Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yanan Dağlar (Çince: 火焰山; pinyin: huǒyànshān; Uygurca: يالقۇن تاغ Yalqun Tagh), Çin'in doğu Sincan Uygur Özerk Bölgesinde Tanrı Dağlarının silsilesinde bir çorak, aşınmış, kırmızı kumtaşlı tepelerdir. Kumtaşları, başlıca kum tanesi büyüklüğünde minerallerden ya da kayaların parçalanarak ufalanmasından tortul kayaçlar oluşturmuştur.
Konumu ve oluşumu
Tarım Havzasının kuzey kenarı yakınında ve Turfan şehrinin doğusundadır. Senozoik dönemde son kaymalar sonucunda Turfan Havzasının ortasında doğudan batıya doğru uzanan sıradağlar çok aşırı baskılar sonucunda kıvrılarak oluşmuştur. Volkanik etkinlik nedenle, erimiş lavlar dağ yanlarından aşağıya doğru akarak oluşmuş, yılların sel yatağı, çukursu iz bıraktığı dikkati çeker ve günün belli zamanında dağın kırmızı renkli oluşundan ve aşırı hava sıcaklığından, dağlar yanıyormuş gibi görünür. Yanan dağlar, 98 km uzunlukta ve 9 km genişlikte olup, en fazla 831,7 metre yüksekliğe ulaşır ve Tarım Havzası üzerinden doğudan batıya doğru uzanır. Dağ iklimi sert ve yaz aylarında aşırı derecede kızgın sıcaktır, Doğu Türkistan'nın 50 °C veya daha üzerinde olan en sıcak yeridir. Çin'in en büyük bir termometresi ve çok sevilen bir turist yeri, ekranında komşu dağ ve çevresinin hava ısısını gösterir.
İpek Yolu
Çok eski çağlarda, tüccarlar Taklamakan Çölünden kaçınmışlar, çölün kenarı yakınında önemli bir dağ geçiti olan Yanan dağların eteğinde İpek Yolunda güneydoğu Asya'da ve seyahat edenlerin bir süre mola yerdiği Gaochang gibi vaha şehirleri inşa etmişler, böylece ticaret yollarını oluşturmuşlardır. Budizm dinini yaymakla görevli kimseler, yoğun Uluslararası ticaret yolunda tüccarlara sıkça eşlik etmişler ve o zamanlar İpek Yolunda ticaret çok canlanmıştır. Budist manastırları ve tapınakları yoğun ticari merkezlerinde ve ücra dağ köşelerinde inşa edilmiştir.
Bezeklik Bin Buda Mağaraları (Çince: 柏孜克里千佛洞; Bózīkèlǐ Qiān Fó Dòng) Yanan dağların sarp kayalık bir boğaz altında Gaochang'na yakın bir geçitte konumlanır. 5. ile 9. yüzyıl arasından kalma binden fazla Buda resimli duvar resimleri olan yetmiş budist mağaraları bir bileşik yapıdır. Onlar yüksek uçurumda batısında Yanan Dağların altındadır. Burada kayalara oyulmuş 77 tane mağara bulunur.
Buda mağaraları dışında Yanan dağlar yamaçlarında geniş bir alanda yerel Uygurların ziyaret ettikleri ilk Müslüman olan Uygur ünlü kişilerin gömülü bulunduğu türbe ve mezarlar bulunur.
Yazınsal söylenti
Yanan Dağlar ismini Ming Hanedanı yazarı Wu Cheng'en (Çince basit: 吴承恩; geleneksel: 吳承恩; pinyin: Wú Chéng'ēn)'nin yazdığı Journey to the West (Batı'ya Yolculuk) romanında Sun Wukong'a eşlik eden bir kurgu insandan yani bir budist keşiş (rahip)'in Hindistan'a giderken bir yanan duvardan geçtiği sanılan bu duvardan almıştır. Roman'da abartarak tanımlanan rahip Xuanzang Budist sutraları getirmek için 627 yılında Hindistan'a gider ve Karahoca (Gaochang)'dan ayrıldıktan sonra, Tanrı Dağlarından bir geçitten geçer.
Efsane
Eski bir Han Hanedanı efsanesine göre, Maymun Kralı (Sun Wukong) gökyüzünde bir karışıklık oluşur ve gereğinden fazla tuğla ocağına vurur, bu nedenle korlaşmış ateş gökyüzünden şimdiki Yanan dağlarının olduğu yere dökülür. Bir başka Uygur efsanesine göre Tanrı Dağlarında bir ejderha yaşarmış. Bu ejderha küçük çocukları yermiş, bir Uygur kahramanı ejderhayı öldürür ve sekiz parçaya ayırır. Ejderhanın kanından ve sekiz parçasından, kıpkırmızı sekiz vadili bir Yanan Dağlar oluşmuştur.
Notlar
- ^ "Flaming Mountain, Turpan" 11 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. chinahighlights.com. Retrieved on 2007-09-19.
- ^ Keay, John (2000). India: A History. New York: Grove Press. pp. pp. 103, 124—27. .
- ^ Ebrey, Patricia (2006). The Cambridge Illustrated History of China. Cambridge University Press. pp. pp. 106–7, 202. .
- ^ "Bizaklik Thousand Buddha Caves" 3 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. showcaves.com. Retrieved on 2007-09-19.
- ^ "Bizaklik Thousand Buddha Caves" 29 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. travelchinaguide. Retrieved on 2007-09-19.
- ^ The Third Cross-Strait Conference — Post-conference Tour to the Flaming Mountains" 20 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. University of Massachusetts.edu. Retrieved on 2007-09-18.
- ^ "The Flaming Mountains (Huo Yan Shan)" 7 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. travelchinaguide.com. Retrieved on 2007-09-21. (İngilizce)
Kaynakça
- Allen MB, AMC Scedilengör, BA Natal'in (1995), "Junggar, Turfan and Alakol basins as Late Permian to ?Early Triassic extensional structures in a sinistral shear zone in the Altaid orogenic collage, Central Asia", Journal of the Geological Society, Vol. 152, No. 2, pp. 327–338
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Yanan Dağlar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Yanan Dağlar için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Photo of the Flaming Mountains19 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gaochang7 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Bezeklik Grottoes in the Flaming Mountains near Turfan - Photo
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yanan Daglar Cince 火焰山 pinyin huǒyanshan Uygurca يالقۇن تاغ Yalqun Tagh Cin in dogu Sincan Uygur Ozerk Bolgesinde Tanri Daglarinin silsilesinde bir corak asinmis kirmizi kumtasli tepelerdir Kumtaslari baslica kum tanesi buyuklugunde minerallerden ya da kayalarin parcalanarak ufalanmasindan tortul kayaclar olusturmustur Yanan DaglarTanri Daglari ve ortada Yanan DaglarYanan daglarin sarp kayalik bir bogaz altinda Bezeklik Bin Buda MagaralariYanan Daglarin yakinindaki bir termometreKonumu ve olusumuTarim Havzasinin kuzey kenari yakininda ve Turfan sehrinin dogusundadir Senozoik donemde son kaymalar sonucunda Turfan Havzasinin ortasinda dogudan batiya dogru uzanan siradaglar cok asiri baskilar sonucunda kivrilarak olusmustur Volkanik etkinlik nedenle erimis lavlar dag yanlarindan asagiya dogru akarak olusmus yillarin sel yatagi cukursu iz biraktigi dikkati ceker ve gunun belli zamaninda dagin kirmizi renkli olusundan ve asiri hava sicakligindan daglar yaniyormus gibi gorunur Yanan daglar 98 km uzunlukta ve 9 km genislikte olup en fazla 831 7 metre yukseklige ulasir ve Tarim Havzasi uzerinden dogudan batiya dogru uzanir Dag iklimi sert ve yaz aylarinda asiri derecede kizgin sicaktir Dogu Turkistan nin 50 C veya daha uzerinde olan en sicak yeridir Cin in en buyuk bir termometresi ve cok sevilen bir turist yeri ekraninda komsu dag ve cevresinin hava isisini gosterir Ipek YoluCok eski caglarda tuccarlar Taklamakan Colunden kacinmislar colun kenari yakininda onemli bir dag geciti olan Yanan daglarin eteginde Ipek Yolunda guneydogu Asya da ve seyahat edenlerin bir sure mola yerdigi Gaochang gibi vaha sehirleri insa etmisler boylece ticaret yollarini olusturmuslardir Budizm dinini yaymakla gorevli kimseler yogun Uluslararasi ticaret yolunda tuccarlara sikca eslik etmisler ve o zamanlar Ipek Yolunda ticaret cok canlanmistir Budist manastirlari ve tapinaklari yogun ticari merkezlerinde ve ucra dag koselerinde insa edilmistir Bezeklik Bin Buda Magaralari Cince 柏孜克里千佛洞 Bozikelǐ Qian Fo Dong Yanan daglarin sarp kayalik bir bogaz altinda Gaochang na yakin bir gecitte konumlanir 5 ile 9 yuzyil arasindan kalma binden fazla Buda resimli duvar resimleri olan yetmis budist magaralari bir bilesik yapidir Onlar yuksek ucurumda batisinda Yanan Daglarin altindadir Burada kayalara oyulmus 77 tane magara bulunur Buda magaralari disinda Yanan daglar yamaclarinda genis bir alanda yerel Uygurlarin ziyaret ettikleri ilk Musluman olan Uygur unlu kisilerin gomulu bulundugu turbe ve mezarlar bulunur Yazinsal soylentiYanan Daglar ismini Ming Hanedani yazari Wu Cheng en Cince basit 吴承恩 geleneksel 吳承恩 pinyin Wu Cheng en nin yazdigi Journey to the West Bati ya Yolculuk romaninda Sun Wukong a eslik eden bir kurgu insandan yani bir budist kesis rahip in Hindistan a giderken bir yanan duvardan gectigi sanilan bu duvardan almistir Roman da abartarak tanimlanan rahip Xuanzang Budist sutralari getirmek icin 627 yilinda Hindistan a gider ve Karahoca Gaochang dan ayrildiktan sonra Tanri Daglarindan bir gecitten gecer EfsaneEski bir Han Hanedani efsanesine gore Maymun Krali Sun Wukong gokyuzunde bir karisiklik olusur ve gereginden fazla tugla ocagina vurur bu nedenle korlasmis ates gokyuzunden simdiki Yanan daglarinin oldugu yere dokulur Bir baska Uygur efsanesine gore Tanri Daglarinda bir ejderha yasarmis Bu ejderha kucuk cocuklari yermis bir Uygur kahramani ejderhayi oldurur ve sekiz parcaya ayirir Ejderhanin kanindan ve sekiz parcasindan kipkirmizi sekiz vadili bir Yanan Daglar olusmustur Notlar Flaming Mountain Turpan 11 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde chinahighlights com Retrieved on 2007 09 19 Keay John 2000 India A History New York Grove Press pp pp 103 124 27 ISBN 0 8021 3797 0 Ebrey Patricia 2006 The Cambridge Illustrated History of China Cambridge University Press pp pp 106 7 202 ISBN 0 521 43519 X Bizaklik Thousand Buddha Caves 3 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde showcaves com Retrieved on 2007 09 19 Bizaklik Thousand Buddha Caves 29 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde travelchinaguide Retrieved on 2007 09 19 The Third Cross Strait Conference Post conference Tour to the Flaming Mountains 20 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde University of Massachusetts edu Retrieved on 2007 09 18 The Flaming Mountains Huo Yan Shan 7 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde travelchinaguide com Retrieved on 2007 09 21 Ingilizce KaynakcaAllen MB AMC Scedilengor BA Natal in 1995 Junggar Turfan and Alakol basins as Late Permian to Early Triassic extensional structures in a sinistral shear zone in the Altaid orogenic collage Central Asia Journal of the Geological Society Vol 152 No 2 pp 327 338Dis baglantilarWikimedia Commons ta Yanan Daglar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Yanan Daglar icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft Photo of the Flaming Mountains19 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gaochang7 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Bezeklik Grottoes in the Flaming Mountains near Turfan Photo