Serender, genellikle Orta ve Doğu Karadenize özgü, kırsal yörelerde görülen mimari bir yapıdır. Bu bölgelerde bu yapı nalya olarak da bilinir. Nalya adı ise, Gürcüce "nalia"dan (ნალია) gelir.
Serender, dört direk üzerine oturtulmuş bir tür odadır. Mutlaka evin dışında bulunur, kesinlikle ev ile serender arasında herhangi bir geçit, köprü bulunmaz. Yerden yüksekliği yaklaşık 5-7 metredir. Genellikle kare şeklinde tasarlanmıştır. Serenderin bölgede yüzyılı aşkın süredir kullanıldığı tahmin edilmektedir. Yapımında ahşap dışında herhangi bir malzeme kullanılmamaktadır.Yapının üstü sac veya "harduma" adı verilen yassı olarak yontulmuş ya da kesilmiş tahtalarla örtülerek su geçirmesi engellenir. Ancak yan taraflarında 20–30 cm. boyunda, bir buçuk iki santim genişliğinde ızgaralar bulunur. Bu ızgaraların yapılma amacı serenderin içerisine hava döngüsü oluşturmaktır. Genellikle yiyeceklerin saklanması ve mısır kurutma işleminin gerçekleştirilmesi için kullanılmak maksadıyla yapılmışlardır. Yerden yüksek olması ürünlerin haşerelerden ve yaban hayvanlarından korunmasını sağlar. Yapıya, genellikle akasya ağacından yapılan seyyar bir merdiven ile çıkılır ve inilir. Bu direklerin yukarı kısmına teneke çakılarak kaplanması veya tahtadan dört tekerlek konulması vasıtasıyla yapıya fare ve çeşitli böceklerin ulaşması engellenir.
Eski tip serenderlerde, bilhassa eski köklü ailelerin serenderlerinde ince ahşap işçiliğinin güzel örnekleri göze çarpar. Eski tip serenderlerin yapımı artık gerçekleştirilmemekle birlikte, bölgenin turistik hale gelmesiyle serendere benzer, yerden yüksek odalar yapılmış ve turistlere yönelik, temalı konaklama işletmelerinin ürünleri sunulmaya başlanmıştır.
Kuzey Avrupa'nın Sápmi bölgesinde bir kabile olan samiler tarafından da kullanılmaktadır. Kuzey İspanya'da "horreos" denilen benzerleri aynı amaçla kullanılmaktadır.
Kaynakça
Mimarlık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Serender genellikle Orta ve Dogu Karadenize ozgu kirsal yorelerde gorulen mimari bir yapidir Bu bolgelerde bu yapi nalya olarak da bilinir Nalya adi ise Gurcuce nalia dan ნალია gelir Karadeniz bolgesindeki dag yamaclarinda parca parca dagilmis ev topluluklari siklikla gorulur Serender genellikle evlerin yaninda bir tahil ambari islevi gorur Sakarya Kocaali ilcesi Kirazli mahallesinde serender Karadeniz e ozgu geleneksel tahil ambari Serender dort direk uzerine oturtulmus bir tur odadir Mutlaka evin disinda bulunur kesinlikle ev ile serender arasinda herhangi bir gecit kopru bulunmaz Yerden yuksekligi yaklasik 5 7 metredir Genellikle kare seklinde tasarlanmistir Serenderin bolgede yuzyili askin suredir kullanildigi tahmin edilmektedir Yapiminda ahsap disinda herhangi bir malzeme kullanilmamaktadir Yapinin ustu sac veya harduma adi verilen yassi olarak yontulmus ya da kesilmis tahtalarla ortulerek su gecirmesi engellenir Ancak yan taraflarinda 20 30 cm boyunda bir bucuk iki santim genisliginde izgaralar bulunur Bu izgaralarin yapilma amaci serenderin icerisine hava dongusu olusturmaktir Genellikle yiyeceklerin saklanmasi ve misir kurutma isleminin gerceklestirilmesi icin kullanilmak maksadiyla yapilmislardir Yerden yuksek olmasi urunlerin haserelerden ve yaban hayvanlarindan korunmasini saglar Yapiya genellikle akasya agacindan yapilan seyyar bir merdiven ile cikilir ve inilir Bu direklerin yukari kismina teneke cakilarak kaplanmasi veya tahtadan dort tekerlek konulmasi vasitasiyla yapiya fare ve cesitli boceklerin ulasmasi engellenir Eski tip serenderlerde bilhassa eski koklu ailelerin serenderlerinde ince ahsap isciliginin guzel ornekleri goze carpar Eski tip serenderlerin yapimi artik gerceklestirilmemekle birlikte bolgenin turistik hale gelmesiyle serendere benzer yerden yuksek odalar yapilmis ve turistlere yonelik temali konaklama isletmelerinin urunleri sunulmaya baslanmistir Stockholm de bulunan geleneksel Sami yiyecek depolari Kuzey Avrupa nin Sapmi bolgesinde bir kabile olan samiler tarafindan da kullanilmaktadir Kuzey Ispanya da horreos denilen benzerleri ayni amacla kullanilmaktadir Kaynakca Taner Artvinli Artvin Etimoloji Sozlugu Istanbul 2022 s 396 ISBN 978 605 73540 7 5 Ispanya da serenderler 8 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Eylul 2007 Mimarlik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz