Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ohranka veya Kamu Güvenliğinin ve Düzeninin Korunması Departmanı (Rusçası: Отделение по охранению общественной безопасности и порядка), Rusya’da Ohranka denilir, 19. ve 20. yüzyılda Rus Çarlığında bağlı gizli polis servisidir.
Genel bakış
Kurum siyasi terör ve sol devrimci akımlara karşı kurulmuştu. Ohranka Rus İmparatorluğunun her yerindeki büroları ve yurt dışındaki temsilcilikleriyle Rus devrimcilerinin faaliyetlerini takip etmekteydi. Yurt dışındaki en önemli merkezi Paris’de Pyotr Rachkovsky tarafından 1884-1902 arasında yönetilmiştir. Rusya’daki merkezi St.Petersburg Fontanka Caddesi 16 numaradadır. Bu adres Çarlık zamanında kötü bir şöhrete sahip olacaktır.
Kurum devrimci faaliyetleri izlemek için her türlü yönteme başvurmaktaydı; gizli baskınlar yapılıyor, örgütlerin içine ajanlar sokuluyor, kişisel mektuplar okunuyordu. Ohranka’nın faaliyetlerine Dışişleri Bakanlığı da kolaylık sağlıyor ve yurt dışı görevlere ajanlar farklı kimliklerle yollanıyordu. Bilinen en başarılı Ohranka ajanları arasında Jacob Zhitomirsky,Yevno Azef,Roman Malinovski ve Dmitry Bogrov sayılabilir.
Oldukça güçlü ve geniş bir örgütlenmeye sahip olan Ohranka işçi hareketinin sol ve devrimci akımların eline geçmemesi için devlet yanlısı sendikalar kuracaktır. Bu sendikalara kurucusundan esinlenerek zubatovshchina denilmektedir. Bu tür örgütlenmeler işçi sınıfı hareketinin devlet karşıtı bir alana akmasına engel olamayacak, tabandan gelen baskılar sonucu polis ajanları bile işçi sınıfı liderliği yapmak zorunda kalacaktır.
Ohranka tarafından yakalananlar normal Rus adalet sistemine göre yargılanıyor, sonuçta ya idam ediliyor ya da Sibirya’nın ıssız bölgelerindeki katorga olarak adlandırılan zorlu şartlardaki çalışma kamplarına gönderiliyorlardı.
Tarihçe
İlk özel güvenlik birliği 1866 yılında Çar II. Aleksandr’a yapılan başarısız suikast girişiminden sonra kurulur. Birlik 12 kişiden oluşmaktaydı. 6 Ağustos 1880 günü çara karşı yeniden yapılan ve yine başarısız olan suikast teşebbüsünden sonra ise İçişleri Bakanlığına bağlı olarak Devlet Polis Departmanı kurulur. Çar III. Aleksandr zamanında Ohranka’nın temelini oluşturacak yapılanmayı öncelikle Moskova ve Varşova’da kuracaktır. Kuruma polis ve jandarma birliklerinin de yardımcı olması sağlanır.
20.yüzyılın başıyla beraber sosyalist hareketin Rusya’da yükselişe geçmesiyle beraber güvenlik kuvvetleri yeni döneme ayak uydurabilmek için güçlerini merkezi olarak birleştirecektir. Sosyalist Devrimci Parti SR’ların İçişleri Bakanı Dmitry Sipyagin’i 1902’de öldürmesiyle beraber yeni bakan Vyaçeslav von Plehve gizli servislerin yetkilerini artıracaktır.
1904 yılında Plehve’nin öldürülmesiyle beraber başa gelen Pyotr Stolipin, 1905 Devriminin patlak vermesiile birlikte gizli servisin yetki alanını genişleterek tüm ülke çapında yaygınlaştırır.
1905 Moskova Ayaklanması'nda 10 Aralık gecesi Sosyalist Devrimciler, Ohranka'nın genel merkez binasını bombalamışlardır. Ardından 5 gün sonra 15 Aralık'ta Ohranka'nın Moskova şefi ayaklanmacılar tarafından öldürülmüştür.
Ohranka, 1908 yılındaülke çapında kendine ait 31 ayrı merkeze sahiptir. 1911 yılında ise bu sayı 60’a çıkmıştır.
Ohranka ajanları Yevno Azef ve Dmitri Bogrov’un sırasıyla Plehve ve Stolypin’in suikastlerine doğrudan karışmalarının ortaya çıkmasıyla beraber Ohranka’nın uyguladığı taktikler kamuoyunda tartışılmaya ve eleştirilmeye başlanır. 1913 yılına gelindiğinde Moskova, Sankt-Peterburg ve Varşova merkezleri hariç tüm merkezler kapatılmıştır. I. Dünya Savaşının başlamasıyla beraber Ohranka devrimcilere karşı yürüttüğü faaliyetleri düşmanlara karşı istihbarat alanında yürütmeye başlar. Kurum Şubat 1917 Rus Devrimiyle beraber lağvedilecektir.
İşkence kullanımı
Bazı tarihçiler 19.yüzyılda Rusya’da yapılan reformlara rağmen işkencenin tamamen kaldırılmadığını ve Ohranka tarafından uygulandığını iddia ederler. Ohranka’nın gelişigüzel tutuklamalar ve işkencelerle istihbarat topladığı da iddia edilir. Çarlık rejiminin devrilmesinden sonra başa geçen Bolşevikler Ohranka’nın Varşova, Riga, Odessa gibi birçok merkezde işkencehaneleri bulunduğunu açıklayacaklardı.
Kaynakça
- ^ "Ohranka Britannica Online". 14 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2009.
- ^ Önde gelen bir Bolşevik ve Lenin’in dostluğunu kazanmış ajan
- ^ Sosyalist Devrimci Parti yönetimine kadar yükselmiş olan ajan
- ^ Bolşeviklerin Merkez Komitesine kadar yükselen ajan
- ^ Çarlık Başbakanı Pyotr Stolipin’i 1911 yılında öldüren anarşist, aynı zamanda Ohranka ajanıydı.
- ^ Buna en güzel örnek Kanlı Pazar olayıdır. İşçilerin barışçıl gösterisini örgütleyen polis ajanı bile ellerinde Çarın resimleriyle Kışlık Sarayın önüne getirdiği kalabalığa ateş açılmasını lanetleyecektir. Bu olay 1905 Devrimine yol açan önemli dönüm noktalarındandır.
- ^ Alınan bütün önelmlere rağmen II.Aleksandr bir suikast sonucu öldürülecektir.
- ^ Oct-Dec, 1905: The Crisis of the Revolution 4 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) Erişim tarihi: 21 Aralık 2015.
- ^ Malcolm D. Evans, Rod Morgan (1999) Preventing Torture, Oxford University Press. s. 13
- ^ "Marxist.org sitesinde Ohranka". 23 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2009.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Charles A. Ruud, Sergei A. Stepanov; Fontanka 16 — The Tsars' Secret Police; McGill-Queen's University Press (2002)
- Paris Ohranka 1885–1905 faaliyetlerine dair belge 27 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ohranka veya Kamu Guvenliginin ve Duzeninin Korunmasi Departmani Ruscasi Otdelenie po ohraneniyu obshestvennoj bezopasnosti i poryadka Rusya da Ohranka denilir 19 ve 20 yuzyilda Rus Carliginda bagli gizli polis servisidir St Petersburg Ohranka grubu uyeleri 1905 yilindaGenel bakisKurum siyasi teror ve sol devrimci akimlara karsi kurulmustu Ohranka Rus Imparatorlugunun her yerindeki burolari ve yurt disindaki temsilcilikleriyle Rus devrimcilerinin faaliyetlerini takip etmekteydi Yurt disindaki en onemli merkezi Paris de Pyotr Rachkovsky tarafindan 1884 1902 arasinda yonetilmistir Rusya daki merkezi St Petersburg Fontanka Caddesi 16 numaradadir Bu adres Carlik zamaninda kotu bir sohrete sahip olacaktir Kurum devrimci faaliyetleri izlemek icin her turlu yonteme basvurmaktaydi gizli baskinlar yapiliyor orgutlerin icine ajanlar sokuluyor kisisel mektuplar okunuyordu Ohranka nin faaliyetlerine Disisleri Bakanligi da kolaylik sagliyor ve yurt disi gorevlere ajanlar farkli kimliklerle yollaniyordu Bilinen en basarili Ohranka ajanlari arasinda Jacob Zhitomirsky Yevno Azef Roman Malinovski ve Dmitry Bogrov sayilabilir Oldukca guclu ve genis bir orgutlenmeye sahip olan Ohranka isci hareketinin sol ve devrimci akimlarin eline gecmemesi icin devlet yanlisi sendikalar kuracaktir Bu sendikalara kurucusundan esinlenerek zubatovshchina denilmektedir Bu tur orgutlenmeler isci sinifi hareketinin devlet karsiti bir alana akmasina engel olamayacak tabandan gelen baskilar sonucu polis ajanlari bile isci sinifi liderligi yapmak zorunda kalacaktir Ohranka tarafindan yakalananlar normal Rus adalet sistemine gore yargilaniyor sonucta ya idam ediliyor ya da Sibirya nin issiz bolgelerindeki katorga olarak adlandirilan zorlu sartlardaki calisma kamplarina gonderiliyorlardi TarihceLenin in Ohranka tarafindan olusturulmus sabika dosyasi 21 Aralik 1895 Ilk ozel guvenlik birligi 1866 yilinda Car II Aleksandr a yapilan basarisiz suikast girisiminden sonra kurulur Birlik 12 kisiden olusmaktaydi 6 Agustos 1880 gunu cara karsi yeniden yapilan ve yine basarisiz olan suikast tesebbusunden sonra ise Icisleri Bakanligina bagli olarak Devlet Polis Departmani kurulur Car III Aleksandr zamaninda Ohranka nin temelini olusturacak yapilanmayi oncelikle Moskova ve Varsova da kuracaktir Kuruma polis ve jandarma birliklerinin de yardimci olmasi saglanir 20 yuzyilin basiyla beraber sosyalist hareketin Rusya da yukselise gecmesiyle beraber guvenlik kuvvetleri yeni doneme ayak uydurabilmek icin guclerini merkezi olarak birlestirecektir Sosyalist Devrimci Parti SR larin Icisleri Bakani Dmitry Sipyagin i 1902 de oldurmesiyle beraber yeni bakan Vyaceslav von Plehve gizli servislerin yetkilerini artiracaktir Ohranka arsivlerindeki Stalin ile ilgili dosya 1904 yilinda Plehve nin oldurulmesiyle beraber basa gelen Pyotr Stolipin 1905 Devriminin patlak vermesiile birlikte gizli servisin yetki alanini genisleterek tum ulke capinda yayginlastirir 1905 Moskova Ayaklanmasi nda 10 Aralik gecesi Sosyalist Devrimciler Ohranka nin genel merkez binasini bombalamislardir Ardindan 5 gun sonra 15 Aralik ta Ohranka nin Moskova sefi ayaklanmacilar tarafindan oldurulmustur Ohranka 1908 yilindaulke capinda kendine ait 31 ayri merkeze sahiptir 1911 yilinda ise bu sayi 60 a cikmistir Ohranka ajanlari Yevno Azef ve Dmitri Bogrov un sirasiyla Plehve ve Stolypin in suikastlerine dogrudan karismalarinin ortaya cikmasiyla beraber Ohranka nin uyguladigi taktikler kamuoyunda tartisilmaya ve elestirilmeye baslanir 1913 yilina gelindiginde Moskova Sankt Peterburg ve Varsova merkezleri haric tum merkezler kapatilmistir I Dunya Savasinin baslamasiyla beraber Ohranka devrimcilere karsi yuruttugu faaliyetleri dusmanlara karsi istihbarat alaninda yurutmeye baslar Kurum Subat 1917 Rus Devrimiyle beraber lagvedilecektir Iskence kullanimiOhranka kayitlarindan 1912 yilina ait ornek bir fisleme Resimdeki sahis o sirada henuz 21 yasinda bir Bolsevik olan Genrih Yagoda dir Bazi tarihciler 19 yuzyilda Rusya da yapilan reformlara ragmen iskencenin tamamen kaldirilmadigini ve Ohranka tarafindan uygulandigini iddia ederler Ohranka nin gelisiguzel tutuklamalar ve iskencelerle istihbarat topladigi da iddia edilir Carlik rejiminin devrilmesinden sonra basa gecen Bolsevikler Ohranka nin Varsova Riga Odessa gibi bircok merkezde iskencehaneleri bulundugunu aciklayacaklardi Kaynakca Ohranka Britannica Online 14 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2009 Onde gelen bir Bolsevik ve Lenin in dostlugunu kazanmis ajan Sosyalist Devrimci Parti yonetimine kadar yukselmis olan ajan Bolseviklerin Merkez Komitesine kadar yukselen ajan Carlik Basbakani Pyotr Stolipin i 1911 yilinda olduren anarsist ayni zamanda Ohranka ajaniydi Buna en guzel ornek Kanli Pazar olayidir Iscilerin bariscil gosterisini orgutleyen polis ajani bile ellerinde Carin resimleriyle Kislik Sarayin onune getirdigi kalabaliga ates acilmasini lanetleyecektir Bu olay 1905 Devrimine yol acan onemli donum noktalarindandir Alinan butun onelmlere ragmen II Aleksandr bir suikast sonucu oldurulecektir Oct Dec 1905 The Crisis of the Revolution 4 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim tarihi 21 Aralik 2015 Malcolm D Evans Rod Morgan 1999 Preventing Torture Oxford University Press s 13 ISBN 0 19 826257 4 Marxist org sitesinde Ohranka 23 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2009 Ayrica bakinizYevno Azef Roman Malinovski Sergei Vasilyevich ZubatovKaynakcaCharles A Ruud Sergei A Stepanov Fontanka 16 The Tsars Secret Police McGill Queen s University Press 2002 ISBN 0 7735 2484 3 Paris Ohranka 1885 1905 faaliyetlerine dair belge 27 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde