Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mustafa Sagir (1877 - 24 Mayıs 1921), Hint asıllı İngiliz casusu.
Osmanlı şehzadelerinden Veliaht Abdülmecid Efendi'nin 12 Haziran 1919 tarihinde Padişah Vahdettin'e İtilaf Devletleri ile yapılan anlaşmanın memleketin idam fermanı olduğuna dair mektup göndermesi üzerine İngiliz İstihbaratı önce Abdülmecid Efendi ile görüştü. Bunu yeterli görmeyerek Mustafa Sagir'i şehzadeler ve Osmanlı paşaları arasında İngiliz düşmanlığı yapıp yapmadıkları ve Kemalist milliyetçiler ile ilişikleri bulunup bulunmadığı konusunun araştırması için görevlendirdi. Sagir, Veliaht Abdülmecid ile dost oldu, onun oğlu Şehzade Ömer Faruk ile birlikte Anadolu'ya geçti. Bu sırada babasının Kemalistlere katılmak istediği bilgisini şehzadeden aldı. Bu bilgi İngiliz İstihbaratına, onlardan da Padişah Vahdettin'e gidince Veliaht Abdülmecid Efendi 38 gün göz hapsi cezası aldı.
1921 yılı başında İstanbul'da 'ni kurdu. İstanbul'da Milli Mücadele için faaliyet gösteren haber alma teşkilatı Karakol Cemiyeti'ne girerek Ankara Hükûmeti'ne destek olan milliyetçileri İngiliz İstihbaratına raporladı. İngilizlerce 17 gün tutuklama gördü. Yaptığı ihbarlar sonucu Karakol Cemiyeti'nin yöneticilerinden Şevket Bey ve Kara Vasıf Bey'in (Karakol Örgütünün kurucusu) ve önemli üyelerinden Miralay Galatalı Şevket (İstanbul Merkez Komutanı), Ali Sait Paşa, Refet Paşa, Ali Fethi Okyar, Ali İhsan Paşa, (Enver Paşa'nın babası) gibi kimselerin İngilizler tarafından tutuklanıp Malta'ya sürülmesinde katkısının olduğu düşünülmektedir.
1920 yılının Aralık ayında İnebolu ve Kastamonu üzerinden Ankara'ya geldi. Karakol Cemiyeti'ne üye olduğu bilinen Hint Müslümanı olması sebebiyle ilgiyle karşılandı ve Ankara'ya geçmesine müsaade edildi.
Vikikaynak'ta İstiklal Mahkemesi'nin 583 nolu kararı ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Ankara'da Mehmet Akif ile samimiyet kurdu. Ankara'da Akif'in Taceddin Mahallesi'ndeki evine gidip gelmeye başladı. Akif'in evini posta adresi olarak vermişti. Mehmet Akif, Hindistan, Mısır ve İstanbul'dan gelmekte olan çok sayıda mektuba hayret ediyordu. Bir gün bir mektubu yanlışlıkla yırttığında içinden boş bir kâğıt çıktığını gördü ve buna bir anlam veremedi. Diğer mektuplar da incelendiğinde hepsinde sadece bir iki satır yazı olduğu ve sayfanın geriye kalanının tamamen boş olduğu görüldü. Günün şartlarında kimyager Avni Refik Bey'in yaptığı laboratuvar incelemesi sonunda mektupların ile şifreli olarak yazıldığı anlaşıldı. Kütahya milletvekili Cevdet Barlas, Elazığ milletvekili Hüseyin Gökçelik, Cebelibereket milletvekili İhsan Eryavuz ve Gaziantep milletvekili Ali Kılıç'tan oluşan Ankara İstiklâl Mahkemesi heyeti tarafından casusluktan suçlu bulunarak idama mahkûm edildi. 24 Mayıs 1921 tarihinde Ankara'da Karaoğlan Meydanı'nda (bugünkü Ulus Meydanı) idam cezası uygulandı.
İlgili yayınlar
- Tahsin Yıldırım ve Şaban Özdemir, "Mehmet Akif'i Anlamak", Yağmur Yayınları, İstanbul 2008.
- Prof. Esat Arslan, "1921 Yılı İlk Yarısında Türk Fransız, İtalyan Yakınlaşması Karşısında İngiliz Politikası ve Mustafa Sagir Olayı", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Mart 1995.
- Feridun Kandemir, "İstiklal Savaşında Bozguncular ve Casuslar", Yakın Tarihimiz Yayınları, İstanbul, 1964.
- Yaşar Akyol, "Mustafa Sagir", Tarih ve Toplum Dergisi, Ağustos 1993.
Kaynakça
- ^ (Mart 2005). "Veliaht Abdülmecit'in Ankara'ya Davet Edilmesi Meselesi". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 61, Cilt: XXI, Mart 2005. 8 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2008.
- ^ (1948). Safahat Şairinin Oğlu Anlatıyor. Millet Mecmuası.
- ^ Aybars, Ergün (2006). İstiklal Mahkemeleri. Zeus Kitabevi 2006. .
- ^ Bozok, Salih (1985). Hep Atatürk'ün Yanında. s.78-79: Çağdaş Yayınları.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustafa Sagir 1877 24 Mayis 1921 Hint asilli Ingiliz casusu Osmanli sehzadelerinden Veliaht Abdulmecid Efendi nin 12 Haziran 1919 tarihinde Padisah Vahdettin e Itilaf Devletleri ile yapilan anlasmanin memleketin idam fermani olduguna dair mektup gondermesi uzerine Ingiliz Istihbarati once Abdulmecid Efendi ile gorustu Bunu yeterli gormeyerek Mustafa Sagir i sehzadeler ve Osmanli pasalari arasinda Ingiliz dusmanligi yapip yapmadiklari ve Kemalist milliyetciler ile ilisikleri bulunup bulunmadigi konusunun arastirmasi icin gorevlendirdi Sagir Veliaht Abdulmecid ile dost oldu onun oglu Sehzade Omer Faruk ile birlikte Anadolu ya gecti Bu sirada babasinin Kemalistlere katilmak istedigi bilgisini sehzadeden aldi Bu bilgi Ingiliz Istihbaratina onlardan da Padisah Vahdettin e gidince Veliaht Abdulmecid Efendi 38 gun goz hapsi cezasi aldi 1921 yili basinda Istanbul da ni kurdu Istanbul da Milli Mucadele icin faaliyet gosteren haber alma teskilati Karakol Cemiyeti ne girerek Ankara Hukumeti ne destek olan milliyetcileri Ingiliz Istihbaratina raporladi Ingilizlerce 17 gun tutuklama gordu Yaptigi ihbarlar sonucu Karakol Cemiyeti nin yoneticilerinden Sevket Bey ve Kara Vasif Bey in Karakol Orgutunun kurucusu ve onemli uyelerinden Miralay Galatali Sevket Istanbul Merkez Komutani Ali Sait Pasa Refet Pasa Ali Fethi Okyar Ali Ihsan Pasa Enver Pasa nin babasi gibi kimselerin Ingilizler tarafindan tutuklanip Malta ya surulmesinde katkisinin oldugu dusunulmektedir 1920 yilinin Aralik ayinda Inebolu ve Kastamonu uzerinden Ankara ya geldi Karakol Cemiyeti ne uye oldugu bilinen Hint Muslumani olmasi sebebiyle ilgiyle karsilandi ve Ankara ya gecmesine musaade edildi Vikikaynak ta Istiklal Mahkemesi nin 583 nolu karari ile ilgili metin bulabilirsiniz Ankara da Mehmet Akif ile samimiyet kurdu Ankara da Akif in Taceddin Mahallesi ndeki evine gidip gelmeye basladi Akif in evini posta adresi olarak vermisti Mehmet Akif Hindistan Misir ve Istanbul dan gelmekte olan cok sayida mektuba hayret ediyordu Bir gun bir mektubu yanlislikla yirttiginda icinden bos bir kagit ciktigini gordu ve buna bir anlam veremedi Diger mektuplar da incelendiginde hepsinde sadece bir iki satir yazi oldugu ve sayfanin geriye kalaninin tamamen bos oldugu goruldu Gunun sartlarinda kimyager Avni Refik Bey in yaptigi laboratuvar incelemesi sonunda mektuplarin ile sifreli olarak yazildigi anlasildi Kutahya milletvekili Cevdet Barlas Elazig milletvekili Huseyin Gokcelik Cebelibereket milletvekili Ihsan Eryavuz ve Gaziantep milletvekili Ali Kilic tan olusan Ankara Istiklal Mahkemesi heyeti tarafindan casusluktan suclu bulunarak idama mahkum edildi 24 Mayis 1921 tarihinde Ankara da Karaoglan Meydani nda bugunku Ulus Meydani idam cezasi uygulandi Ilgili yayinlarTahsin Yildirim ve Saban Ozdemir Mehmet Akif i Anlamak Yagmur Yayinlari Istanbul 2008 Prof Esat Arslan 1921 Yili Ilk Yarisinda Turk Fransiz Italyan Yakinlasmasi Karsisinda Ingiliz Politikasi ve Mustafa Sagir Olayi Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi Mart 1995 Feridun Kandemir Istiklal Savasinda Bozguncular ve Casuslar Yakin Tarihimiz Yayinlari Istanbul 1964 Yasar Akyol Mustafa Sagir Tarih ve Toplum Dergisi Agustos 1993 Kaynakca Mart 2005 Veliaht Abdulmecit in Ankara ya Davet Edilmesi Meselesi Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi Sayi 61 Cilt XXI Mart 2005 8 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2008 1948 Safahat Sairinin Oglu Anlatiyor Millet Mecmuasi Aybars Ergun 2006 Istiklal Mahkemeleri Zeus Kitabevi 2006 ISBN 975 98569 4 8 Bozok Salih 1985 Hep Ataturk un Yaninda s 78 79 Cagdas Yayinlari