Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fibromiyalji (FM) kronik yaygın ağrı ve basınca karşı artan ağrı tepkisi ile nitelenen tıbbi bir durumdur. Diğer belirtiler arasında , normal aktivitelerin etkilendiği bir dereceye kadar ve hafıza ile ilgili sorunlar vardır. Bazı insanlar ayrıca huzursuz bacak sendromu, veya , uyuşma ve karıncalanma ve gürültüye, ışığa veya sıcaklığa duyarlılıktan şikayet eder. Fibromiyalji sıklıkla , kaygı ve travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkilidir. Diğer kronik ağrı türleri de sıklıkla vardır.
Fibromiyalji (Latince fibro- fibröz doku, Yunanca myo- kas, Yunanca algos- ağrı; FM veya FMS olarak da bilinir), özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı, yorgunluk, sabah tutukluğu ile karakterize kronik (süreğen) bir kas iskelet sistemi hastalığıdır.
Her yaşta ve her iki cinste görülebilmekle birlikte en sık 30-60 yaşlar arasında ve kadınlarda erkeklerden daha çok görülür.
Nedeni
Fibromiyaljinin nedeni bilinmemektedir. Ancak "merkezi duyarlılaştırma" dahil olmak üzere birkaç hipotez geliştirilmiştir. Bu teori omurilik veya beyindeki ağrıya duyarlı sinir hücrelerinin artan reaktivitesi nedeniyle fibromiyaljili kişilerin ağrı eşiğinin daha düşük olduğunu öne sürer. Nöropatik ağrı ve majör depresif bozukluk sıklıkla fibromiyalji ile birlikte ortaya çıkar - bu komorbiditenin nedeni , , , opioid ve sinyalinde bozulmalara yol açan paylaşılan genetik anormalliklerden kaynaklanıyor gibi görünmektedir. Bu savunmasız bireylerde psikolojik stres veya hastalık, ruh hali ve ağrıyı düzenleyen tahrik edici ve stres yollarında anormalliklere neden olabilir. Sonunda bazı nöron larda fibromiyalji ve bazen bir duygudurum bozukluğunun oluşmasına yol açan bir duyarlılık ve tutuşma etkisi meydana gelir. Kanıtlar, fibromiyaljideki ağrının öncelikle anormal şekilde işleyen ağrı işleme yollarından kaynaklandığını göstermektedir. Basit bir ifadeyle nöronların hacminin çok yükseğe ayarlanması ve ağrı işleme yollarının bu aşırı uyarılabilirliği ve beyindeki engeleyici ağrı yollarının yetersiz faaliyeti, etkilenen kişinin ağrı duymasına neden olur. Fibromiyaljide ortaya çıkan bazı nörokimyasal anormallikler aynı zamanda ruh halini, uykuyu ve enerjiyi de düzenler, böylece ruh hali, uyku ve yorgunluk sorunlarının neden genellikle fibromiyaljiye eşlik ettiğini açıklar.
Stres, kaygı, depresyon, dinlendirmeyen uyku ve bazı romatizmal ve hormonal hastalıklarla ilişkili olabileceği düşünülmektedir.
Aşırı egzersiz veya ağır sporlar yapmak, hareketsizlik, soğuk ve nemli havalar, psikolojik stresler ağrıları arttırır.
Fibromiyalji belirtileri nelerdir?
Fibromiyaljinin tanımlayıcı bulguları kronik yaygın ağrı, yorgunluk, uyku bozukluğu ve dokunsal basınca yanıt olarak artan ağrıdır (allodini). Diğer belirtiler arasında deride karıncalanma (parestezi), uzuvlarda uzamış kas spazmları, , sinir ağrısı, kas seğirmesi, çarpıntı ve fonksiyonel bağırsak rahatsızlıkları vardır.
Pek çok insan konsantrasyon bozukluğu ("fibrofog" olarak bilinir) kısa-süreli hafıza- ve uzun süreli hafıza kısa süreli , bozulmuş performans hızı, çoklu görev yapamama, bilişsel aşırı yüklenme ve dikkat süresinde azalma sorunlarıkısa-süreli hafıza ile sorunlar- gibi bilişsel sorunlar yaşarlar. Fibromiyalji genellikle endişe ve depresif bulgularla ilişkilidir. Genellikle bir komorbid bozukluğa bağlı olabilen fibromiyaljiye atfedilen diğer bulgular arasında kronik miyofasiyal ağrı, yaygın dermatomal olmayan parestezi, fonksiyonel bağırsak bozuklukları ve irritabl bağırsak sendromu olarak da adlandırılan , genitoüriner belirtiler ve , dermatolojik bozukluklar, baş ağrıları, miyoklonik seğirmeler ve semptomatik düşük kan şekeri bulunur.
Fibromiyalji kronik yaygın ağrı varlığına göre sınıflandırılsa da ağrı, omuz, boyun, düşük sırt, kalça gibi bölgelerde veya diğer alanlarda da belirlenebilir. Hastaların çoğu aynı zamanda değişen derecelerde miyofasiyal ağrı yaşar ve yüksek oranlarda eşlik eden vardır.
Romatoid artrit ve sistemik lupus eritematozus hastalarının % 20-30'unda fibromiyalji de olabilir.'ye göre yaygın ağrı, ağrı, yanma hissi veya keskin, bıçak gibi hissedilebilen önemli bir bulgudur.
- 3 aydan uzun süren yaygın vücut ağrısı vardır. Ağrı ana belirtidir. Kaslarda ve eklemlerde hissedilen ağrı günden güne, haftadan haftaya değişebilir. Ağrının yeri vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda hissedilir.
- Yanma, batma ve spazm şeklinde günlerce geçmeyen sırt ve boyun ağrıları olabilir.
- Ağrı özellikle kötü uyku, soğuk ve nemli havalar ve psikolojik stresle, mekanik yüklenmelerle artabilir.
- Boyun, omuz, diz, dirsek veya kalçalarda, uylukta duyarlılık olabilir.
- Dinlendirmeyen uyku çok sık görülür.
- Sabahları ve günün ilerleyen saatlerinde yorgunluk,
- Gerilim veya migren tipi baş ağrısı, başta sersemlik hissi olabilir.
- Konsantrasyon güçlüğü,
- Eller, kollar, ayaklar, bacaklar veya yüzde hissizlik veya karıncalanma hissedilebilir.
- Karın ağrısı, şişlik, kabızlık, ishal gibi mide-bağırsak sistemiyle ilgili şikayetler olabilir.
- Adet öncesi gerginlik, ağrılı adet dönemleri
- İdrara sık çıkma
Bu şikayetlerin hepsi aynı anda görülmeyebilir, belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir. Ancak kas ve eklem ağrıları, dinlendirmeyen uyku ve yorgunluk en sık görülen şikayetlerdir.
Fibromiyalji tedavisi oldukça güç bir hastalıktır. Bunun çok sayıda nedeni vardır.
Teşhis
Fibromiyaljiyi teşhis edebilecek tek bir patolojik özellik, laboratuvar bulgusu veya biyobelirteç yoktur ve neyin tanı kriterleri olarak kabul edilmesi gerektiği ve objektif bir tanının mümkün olup olmadığı konusunda tartışmalar vardır. Çoğu durumda fibromiyalji bulguları olan kişiler normal görünen laboratuvar test sonuçlarına sahip olabilir ve bulgularının çoğu artrit veya osteoporoz gibi diğer romatizmal durumları taklit edebilir. Araştırma amaçları için en yaygın kabul gören sınıflandırma kriterleri seti 1990 yılında Çok Merkezli Kriterler Komitesi tarafından geliştirildi. Gayri resmi olarak "ACR 1990" olarak bilinen bu kriterler fibromiyaljiyi aşağıdaki kriterlerin varlığına göre tanımlar:
- Üç aydan uzun süren yaygın ağrı öyküsü - vücudun dört kadranını yani her iki tarafı ve belin üstünü ve altını etkileyen ağrı.
- Hassas noktalar - 18 belirlenmiş olası hassas nokta vardır (ancak bozukluğu olan bir kişi diğer bölgelerde de ağrı hissedebilir). Teşhis artık hassas noktaların sayısına bağlı değildir.
Hastaların sınıflandırılması için ACR kriterleri başlangıçta araştırma amaçlı dahil edilme kriterleri olarak oluşturulmuş ve klinik tanı için amaçlanmamıştır ancak artık klinik ortamda fiili tanı kriterleri haline gelmiştir. Herhangi bir zamanda aktif olabilecek hassas noktalarının sayısı zamana ve duruma göre değişebilir. Müşterilerin engelliliğini öncelikle hassas noktalarına dayalı olarak kanıtlamak isteyen bir yasal ekibi tarafından tartışmalı bir çalışma yapıldı ve ihtilaflı olmayan topluluklarda yaygın olarak bulunmaları, ACR kriterlerinin baş yazarının şimdi hassas noktalarının tanıdaki yararlı geçerliliğini sorgulamasına neden oldu. Kontrol noktalarının kullanımı, bir kişinin fibromiyaljisi olup olmadığı konusunda şüphe uyandırmak ve kişinin temaruz ettiğini iddia etmek için kullanılmıştır; Ancak fibromiyaljiyi teşhis etmek için kontrol noktalarının kullanılması konusunda hiçbir araştırma yapılmamıştır ve bu tür teşhis testleri tavsiye edilmemiştir ve her yerde ağrıdan şikayetçi olan kişilerin hala fibromiyaljiyi bir teşhis olarak kabul etmesi gerekir.
2010 geçici kriterleri
2010 yılında Amerikan Romatoloji Koleji, 1990 kriterlerinin hassas nokta testine bağımlılığını ortadan kaldıran fibromiyalji için geçici olarak gözden geçirilmiş tanı kriterlerini onayladı. Revize edilen kriterler 1990 kriterleri altında hassas nokta testi yerine yaygın bir ağrı indeksi (WPI) ve semptom şiddeti ölçeği (SS) kullanmaktadır. WPI 19 genel vücut bölgesini sayar Kişinin önceki iki hafta içinde ağrı çekmesi. SS, kişinin yorgunluğunun şiddetini, yenilenmemiş uyanmayı, bilişsel semptomları ve genel somatik semptomları derecelendirir, {{efn | Somatik semptomlar şunları içerir ancak bunlarla sınırlı değildir: kas ağrısı, irritabl bağırsak sendromu, yorgunluk veya yorgunluk, düşünme veya hatırlama sorunları, kas güçsüzlüğü, baş ağrısı, karın bölgesinde ağrı veya kramplar, uyuşma veya karıncalanma, baş dönmesi, uykusuzluk, depresyon, kabızlık, üst karın ağrısı, bulantı, sinirlilik, göğüs ağrısı, bulanık görme, ateş, ishal, ağız kuruluğu, kaşıntı, hırıltılı solunum, Raynaud fenomeni, kurdeşen veya çınlama, kulaklarda çınlama, kusma, mide ekşimesi, ağız ülseri, tat kaybı veya değişiklikleri, nöbetler, kuru gözler, nefes darlığı, iştahsızlık, döküntü, güneş hassasiyeti, işitme güçlüğü, kolay morarma, saç dökülmesi, sık veya ağrılı idrara çıkma ve mesane spazmları.
Tedavi yöntemleri
Fibromiyalji tedavisinde amaç:
- Hastalar tüm problemlerine rağmen hayattan elini eteğini çekmemeli ve katılımlı bir yaşam sürmelidir.
- Hastanın kısıtlanmış olan yaşamsal tüm fonksiyonlarının yeniden artırılması gerekir.
- Hastalara başta ağrı ve diğer sorunlarla baş edebilme stratejilerinin etaplar halinde öğretilmesi temel amaç olmalıdır. Fibromiyalji tedavisinde hekim hasta işbirliği son derece önemlidir. O halde tedavinin ilk basamağı hastanın ve yakınlarının eğitimidir.
- Tıp otoriteleri bu hayati konu üzerinde artık hangi anabilim dalının yoğunlaşıp çalışacağı hakkında bir karar vermelidir. Psikoloji ilaçları bırakıldığında ağrı da geri gelecek. Ağrı polikliniği ele alsa geçici çözümler bularak kaynağa inemeyecek. Vücutta kaslarda biriken ve yaşam enerjisini alan her ne ise bu konuda yoğun çalışmalara girilmesi konusunda daha fazla geç kalınmamalıdır.
| Wikimedia Commons'ta Fibromiyalji ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Not listesi
- ^ Omuz kuşağı (sol ve sağ), üst kol (sol ve sağ), alt kol (sol ve sağ), kalça / kalça / trokanter (sol ve sağ), üst bacak (sol ve sağ), alt bacak (sol ve sağ), çene (sol ve sağ), göğüs, karın, sırt (üst ve alt) ve boyun:607
Kaynakça
- ^ a b Ngian GS, Guymer EK, Littlejohn GO (February 2011). "The use of opioids in fibromyalgia". International Journal of Rheumatic Diseases. 14 (1). ss. 6-11. doi:10.1111/j.1756-185X.2010.01567.x. (PMID) 21303476.
- ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;JAMA2014isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;NIH2014Txisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Maletic V, Raison CL (June 2009). "Neurobiology of depression, fibromyalgia and neuropathic pain". Frontiers in Bioscience. 14: 5291-338. doi:10.2741/3598. (PMID) 19482616.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Clauw-2011isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Wallace DJ, Hallegua DS (October 2004). "Fibromyalgia: the gastrointestinal link". Current Pain and Headache Reports. 8 (5): 364-8. doi:10.1007/s11916-996-0009-z. (PMID) 15361320.
- ^ Moldofsky H, Scarisbrick P, England R, Smythe H (1975). "Musculosketal symptoms and non-REM sleep disturbance in patients with "fibrositis syndrome" and healthy subjects". Psychosomatic Medicine. 37 (4): 341-51. doi:10.1097/00006842-197507000-00008. (PMID) 169541. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.
- ^ a b Glass JM (December 2006). "Cognitive dysfunction in fibromyalgia and chronic fatigue syndrome: new trends and future directions". Current Rheumatology Reports. 8 (6): 425-9. doi:10.1007/s11926-006-0036-0. (PMID) 17092441.
- ^ a b c d e f Leavitt F, Katz RS, Mills M, Heard AR (April 2002). "Cognitive and dissociative manifestations in fibromyalgia". Journal of Clinical Rheumatology. 8 (2): 77-84. doi:10.1097/00124743-200204000-00003. (PMID) 17041327.
- ^ a b c d e f Buskila D, Cohen H (October 2007). "Comorbidity of fibromyalgia and psychiatric disorders". Current Pain and Headache Reports. 11 (5): 333-8. doi:10.1007/s11916-007-0214-4. (PMID) 17894922.
- ^ Yunus MB (June 2007). "Role of central sensitization in symptoms beyond muscle pain, and the evaluation of a patient with widespread pain". Best Practice & Research. Clinical Rheumatology. 21 (3): 481-97. doi:10.1016/j.berh.2007.03.006. (PMID) 17602995.
- ^ . nhs.uk (İngilizce). 20 Ekim 2017. 23 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:4isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Archived copy". 8 April 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011.
- ^ "Fibromyalgia". 17 June 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013.
- ^ Wolfe F (August 2003). "Stop using the American College of Rheumatology criteria in the clinic". The Journal of Rheumatology. 30 (8): 1671-2. (PMID) 12913920. 14 October 2011 tarihinde kaynağından .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;pmid19623319isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Wolfe F, Clauw DJ, Fitzcharles MA, Goldenberg DL, Katz RS, Mease P, Russell AS, Russell IJ, Winfield JB, Yunus MB (May 2010). "The American College of Rheumatology preliminary diagnostic criteria for fibromyalgia and measurement of symptom severity". Arthritis Care & Research. 62 (5): 600-10. doi:10.1002/acr.20140. hdl:2027.42/75772. (PMID) 20461783.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fibromiyalji FM kronik yaygin agri ve basinca karsi artan agri tepkisi ile nitelenen tibbi bir durumdur Diger belirtiler arasinda normal aktivitelerin etkilendigi bir dereceye kadar ve hafiza ile ilgili sorunlar vardir Bazi insanlar ayrica huzursuz bacak sendromu veya uyusma ve karincalanma ve gurultuye isiga veya sicakliga duyarliliktan sikayet eder Fibromiyalji siklikla kaygi ve travma sonrasi stres bozuklugu ile iliskilidir Diger kronik agri turleri de siklikla vardir Fibromiyalji Latince fibro fibroz doku Yunanca myo kas Yunanca algos agri FM veya FMS olarak da bilinir ozellikle sirt boyun omuzlar ve kalcalarda belirgin olmak uzere yaygin kas eklem agrisi yorgunluk sabah tutuklugu ile karakterize kronik suregen bir kas iskelet sistemi hastaligidir Her yasta ve her iki cinste gorulebilmekle birlikte en sik 30 60 yaslar arasinda ve kadinlarda erkeklerden daha cok gorulur NedeniFibromiyaljinin nedeni bilinmemektedir Ancak merkezi duyarlilastirma dahil olmak uzere birkac hipotez gelistirilmistir Bu teori omurilik veya beyindeki agriya duyarli sinir hucrelerinin artan reaktivitesi nedeniyle fibromiyaljili kisilerin agri esiginin daha dusuk oldugunu one surer Noropatik agri ve major depresif bozukluk siklikla fibromiyalji ile birlikte ortaya cikar bu komorbiditenin nedeni opioid ve sinyalinde bozulmalara yol acan paylasilan genetik anormalliklerden kaynaklaniyor gibi gorunmektedir Bu savunmasiz bireylerde psikolojik stres veya hastalik ruh hali ve agriyi duzenleyen tahrik edici ve stres yollarinda anormalliklere neden olabilir Sonunda bazi noron larda fibromiyalji ve bazen bir duygudurum bozuklugunun olusmasina yol acan bir duyarlilik ve tutusma etkisi meydana gelir Kanitlar fibromiyaljideki agrinin oncelikle anormal sekilde isleyen agri isleme yollarindan kaynaklandigini gostermektedir Basit bir ifadeyle noronlarin hacminin cok yuksege ayarlanmasi ve agri isleme yollarinin bu asiri uyarilabilirligi ve beyindeki engeleyici agri yollarinin yetersiz faaliyeti etkilenen kisinin agri duymasina neden olur Fibromiyaljide ortaya cikan bazi norokimyasal anormallikler ayni zamanda ruh halini uykuyu ve enerjiyi de duzenler boylece ruh hali uyku ve yorgunluk sorunlarinin neden genellikle fibromiyaljiye eslik ettigini aciklar Stres kaygi depresyon dinlendirmeyen uyku ve bazi romatizmal ve hormonal hastaliklarla iliskili olabilecegi dusunulmektedir Asiri egzersiz veya agir sporlar yapmak hareketsizlik soguk ve nemli havalar psikolojik stresler agrilari arttirir Fibromiyalji belirtileri nelerdir 1990 da American College of Rheumatology ye gore fibromiyaljide 9 cift hassas noktanin yerleri Fibromiyaljinin tanimlayici bulgulari kronik yaygin agri yorgunluk uyku bozuklugu ve dokunsal basinca yanit olarak artan agridir allodini Diger belirtiler arasinda deride karincalanma parestezi uzuvlarda uzamis kas spazmlari sinir agrisi kas segirmesi carpinti ve fonksiyonel bagirsak rahatsizliklari vardir Pek cok insan konsantrasyon bozuklugu fibrofog olarak bilinir kisa sureli hafiza ve uzun sureli hafiza kisa sureli bozulmus performans hizi coklu gorev yapamama bilissel asiri yuklenme ve dikkat suresinde azalma sorunlarikisa sureli hafiza ile sorunlar gibi bilissel sorunlar yasarlar Fibromiyalji genellikle endise ve depresif bulgularla iliskilidir Genellikle bir komorbid bozukluga bagli olabilen fibromiyaljiye atfedilen diger bulgular arasinda kronik miyofasiyal agri yaygin dermatomal olmayan parestezi fonksiyonel bagirsak bozukluklari ve irritabl bagirsak sendromu olarak da adlandirilan genitouriner belirtiler ve dermatolojik bozukluklar bas agrilari miyoklonik segirmeler ve semptomatik dusuk kan sekeri bulunur Fibromiyalji kronik yaygin agri varligina gore siniflandirilsa da agri omuz boyun dusuk sirt kalca gibi bolgelerde veya diger alanlarda da belirlenebilir Hastalarin cogu ayni zamanda degisen derecelerde miyofasiyal agri yasar ve yuksek oranlarda eslik eden vardir Romatoid artrit ve sistemik lupus eritematozus hastalarinin 20 30 unda fibromiyalji de olabilir ye gore yaygin agri agri yanma hissi veya keskin bicak gibi hissedilebilen onemli bir bulgudur 3 aydan uzun suren yaygin vucut agrisi vardir Agri ana belirtidir Kaslarda ve eklemlerde hissedilen agri gunden gune haftadan haftaya degisebilir Agrinin yeri vucudun farkli yerlerinde dolasma egilimi gosterse de en sik boyun bel kollar gogus kalca ve bacaklarda hissedilir Yanma batma ve spazm seklinde gunlerce gecmeyen sirt ve boyun agrilari olabilir Agri ozellikle kotu uyku soguk ve nemli havalar ve psikolojik stresle mekanik yuklenmelerle artabilir Boyun omuz diz dirsek veya kalcalarda uylukta duyarlilik olabilir Dinlendirmeyen uyku cok sik gorulur Sabahlari ve gunun ilerleyen saatlerinde yorgunluk Gerilim veya migren tipi bas agrisi basta sersemlik hissi olabilir Konsantrasyon guclugu Eller kollar ayaklar bacaklar veya yuzde hissizlik veya karincalanma hissedilebilir Karin agrisi sislik kabizlik ishal gibi mide bagirsak sistemiyle ilgili sikayetler olabilir Adet oncesi gerginlik agrili adet donemleri Idrara sik cikma Bu sikayetlerin hepsi ayni anda gorulmeyebilir belirtiler kisiden kisiye farklilik gosterir Ancak kas ve eklem agrilari dinlendirmeyen uyku ve yorgunluk en sik gorulen sikayetlerdir Fibromiyalji tedavisi oldukca guc bir hastaliktir Bunun cok sayida nedeni vardir TeshisFibromiyaljiyi teshis edebilecek tek bir patolojik ozellik laboratuvar bulgusu veya biyobelirtec yoktur ve neyin tani kriterleri olarak kabul edilmesi gerektigi ve objektif bir taninin mumkun olup olmadigi konusunda tartismalar vardir Cogu durumda fibromiyalji bulgulari olan kisiler normal gorunen laboratuvar test sonuclarina sahip olabilir ve bulgularinin cogu artrit veya osteoporoz gibi diger romatizmal durumlari taklit edebilir Arastirma amaclari icin en yaygin kabul goren siniflandirma kriterleri seti 1990 yilinda Cok Merkezli Kriterler Komitesi tarafindan gelistirildi Gayri resmi olarak ACR 1990 olarak bilinen bu kriterler fibromiyaljiyi asagidaki kriterlerin varligina gore tanimlar Uc aydan uzun suren yaygin agri oykusu vucudun dort kadranini yani her iki tarafi ve belin ustunu ve altini etkileyen agri Hassas noktalar 18 belirlenmis olasi hassas nokta vardir ancak bozuklugu olan bir kisi diger bolgelerde de agri hissedebilir Teshis artik hassas noktalarin sayisina bagli degildir Hastalarin siniflandirilmasi icin ACR kriterleri baslangicta arastirma amacli dahil edilme kriterleri olarak olusturulmus ve klinik tani icin amaclanmamistir ancak artik klinik ortamda fiili tani kriterleri haline gelmistir Herhangi bir zamanda aktif olabilecek hassas noktalarinin sayisi zamana ve duruma gore degisebilir Musterilerin engelliligini oncelikle hassas noktalarina dayali olarak kanitlamak isteyen bir yasal ekibi tarafindan tartismali bir calisma yapildi ve ihtilafli olmayan topluluklarda yaygin olarak bulunmalari ACR kriterlerinin bas yazarinin simdi hassas noktalarinin tanidaki yararli gecerliligini sorgulamasina neden oldu Kontrol noktalarinin kullanimi bir kisinin fibromiyaljisi olup olmadigi konusunda suphe uyandirmak ve kisinin temaruz ettigini iddia etmek icin kullanilmistir Ancak fibromiyaljiyi teshis etmek icin kontrol noktalarinin kullanilmasi konusunda hicbir arastirma yapilmamistir ve bu tur teshis testleri tavsiye edilmemistir ve her yerde agridan sikayetci olan kisilerin hala fibromiyaljiyi bir teshis olarak kabul etmesi gerekir 2010 gecici kriterleri Yaygin agri indeksi WPI alanlari 2010 yilinda Amerikan Romatoloji Koleji 1990 kriterlerinin hassas nokta testine bagimliligini ortadan kaldiran fibromiyalji icin gecici olarak gozden gecirilmis tani kriterlerini onayladi Revize edilen kriterler 1990 kriterleri altinda hassas nokta testi yerine yaygin bir agri indeksi WPI ve semptom siddeti olcegi SS kullanmaktadir WPI 19 genel vucut bolgesini sayar Kisinin onceki iki hafta icinde agri cekmesi SS kisinin yorgunlugunun siddetini yenilenmemis uyanmayi bilissel semptomlari ve genel somatik semptomlari derecelendirir efn Somatik semptomlar sunlari icerir ancak bunlarla sinirli degildir kas agrisi irritabl bagirsak sendromu yorgunluk veya yorgunluk dusunme veya hatirlama sorunlari kas gucsuzlugu bas agrisi karin bolgesinde agri veya kramplar uyusma veya karincalanma bas donmesi uykusuzluk depresyon kabizlik ust karin agrisi bulanti sinirlilik gogus agrisi bulanik gorme ates ishal agiz kurulugu kasinti hiriltili solunum Raynaud fenomeni kurdesen veya cinlama kulaklarda cinlama kusma mide eksimesi agiz ulseri tat kaybi veya degisiklikleri nobetler kuru gozler nefes darligi istahsizlik dokuntu gunes hassasiyeti isitme guclugu kolay morarma sac dokulmesi sik veya agrili idrara cikma ve mesane spazmlari Tedavi yontemleriFibromiyalji tedavisinde amac Hastalar tum problemlerine ragmen hayattan elini etegini cekmemeli ve katilimli bir yasam surmelidir Hastanin kisitlanmis olan yasamsal tum fonksiyonlarinin yeniden artirilmasi gerekir Hastalara basta agri ve diger sorunlarla bas edebilme stratejilerinin etaplar halinde ogretilmesi temel amac olmalidir Fibromiyalji tedavisinde hekim hasta isbirligi son derece onemlidir O halde tedavinin ilk basamagi hastanin ve yakinlarinin egitimidir Tip otoriteleri bu hayati konu uzerinde artik hangi anabilim dalinin yogunlasip calisacagi hakkinda bir karar vermelidir Psikoloji ilaclari birakildiginda agri da geri gelecek Agri poliklinigi ele alsa gecici cozumler bularak kaynaga inemeyecek Vucutta kaslarda biriken ve yasam enerjisini alan her ne ise bu konuda yogun calismalara girilmesi konusunda daha fazla gec kalinmamalidir Wikimedia Commons ta Fibromiyalji ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Not listesi Omuz kusagi sol ve sag ust kol sol ve sag alt kol sol ve sag kalca kalca trokanter sol ve sag ust bacak sol ve sag alt bacak sol ve sag cene sol ve sag gogus karin sirt ust ve alt ve boyun 607Kaynakca a b Ngian GS Guymer EK Littlejohn GO February 2011 The use of opioids in fibromyalgia International Journal of Rheumatic Diseases 14 1 ss 6 11 doi 10 1111 j 1756 185X 2010 01567 x PMID 21303476 a b c Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi JAMA2014 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi NIH2014Tx isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Maletic V Raison CL June 2009 Neurobiology of depression fibromyalgia and neuropathic pain Frontiers in Bioscience 14 5291 338 doi 10 2741 3598 PMID 19482616 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Clauw 2011 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Wallace DJ Hallegua DS October 2004 Fibromyalgia the gastrointestinal link Current Pain and Headache Reports 8 5 364 8 doi 10 1007 s11916 996 0009 z PMID 15361320 Moldofsky H Scarisbrick P England R Smythe H 1975 Musculosketal symptoms and non REM sleep disturbance in patients with fibrositis syndrome and healthy subjects Psychosomatic Medicine 37 4 341 51 doi 10 1097 00006842 197507000 00008 PMID 169541 8 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2021 a b Glass JM December 2006 Cognitive dysfunction in fibromyalgia and chronic fatigue syndrome new trends and future directions Current Rheumatology Reports 8 6 425 9 doi 10 1007 s11926 006 0036 0 PMID 17092441 a b c d e f Leavitt F Katz RS Mills M Heard AR April 2002 Cognitive and dissociative manifestations in fibromyalgia Journal of Clinical Rheumatology 8 2 77 84 doi 10 1097 00124743 200204000 00003 PMID 17041327 a b c d e f Buskila D Cohen H October 2007 Comorbidity of fibromyalgia and psychiatric disorders Current Pain and Headache Reports 11 5 333 8 doi 10 1007 s11916 007 0214 4 PMID 17894922 Yunus MB June 2007 Role of central sensitization in symptoms beyond muscle pain and the evaluation of a patient with widespread pain Best Practice amp Research Clinical Rheumatology 21 3 481 97 doi 10 1016 j berh 2007 03 006 PMID 17602995 nhs uk Ingilizce 20 Ekim 2017 23 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 4 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Archived copy 8 April 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2011 Fibromyalgia 17 June 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2013 Wolfe F August 2003 Stop using the American College of Rheumatology criteria in the clinic The Journal of Rheumatology 30 8 1671 2 PMID 12913920 14 October 2011 tarihinde kaynagindan Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi pmid19623319 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Wolfe F Clauw DJ Fitzcharles MA Goldenberg DL Katz RS Mease P Russell AS Russell IJ Winfield JB Yunus MB May 2010 The American College of Rheumatology preliminary diagnostic criteria for fibromyalgia and measurement of symptom severity Arthritis Care amp Research 62 5 600 10 doi 10 1002 acr 20140 hdl 2027 42 75772 PMID 20461783