Bu maddenin Vikipedi'nin uyabilmesi için tamamen yeniden yazılması gerekmektedir.Ağustos 2023) ( |
Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
Çeviriler
Arapça Latinizasyon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Arapça: ي | Arapça: و | Arapça: ۋ | Arapça: ه | Arapça: ن | Arapça: م | Arapça: ل | Arapça: ݢ | Arapça: ݣ | Arapça: ك | Arapça: ڨ | Arapça: ق | Arapça: ف | Arapça: غ | Arapça: ع | Arapça: ظ | Arapça: ط | Arapça: ض | Arapça: ص | Arapça: ش | Arapça: س | Arapça: ژ | Arapça: ز | Arapça: ر | Arapça: ذ | Arapça: د | Arapça: خ | Arapça: ح | Arapça: چ | Arapça: ج | Arapça: ث | Arapça: ت | Arapça: پ | Arapça: ب | Arapça: ا | Arapça: ء |
Y | W | V | H | N | M | L | G | Ň | K | Q | Ⱪ | F | Ģ | Ă | Ż | Ṫ | Ḋ | Ṡ | Ş | S | J | Z | R | Ž | D | X | Ⱨ | Ç | C | Š | T | P | B | A, E | Ä,U, İ |
Başka bir versiyon ise şu şekildedir:
Arapça Latinizasyon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Arapça: ي | Arapça: و | Arapça: ۋ | Arapça: ه | Arapça: ن | Arapça: م | Arapça: ل | Arapça: گ | Arapça: ڭ | Arapça: ك | Arapça: ڨ | Arapça: ق | Arapça: ف | Arapça: غ | Arapça: ع | Arapça: ظ | Arapça: ط | Arapça: ض | Arapça: ص | Arapça: ش | Arapça: س | Arapça: ژ | Arapça: ز | Arapça: ر | Arapça: ذ | Arapça: د | Arapça: خ | Arapça: ح | Arapça: چ | Arapça: ج | Arapça: ث | Arapça: ت | Arapça: پ | Arapça: ب | Arapça: ا | Arapça: ء |
Y | W | V | H | N | M | L | G | Ñ | K | Q | Ķ | F | Ģ | Ă | Ż | Ṫ | Ḋ | Ṡ | Ş | S | J | Z | R | Ď | D | X | Ḩ | Ç | C | Ť | T | P | B | A, E | Ä,U, İ |
- Alfabede Arapçada yer almayan ancak Farsçada bulunan üç noktalı harflere de yer verilmiştir.
- Arapçada üç tane sesli harf vardır: Ä, İ ve U.
- Ä Harfi: Farklı dillerde veya şive ve lehçelerde, "A veya E" olarak seslendirilebilmektedir (Tersine bir gösterim de doğrudur; Ä: A+E).
- U Harfi: Farklı dillerde veya şive ve lehçelerde, "U veya Ü" olarak seslendirilebilmektedir.
- İ Harfi: Farklı dillerde veya şive ve lehçelerde, "I veya İ" olarak seslendirilebilmektedir.
- Klasik Arapçada gerçekte "I" ve "Ü" sesleri yoktur. Bunlar farklı ülkelerdeki söyleyişlerde sesli harflere bitişik durumdaki sessiz harflerin kalın ve ince olmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Örneğin; ال-خالق sözcüğünün Arapçadaki doğru telaffuzu Hálik şeklindedir. Ancak Türkçede Hálık olarak yazılıp okunduğuna sıklıkla rastlanır. Yine de bu aksana dayalı ses değişimi Arapça açısından bir aykırılık teşkil etmez. Yani aslında Arapçada böyle bir ayrım bulunmadığı hâlde, kimi ülkelerdeki okuyuşlarda -kesin bir kural olamamakla birlikte- şu durumlarla karşılaşılabilir:
- Kalın sessiz harflere bitişik sesli harfler kalın seslere kayar (A, I, U). Bu durum daha çok ana dili Arapça olmayan ülkelerde geçerlidir.
- İnce sessiz harflere bitişik sesli harfler ince seslere kayar (E, İ, Ü). Bu durum daha çok ana dili Arapça olmayan ülkelerde geçerlidir.
- Arapçada A ve E için farklı harfler yoktur. Aslında bu sesler arasında fark da bulunmaz. Bu nedenle her iki ses Ä (Æ) harfi ile karşılanır. Kalın sessiz harflere bitişik sesli harfler A'ya kayarken, ince sessiz harflere bitişik sesli harfler E'ye doğru kayar. Ancak bu da kesin bir kural değildir. Örneğin: Sälâ sözcüğü Arapçanın bazı şive ve lehçelerinde Salâ olarak telaffuz edilirken Türkçede Sela olarak söylenir. Aslında her iki kelime de birbirinin aynıdır. Ancak bazı dillerde harfin ses değerini de değiştiren bir göstergedir. Türkçede ise yalnızca eş sesli kelimelerin farklılığını göstermeye yarayan ve aslında etkisiz olan bir işarettir.
- Ä harfi aslında A ve E arası bir ses (Kapalı E sesi: "Ə") olmasına ve Klasik Arapçadaki orijinal telaffuz bu şekilde yapılmasına karşın farklı şive ve lehçelerde aksana bağlı olarak E veya A seslerine dönüşebilir (Ä: A+E).
- Ayrıca bu seslerin uzun biçimleri de kullanılır: Â, Î ve Û.
- Her ne kadar Türkçeye geçen kelimelerde I ve Ü görünse de bu sesler, Türkçe içerisinde dönüşerek ortaya çıkmıştır. Aslında Arapçada bulunmazlar.
- Arapçada O ve Ö harfleri yer almaz. Örneğin Ömer ismi gerçekte Umar olarak yazılır ve telaffuz edilir.
- Harflerin seslendirilmesi hareke adı verilen işaretler ile yapılır. Fakat harekelerin kullanımı neredeyse sadece Kur'an ve Arapça öğretim kitaplarıyla sınırlıdır. Bunlar gazete ve kitaplarda genellikle kullanılmaz.
- Bütün bunlar dikkate alındığında Türkçedeki yazım koşulları göz önünde bulundurularak Arapça sesli harflerin Türkçeye çevirisinde aşağıdaki biçimler tercih edilir.
Latinize Sesler Örnek Türkçe Uzun Örnek-1 Örnek-2 Ä A, E Yämin Yemin  Kazâ Hâlâ U U, Ü Mulk Mülk Û Mûzip Sükûn İ I, İ Sihhat Sıhat Î Îlan Dînî
- ث: Peltek T sesidir (Ť). Arapçadaki T harfinin peltek biçimidir. Aslında peltek S sesi ile aynıdır. Her iki peltek ses de (T̃ ve S̃) dilin dişlerin arasına değdirilmesiyle çıkarıldığı için aralarındaki farkı anlamak mümkün değildir ve hatta böyle bir fark yoktur. Örneğin: Es̃er...
- ذ: Peltek D sesidir (Ď). Arapçadaki D harfinin peltek biçimidir. Aslında Peltek Z sesi ile aynıdır. Her iki peltek ses de (D̃ ve Z̃) dilin dişlerin arasına değdirilmesiyle çıkarıldığı için aralarındaki farkı anlamak mümkün değildir ve hatta böyle bir fark yoktur. Örneğin: Z̃eka...
- ص: Vurgulu S sesidir (Ṡ). Bu harfin çeşitli dillerdeki adı Tsad (Tsade) olarak bilinir. Sert ve dolgun bir S sesi verir. Bu harf Türkçede mevcut değildir. Ancak Arapçadan Osmanlıcaya geçen kelimelerde yer alır. Örneğin: Ṡahib, Ṡadaka, Ṡabır, Ṡabun, Huṡuṡ.
- ض: Vurgulu D sesidir (Ḋ). Bu harfin adı Dzad (Dzade) olarak da telaffuz edilir. Sert ve dolgun bir Z ses verir. Bu harf Türkçede mevcut değildir. Ancak Arapçadan Osmanlıcaya geçen kelimelerde yer alır. Örneğin: Ramaḋan, Kaḋı, Kaḋa, Ḋarb, Ḋarbe, Arḋ...
- ح: Ha harfi, boğazın tam ortası sıkılarak gırtlaktan çıkarılır (Ⱨ). Örneğin: Maⱨrem (Mahrem)... Boğazdan gelen gırtlaksı, hafif boğumlu bir H sesidir. Türkçede karşılığı olmayan bu sese en uygun örneklerden birisi de Ⱨacı (Hacı) sözcüğüdür. Türkçede çoğunlukla normal H harfine kayar ve o şekilde seslendirilir.
- خ: Hı sesi boğazın gırtlağa yakın bölümünden boğazı hırıldatmak suretiyle çıkarılan bir sestir (X). Türkçedeki Xalı (Halı), Xala (Hala), Xoroz (Horoz) sözcüklerinin bu harfle yazılması doğru ses değerlerine örnek teşkil eder. Normal H sesinden biraz daha sert ve hırıltılıdır. Standart H sesi hiçbir engele takılmadan çıkarken, bu ses boğazın üst kısmında titreşir. Örneğin: Bakmak sözcüğü Azericede, ayrıca İç ve Doğu Anadolu'da Baḥmaḥ şeklinde telaffuz edilir ancak kelimenin içindeki h harfleri gırtlaktan ve hırıltılı olarak çıkartılır. Çaxmax (Çaḥmaḥ; Çakmak), Yanmax (Yanmaḥ; Yanmak) gibi...
- Ṫ: Arapçadaki Dı/Tı (ط) harfinin karşılığıdır. Türkçede bulunmayan D ve T arası bir sestir. Örneğin: Ṫarık, Ṫarikat... Ancak Anadolu Türkçesinde normal T harfi ile bu fark ortadan kalkmıştır.
- Ż: Arapçadaki Zı (ظ) sesini karşılar. Türkçede bulunmayan Z ve S arası vızıltılı bir sestir. Örneğin: Żan, Żalim, Żafer... Ancak Anadolu Türkçesinde normal Z harfi ile bu fark ortadan kalkmıştır.
- Ayın (ع) gırtlaksı bir ses olup kesinlikle sessiz bir harftir. Türkçede bu ses yoktur. (Tükçede normal A sesi ile farkı ortadan kalkmıştır). Yeryüzündeki bazı dillerde Ayın'a benzer sesler Ă ile gösterilir. Türkçede ise Arapçadan gelen sözcüklerde çok nadiren kesme işareti ile kullanılır. Örneğin: Măruf, Ăsker, Ărab...
- Ayın (ع) harfinin çekimli (harekeli biçimleri) Ŭ ve Ĭ olarak gösterilir. Örneğin: Ŭmum, Ĭtır...
- Gayın (غ) hırıltılı bir G sesidir (Ģ). “Yumuşak-G” (Ğ) harfine benzer ama sert ve hırıltılıdır. Almanların gırtlaktan çıkan R harfinin taşıdığı ses değerine benzer (Ř). Uniform Türk Alfabesi'nde Ƣ harfi ile gösterilir. Batı Anadolu Türkçesinde Ğ sesine dönüşmüştür, ancak Türkiye’nin doğu bölgelerinde yaygındır. Örneğin: Doģan (Doğan). Buradaki Ğ hırıltılı olarak söylenir. Bu nedenle Yumuşak Ğ harfinin aksine Arapçada kelime başında da yer alabilir. Mesela: Ģayb (Gayb)...
- Kaf-ı Nûni (ڭ) genizden çıkarılan N ve G karışımı bir sestir (Ň, Ñ). Üç noktalı Kef harfidir. Bazen de NG/NĞ olarak öngörülür. Pek çok ağızda N veya Ğ sesine dönüşmüştür. Örneğin: İç Anadolu’da, özellikle Sivas yöresinde Saňa, Baňa, Deňiz sözcükleri. Pek çok kaynakta Tengri veya Tengiz olarak yazılan sözcükler aslında Teñri ve Teñiz şeklinde okunur.
- Q: Anadolu Türkçesindeki gırtlağa yakın olarak çıkarılan kalın K harfini gösterir. Örneğin: Qomşu (Komşu)... Bazı Türki dillerde ise yine kalın K sesine yakın olarak gırtlaktan çıkarılan kalın bir G sesini karşılar. İç Anadolu ve Doğu Anadolu ağızlarında yaygın olarak kullanılır. Azeri Türkçesinin resmî harflerinden birisidir. Arapçadaki Kaf (ق) harfini karşılar. Örneğin: Qadın (Kadın) sözcüğünün okunuşu "Gadın" şeklindedir. Baştaki G sesi gırtlaktan ve kalın bir tonla söylenir. (Kimi lehçelerde ise ve bu sese oldukça yakın olan kalın gırtlaksı bir K sesi olarak okunur ve söylenir.)
- ق harfi aslında şive veya lehçeye dayalı aksana bağlı olarak birbirine dönüşebilen iki sesi birden içerir:
- Tunus ve Cezayir Arapçasında Türkçedeki gırtlaktan söylenen G harfine benzeyen bir sesi karşılamak için üç noktalı ڨ harfi kullanılır. Bu harf Q ile karşılanır.
- Mağrip (Tunus ve Cezayir) Arapçasında kalın K sesini göstermek için noktasız Kaf (ٯ) harfi kullanılır. Bu harf (Ⱪ, Ķ) ile karşılanır.
- W: Açık bir V harfidir. Klasik V sesinden kesinlikle farklıdır. V harfinde dudaklar birbirine değerken, bu seste (W harfinde) tıpkı U sesinde olduğu gibi dudakların birbirine değmesi söz konusu değildir. Arapçadaki Vav (و) ve Batı dillerindeki w sesi başlıca örneklerdir. Örneğin: Dawul (Davul), Hawlu (Havlu), Yawaş (Yavaş).
- Aynı kaynağa yakın olarak çıkarılan ح (Ⱨ) ve ٯ (Ⱪ) harfleri Türkçede, kendilerine yakın olan diğer seslerden ayrımları en zor yapılan harfler arasındadır. Çünkü hem ses değeri hem de çıktıkları kaynak açısından bakıldığında normal biçimleri ile kalın biçimleri arasında bir yerde duran bu harfler sıklıkla iki yöne doğru kayarak kendilerine yakın seslerden farkları Türkçede ortadan kalkar.
Uzatılan Harflerin Çevrilmesi
- Düzeltme İmi (ˆ) Türkçede yalnızca sesli harflerin üzerine gelir. Harfin uzun okunmasını sağlar. Örneğin: Hala (babanın kız kardeşi) ve Hâlâ (henüz, sürekli).
Duraklanan Harflerin Çevrilmesi
- Vurgu İmi (´): Sert ve vurgulu bir söyleyiş kazandırır. Vurgu imini tüm sessiz harflere uygulamak mümkündür. Mesela; Ý, Ć, Ś, Ź, Ŕ, Ĺ, Ń, Ḱ, Ẃ, Ḿ, Ṕ harfleri gibi... Türkçede vurgulu okuyuş ancak sessiz harflerde duraklayarak mümkündür. Böylece aslında vurgu iminin birinci işlevi olan vurgulama sağlanmış olur. Örneğin: Hać (Hacc), Haḱ (Hakk)... Böylece sessiz harflerde bir duraksama yaptırır. Örneğin: Aý Han ve Ayhan sözcüklerinin okunuşlarındaki farklılıkta olduğu gibi. Ayrıca Eḱmek ve Ekmek sözcüklerinin okunuşlarındaki farklılıklar yine örnek olarak verilebilir. Anadolu Türkçesinde kesme işareti biçiminde yabancı dillerden -özellikle Arapçadan- gelen bazı kelimelerin aksanlı (duraklayarak) okunmasını sağlar. Burada asıl yapılan şey üzerine geldiği sessiz harfte bir duraklama sağlayıp diğer heceye sesli harf ile başlamaktır. Örneğin: Kıt́a, Kuŕa, Meĺun... Türk alfabesinde bu kelimeleri bu biçimde yazabilmek için aksan işareti yerine, -belki de birbirlerine çok benzedikleri için- kesme işareti (‘) kullanılmıştır. Fakat Türkçede heceyi sessiz harfle bitirip sesli harfle başlamak Anadolu Türkçesinin yapısına uygun olmadığı için zaten söyleyişte de bu biçimler genelde tercih edilmez ve heceler kesintisiz düz okunur.
İnceltilen Harflerin Gösterilmesi
- Aksan İmi (ˋ): Sola yatık olarak kullanılır. Sözcüğün aksanlı olarak seslendirilmesine imkân tanır. Türkçede aksanlı okuyuş ancak bazı harflerin inceltilmesiyle mümkündür. Türkçede fonetik gösterge olarak sessiz harflerde kullanılabilir. K, G, L gibi harflerin inceltilmesini sağlar. Örneğin: Rüzg̀ar, Derg̀ah, Tezg̀ah, Yadig̀ar, G̀ah, Lal̀, Hal̀, Rol̀, Gol̀. Ancak bazı dillerde harfin ses değerini de değiştiren bir göstergedir. Türkçede ise yalnızca kelimelerdeki ses değerini göstermeye yarayan ve aslında etkisiz olan bir işarettir.
Yarı-Sesli Harfler
Araçada Ayn harfi Yarı-Sesli (harekesiz biçimi ise kesinlikle sessiz) bir harftir. Bu harfin Türkçeye çevirisi daima bir problem olmuştur. Çünkü Arapçayı veya Arapça seslerin çıkış yerlerini yeterince bilmeyen bir kişinin bu sesi normal A harfi zannetmesi veya karıştırması kaçınılmazdır. Bu harfin çekimli biçimleri Türkçede kısaltma imi ile gösterilir.
- Kısaltma İmi (˘): Harflerin kısa bir söyleyiş kazandırılarak telaffuzlarını sağlar. Sesli harflerde bu kısalık ancak gırtlaksı sesler çıkarmakla mümkündür. Bu nedenle sesli harflerde gırtlaksı sesleri temsil eden bir işaret hâline gelmiştir. Çok hızlı ve kısa olarak söylenen Ă-aa, Ĭ-ıh, Hă!, Hĕ!, Hĭ!, Ăh... gibi ünlemler bu kısalığı anlamak için örnek olarak gösterilebilir. Ayrıca bu sesli harfler Arapçadaki gırtlaktan çıkarılan Ayın (ع) harfinin türevleri (çekimli / harekeli biçimleri) olduğu için gırtlaksı harfleri göstermek için de kullanılır. Örneğin: Ĭlm (İlim)...
- Ă: Romancada ve Çuvaşçada ayrıca İtelmencede ve Hantıcada yer alır. (Bu dillerde I-A arası bir sestir.)
- Ĕ: Çuvaşçada bulunur. Romanya alfabesinde 1904'te kaldırılmıştır. (Bu dillerde İ-E arası bir sestir.)
- Ĭ: Çuvaşçanın resmî olmayan Latin alfabesinde Rusçadan geçen kelimelerde kullanılır. Pinyin alfabesinde de yer alır.
- Ŭ: Belarus ve Esperanto alfabesinde bulunur. W'ye benzeyen kısa, gırtlaksı ve yarı-sesli bir U harfidir.
Türkçede kısaltma imi özellikle el yazısında inceltme imi ile karışma ihtimali nedeniyle sesli harflerde tercih edilmemiştir.
Arapçayı Arap alfabesi dışında Latin alfabesi ile çevriyazımı için farklı yaklaşımlar ve yöntemler vardır.
Karşılaştırma tablosu
Harfler | Unicode | Ad | ABD-KK | UFA | ArabTeX | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ﺀ | 0621 | hamza | E | ʼ, — | —, ’ | ʾ | ˈ, ˌ | —, ’ | ' | ʾ | ' | ' | e | ' | 2 | · | |
ﺍ | 0627 | ʼalif | A | ā | ʾ | ā | aa | a, i, u; ā | aa | A | aa veya A | a | a | a | |||
ﺏ | 0628 | bāʼ | B | b | b | b | b | b | b | b | b | b | b | ||||
ﺕ | 062A | tāʼ | T | t | t | t | t | t | t | t | t | t | t | ||||
ﺙ | 062B | ṯāʼ | C | th | ṯ | th | ṯ | ç | v | c | _t | th | ŧ | ||||
ﺝ | 062C | ǧīm, jīm, gīm | J | j | ǧ | j | ŷ | j | j | / | j | ^g | j/g | c/g | |||
ﺡ | 062D | ḥāʼ | H | ḩ | ḥ | ḥ | H | ḥ | ḥ | H | H | .h | 7 | x | |||
ﺥ | 062E | ḫāʼ | O | kh | ḫ | ẖ/ẖ | kh | j | x | x | K | _h | 7'/kh/5 | ċ | |||
ﺩ | 062F | dāl | D | d | d | d | d | d | d | d | d | d | d | ||||
ﺫ | 0630 | ḏāl | Z | dh | ḏ | dh | ḏ | đ | * | z' | _d | th/z | đ | ||||
ﺭ | 0631 | rāʼ | R | r | r | r | r | r | r | r | r | r | r | ||||
ﺯ | 0632 | zāy | ; | z | z | z | z | z | z | z | z | z | z | ||||
ﺱ | 0633 | sīn | S | s | s | s | s | s | s | s | s | s | s | ||||
ﺵ | 0634 | šīn | : | sh | š | sh | š | š | $ | x | ^s | sh/ch | ş | ||||
ﺹ | 0635 | ṣād | X | ş | ṣ | ṣ | S | ṣ | ṣ | S | S | .s | s/S/9 | ƨ | |||
ﺽ | 0636 | ḍād | V | ḑ | ḍ | ḍ | D | ḍ | ḍ | D | D | .d | d/D/9' | ƍ | |||
ﻁ | 0637 | ṭāʼ | U | ţ | ṭ | ṭ | T | ṭ | ṭ | T | T | .t | T/t/6 | ɵ | |||
ﻅ | 0638 | ẓāʼ | Y | z̧ | ẓ | ẓ | Z | ẓ | đ̣ | Z | Z | .z | Z/z/6' | ƶ | |||
ﻉ | 0639 | ʻayn | ' | ʻ | ʿ | ' | ʿ | ř | E | E | ' | 3 | º | ||||
ﻍ | 063A | ġayn | G | gh | ġ | ḡ | gh | g | ğ | g | g | .g | gh/3' | ğ | |||
ﻑ | 0641 | fāʼ | F | f | f | f | f | f | f | f | f | f | f | ||||
ﻕ | 0642 | qāf | Q | q | q | q | q | q | q | q | q | q/2/k | q | ||||
ﻙ | 0643 | kāf | K | k | k | k | k | k | k | k | k | k | k | ||||
ﻝ | 0644 | lām | L | l | l | l | l | l | l | l | l | l | l | ||||
ﻡ | 0645 | mīm | M | m | m | m | m | m | m | m | m | m | m | ||||
ﻥ | 0646 | nūn | N | n | n | n | n | n | n | n | n | n | n | ||||
ﻩ | 0647 | hāʼ | ~ | h | h | h | h | h | h | h | h | h | h | ||||
ﻭ | 0648 | wāw | W | w | w | w | w; ū | w; o | w | , | w veya uu | w | w | u(/w) | |||
ﻱ | 064A | yāʼ | I | y | y | y | y; ī | y; e | y | , | y veya ii | y | y/i | i(/y) | |||
ﺁ | 0622 | ʼalif madda | AEA | ā | ā, ʼā | ʾā | ʾâ | ā, ʾā | ā | 'aa | | | eaa | 'A | a/aa | ã | ||
ﺓ | 0629 | tāʼ marbūṭa | @ | h, t | h, t | ẗ | h, t | h, t | t; — | ŧ | p | , | t' | T | a/ah | ë | |
ﻯ | 0649 | ʼalif maqṣūra | / | y | ā | ỳ | ae | à | à | Y | aaa | _A | a/aa | ą/į | |||
ﻻ | FEFB | lām ʼalif | LA | lā | lā | laʾ | lā | la | lʾ; lā | laa | laa | lA | la | la | |||
ال | ʼalif lām | AL | al- | al- | ʾˈal | al- | al | al- | al-; ál- | var. | Al- | al- | l-/çift ünsüz | al |
Kaynakça
- ALA-LC Romanization Tables: Transliteration Schemes for Non-Roman Scripts4 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Randal K. Berry (ed.). Library of Congress, 1997.
- . Fachschaft Asiatisch-Orientalische Kulturwissenschaften, Universität Bonn, No date.
- Bauer, Thomas. Arabic Writing, Peter T. Daniels & William Bright (eds). The World’s Writing Systems. New York/Oxford, 1996.
- The Encyclopedia of Islam. New Edition. Leiden, 1960-.
- ISO 233:1984. Documentation — Transliteration of Arabic characters into Latin characters. International Organization for Standardization, 1984-12-15.
- ISO Rules for Transliteration[] «Manual for the Preparation of Records in Deve lopment-Information Systems» by Gisele Morin-Labatut & Maureen Sly. Information Sciences Division, International Development Research Centre, 1982.
- Lagally, Klaus. ArabTeX — a System for Typesetting Arabic 11 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. User Manual Version 3.09. Institut für Informatik. Universität Stuttgart, 1999.
- . BGN/PCGN 1956 System.
- United Nations Romanization Systems for Geographical Names 3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Report on Their Current Status. Compiled by the UNGEGN Working Group on Romanization Systems. Version 2.2. January 2003.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin Vikipedi nin kalite standartlarina uyabilmesi icin tamamen yeniden yazilmasi gerekmektedir Sayfayi duzenleyerek bu konuda yardimci olabilirsiniz Goruslerinizi lutfen tartisma sayfasinda belirtiniz Agustos 2023 Latinizasyon Romanizasyon tabiri genel olarak Latin alfabesi disindaki ses sistemlerinin Latin alfabesine cevrilmesini ifade eder Arapcanin Latin alfabesine cevirisi yapilirken bu uygulamalarin hicbirinde fonetik alfabeler haric ortak bir uygulama gelistirilememistir Cunku her ulke kendi harflerini esas alan bir ceviri sistemi benimsemistir Fakat yine de ana hatlariyla genel kabul gormus bazi sesler ve simgeler tercih edilmeye baslanmistir Ortak Turkce alfabesi esas alinarak yapilan bir isaret sistemi buyuk oranda gelistirilmis durumdadir Fakat yine de cesitli ulkelerin sesleri simgelerken kullandiklari harflerin degisik olmasi nedeniyle farkliliklar ortaya cikmaktadir CevirilerArapca LatinizasyonArapca ي Arapca و Arapca ۋ Arapca ه Arapca ن Arapca م Arapca ل Arapca ݢ Arapca ݣ Arapca ك Arapca ڨ Arapca ق Arapca ف Arapca غ Arapca ع Arapca ظ Arapca ط Arapca ض Arapca ص Arapca ش Arapca س Arapca ژ Arapca ز Arapca ر Arapca ذ Arapca د Arapca خ Arapca ح Arapca چ Arapca ج Arapca ث Arapca ت Arapca پ Arapca ب Arapca ا Arapca ءY W V H N M L G N K Q Ⱪ F G Ă Z Ṫ Ḋ Ṡ S S J Z R Z D X Ⱨ C C S T P B A E A U I Baska bir versiyon ise su sekildedir Arapca LatinizasyonArapca ي Arapca و Arapca ۋ Arapca ه Arapca ن Arapca م Arapca ل Arapca گ Arapca ڭ Arapca ك Arapca ڨ Arapca ق Arapca ف Arapca غ Arapca ع Arapca ظ Arapca ط Arapca ض Arapca ص Arapca ش Arapca س Arapca ژ Arapca ز Arapca ر Arapca ذ Arapca د Arapca خ Arapca ح Arapca چ Arapca ج Arapca ث Arapca ت Arapca پ Arapca ب Arapca ا Arapca ءY W V H N M L G N K Q k F G Ă Z Ṫ Ḋ Ṡ S S J Z R D D X Ḩ C C T T P B A E A U IAlfabede Arapcada yer almayan ancak Farscada bulunan uc noktali harflere de yer verilmistir Arapcada uc tane sesli harf vardir A I ve U A Harfi Farkli dillerde veya sive ve lehcelerde A veya E olarak seslendirilebilmektedir Tersine bir gosterim de dogrudur A A E U Harfi Farkli dillerde veya sive ve lehcelerde U veya U olarak seslendirilebilmektedir I Harfi Farkli dillerde veya sive ve lehcelerde I veya I olarak seslendirilebilmektedir Klasik Arapcada gercekte I ve U sesleri yoktur Bunlar farkli ulkelerdeki soyleyislerde sesli harflere bitisik durumdaki sessiz harflerin kalin ve ince olmasina bagli olarak ortaya cikar Ornegin ال خالق sozcugunun Arapcadaki dogru telaffuzu Halik seklindedir Ancak Turkcede Halik olarak yazilip okunduguna siklikla rastlanir Yine de bu aksana dayali ses degisimi Arapca acisindan bir aykirilik teskil etmez Yani aslinda Arapcada boyle bir ayrim bulunmadigi halde kimi ulkelerdeki okuyuslarda kesin bir kural olamamakla birlikte su durumlarla karsilasilabilir Kalin sessiz harflere bitisik sesli harfler kalin seslere kayar A I U Bu durum daha cok ana dili Arapca olmayan ulkelerde gecerlidir Ince sessiz harflere bitisik sesli harfler ince seslere kayar E I U Bu durum daha cok ana dili Arapca olmayan ulkelerde gecerlidir Arapcada A ve E icin farkli harfler yoktur Aslinda bu sesler arasinda fark da bulunmaz Bu nedenle her iki ses A AE harfi ile karsilanir Kalin sessiz harflere bitisik sesli harfler A ya kayarken ince sessiz harflere bitisik sesli harfler E ye dogru kayar Ancak bu da kesin bir kural degildir Ornegin Sala sozcugu Arapcanin bazi sive ve lehcelerinde Sala olarak telaffuz edilirken Turkcede Sela olarak soylenir Aslinda her iki kelime de birbirinin aynidir Ancak bazi dillerde harfin ses degerini de degistiren bir gostergedir Turkcede ise yalnizca es sesli kelimelerin farkliligini gostermeye yarayan ve aslinda etkisiz olan bir isarettir A harfi aslinda A ve E arasi bir ses Kapali E sesi E olmasina ve Klasik Arapcadaki orijinal telaffuz bu sekilde yapilmasina karsin farkli sive ve lehcelerde aksana bagli olarak E veya A seslerine donusebilir A A E Ayrica bu seslerin uzun bicimleri de kullanilir A I ve U Her ne kadar Turkceye gecen kelimelerde I ve U gorunse de bu sesler Turkce icerisinde donuserek ortaya cikmistir Aslinda Arapcada bulunmazlar Arapcada O ve O harfleri yer almaz Ornegin Omer ismi gercekte Umar olarak yazilir ve telaffuz edilir Harflerin seslendirilmesi hareke adi verilen isaretler ile yapilir Fakat harekelerin kullanimi neredeyse sadece Kur an ve Arapca ogretim kitaplariyla sinirlidir Bunlar gazete ve kitaplarda genellikle kullanilmaz Butun bunlar dikkate alindiginda Turkcedeki yazim kosullari goz onunde bulundurularak Arapca sesli harflerin Turkceye cevirisinde asagidaki bicimler tercih edilir Latinize Sesler Ornek Turkce Uzun Ornek 1 Ornek 2A A E Yamin Yemin A Kaza HalaU U U Mulk Mulk U Muzip SukunI I I Sihhat Sihat I Ilan Diniث Peltek T sesidir T Arapcadaki T harfinin peltek bicimidir Aslinda peltek S sesi ile aynidir Her iki peltek ses de T ve S dilin dislerin arasina degdirilmesiyle cikarildigi icin aralarindaki farki anlamak mumkun degildir ve hatta boyle bir fark yoktur Ornegin Es er ذ Peltek D sesidir D Arapcadaki D harfinin peltek bicimidir Aslinda Peltek Z sesi ile aynidir Her iki peltek ses de D ve Z dilin dislerin arasina degdirilmesiyle cikarildigi icin aralarindaki farki anlamak mumkun degildir ve hatta boyle bir fark yoktur Ornegin Z eka ص Vurgulu S sesidir Ṡ Bu harfin cesitli dillerdeki adi Tsad Tsade olarak bilinir Sert ve dolgun bir S sesi verir Bu harf Turkcede mevcut degildir Ancak Arapcadan Osmanlicaya gecen kelimelerde yer alir Ornegin Ṡahib Ṡadaka Ṡabir Ṡabun Huṡuṡ ض Vurgulu D sesidir Ḋ Bu harfin adi Dzad Dzade olarak da telaffuz edilir Sert ve dolgun bir Z ses verir Bu harf Turkcede mevcut degildir Ancak Arapcadan Osmanlicaya gecen kelimelerde yer alir Ornegin Ramaḋan Kaḋi Kaḋa Ḋarb Ḋarbe Arḋ ح Ha harfi bogazin tam ortasi sikilarak girtlaktan cikarilir Ⱨ Ornegin Maⱨrem Mahrem Bogazdan gelen girtlaksi hafif bogumlu bir H sesidir Turkcede karsiligi olmayan bu sese en uygun orneklerden birisi de Ⱨaci Haci sozcugudur Turkcede cogunlukla normal H harfine kayar ve o sekilde seslendirilir خ Hi sesi bogazin girtlaga yakin bolumunden bogazi hirildatmak suretiyle cikarilan bir sestir X Turkcedeki Xali Hali Xala Hala Xoroz Horoz sozcuklerinin bu harfle yazilmasi dogru ses degerlerine ornek teskil eder Normal H sesinden biraz daha sert ve hiriltilidir Standart H sesi hicbir engele takilmadan cikarken bu ses bogazin ust kisminda titresir Ornegin Bakmak sozcugu Azericede ayrica Ic ve Dogu Anadolu da Baḥmaḥ seklinde telaffuz edilir ancak kelimenin icindeki h harfleri girtlaktan ve hiriltili olarak cikartilir Caxmax Caḥmaḥ Cakmak Yanmax Yanmaḥ Yanmak gibi Ṫ Arapcadaki Di Ti ط harfinin karsiligidir Turkcede bulunmayan D ve T arasi bir sestir Ornegin Ṫarik Ṫarikat Ancak Anadolu Turkcesinde normal T harfi ile bu fark ortadan kalkmistir Z Arapcadaki Zi ظ sesini karsilar Turkcede bulunmayan Z ve S arasi viziltili bir sestir Ornegin Zan Zalim Zafer Ancak Anadolu Turkcesinde normal Z harfi ile bu fark ortadan kalkmistir Ayin ع girtlaksi bir ses olup kesinlikle sessiz bir harftir Turkcede bu ses yoktur Tukcede normal A sesi ile farki ortadan kalkmistir Yeryuzundeki bazi dillerde Ayin a benzer sesler Ă ile gosterilir Turkcede ise Arapcadan gelen sozcuklerde cok nadiren kesme isareti ile kullanilir Ornegin Măruf Ăsker Ărab Ayin ع harfinin cekimli harekeli bicimleri Ŭ ve Ĭ olarak gosterilir Ornegin Ŭmum Ĭ tir Gayin غ hiriltili bir G sesidir G Yumusak G G harfine benzer ama sert ve hiriltilidir Almanlarin girtlaktan cikan R harfinin tasidigi ses degerine benzer R Uniform Turk Alfabesi nde Ƣ harfi ile gosterilir Bati Anadolu Turkcesinde G sesine donusmustur ancak Turkiye nin dogu bolgelerinde yaygindir Ornegin Dogan Dogan Buradaki G hiriltili olarak soylenir Bu nedenle Yumusak G harfinin aksine Arapcada kelime basinda da yer alabilir Mesela Gayb Gayb Kaf i Nuni ڭ genizden cikarilan N ve G karisimi bir sestir N N Uc noktali Kef harfidir Bazen de NG NG olarak ongorulur Pek cok agizda N veya G sesine donusmustur Ornegin Ic Anadolu da ozellikle Sivas yoresinde Sana Bana Deniz sozcukleri Pek cok kaynakta Tengri veya Tengiz olarak yazilan sozcukler aslinda Tenri ve Teniz seklinde okunur Q Anadolu Turkcesindeki girtlaga yakin olarak cikarilan kalin K harfini gosterir Ornegin Qomsu Komsu Bazi Turki dillerde ise yine kalin K sesine yakin olarak girtlaktan cikarilan kalin bir G sesini karsilar Ic Anadolu ve Dogu Anadolu agizlarinda yaygin olarak kullanilir Azeri Turkcesinin resmi harflerinden birisidir Arapcadaki Kaf ق harfini karsilar Ornegin Qadin Kadin sozcugunun okunusu Gadin seklindedir Bastaki G sesi girtlaktan ve kalin bir tonla soylenir Kimi lehcelerde ise ve bu sese oldukca yakin olan kalin girtlaksi bir K sesi olarak okunur ve soylenir ق harfi aslinda sive veya lehceye dayali aksana bagli olarak birbirine donusebilen iki sesi birden icerir ٯ Noktasiz Kaf Girtlaktan cikan kalin bir K sesidir ڨ Uc noktali Kaf Girtlaktan cikan kalin bir G sesidir Tunus ve Cezayir Arapcasinda Turkcedeki girtlaktan soylenen G harfine benzeyen bir sesi karsilamak icin uc noktaliڨharfi kullanilir Bu harf Q ile karsilanir Magrip Tunus ve Cezayir Arapcasinda kalin K sesini gostermek icin noktasiz Kaf ٯ harfi kullanilir Bu harf Ⱪ k ile karsilanir W Acik bir V harfidir Klasik V sesinden kesinlikle farklidir V harfinde dudaklar birbirine degerken bu seste W harfinde tipki U sesinde oldugu gibi dudaklarin birbirine degmesi soz konusu degildir Arapcadaki Vav و ve Bati dillerindeki w sesi baslica orneklerdir Ornegin Dawul Davul Hawlu Havlu Yawas Yavas Ayni kaynaga yakin olarak cikarilan ح Ⱨ ve ٯ Ⱪ harfleri Turkcede kendilerine yakin olan diger seslerden ayrimlari en zor yapilan harfler arasindadir Cunku hem ses degeri hem de ciktiklari kaynak acisindan bakildiginda normal bicimleri ile kalin bicimleri arasinda bir yerde duran bu harfler siklikla iki yone dogru kayarak kendilerine yakin seslerden farklari Turkcede ortadan kalkar H Ⱨ X Arapca خ ح ه siralamasinda ortadaki Ⱨ harfi ya normal H ya ya da kalin hiriltili X ya donuserek Turkcedeki ayirimi son derece zorlasir K Ⱪ Q Arapca ق ٯ ك siralamasinda ortadaki Ⱪ harfi ya normal K ya ya da kalin bir G sesi olan Q ya donuserek Turkcedeki ayirimi son derece zorlasir Uzatilan Harflerin Cevrilmesi Duzeltme Imi ˆ Turkcede yalnizca sesli harflerin uzerine gelir Harfin uzun okunmasini saglar Ornegin Hala babanin kiz kardesi ve Hala henuz surekli Duraklanan Harflerin Cevrilmesi Vurgu Imi Sert ve vurgulu bir soyleyis kazandirir Vurgu imini tum sessiz harflere uygulamak mumkundur Mesela Y C S Z Ŕ Ĺ N Ḱ Ẃ Ḿ Ṕ harfleri gibi Turkcede vurgulu okuyus ancak sessiz harflerde duraklayarak mumkundur Boylece aslinda vurgu iminin birinci islevi olan vurgulama saglanmis olur Ornegin Hac Hacc Haḱ Hakk Boylece sessiz harflerde bir duraksama yaptirir Ornegin Ay Han ve Ayhan sozcuklerinin okunuslarindaki farklilikta oldugu gibi Ayrica Eḱmek ve Ekmek sozcuklerinin okunuslarindaki farkliliklar yine ornek olarak verilebilir Anadolu Turkcesinde kesme isareti biciminde yabanci dillerden ozellikle Arapcadan gelen bazi kelimelerin aksanli duraklayarak okunmasini saglar Burada asil yapilan sey uzerine geldigi sessiz harfte bir duraklama saglayip diger heceye sesli harf ile baslamaktir Ornegin Kit a Kuŕa Meĺun Turk alfabesinde bu kelimeleri bu bicimde yazabilmek icin aksan isareti yerine belki de birbirlerine cok benzedikleri icin kesme isareti kullanilmistir Fakat Turkcede heceyi sessiz harfle bitirip sesli harfle baslamak Anadolu Turkcesinin yapisina uygun olmadigi icin zaten soyleyiste de bu bicimler genelde tercih edilmez ve heceler kesintisiz duz okunur Inceltilen Harflerin Gosterilmesi Aksan Imi ˋ Sola yatik olarak kullanilir Sozcugun aksanli olarak seslendirilmesine imkan tanir Turkcede aksanli okuyus ancak bazi harflerin inceltilmesiyle mumkundur Turkcede fonetik gosterge olarak sessiz harflerde kullanilabilir K G L gibi harflerin inceltilmesini saglar Ornegin Ruzg ar Derg ah Tezg ah Yadig ar G ah Lal Hal Rol Gol Ancak bazi dillerde harfin ses degerini de degistiren bir gostergedir Turkcede ise yalnizca kelimelerdeki ses degerini gostermeye yarayan ve aslinda etkisiz olan bir isarettir Yari Sesli HarflerAracada Ayn harfi Yari Sesli harekesiz bicimi ise kesinlikle sessiz bir harftir Bu harfin Turkceye cevirisi daima bir problem olmustur Cunku Arapcayi veya Arapca seslerin cikis yerlerini yeterince bilmeyen bir kisinin bu sesi normal A harfi zannetmesi veya karistirmasi kacinilmazdir Bu harfin cekimli bicimleri Turkcede kisaltma imi ile gosterilir Kisaltma Imi Harflerin kisa bir soyleyis kazandirilarak telaffuzlarini saglar Sesli harflerde bu kisalik ancak girtlaksi sesler cikarmakla mumkundur Bu nedenle sesli harflerde girtlaksi sesleri temsil eden bir isaret haline gelmistir Cok hizli ve kisa olarak soylenen Ă aa Ĭ ih Hă Hĕ Hĭ Ăh gibi unlemler bu kisaligi anlamak icin ornek olarak gosterilebilir Ayrica bu sesli harfler Arapcadaki girtlaktan cikarilan Ayin ع harfinin turevleri cekimli harekeli bicimleri oldugu icin girtlaksi harfleri gostermek icin de kullanilir Ornegin Ĭlm Ilim Ă Romancada ve Cuvascada ayrica Itelmencede ve Hanticada yer alir Bu dillerde I A arasi bir sestir Ĕ Cuvascada bulunur Romanya alfabesinde 1904 te kaldirilmistir Bu dillerde I E arasi bir sestir Ĭ Cuvascanin resmi olmayan Latin alfabesinde Ruscadan gecen kelimelerde kullanilir Pinyin alfabesinde de yer alir Ŭ Belarus ve Esperanto alfabesinde bulunur W ye benzeyen kisa girtlaksi ve yari sesli bir U harfidir Turkcede kisaltma imi ozellikle el yazisinda inceltme imi ile karisma ihtimali nedeniyle sesli harflerde tercih edilmemistir Arapcayi Arap alfabesi disinda Latin alfabesi ile cevriyazimi icin farkli yaklasimlar ve yontemler vardir Karsilastirma tablosu Harfler Unicode Ad ABD KK UFA ArabTeXﺀ 0621 hamza E ʼ ʾ ˈ ˌ ʾ ʔ e 2 ﺍ 0627 ʼalif A a ʾ a aa a i u a aa A a ː aa veya A a a aﺏ 0628 baʼ B b b b b b b b b b b bﺕ 062A taʼ T t t t t t t t t t t tﺙ 062B ṯaʼ C th ṯ th ṯ c v 8 c t th ŧﺝ 062C ǧim jim gim J j ǧ j ŷ j j d ʒ ɡ j g j g c gﺡ 062D ḥaʼ H ḩ ḥ ḥ H ḥ ḥ H ħ H h 7 xﺥ 062E ḫaʼ O kh ḫ ẖ ẖ kh j x x x K h 7 kh 5 ċﺩ 062F dal D d d d d d d d d d d dﺫ 0630 ḏal Z dh ḏ dh ḏ đ d z d th z đﺭ 0631 raʼ R r r r r r r r r r r rﺯ 0632 zay z z z z z z z z z z zﺱ 0633 sin S s s s s s s s s s s sﺵ 0634 sin sh s sh s s ʃ x s sh ch sﺹ 0635 ṣad X s ṣ ṣ S ṣ ṣ S sˁ S s s S 9 ƨﺽ 0636 ḍad V ḑ ḍ ḍ D ḍ ḍ D dˁ D d d D 9 ƍﻁ 0637 ṭaʼ U ţ ṭ ṭ T ṭ ṭ T tˁ T t T t 6 ɵﻅ 0638 ẓaʼ Y z ẓ ẓ Z ẓ đ Z dˁ Z z Z z 6 ƶﻉ 0639 ʻayn ʻ ʿ ʿ r E ʕ E 3 ºﻍ 063A ġayn G gh ġ ḡ gh g g g ɣ g g gh 3 gﻑ 0641 faʼ F f f f f f f f f f f fﻕ 0642 qaf Q q q q q q q q q q q 2 k qﻙ 0643 kaf K k k k k k k k k k k kﻝ 0644 lam L l l l l l l l l l l lﻡ 0645 mim M m m m m m m m m m m mﻥ 0646 nun N n n n n n n n n n n nﻩ 0647 haʼ h h h h h h h h h h hﻭ 0648 waw W w w w w u w o w w uː w veya uu w w u w ﻱ 064A yaʼ I y y y y i y e y j iː y veya ii y y i i y ﺁ 0622 ʼalif madda AEA a a ʼa ʾa ʾa a ʾa a aa ʔaː eaa A a aa aﺓ 0629 taʼ marbuṭa h t h t ẗ h t h t t ŧ p a at t T a ah eﻯ 0649 ʼalif maqṣura y a ỳ ae a a Y aː aaa A a aa a įﻻ FEFB lam ʼalif LA la la laʾ la la lʾ la laa lː laa lA la laال ʼalif lam AL al al ʾˈal al al al al al var Al al l cift unsuz alKaynakcaALA LC Romanization Tables Transliteration Schemes for Non Roman Scripts4 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Randal K Berry ed Library of Congress 1997 Fachschaft Asiatisch Orientalische Kulturwissenschaften Universitat Bonn No date Bauer Thomas Arabic Writing Peter T Daniels amp William Bright eds The World s Writing Systems New York Oxford 1996 The Encyclopedia of Islam New Edition Leiden 1960 ISO 233 1984 Documentation Transliteration of Arabic characters into Latin characters International Organization for Standardization 1984 12 15 ISO Rules for Transliteration olu kirik baglanti Manual for the Preparation of Records in Deve lopment Information Systems by Gisele Morin Labatut amp Maureen Sly Information Sciences Division International Development Research Centre 1982 Lagally Klaus ArabTeX a System for Typesetting Arabic 11 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde User Manual Version 3 09 Institut fur Informatik Universitat Stuttgart 1999 BGN PCGN 1956 System United Nations Romanization Systems for Geographical Names 3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Report on Their Current Status Compiled by the UNGEGN Working Group on Romanization Systems Version 2 2 January 2003