Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arbutus andrachne, Akdeniz Bölgesi, Karadeniz'in güney sahilleri ve Orta Doğu'da yetişen Ericaceae (fundagiller) familyasından her daim yeşil ve maki ailesi içinde bodur bir ağaç türü.
| Arbutus andrachne | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Arbutus andrachne L., Sp. Pl. ed. 2: 566 (1762). | |||||||||||||||||
İngilizcede Yunan çilek ağacı (Greek Strawberry Tree) ve Türkiye'de sandal ağacı ve Akdeniz çilek ağacı diye de bilinir. Tropik sandal ağacı ile uzak veya yakın akrabalığı bulunmamaktadır.
Kocayemiş ile yakın akrabalığı bulunsa da bazı özellikleri ile ondan ayrılmaktadır. Kocayemişin aksine kırmızı değil, portakal sarısı veya açık kırmızı renkte meyvelere sahiptir. Kocayemişin aksine meyveleri daha tatsız, lezzetsizdir. Bu türde Mart-Nisan aylarında çiçeklenme olurken, kocayemişte çiçeklenme kasım-aralık aylarında olmaktadır. Meyveler kocayemişte sonbaharda olgunlaşırken, bu türde sonbahar sonu, kış başlangıcında olgunlaşır. Kocayemişte açık pembe renkli bileşik salkım şekilli çiçekler bulunurken, bu türün çiçekleri beyaz renklidir. Yapraklar yumurta biçiminde, 5–10 cm., kenarları kocayemişin aksine tam, bazen düzensiz dişlidir. Kocayemişe göre büyüdükçe daha formlu ve kalın bir gövdeye sahip olur.
İlk kez botanist tarafından tanımlanan bu tür sonrasında İngiltere'ye de götürülmüş ve 1765'ten sonra burada da yetiştirilmeye başlanmıştır.
Kullanım alanları
Kocayemiş ile belli birkaç farklılık dışında aynı kullanım alanlarına sahiptir. Meyveleri kocayemiş gibi keskin kokulu ve benzer ama biraz daha lezzetsiz tatda olup reçel marmelat, jöle ve hatta parfüm yapımında kullanılır. Kocayemişe göre daha hacimli gövdesi ve dalları dekoratif amaçlı, kömür imalatında ve yakacak olarak çok değerlidir. Ancak kocayemişin aksine süs bitkisi olarak fazla değeri yoktur. Kocayemiş,marula gibi meyvelerinin çok aşırı yenilmesi,sarhoşluğa neden olabilmektedir.
Edebiyatta
İngiliz Edebiyatında da bu türle ilgili çeşitli edebi eserlerdeki bahislere rastlanmaktadır.
Yolun kenarında, bizim en büyük kirazlarımızdan büyük ve tat,şekil olarak çileği andıran fakat biraz ekşi meyveler veren bir küçük ağaç vardı. Meyvelerini yemesi zevkli idi ancak eğer çok fazla yenilirse kafayı buldurup, sarhoş ederdi. Meyvesi, kasım ve aralık aylarında olgunlaşırdı.
[...] "Thomas Wright'ın Filistin'e Erken Yolculukları adlı eserinde bahsi geçen bu betimleme Arbutus Andrachne'ın tarifine uymaktadır. [sic] ..."
Kaynakça
- ^ a b . 2 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2011.
- ^ Ann Leighton, American Gardens in the Eighteenth Century: 'For Use or Delight' , 1976:395; Leighton misidentifies it with Arbutus unedo; Georg Dionysius Ehret, "A description of the Andrachne" Philosophical Transactions of the Royal Society 57 (1767)
- ^ Thomas Wright (1848). Early Travels in Palestine.
Dış bağlantılar
![image]()
Vikitür'de Arbutus andrachne ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.![image]()
Wikimedia Commons'ta Arbutus andrachne ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arbutus andrachne Akdeniz Bolgesi Karadeniz in guney sahilleri ve Orta Dogu da yetisen Ericaceae fundagiller familyasindan her daim yesil ve maki ailesi icinde bodur bir agac turu Arbutus andrachneKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum TracheophytaSinif MagnoliopsidaKlad EudicotsTakim EricalesFamilya EricaceaeCins ArbutusTur A andrachneIkili adlandirmaArbutus andrachneL Sp Pl ed 2 566 1762 Ingilizcede Yunan cilek agaci Greek Strawberry Tree ve Turkiye de sandal agaci ve Akdeniz cilek agaci diye de bilinir Tropik sandal agaci ile uzak veya yakin akrabaligi bulunmamaktadir Kocayemis ile yakin akrabaligi bulunsa da bazi ozellikleri ile ondan ayrilmaktadir Kocayemisin aksine kirmizi degil portakal sarisi veya acik kirmizi renkte meyvelere sahiptir Kocayemisin aksine meyveleri daha tatsiz lezzetsizdir Bu turde Mart Nisan aylarinda ciceklenme olurken kocayemiste ciceklenme kasim aralik aylarinda olmaktadir Meyveler kocayemiste sonbaharda olgunlasirken bu turde sonbahar sonu kis baslangicinda olgunlasir Kocayemiste acik pembe renkli bilesik salkim sekilli cicekler bulunurken bu turun cicekleri beyaz renklidir Yapraklar yumurta biciminde 5 10 cm kenarlari kocayemisin aksine tam bazen duzensiz dislidir Kocayemise gore buyudukce daha formlu ve kalin bir govdeye sahip olur Ilk kez botanist tarafindan tanimlanan bu tur sonrasinda Ingiltere ye de goturulmus ve 1765 ten sonra burada da yetistirilmeye baslanmistir Kullanim alanlariKocayemis ile belli birkac farklilik disinda ayni kullanim alanlarina sahiptir Meyveleri kocayemis gibi keskin kokulu ve benzer ama biraz daha lezzetsiz tatda olup recel marmelat jole ve hatta parfum yapiminda kullanilir Kocayemise gore daha hacimli govdesi ve dallari dekoratif amacli komur imalatinda ve yakacak olarak cok degerlidir Ancak kocayemisin aksine sus bitkisi olarak fazla degeri yoktur Kocayemis marula gibi meyvelerinin cok asiri yenilmesi sarhosluga neden olabilmektedir EdebiyattaIngiliz Edebiyatinda da bu turle ilgili cesitli edebi eserlerdeki bahislere rastlanmaktadir Yolun kenarinda bizim en buyuk kirazlarimizdan buyuk ve tat sekil olarak cilegi andiran fakat biraz eksi meyveler veren bir kucuk agac vardi Meyvelerini yemesi zevkli idi ancak eger cok fazla yenilirse kafayi buldurup sarhos ederdi Meyvesi kasim ve aralik aylarinda olgunlasirdi Thomas Wright in Filistin e Erken Yolculuklari adli eserinde bahsi gecen bu betimleme Arbutus Andrachne in tarifine uymaktadir sic Kaynakca a b 2 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2011 Ann Leighton American Gardens in the Eighteenth Century For Use or Delight 1976 395 Leighton misidentifies it with Arbutus unedo Georg Dionysius Ehret A description of the Andrachne Philosophical Transactions of the Royal Society 57 1767 Thomas Wright 1848 Early Travels in Palestine Dis baglantilarVikitur de Arbutus andrachne ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Arbutus andrachne ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur