Tek Gözlü Kahraman, 1969 ABD yapımı dramatik savaş filmidir. Özgün adı Castle Keep (İng: şato bekçisi) olan film Türkiye'de 1973 yılında gösterime girmişti.
Castle Keep | |
"Tek Gözlü Kahraman" (Castle Keep) filminin Fransızca bir sinema afişi | |
Yönetmen | Sydney Pollack |
---|---|
Yapımcı | John Calley Martin Ransohoff |
Senarist | (roman) |
Oyuncular | Burt Lancaster Jean-Pierre Aumont Peter Falk Bruce Dern |
Müzik | Michel Legrand |
Görüntü yönetmeni | Henri Decaë |
Kurgu | Malcolm Cooke |
Stüdyo | Filmways Pictures Avala Film |
Dağıtıcı | Columbia Pictures Columbia-TriStar Home Video (DVD) |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Savaş, macera, dram |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1969 |
Çıkış tarih(ler)i | 23 Temmuz 1969, New York, ABD 1973, Türkiye |
Süre | 105 dakika |
Ülke | ABD |
Dil | İngilizce |
Diğer adları | Tek Gözlü Kahraman (Türkiye) Un château en enfer (Fransa) Ardenne '44: un inferno (İtalya) La fortaleza (İspanya) Das Schloß in den Ardennen (Batı Almanya) |
Senaryosunu ödüllü senarist ve 'ın Amerikalı yazar 'in 1969 tarihinde yayımladığı aynı adlı romanından birlikte uyarlayarak yazdıkları filmi Sydney Pollack yönetmiştir. Taradash, Fred Zinnemann'ın ünlü filmi İnsanlar Yaşadıkça'nın da senaryosunu yazmış ve 1953'te bu senaryoyla Oscar ödülü almıştı.
Filmin başlıca rollerinde Burt Lancaster, , Peter Falk ve Bruce Dern gibi Amerikalı oyuncuların yanı sıra Fransız aktör Jean-Pierre Aumont da oynamıştır. Çekimleri tamamiyle Yugoslavya'da gerçekleştirilen filmin görüntü yönetmeni Henri Decaë'dir. Decaë 1959'da François Truffaut'nun 400 Darbe filmini de görüntülemişti. 35 mm negatife çekilen filmin 6 kanallı ses kuşağına sahip 70 mm baskıları da vardır. Zamanının oldukça ilerisindeki bu sıra dışı savaş filminin özgün müziklerini Michel Legrand bestelemiştir.
II. Dünya Savaşı'nın son yıllarında Belçika'nın Ardenler bölgesinde gerçekleşen Bulge Muharebesi sırasında, tek gözünü kaybetmiş savaş yorgunu Amerikalı Binbaşı Abraham Falconer (Burt Lancaster) ve emrindeki disiplinden uzak 8 adamı, ormanda ilerlerken rastladıkları bir Kontun (Jean-Pierre Aumont) 10. yüzyıldan kalma şatosuna davet edilirler. Kontun amacı kıymetli antika eserlerle dolu bu tarihi şatoyu savaşın yıkımından uzak tutmaktır. Bunun için benzer bir misafirperverliği daha önce Almanlara da göstermiştir.
"10. yüzyıl şatosunda 20. yüzyıl savaşı" sloganıyla tanıtılan bu eksantrik film alışılagelmiş 2. Dünya Savaşı filmlerinin kalıplarına fazlaca uymamaktadır. Savaş çılgınlığına gerçeküstücü bir bakışla yaklaşan ve bir bakıma savaş karşıtı bir film de sayılan "Tek Gözlü Kahraman" ın zamanla tutkulu bir hayran kitlesi oluşmuş ve kült film mertebesine ulaşmıştır.
Konusu
II. Dünya Savaşı'nın tüm hızıyla sürdüğü 1944 yılının sonbaharında Belçika'nın ormanlık Ardenler bölgesinde bir binbaşının komutasındaki 8 Amerikalı asker, Bulge Muharebesi'nin yapıldığı cephenin biraz gerisinde bir askeri aracın içinde güç belâ ilerlemektedirler. Tek gözünü kaybetmiş savaş yorgunu Binbaşı Abraham Falconer (Burt Lancaster)'ın ekibinde sanat tarihçisi bir yüzbaşı (Patrick O'Neal)'dan başka birtakım disiplin sorunları olan er ve erbaşlar bulunmaktadır. Bu tuhaf sayılabilecek ekip, ormanda çok daha tuhaf bir adamla karşılaşırlar. Binicilik giysileri içinde savaşla hiç alakası yokmuş gibi at binen bu adam (Jean-Pierre Aumont) kendisini Maldorais Kontu olarak tanıtır ve ekibi yakınlardaki şatosuna davet eder.
Yazar olmak isteyen siyahi er Benjamin (Al Freeman Jr.), ormanın içindeki gözlerden uzak bu muhteşem şatoyu görür görmez Yüzbaşı Beckman'ın da önerisiyle müstakbel kitabının adını da bulmuş olur: Şato Bekçisi (Castle Keep). Filmin bundan sonrası ara ara onun ağzından dış ses olarak anlatılır.
Kont Henri Tixier askerleri şaşırtıcı bir coşku ve hevesle davet etmiştir, bu savaş ortamında pek de alışıldık bir durum değildir. Kont'un tek kaygısı asırlardır ailesine ait olan sanat eserleri ve kıymetli eşyalarla dolu Maldorais Şatosu'na savaş sonuna kadar bir zarar gelmesini önlemektir. Aynı şekilde bir zamanlar Almanları da bu şatoda ağırlamıştır. Bu uğurda her şeyi yapmaya hazır gözükmektedir. Kontun bir sorunu daha vardır: Yakın zamanda genç yeğeni Therese (Astrid Heeren)'le evlenmiş olan Kont iktidarsızdır ve artık soyunu sürdüremeyecektir. Therese'in Binbaşıyla ilişkisine göz yummasının bir nedeni de budur(Daha önce Almanlara da aynısını yapmıştır). Binbaşının planı ise bu korunaklı şatoyu Almanların geçişi için bir engel olarak kullanmaktır.
Almanları beklerlerken Binbaşı ekibinin canlarının istediği herhangi bir şeyle uğraşmasına izin verir. Serbest kalan askerler etraflarındaki sanat eserlerine pek özen göstermezler. Bazı erler değerli şarap şişeleriyle bowling oynarlarken, din eğitimi almış olan Teğmen Amberjack (Tony Bill) org çalar, Çavuş DeVaca (Michael Conrad) ve er Elk (James Patterson) yakınlardaki Kızıl Kraliçe adlı genelevde vakit geçirirler, Onbaşı Clearboy (Scott Wilson) Almanların terk ettiği bir Volkswagen otomobille tutkulu bir şekilde meşgul olmaya başlar, sivil hayattayken bir fırıncı olan Çavuş Rossi (Peter Falk) kasabanın ekmek fırınına yerleşir ve en sevdiği iki işi yapmaya başlar, bir yandan ekmek pişirirken aynı zamanda fırıncının dul karısıyla işi pişirir (sonra onu ve küçük çocuğunu ailesi olarak kabullenecektir). Eğitimli bir entelektüel olan siyahi er Benjamin (Al Freeman Jr.) anılarını yazar, Binbaşı Kontla ava çıkar. Bunlara karşılık gördükleri karşısında şekerci dükkânındaki bir çocuk gibi mutlu olan sanat tarihçisi Yüzbaşı Beckman savaşa olan ilgisini yitirir ve şatodaki sanat eserlerini büyük bir iştahla kataloglamaya başlar.
Kış geldiğinde gerçek olamayacak kadar huzurlu ve masalsı bir görünüme sahip bu yer, Binbaşının dışında hepsine savaşı tamamiyle unutturmuş gibidir. Savaş da onları unutmuş gibiyken beklenen olur ve Almanlar gelirler. Artık Bulge Muharebesi başlamıştır ve Maldorais Şatosu tam da Panzer tankları'nın geçiş güzergâhındadır.
Ne Yüzbaşı Beckman'ın sanat eserlerini ümitsizce kurtarma çabaları, ne Therese'in Binbaşıyı ikna girişimleri, ne de Kont Tixier'nin Almanlarla tekrar anlaşma çabası bir sonuç verecektir. Binbaşı inatla şatoyu savunma kararından vazgeçmeyecektir. Almanların nihai saldırısı sonucunda Maldorais şatosu yerle bir olacak sadece er Benjamin hayatta kalacak ve kitabını tamamlamaya fırsat bulacaktır.
Tarzı ve çekimler
"Castle Keep" filmi çekildiğinde ABD'nin Vietnam'daki savaşı halâ devam ediyordu. Bu savaş karşıtı 2. Dünya Savaşı filmine, Vietnam savaşının ABD toplumuna yaptığı olumsuz etkinin prizmasından bakmak gerekir. Tıpkı Francis Ford Coppola'nın bundan 10 yıl sonra çekeceği Apocalypse Now filmi gibi, bu film de savaşın çılgınlığına ve anlamsızlığına gerçeküstücü bir bakış açısıyla yaklaşır. Bu açıdan klasik savaş filmlerinden farklılıklar gösterir. Başta tarihi ve askeri bazı gerçekler bu sürreal atmosferi sağlamak uğruna bilerek saptırılmıştır. Örneğin bu çapta küçük bir birliğin başında bir binbaşının olması (ancak bin kişilik bir taburun başında olması gerekirdi), ekipte ayrıca hem bir yüzbaşı hem de birkaç astsubay varken sadece üç erin bulunması, ayrımcılığın halâ sürdüğü bir dönemde siyahi bir askerin bulunması, bağlı bulundukları karargâhla hiç iletişim kurmamaları, tamamen kendi başlarına buyruk gibi davranmaları vb.
Savaş filmlerinin alışıldık kahramanları ve kahramanlıkları bu filmde yoktur. Filmdeki Amerikan askerleri filmlerde resmedilen sıradan Amerikalıların toplamı gibidirler: küstah, kültürsüz, naif, çocuksu ama cesur. Film belirgin bir biçimde anakronik'tir, Michel Legrand'ın müziği 1960'ları yansıtırken, Peter Falk yine 60'ların asi gençliğinin (Beat Generation) şiirsel ağzıyla konuşur. Onbaşı Clearboy (Scott Wilson)'un şatoda bulduğu bir Wolkswagen otomobile garip bir tutkuyla bağlanır (20 yıl sonra Hitler'in bu arabasına-ve diğer bazı Alman ürünlerine- ABD'de çılgınca bir merak başlayacaktır).
Çekimleri Yugoslavya'da yapılan filmde Alman Panther tankları olarak gösterilen tanklar Sovyet yapımı T-34 tanklarıdır.
Oyuncu kadrosu
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Burt Lancaster | Binbaşı Abraham Falconer |
Yüzbaşı Lionel Beckman | |
Jean-Pierre Aumont | Maldorais Kontu Henri Tixier |
Peter Falk | Çavuş Rossi |
Therese | |
Scott Wilson | Onbaşı Clearboy |
Teğmen Amberjack | |
Er Allistair Piersall Benjamin | |
James Patterson | Er Elk |
Bruce Dern | Teğmen Billy Byron Bix |
Çavuş DeVaca | |
Caterina Boratto | "Kızıl Kraliçe" |
Elizabeth Teissier | "Kızıl Kraliçe" de çalışan kız |
Anne Marie Moskovenko | "Kızıl Kraliçe" de çalışan kız |
Marja Allanen | "Kızıl Kraliçe" de çalışan kız |
Kaynakça
- ^ Dorsay, Atilla (1995). . Remzi Kitabevi. ss. sayfa 441. Türkçe isim için referans
- ^ "Castle Keep (1969)/releaseinfo" (İngilizce). IMDb. 25 Mart 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2009.
- ^ "Castle Keep (1969)/releaseinfo" (İngilizce). eccentric-cinema.com. 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Tek Gözlü Kahraman
- allmovie.com'da "Castle Keep"26 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- eccentric-cinema.com'da "Castle Keep"15 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Turner Classic Movies'te "Castle Keep" (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tek Gozlu Kahraman 1969 ABD yapimi dramatik savas filmidir Ozgun adi Castle Keep Ing sato bekcisi olan film Turkiye de 1973 yilinda gosterime girmisti Tek Gozlu KahramanCastle Keep Tek Gozlu Kahraman Castle Keep filminin Fransizca bir sinema afisiYonetmenSydney PollackYapimciJohn Calley Martin RansohoffSenarist roman OyuncularBurt Lancaster Jean Pierre Aumont Peter Falk Bruce DernMuzikMichel LegrandGoruntu yonetmeniHenri DecaeKurguMalcolm CookeStudyoFilmways Pictures Avala FilmDagiticiColumbia Pictures Columbia TriStar Home Video DVD CinsiSinema filmiTuruSavas macera dramRenkRenkliYapim yili1969Cikis tarih ler i23 Temmuz 1969 New York ABD 1973 TurkiyeSure105 dakikaUlkeABDDilIngilizceDiger adlariTek Gozlu Kahraman Turkiye Un chateau en enfer Fransa Ardenne 44 un inferno Italya La fortaleza Ispanya Das Schloss in den Ardennen Bati Almanya Senaryosunu odullu senarist ve in Amerikali yazar in 1969 tarihinde yayimladigi ayni adli romanindan birlikte uyarlayarak yazdiklari filmi Sydney Pollack yonetmistir Taradash Fred Zinnemann in unlu filmi Insanlar Yasadikca nin da senaryosunu yazmis ve 1953 te bu senaryoyla Oscar odulu almisti Filmin baslica rollerinde Burt Lancaster Peter Falk ve Bruce Dern gibi Amerikali oyuncularin yani sira Fransiz aktor Jean Pierre Aumont da oynamistir Cekimleri tamamiyle Yugoslavya da gerceklestirilen filmin goruntu yonetmeni Henri Decae dir Decae 1959 da Francois Truffaut nun 400 Darbe filmini de goruntulemisti 35 mm negatife cekilen filmin 6 kanalli ses kusagina sahip 70 mm baskilari da vardir Zamaninin oldukca ilerisindeki bu sira disi savas filminin ozgun muziklerini Michel Legrand bestelemistir II Dunya Savasi nin son yillarinda Belcika nin Ardenler bolgesinde gerceklesen Bulge Muharebesi sirasinda tek gozunu kaybetmis savas yorgunu Amerikali Binbasi Abraham Falconer Burt Lancaster ve emrindeki disiplinden uzak 8 adami ormanda ilerlerken rastladiklari bir Kontun Jean Pierre Aumont 10 yuzyildan kalma satosuna davet edilirler Kontun amaci kiymetli antika eserlerle dolu bu tarihi satoyu savasin yikimindan uzak tutmaktir Bunun icin benzer bir misafirperverligi daha once Almanlara da gostermistir 10 yuzyil satosunda 20 yuzyil savasi sloganiyla tanitilan bu eksantrik film alisilagelmis 2 Dunya Savasi filmlerinin kaliplarina fazlaca uymamaktadir Savas cilginligina gercekustucu bir bakisla yaklasan ve bir bakima savas karsiti bir film de sayilan Tek Gozlu Kahraman in zamanla tutkulu bir hayran kitlesi olusmus ve kult film mertebesine ulasmistir KonusuII Dunya Savasi nin tum hiziyla surdugu 1944 yilinin sonbaharinda Belcika nin ormanlik Ardenler bolgesinde bir binbasinin komutasindaki 8 Amerikali asker Bulge Muharebesi nin yapildigi cephenin biraz gerisinde bir askeri aracin icinde guc bela ilerlemektedirler Tek gozunu kaybetmis savas yorgunu Binbasi Abraham Falconer Burt Lancaster in ekibinde sanat tarihcisi bir yuzbasi Patrick O Neal dan baska birtakim disiplin sorunlari olan er ve erbaslar bulunmaktadir Bu tuhaf sayilabilecek ekip ormanda cok daha tuhaf bir adamla karsilasirlar Binicilik giysileri icinde savasla hic alakasi yokmus gibi at binen bu adam Jean Pierre Aumont kendisini Maldorais Kontu olarak tanitir ve ekibi yakinlardaki satosuna davet eder Yazar olmak isteyen siyahi er Benjamin Al Freeman Jr ormanin icindeki gozlerden uzak bu muhtesem satoyu gorur gormez Yuzbasi Beckman in da onerisiyle mustakbel kitabinin adini da bulmus olur Sato Bekcisi Castle Keep Filmin bundan sonrasi ara ara onun agzindan dis ses olarak anlatilir Kont Henri Tixier askerleri sasirtici bir cosku ve hevesle davet etmistir bu savas ortaminda pek de alisildik bir durum degildir Kont un tek kaygisi asirlardir ailesine ait olan sanat eserleri ve kiymetli esyalarla dolu Maldorais Satosu na savas sonuna kadar bir zarar gelmesini onlemektir Ayni sekilde bir zamanlar Almanlari da bu satoda agirlamistir Bu ugurda her seyi yapmaya hazir gozukmektedir Kontun bir sorunu daha vardir Yakin zamanda genc yegeni Therese Astrid Heeren le evlenmis olan Kont iktidarsizdir ve artik soyunu surduremeyecektir Therese in Binbasiyla iliskisine goz yummasinin bir nedeni de budur Daha once Almanlara da aynisini yapmistir Binbasinin plani ise bu korunakli satoyu Almanlarin gecisi icin bir engel olarak kullanmaktir Almanlari beklerlerken Binbasi ekibinin canlarinin istedigi herhangi bir seyle ugrasmasina izin verir Serbest kalan askerler etraflarindaki sanat eserlerine pek ozen gostermezler Bazi erler degerli sarap siseleriyle bowling oynarlarken din egitimi almis olan Tegmen Amberjack Tony Bill org calar Cavus DeVaca Michael Conrad ve er Elk James Patterson yakinlardaki Kizil Kralice adli genelevde vakit gecirirler Onbasi Clearboy Scott Wilson Almanlarin terk ettigi bir Volkswagen otomobille tutkulu bir sekilde mesgul olmaya baslar sivil hayattayken bir firinci olan Cavus Rossi Peter Falk kasabanin ekmek firinina yerlesir ve en sevdigi iki isi yapmaya baslar bir yandan ekmek pisirirken ayni zamanda firincinin dul karisiyla isi pisirir sonra onu ve kucuk cocugunu ailesi olarak kabullenecektir Egitimli bir entelektuel olan siyahi er Benjamin Al Freeman Jr anilarini yazar Binbasi Kontla ava cikar Bunlara karsilik gordukleri karsisinda sekerci dukkanindaki bir cocuk gibi mutlu olan sanat tarihcisi Yuzbasi Beckman savasa olan ilgisini yitirir ve satodaki sanat eserlerini buyuk bir istahla kataloglamaya baslar Kis geldiginde gercek olamayacak kadar huzurlu ve masalsi bir gorunume sahip bu yer Binbasinin disinda hepsine savasi tamamiyle unutturmus gibidir Savas da onlari unutmus gibiyken beklenen olur ve Almanlar gelirler Artik Bulge Muharebesi baslamistir ve Maldorais Satosu tam da Panzer tanklari nin gecis guzergahindadir Ne Yuzbasi Beckman in sanat eserlerini umitsizce kurtarma cabalari ne Therese in Binbasiyi ikna girisimleri ne de Kont Tixier nin Almanlarla tekrar anlasma cabasi bir sonuc verecektir Binbasi inatla satoyu savunma kararindan vazgecmeyecektir Almanlarin nihai saldirisi sonucunda Maldorais satosu yerle bir olacak sadece er Benjamin hayatta kalacak ve kitabini tamamlamaya firsat bulacaktir Tarzi ve cekimler Castle Keep filmi cekildiginde ABD nin Vietnam daki savasi hala devam ediyordu Bu savas karsiti 2 Dunya Savasi filmine Vietnam savasinin ABD toplumuna yaptigi olumsuz etkinin prizmasindan bakmak gerekir Tipki Francis Ford Coppola nin bundan 10 yil sonra cekecegi Apocalypse Now filmi gibi bu film de savasin cilginligina ve anlamsizligina gercekustucu bir bakis acisiyla yaklasir Bu acidan klasik savas filmlerinden farkliliklar gosterir Basta tarihi ve askeri bazi gercekler bu surreal atmosferi saglamak ugruna bilerek saptirilmistir Ornegin bu capta kucuk bir birligin basinda bir binbasinin olmasi ancak bin kisilik bir taburun basinda olmasi gerekirdi ekipte ayrica hem bir yuzbasi hem de birkac astsubay varken sadece uc erin bulunmasi ayrimciligin hala surdugu bir donemde siyahi bir askerin bulunmasi bagli bulunduklari karargahla hic iletisim kurmamalari tamamen kendi baslarina buyruk gibi davranmalari vb Savas filmlerinin alisildik kahramanlari ve kahramanliklari bu filmde yoktur Filmdeki Amerikan askerleri filmlerde resmedilen siradan Amerikalilarin toplami gibidirler kustah kultursuz naif cocuksu ama cesur Film belirgin bir bicimde anakronik tir Michel Legrand in muzigi 1960 lari yansitirken Peter Falk yine 60 larin asi gencliginin Beat Generation siirsel agziyla konusur Onbasi Clearboy Scott Wilson un satoda buldugu bir Wolkswagen otomobile garip bir tutkuyla baglanir 20 yil sonra Hitler in bu arabasina ve diger bazi Alman urunlerine ABD de cilginca bir merak baslayacaktir Cekimleri Yugoslavya da yapilan filmde Alman Panther tanklari olarak gosterilen tanklar Sovyet yapimi T 34 tanklaridir Oyuncu kadrosuBinbasi Falconer Burt Lancaster komutasindaki Amerikali askerlerin Kont tarafindan davet edildikleri satoyu ilk gordukleri an Oyuncu RoluBurt Lancaster Binbasi Abraham FalconerYuzbasi Lionel BeckmanJean Pierre Aumont Maldorais Kontu Henri TixierPeter Falk Cavus RossiThereseScott Wilson Onbasi ClearboyTegmen AmberjackEr Allistair Piersall BenjaminJames Patterson Er ElkBruce Dern Tegmen Billy Byron BixCavus DeVacaCaterina Boratto Kizil Kralice Elizabeth Teissier Kizil Kralice de calisan kizAnne Marie Moskovenko Kizil Kralice de calisan kizMarja Allanen Kizil Kralice de calisan kizKaynakca Dorsay Atilla 1995 Remzi Kitabevi ss sayfa 441 Turkce isim icin referans Castle Keep 1969 releaseinfo Ingilizce IMDb 25 Mart 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2009 Castle Keep 1969 releaseinfo Ingilizce eccentric cinema com 15 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2009 Dis baglantilarIMDb de Tek Gozlu Kahraman allmovie com da Castle Keep 26 Kasim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde eccentric cinema com da Castle Keep 15 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Turner Classic Movies te Castle Keep Ingilizce