşlik etti. 1952 yılında emekliye ayrıldı.
21 Eylül 1959 tarihinde İstanbul'da öldü.
Edebiyattaki yeri
Ruşen Eşref Ünaydın, Türk edebiyatına "edebî mülakat" türünü kazandırdı. 1917 ve 1918 yıllarında Türk edebiyatının ünlü yazar, şair ve fikir adamlarıyla yaptığı edebî röportajları 1918'in sonlarına doğru "Diyorlar ki" adıyla kitaplaştırdı. Bu eseriyle üne kavuşan Ünaydın, uzun seneler "Diyorlar ki Muharriri" olarak anıldı. Fiilen de katıldığı Millî Mücadele döneminde Atatürk'ün en yakınında bulunan isimlerden biri olarak yazdığı yazılar Millî Mücadele edebiyatında önemli bir yer tuttu. Atatürk'ü ve Tevfik Fikret'i birçok yönleriyle kamuoyuna tanıttı. Yazar, eserlerini sade bir dille kaleme aldı.
Kitapları
Mülakat
- Diyorlar ki (1918)
- Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülâkat (1918)
- Çanakkale'de Savaşanlar Dediler ki (1918)
- Atatürk'ün Hastalığı: Prof. Dr. Nihad Reşad Belger'le Mülâkat (1959)
Anıları
- Geçmiş Günler (1919)
- Boğaziçi-Yakından (1938)
- Atatürk ve Millî Tesanüt (1954)
- Atatürk'ü Özleyiş (1957)
- Galatasaray ve Futbol (1957)
Millî Mücadele
- İstiklâl Yolunda (1922)
Mensur Şiir
- Damla Damla (1928)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ a b KILIÇ, Fahri (Güz 2020). "Yeni Türk Alfabesinin Kabulünde Dil Heyetinin Yürüttüğü Çalışmalar" (PDF), 16. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi. s. 805. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Haziran 2023.
- ^ a b Türk Dili Tetkik Cemiyeti Bülteni. Türk Dil Kurumu. 1933. s. 6.
Umumî Kâtip: Ruşen Eşref Bey
- ^ Birinci, Necat (1988). Ruşen Eşref Ünaydın. Türk Büyükleri Dizisi: 95. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. s. 2. ISBN .
- ^ . 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- https://www.tccb.gov.tr/genelsekreterlik/rusenesrefunaydin/ 9 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.dildernegi.org.tr/TR,455/rusen-esref-unaydin.html 24 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=420336&idno2=c420259#3
| Hükûmet görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Yusuf Hikmet Bayur | Türkiye Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri 21 Ekim 1933 - 17 Mart 1934 | Sonra gelen: Hasan Rıza Soyak |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Rusen Unaydin 18 Mart 1892 Istanbul 21 Eylul 1959 Istanbul Turk gazeteci yazar siyasetci ve diplomat Turk Dil Kurumu ve Galatasaray in kurucularindan 12 numarali uye biridir Rusen Esref UnaydinTurkiye Cumhurbaskanligi Genel SekreteriGorev suresi 21 Ekim 1933 17 Mart 1934Baskan Mustafa Kemal AtaturkYerine geldigi Hikmet BayurYerine gelen Hasan Riza SoyakTurkiye Buyuk Millet Meclisi 2 3 ve 4 Donem MilletvekiliGorev suresi 11 Agustos 1923 23 Aralik 1934Secim bolgesi 1923 Afyonkarahisar 1927 Afyonkarahisar 1931 AfyonkarahisarKisisel bilgilerDogum Mehmet Rusen 18 Mart 1892 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 21 Eylul 1959 67 yasinda Istanbul TurkiyePartisi Cumhuriyet Halk PartisiBitirdigi okul Darulfunun Edebiyat FakultesiMeslegi Gazeteci yazar siyasetci diplomatRusen Esref Bey Cumhurbaskani Gazi Mustafa Kemal ile Ertugrul Yati nda 5 Haziran 1928 1914 te Bati edebiyatindan yaptigi tercumelerle yazi hayatina baslayan Unaydin vefat ettigi 1959 yilina kadar cocuk siiri deneme edebi mulakat mensur siir ve hatirat gibi cesitli edebi turlerde bircok eser kaleme aldi 1917 ve 1918 yillarinda Turk edebiyatinin unlu yazar sair ve fikir adamlariyla yaptigi edebi mulakatlari 1918 in sonlarina dogru Diyorlar ki adiyla kitaplastirdi Yine 1918 de Anafartalar Kumandani Mustafa Kemal ile Mulakat adli eseriyle Mustafa Kemal Ataturk u ilk kez Turk ve dunya kamuoyuna tanitti Tevfik Fikret in hatiralarini iceren kitabini yayimladi Milli Mucadele ye fiilen katildi Ataturk un yakininda calisti kirk ay suren bu donemi yazilarinda anlatti Cumhuriyet doneminde Ataturk un genel sekreterligini yapti milletvekili oldu Yeni Turk Alfabesi calismalarinda ve Turk Dil Kurumunun kurulusunda yer alip dil islerinde calisti Daha sonra diplomat olarak gorev yapti Falih Rifki Atay a gore Rusen Esref Unaydin in uc buyuk aski vardi esi Saliha Hanim hocasi Tevfik Fikret ve her seyi Mustafa Kemal Ataturk HayatiGalatasaray Sultanisini ve Darulfunun Edebiyat Fakultesini bitirdi Askeri Baytar Alisinde Darulmuallimini Alide Turkce ve Fransizca ogretmenligi yapti Yazarlik hayatina 1914 yilinda mutercimlikle basladi 1918 yilinda Yeni Gun muhabiri olarak Kafkasya ya Tasviri Efkar muhabiri olarak Sivas a gitti Servet i Funun Donanma Tedrisat Turk Yurdu ve Yeni Mecmua dergilerinde yayimladigi mulakat mensur siir ve hatira turunde yazilariyla tanindi Dergi ve gazetelerde mulakat ve gezi turunde yazilari yayimlandi 1920 yilinda TBMM Hukumetinin cagrisi uzerine Inebolu yoluyla Ankara ya giderek Turk Kurtulus Savasi na katildi 1922 yilinda Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti elciligi baskatibi olarak atandi Lozan Konferansi nda matbuat musavirligi yapti TBMM II III ve IV donem Afyonkarahisar milletvekili olarak gorev yapti 1928 yilinda Dil Encumeni uyesi olarak yeni Turk Alfabesi calismalarina ve tanitimlarina katildi 1932 de kurulan Turk Dil Kurumunun kurucu ekibinde yer aldi ve kurumun ilk genel sekreteri oldu 1933 yilinda Riyaseti Cumhur Umumi Katipligi Cumhurbaskanligi Genel Sekreterligi gorevini yuruttu Daha sonra Tiran Atina Budapeste Elciliginde ve Roma Londra ve Atina Buyukelciliginde bulundu 1937 yilinda yapilan Trakya Manevralari na katilarak yabanci heyetlere eslik etti 1952 yilinda emekliye ayrildi 21 Eylul 1959 tarihinde Istanbul da oldu Edebiyattaki yeriRusen Esref Unaydin Turk edebiyatina edebi mulakat turunu kazandirdi 1917 ve 1918 yillarinda Turk edebiyatinin unlu yazar sair ve fikir adamlariyla yaptigi edebi roportajlari 1918 in sonlarina dogru Diyorlar ki adiyla kitaplastirdi Bu eseriyle une kavusan Unaydin uzun seneler Diyorlar ki Muharriri olarak anildi Fiilen de katildigi Milli Mucadele doneminde Ataturk un en yakininda bulunan isimlerden biri olarak yazdigi yazilar Milli Mucadele edebiyatinda onemli bir yer tuttu Ataturk u ve Tevfik Fikret i bircok yonleriyle kamuoyuna tanitti Yazar eserlerini sade bir dille kaleme aldi KitaplariMulakat Diyorlar ki 1918 Anafartalar Kumandani Mustafa Kemal ile Mulakat 1918 Canakkale de Savasanlar Dediler ki 1918 Ataturk un Hastaligi Prof Dr Nihad Resad Belger le Mulakat 1959 Anilari Gecmis Gunler 1919 Bogazici Yakindan 1938 Ataturk ve Milli Tesanut 1954 Ataturk u Ozleyis 1957 Galatasaray ve Futbol 1957 Milli Mucadele Istiklal Yolunda 1922 Mensur Siir Damla Damla 1928 Ayrica bakinizFalih Rifki Atay Yakup Kadri Karaosmanoglu MEB 100 Turk edebiyatcisi listesiKaynakca TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF a b KILIC Fahri Guz 2020 Yeni Turk Alfabesinin Kabulunde Dil Heyetinin Yuruttugu Calismalar PDF 16 Cumhuriyet Tarihi Arastirmalari Dergisi s 805 30 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Haziran 2023 a b Turk Dili Tetkik Cemiyeti Bulteni Turk Dil Kurumu 1933 s 6 Umumi Katip Rusen Esref Bey Birinci Necat 1988 Rusen Esref Unaydin Turk Buyukleri Dizisi 95 Ankara Kultur ve Turizm Bakanligi Yayinlari s 2 ISBN 975 17 0199 6 18 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarhttps www tccb gov tr genelsekreterlik rusenesrefunaydin 9 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www dildernegi org tr TR 455 rusen esref unaydin html 24 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www islamansiklopedisi info dia ayrmetin php idno 420336 amp idno2 c420259 3Hukumet goreviOnce gelen Yusuf Hikmet Bayur Turkiye Cumhurbaskanligi Genel Sekreteri 21 Ekim 1933 17 Mart 1934 Sonra gelen Hasan Riza Soyak