Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bilgisayar biliminde önyükleme (İngilizce: booting), bir donanım veya bir yazılım komutu ile elektrik verilen bilgisayarı başlatma işlemidir. Açıldıktan sonra, bir bilgisayarın merkezî işlem biriminin (CPU) ana belleğinde yazılım yoktur, bu nedenle bazı işlemlerin yürütülebilmesi için yazılımı belleğe yüklemesi gerekir. Bu, CPU'daki donanım veya bellenim (İngilizce: firmware) veya bilgisayar sistemindeki ayrı bir işlemci tarafından yapılabilir. İşletim sistemi ve bazı uygulamalar elde başlatıldığında, önyükleme tamamlanır.
Modern önyükleyiciler
Önyükleme dizisini başlatan küçük uygulamaya önyükleyici (İngilizce: bootloader) adı verilir. Çoğu zaman, çok aşamalı (İngilizce: multiple-stage) önyükleyiciler kullanılır; bu sırada karmaşıklığı artıran birkaç uygulama, bir (İngilizce: chain loading) işleminde birbiri ardına yüklenir.
Önyükleyiciler, özellikle boyut olarak özel kısıtlamalarla karşılaşabilir; örneğin, IBM PC ve uyumlularında, tek bir sektörle sınırlı olan (MBR) ve (PBR) sığmalıdır.
Birinci aşama önyükleyici
Birinci aşama önyükleyici (donanım başlatma aşaması) örnekleri arasında BIOS, UEFI, , Libreboot ve bulunur. IBM PC'lerde, Ana Yükleme Kaydı (MBR) ve Bölüm Yükleme Kaydı (PBR) içindeki önyükleyici, sistem için en az 32KB sistem belleği gerektirecek şekilde ve yalnızca orijinal 8088/8086 işlemciler tarafından desteklenen yönergeleri kullanacak şekilde kodlanmıştır.
İkinci aşama önyükleyici
GNU GRUB, rEFInd, , , ve gibi ikinci aşama (işletim sistemi başlatma aşaması) önyükleyicilerin kendileri işletim sistemi değildir, ancak bir işletim sistemini düzgün şekilde yükleyebilir ve yüklemeyi ona aktarabilir; işletim sistemi daha sonra kendini başlatır ve fazladan aygıt sürücüleri yükleyebilir. İkinci aşama önyükleyici, kendi çalışması için sürücülere ihtiyaç duymaz, bunun yerine BIOS, UEFI veya Open Firmware gibi sistem sabit yazılımlar tarafından sağlanan genel depolama erişim yöntemlerini kullanabilir, ancak genellikle kısıtlı donanım işlevselliği ve daha düşük performans verir.
Bilgisayar kullanıcıyla etkileşime girmeye hazır olduğunda veya işletim sistemi sistem uygulamalarını çalıştırabiliyorsa, önyükleme işlemi tamamlanmış sayılabilir.
Birçok gömülü sistem hemen başlatılmalıdır. Örneğin, bir dijital televizyonun başlaması için bir dakika beklemek genellikle kabul edilemez. Bu nedenle, bu tür cihazların ROM veya flaş bellekte yazılım sistemleri vardır, böylece cihaz hemen çalışmaya başlayabilir; çok az veya hiç yükleme gerekli değildir, çünkü yükleme önceden hesaplanabilir ve cihaz yapıldığında ROM'da saklanabilir.
Kaynakça
- ^ "Why BIOS loads MBR into 0x7C00 in x86 ? - Glamenv-Septzen.net(en)". www.glamenv-septzen.net. 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022.
 | Bilgisayar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilgisayar biliminde onyukleme Ingilizce booting bir donanim veya bir yazilim komutu ile elektrik verilen bilgisayari baslatma islemidir Acildiktan sonra bir bilgisayarin merkezi islem biriminin CPU ana belleginde yazilim yoktur bu nedenle bazi islemlerin yurutulebilmesi icin yazilimi bellege yuklemesi gerekir Bu CPU daki donanim veya bellenim Ingilizce firmware veya bilgisayar sistemindeki ayri bir islemci tarafindan yapilabilir Isletim sistemi ve bazi uygulamalar elde baslatildiginda onyukleme tamamlanir Guc dugmesinden isletim sistemi yuklenene kadar olan surecBir Linux cekirdeginin in basitlestirilmis bir akis diyagramiModern onyukleyicilerOnyukleme dizisini baslatan kucuk uygulamaya onyukleyici Ingilizce bootloader adi verilir Cogu zaman cok asamali Ingilizce multiple stage onyukleyiciler kullanilir bu sirada karmasikligi artiran birkac uygulama bir Ingilizce chain loading isleminde birbiri ardina yuklenir Onyukleyiciler ozellikle boyut olarak ozel kisitlamalarla karsilasabilir ornegin IBM PC ve uyumlularinda tek bir sektorle sinirli olan MBR ve PBR sigmalidir Birinci asama onyukleyici Birinci asama onyukleyici donanim baslatma asamasi ornekleri arasinda BIOS UEFI Libreboot ve bulunur IBM PC lerde Ana Yukleme Kaydi MBR ve Bolum Yukleme Kaydi PBR icindeki onyukleyici sistem icin en az 32KB sistem bellegi gerektirecek sekilde ve yalnizca orijinal 8088 8086 islemciler tarafindan desteklenen yonergeleri kullanacak sekilde kodlanmistir Ikinci asama onyukleyici GNU GRUB rEFInd ve gibi ikinci asama isletim sistemi baslatma asamasi onyukleyicilerin kendileri isletim sistemi degildir ancak bir isletim sistemini duzgun sekilde yukleyebilir ve yuklemeyi ona aktarabilir isletim sistemi daha sonra kendini baslatir ve fazladan aygit suruculeri yukleyebilir Ikinci asama onyukleyici kendi calismasi icin suruculere ihtiyac duymaz bunun yerine BIOS UEFI veya Open Firmware gibi sistem sabit yazilimlar tarafindan saglanan genel depolama erisim yontemlerini kullanabilir ancak genellikle kisitli donanim islevselligi ve daha dusuk performans verir Bilgisayar kullaniciyla etkilesime girmeye hazir oldugunda veya isletim sistemi sistem uygulamalarini calistirabiliyorsa onyukleme islemi tamamlanmis sayilabilir Bircok gomulu sistem hemen baslatilmalidir Ornegin bir dijital televizyonun baslamasi icin bir dakika beklemek genellikle kabul edilemez Bu nedenle bu tur cihazlarin ROM veya flas bellekte yazilim sistemleri vardir boylece cihaz hemen calismaya baslayabilir cok az veya hic yukleme gerekli degildir cunku yukleme onceden hesaplanabilir ve cihaz yapildiginda ROM da saklanabilir Kaynakca Why BIOS loads MBR into 0x7C00 in x86 Glamenv Septzen net en www glamenv septzen net 10 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2022 Bilgisayar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz