Aleksandr Nikolayeviç (29 Nisan 1818 - 13 Mart 1881) 1855 - 1881 yılları arasında hüküm sürmüş Rus İmparatoru. Kapsamlı bir reform programı uygulamış ve 1861'de köylü serfliğini kaldırmıştır.
II. Aleksandr | |
---|---|
Rusya İmparatoru | |
Hüküm süresi | 3 Mart 1855-13 Mart 1881 |
Taç giymesi | 7 Eylül 1856 |
Önce gelen | I. Nikolay |
Sonra gelen | III. Aleksandr |
Doğum | 29 Nisan 1818 Moskova |
Ölüm | 13 Mart 1881 (62 yaşında) Sankt-Peterburg |
Defin | Peter ve Paul Katedrali |
Eş(ler)i | |
Çocuk(lar)ı | III. Aleksandr |
Hanedan | Romanov Hanedanı |
Babası | I. Nikolay |
Annesi | |
Dini | Rus Ortodoks |
İmza |
Hayatı
1825'te I. Nikolay adıyla çar olan Garandük Nikolay Pavloviç ile Aleksandra Fyodorovna'nın (evlenmeden önce Prusya prensesi Charlotte) en büyük oğluydu. Çocukluğu ve gençliği otoriter babasının ezici kişiliğinin gölgesinde geçti. Aleksandr, Şubat 1855'te babası ölünce, Kırım Savaşı'nın en şiddetli günlerinin yaşandığı sırada, 36 yaşında tahta çıktı. Savaş, Büyük Britanya ve Fransa gibi ülkelerle karşılaştırıldığında Rusya'nın ne kadar geri olduğunu açık biçimde ortaya koymuştu. Rusların uğradığı yenilgiler, eğitim görmüş Rus seçkinleri arasında, ülkede köklü bir değişiklik yapılması yönünde genel bir istek uyandırdı. Bu isteğin de etkisiyle Aleksandr, modernleşme yoluyla Rusya'yı ileri Batı ülkelerinin düzeyine ulaştırmayı amaçlayan bir dizi reform başlattı.
1856'da Paris'te Rus kamuoyunca koşulları çok ağır bulunan bir barış antlaşması imzaladı. Daha sonra Rusya'nın ulaşım sorununa el attı. Tahta çıktığında ülkedeki sözü edilebilecek tek demiryolu Moskova ile Sankt-Peterburg arasındaydı. Ölümüne kadar geçen 25 yıllık sürede Rusya'daki demiryollarının uzunluğunu 960 km'den 22,525 km'ye çıkardı. Demiryolları yatırımları o güne değin büyük ölçüde feodal bir tarım toplumu olan Rusya'da, her ülkede olduğu gibi, ekonomik yaşamın canlanması sonucunu doğurdu. Anonim Şirketler, bankalar ve kredi kuruluşları gelişmeye başladı. Rusya'nın temel ihraç ürünü olan tahılın pazara ulaşması kolaylaştı.
II. Aleksandr, çıkarları zedelenen toprak sahiplerinin sert muhalefetine karşın, serfliği kaldıran 19 Şubat 1861 tarihli yasanın hazırlanmasına etkin biçimde katıldı. Bu yasayla, o güne kadar taşınabilir mülk durumunda olan on milyonlarca insan, kişi özgürlüğüne kavuştu. Ayrıca uzun bir zaman dilimine yayılan bir programla köylülere az da olsa toprak dağıtıldı. Bu reform çeşitli nedenlerle başarısızlığa uğradıysa da büyük bir psikolojik etki yarattı. Temel amacı ekonomik bakımdan ayakta durabilecek mülk sahibi bir köylü sınıfı yaratmak olan reform, emeğin özgürleştirilmesi yolunda atılmış en büyük adım oldu.
1864 tarihli yargı yasasıyla tarihinde ilk kez Rusya Batılı ülkeleriyle karşılaştırılabilecek bir adalet sistemine kavuştu. Gene 1864 tarihli bir yasayla yerel yönetimleri düzenleyen ve üyeleri seçimle belirlenen zemstvo (yerel meclisler) kuruldu.Zemstvo köy okulları, kırsal kesimde okuryazarlığın kısa sürede artmasına yardımcı oldu. 1874'te her sınıftan genç ilk kez zorunlu askerlik hizmetiyle yükümlü kılındı. Başta Yahudiler ve değişik mezhep üyeleri olmak üzere, dinsel azınlıklar üzerindeki ağır baskıları azaltmış ya da tümüyle kaldırmıştır. Ama bu uygulamalarına bakarak II. Aleksandr'ı liberal olarak nitelemek yanlış olur. Mutlakiyet ilkelerine sıkı sıkı bağlı olan çar, Rusya'nın henüz meşruti ya da temsili bir yönetime hazır olmadığına inanıyordu.
Rus gençleri arasında nihilist öğretilerin yayılması, radikal bildiriler dağıtılması, gizli derneklerin kurulması ve devrimci hareketin başgöstermesi üzerine, hükûmet 1862'den sonra bu olaylara gittikçe artan bir polis baskısıyla yanıt vermeye başladı. Bir devrimci gencin Aleksandr'a karşı düzenlediği başarısız suikast girişimi, çarın daha da tutucu bir çizgiye kayma sürecini hızlandırdı. Bu arada giderek gizli polisin başı 'un etkisine girmeye başladı. Aleksandr'ın aynı dönemde tutkuyla bağlandığı genç Prenses Yekaterina Dolgorukaya'yla ilişkisi aile çevresindeki otoritesinin zayıflamasına yol açtı.
Bu koşullarda çar, Slav milliyetçilerinden gelen baskılara karşı direnemedi. 1862 tarihli bir hükûmet kararıyla Çerkesya halkının topraklarına silah zoruyla el kondu,Çerkezya'nın Karadeniz kıyılarını ve doğuda, içerideki dağlık Abadzeh yöresi bütününü kapsayan etnik temizlik uygulaması sonucu,1 milyonun üzerinde bir Adıge ya da Çerkes nüfusu Osmanlı topraklarına sığınmak zorunda bırakıldı. Adıge ya da Çerkez toprakları Rus yerleşmecilere, özellikle 1861'de azat edilen toprak kölelerine (serf) tahsis edildi. Ayrıca milliyetçi akımlar sonucu, isteksizce de olsa Osmanlı egemenliği altındaki Slav halklarının savunuculuğunu üstlendi. Sonunda 1877'de Osmanlı'ya savaş açtı (93 Harbi). Rusya'nın kazandığı savaş sonunda, Rus birlikleri Ayastefanos'ta (Yeşilköy) karargâh kurdu. Berlin Konferansı'nda Avrupalı devletler, imparatorluğun savaş kazançlarını büyük ölçüde sınırlandırsa da, Rusya'nın en önemli kazancı Bulgaristan'ın Osmanlı'ya karşı özerklik kazanması oldu. Sofya'da heykeli dikilen II. Aleksandr'ı Bulgaristan bugün de kurucuları arasında anmaktadır.
1877'deki göreli askeri başarısızlığın etkileri ve onu takip eden diplomatik başarısızlıkla siyasi durum daha da ağırlaşarak, Rusya'da büyük bir bunalıma yol açtı. 1879'da yeniden canlanan devrimci terörizmin hedefi olarak sayısız suikast girişimi atlattı. 13 Mart 1881'de Narodnaya Volya adlı bir örgütünün gerçekleştirdiği bombalı bir suikast sonucunda ağır yaralanarak öldü. II. Aleksandr'ın gerçekleştirdiği reformlar Rusya tarihi için 1. Petro ve Vladimir Lenin'in gerçekleştirdiği reformlar ölçüsünde önemli sayılabilir. II. Aleksandr döneminde Asya'da Rusya'nın genişlemesi hızlandı. 1858 ve 1860'ta Çin'den Primorski Kray'ın alınması, 1860'ta Rusya'nın Uzak Doğu'daki yönetim merkezi niteliğindeki Vladivostok kentinin kurulması, 1860'larda Kafkaslar'ın kesin olarak ele geçirilmesi ve 1870'lerde Orta Asya'nın (Hive, Buhara ve Türkistan) fethedilmesi, Alaska'nın 1867'de A.B.D'ye satılmasıyla yitirilen topraklardan çok daha önemli kazançlardı.
Kaynakça
- Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Alexander II of Russia" maddesi kaynaklıdır: Online [1] 14 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Dış kaynaklar
- Crankshaw, Edward (1978), The Shadow of the Winter Palace: the Drift To Revolution 1825–1917. Londra, Penguin (İngilizce)
- Moss, Walter G., (2002), Alexander II and His Times: A Narrative History of Russia in the Age of Alexander II, Tolstoy, and Dostoevsky. Londra: Anthem Press. online12 Ocak 2006 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce)
- Pereira, N. G. O., (1983), Tsar Emancipator: Alexander II of Russia, 1818–1881, Newtonville, Mass: Oriental Research Partners, (İngilizce)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta II. Aleksandr ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (1911). "Alexander II.". Encyclopædia Britannica (11. bas.). (İngilizce)
- Mosse, W. E. (1958) Alexander II and the Modernization of Russia Online 13 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- YouTube'da Romanovs. Romanovs. Yedinci film. Nicholas I; Alexander II – "The Romanovs" adlı dokumenter film. Yapımcı:StarMedia. Babich-Design (Rusya, 2013)
Önce gelen: I. Nikolay | Rusya İmparatoru 1855–1881 | Sonra gelen: III. Aleksandr |
Önce gelen: I. Nikolay | Finlandiya Grandükü 1855–1881 | Sonra gelen: III. Aleksandr |
Önce gelen: I. Nikolay | Polonya Kralı 1855–1864 | Sonra gelen: Boş Polonya Krallığı Rusya İmparatoruluğu'na ilhak edildi. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandr Nikolayevic 29 Nisan 1818 13 Mart 1881 1855 1881 yillari arasinda hukum surmus Rus Imparatoru Kapsamli bir reform programi uygulamis ve 1861 de koylu serfligini kaldirmistir II AleksandrRusya ImparatoruHukum suresi3 Mart 1855 13 Mart 1881Tac giymesi7 Eylul 1856Once gelenI NikolaySonra gelenIII AleksandrDogum29 Nisan 1818 1818 04 29 MoskovaOlum13 Mart 1881 62 yasinda Sankt PeterburgDefinPeter ve Paul KatedraliEs ler iCocuk lar iIII AleksandrHanedanRomanov HanedaniBabasiI NikolayAnnesiDiniRus OrtodoksImzaHayati1825 te I Nikolay adiyla car olan Garanduk Nikolay Pavlovic ile Aleksandra Fyodorovna nin evlenmeden once Prusya prensesi Charlotte en buyuk ogluydu Cocuklugu ve gencligi otoriter babasinin ezici kisiliginin golgesinde gecti Aleksandr Subat 1855 te babasi olunce Kirim Savasi nin en siddetli gunlerinin yasandigi sirada 36 yasinda tahta cikti Savas Buyuk Britanya ve Fransa gibi ulkelerle karsilastirildiginda Rusya nin ne kadar geri oldugunu acik bicimde ortaya koymustu Ruslarin ugradigi yenilgiler egitim gormus Rus seckinleri arasinda ulkede koklu bir degisiklik yapilmasi yonunde genel bir istek uyandirdi Bu istegin de etkisiyle Aleksandr modernlesme yoluyla Rusya yi ileri Bati ulkelerinin duzeyine ulastirmayi amaclayan bir dizi reform baslatti 1856 da Paris te Rus kamuoyunca kosullari cok agir bulunan bir baris antlasmasi imzaladi Daha sonra Rusya nin ulasim sorununa el atti Tahta ciktiginda ulkedeki sozu edilebilecek tek demiryolu Moskova ile Sankt Peterburg arasindaydi Olumune kadar gecen 25 yillik surede Rusya daki demiryollarinin uzunlugunu 960 km den 22 525 km ye cikardi Demiryollari yatirimlari o gune degin buyuk olcude feodal bir tarim toplumu olan Rusya da her ulkede oldugu gibi ekonomik yasamin canlanmasi sonucunu dogurdu Anonim Sirketler bankalar ve kredi kuruluslari gelismeye basladi Rusya nin temel ihrac urunu olan tahilin pazara ulasmasi kolaylasti II Aleksandr cikarlari zedelenen toprak sahiplerinin sert muhalefetine karsin serfligi kaldiran 19 Subat 1861 tarihli yasanin hazirlanmasina etkin bicimde katildi Bu yasayla o gune kadar tasinabilir mulk durumunda olan on milyonlarca insan kisi ozgurlugune kavustu Ayrica uzun bir zaman dilimine yayilan bir programla koylulere az da olsa toprak dagitildi Bu reform cesitli nedenlerle basarisizliga ugradiysa da buyuk bir psikolojik etki yaratti Temel amaci ekonomik bakimdan ayakta durabilecek mulk sahibi bir koylu sinifi yaratmak olan reform emegin ozgurlestirilmesi yolunda atilmis en buyuk adim oldu 1864 tarihli yargi yasasiyla tarihinde ilk kez Rusya Batili ulkeleriyle karsilastirilabilecek bir adalet sistemine kavustu Gene 1864 tarihli bir yasayla yerel yonetimleri duzenleyen ve uyeleri secimle belirlenen zemstvo yerel meclisler kuruldu Zemstvo koy okullari kirsal kesimde okuryazarligin kisa surede artmasina yardimci oldu 1874 te her siniftan genc ilk kez zorunlu askerlik hizmetiyle yukumlu kilindi Basta Yahudiler ve degisik mezhep uyeleri olmak uzere dinsel azinliklar uzerindeki agir baskilari azaltmis ya da tumuyle kaldirmistir Ama bu uygulamalarina bakarak II Aleksandr i liberal olarak nitelemek yanlis olur Mutlakiyet ilkelerine siki siki bagli olan car Rusya nin henuz mesruti ya da temsili bir yonetime hazir olmadigina inaniyordu Rus gencleri arasinda nihilist ogretilerin yayilmasi radikal bildiriler dagitilmasi gizli derneklerin kurulmasi ve devrimci hareketin basgostermesi uzerine hukumet 1862 den sonra bu olaylara gittikce artan bir polis baskisiyla yanit vermeye basladi Bir devrimci gencin Aleksandr a karsi duzenledigi basarisiz suikast girisimi carin daha da tutucu bir cizgiye kayma surecini hizlandirdi Bu arada giderek gizli polisin basi un etkisine girmeye basladi Aleksandr in ayni donemde tutkuyla baglandigi genc Prenses Yekaterina Dolgorukaya yla iliskisi aile cevresindeki otoritesinin zayiflamasina yol acti Car II Aleksandr ve esi Maria ogullari III Aleksandr ileII Aleksandr Rusya Bu kosullarda car Slav milliyetcilerinden gelen baskilara karsi direnemedi 1862 tarihli bir hukumet karariyla Cerkesya halkinin topraklarina silah zoruyla el kondu Cerkezya nin Karadeniz kiyilarini ve doguda icerideki daglik Abadzeh yoresi butununu kapsayan etnik temizlik uygulamasi sonucu 1 milyonun uzerinde bir Adige ya da Cerkes nufusu Osmanli topraklarina siginmak zorunda birakildi Adige ya da Cerkez topraklari Rus yerlesmecilere ozellikle 1861 de azat edilen toprak kolelerine serf tahsis edildi Ayrica milliyetci akimlar sonucu isteksizce de olsa Osmanli egemenligi altindaki Slav halklarinin savunuculugunu ustlendi Sonunda 1877 de Osmanli ya savas acti 93 Harbi Rusya nin kazandigi savas sonunda Rus birlikleri Ayastefanos ta Yesilkoy karargah kurdu Berlin Konferansi nda Avrupali devletler imparatorlugun savas kazanclarini buyuk olcude sinirlandirsa da Rusya nin en onemli kazanci Bulgaristan in Osmanli ya karsi ozerklik kazanmasi oldu Sofya da heykeli dikilen II Aleksandr i Bulgaristan bugun de kuruculari arasinda anmaktadir 1877 deki goreli askeri basarisizligin etkileri ve onu takip eden diplomatik basarisizlikla siyasi durum daha da agirlasarak Rusya da buyuk bir bunalima yol acti 1879 da yeniden canlanan devrimci terorizmin hedefi olarak sayisiz suikast girisimi atlatti 13 Mart 1881 de Narodnaya Volya adli bir orgutunun gerceklestirdigi bombali bir suikast sonucunda agir yaralanarak oldu II Aleksandr in gerceklestirdigi reformlar Rusya tarihi icin 1 Petro ve Vladimir Lenin in gerceklestirdigi reformlar olcusunde onemli sayilabilir II Aleksandr doneminde Asya da Rusya nin genislemesi hizlandi 1858 ve 1860 ta Cin den Primorski Kray in alinmasi 1860 ta Rusya nin Uzak Dogu daki yonetim merkezi niteligindeki Vladivostok kentinin kurulmasi 1860 larda Kafkaslar in kesin olarak ele gecirilmesi ve 1870 lerde Orta Asya nin Hive Buhara ve Turkistan fethedilmesi Alaska nin 1867 de A B D ye satilmasiyla yitirilen topraklardan cok daha onemli kazanclardi KaynakcaBu madde kismen Ingilizce Wikipedia Alexander II of Russia maddesi kaynaklidir Online 1 14 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Dis kaynaklarCrankshaw Edward 1978 The Shadow of the Winter Palace the Drift To Revolution 1825 1917 Londra Penguin Ingilizce Moss Walter G 2002 Alexander II and His Times A Narrative History of Russia in the Age of Alexander II Tolstoy and Dostoevsky Londra Anthem Press online12 Ocak 2006 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Ingilizce Pereira N G O 1983 Tsar Emancipator Alexander II of Russia 1818 1881 Newtonville Mass Oriental Research Partners Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta II Aleksandr ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1911 Alexander II Encyclopaedia Britannica 11 bas Ingilizce Mosse W E 1958 Alexander II and the Modernization of Russia Online 13 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde YouTube da Romanovs Romanovs Yedinci film Nicholas I Alexander II The Romanovs adli dokumenter film Yapimci StarMedia Babich Design Rusya 2013 Once gelen I Nikolay Rusya Imparatoru 1855 1881 Sonra gelen III AleksandrOnce gelen I Nikolay Finlandiya Granduku 1855 1881 Sonra gelen III AleksandrOnce gelen I Nikolay Polonya Krali 1855 1864 Sonra gelen Bos Polonya Kralligi Rusya Imparatorulugu na ilhak edildi