Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kel Hasan Efendi (1874, İstanbul - 1925 veya 1929, İstanbul), Türk oyuncu.
Kel Hasan Efendi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1874 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1925 veya 1929 (51-55 yaşlarında) İstanbul, Türkiye |
| Diğer ad(lar)ı | Komik-i Şehir |
| Meslek | Oyuncu |
Türk tiyatrosunda hem tulûat tiyatrosu hem de orta oyunu geleneğini bir arada sergileyen bir sanatçı idi. “Komik-i şehîr” (Meşhurkomik) unvanıyla tanınır.
Abdürrezzak Abdi Efendi'nin yarattığı İbiş tiplemesini uzun yıllar sahnede yaşatmıştır. Renkli bir basma gömlek, bir ayağı kısa bir ayağı uzun bir pantolon giyerek sahneye çıkan Kel Hasan, huy olarak da ortaoyunundaki Kavuklu'nun tiyatro sahnesindeki karşılığı olan bir tipi canlandırmaktaydı.
Kel Hasan, geleneksel Türk tiyatrosunun son temsilcisi sayılan İsmail Hakkı Dümbüllü'yü yetiştirmiştir; Türk tiyatrosunda simgesel bir değer halini alan fesini ve kavuğunu öğrencisi İsmail Dümbüllü'ye bırakmıştır. Orta oyunundaki Kavuklu tipi ile özdeşleşmiş bir aksesuar olan kavuğunun orta oyununu, fesinin ise tulûat sanatını temsil ettiği kabul edilmekte; Kel Hasan'ın hatırası bu iki obje Türk tiyatro oyuncuları arasında geleneksel bir törende devredilmeye devam etmektedir.
Yaşamı
1874 yılında İstanbul'da doğdu. Çocukluğunda Kadıköy'de yoğurtçuluk yaptı ve halkı çevresine toplayan hareketleriyle tanındı. O dönemin komiklerinden Abdürrezzak Abdi Efendi’den etkilendi ve sahneye ilk defa Küçük İsmail Efendi’nin tiyatrosunda külhanbeyi rolüyle çıktı.
Kendine has bir izleyici kitlesi olan Kel Hasan, Şehzadebaşı'nda kendi kumpanyasını kurdu. Hayalhane-i Osmani Kumpanyası ya da Eğlencehane-i Osmani İdare-i Hasan olarak bilinen kumpanyanın içerisinde tiyatronun dışında kanto gösterileri de yer almakta ve oyunların tamamı komedi türünde oynanmaktaydı.II. Abdülhamid devrinde Abdi Efendi'nin saraya alınması üzerine rakibi kalmadı ve ünü yayıldı.
“Rüyada Taaşşuk” adlı oyunun ilk kez oynanacağı gün oyuncuların boykotu nedeniyle sahneye tek başına çıkmak zorunda kalan Kel Hasan, tek kişilik tiyatro gösterilerinin başlatıcısı oldu.
II. Meşrutiyet'in ilanından sonra yaygınlaşan Batı ağırlıklı tiyatro çalışmalarına ayak uyduramadı. Bir ara Burhanettin Tepsi ve Naşit Özcan'la birleştiyse de eski başarısına ulaşamadı. Kimi kaynaklara göre 1925, kimi kaynaklara göre 1929 yılında öldü. Karacaahmet Mezarlığına defnedildi.
Kaynakça
- ^ Arslan, Devrim Ulaş. "Erken Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Dergilerinde Çeviri, Eleştiri ve Polemik:Çeviri Tarihine 'Tercüme Münakaşaları' Işığında Bakmak". Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, Sayı 27, Güz 2019. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2020.
- ^ a b c d e Durmaz, Uğur. . Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi Cilt 4, Sayı 9, Yıl:2018. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2020.
- ^ a b c d Kalafat, Haluk. "Rasim Öztekin'e Devredilen Kavuk'un Yolculuğu". Bianet.org sitesi, 13 Mayıs 2016. 10 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2020.
- ^ "Komik-i Şehir". Melik Aksel'in İstanbul'un Ortası Kitabından alıntılanmış yazı, tarihdenanekdotlar.blogspot. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kel Hasan Efendi 1874 Istanbul 1925 veya 1929 Istanbul Turk oyuncu Kel Hasan EfendiDogum1874 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum1925 veya 1929 51 55 yaslarinda Istanbul TurkiyeDiger ad lar iKomik i SehirMeslekOyuncu Turk tiyatrosunda hem tuluat tiyatrosu hem de orta oyunu gelenegini bir arada sergileyen bir sanatci idi Komik i sehir Meshurkomik unvaniyla taninir Abdurrezzak Abdi Efendi nin yarattigi Ibis tiplemesini uzun yillar sahnede yasatmistir Renkli bir basma gomlek bir ayagi kisa bir ayagi uzun bir pantolon giyerek sahneye cikan Kel Hasan huy olarak da ortaoyunundaki Kavuklu nun tiyatro sahnesindeki karsiligi olan bir tipi canlandirmaktaydi Kel Hasan geleneksel Turk tiyatrosunun son temsilcisi sayilan Ismail Hakki Dumbullu yu yetistirmistir Turk tiyatrosunda simgesel bir deger halini alan fesini ve kavugunu ogrencisi Ismail Dumbullu ye birakmistir Orta oyunundaki Kavuklu tipi ile ozdeslesmis bir aksesuar olan kavugunun orta oyununu fesinin ise tuluat sanatini temsil ettigi kabul edilmekte Kel Hasan in hatirasi bu iki obje Turk tiyatro oyunculari arasinda geleneksel bir torende devredilmeye devam etmektedir Yasami1874 yilinda Istanbul da dogdu Cocuklugunda Kadikoy de yogurtculuk yapti ve halki cevresine toplayan hareketleriyle tanindi O donemin komiklerinden Abdurrezzak Abdi Efendi den etkilendi ve sahneye ilk defa Kucuk Ismail Efendi nin tiyatrosunda kulhanbeyi roluyle cikti Kendine has bir izleyici kitlesi olan Kel Hasan Sehzadebasi nda kendi kumpanyasini kurdu Hayalhane i Osmani Kumpanyasi ya da Eglencehane i Osmani Idare i Hasan olarak bilinen kumpanyanin icerisinde tiyatronun disinda kanto gosterileri de yer almakta ve oyunlarin tamami komedi turunde oynanmaktaydi II Abdulhamid devrinde Abdi Efendi nin saraya alinmasi uzerine rakibi kalmadi ve unu yayildi Ruyada Taassuk adli oyunun ilk kez oynanacagi gun oyuncularin boykotu nedeniyle sahneye tek basina cikmak zorunda kalan Kel Hasan tek kisilik tiyatro gosterilerinin baslaticisi oldu II Mesrutiyet in ilanindan sonra yayginlasan Bati agirlikli tiyatro calismalarina ayak uyduramadi Bir ara Burhanettin Tepsi ve Nasit Ozcan la birlestiyse de eski basarisina ulasamadi Kimi kaynaklara gore 1925 kimi kaynaklara gore 1929 yilinda oldu Karacaahmet Mezarligina defnedildi Kaynakca Arslan Devrim Ulas Erken Cumhuriyet Donemi Edebiyat Dergilerinde Ceviri Elestiri ve Polemik Ceviri Tarihine Tercume Munakasalari Isiginda Bakmak Ceviribilim ve Uygulamalari Dergisi Sayi 27 Guz 2019 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2020 a b c d e Durmaz Ugur Uluslararasi Beseri Bilimler ve Egitim Dergisi Cilt 4 Sayi 9 Yil 2018 5 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Eylul 2020 a b c d Kalafat Haluk Rasim Oztekin e Devredilen Kavuk un Yolculugu Bianet org sitesi 13 Mayis 2016 10 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2020 Komik i Sehir Melik Aksel in Istanbul un Ortasi Kitabindan alintilanmis yazi tarihdenanekdotlar blogspot 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2020