Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antakya, Pisidya (Yunancada Αντιόχεια της Πισιδίας, Latincede Antiochia Caesareia veya Antiochia Caesaria), Türkiye'nin Akdeniz, Ege ve İç Anadolu bölgelerinin kesiştiği noktadaki Göller Yöresi'nde, tarihi Pisidya ve Frigya'nın sınırında bulunan antik kenttir. Pisidya Antakyası olarak da bilinir. Isparta ilinin modern ilçesi Yalvaç'ın kuzey şeridinde 1 km'lik bir alanı kapsar. Kent, kuzeyindeki 1236 metrelik en yüksek noktası ile bir vadi görünümündedir.
 | |
  Kentin Türkiye haritasındaki konumu. | |
| Konum | Isparta, Türkiye |
|---|---|
| Bölge | Pisidya |
| Koordinatlar | 38°18′22″K 31°11′21″D / 38.30611°K 31.18917°D |
| Tür | yerleşim |
| Tarihçe | |
| Kültür(ler) | Seleukos, Roma, Bizans, Selçuklu |
| Sit ayrıntıları | |
| Durum | harabe |
Yerleşim
Kent, Seleukos döneminde MÖ 275 yılında I. Seleukos veya oğlu I. Antiohos tarafından Frigya'da bulunan Galyalılar'a karşı ileri bir karakol olarak kurulmuştur. Roma İmparatoru Augustus tarafından MÖ 6 yılında Pisidya'da kurulan sekiz koloninin merkezi konumunda yer almıştır.
Tarihçe
Hristiyanlık inancının yayılmasında önemli bir kişi olan Pavlus ve Barnabas MS 46'da kente gelmiş ve Pavlus ilk resmi vaazını burada vermiştir. Daha sonraki yıllarda adına St. Paul Kilisesi inşa edilmiştir. Antiocheia, MS 3. yüzyılın sonunda Pisidya Eyaleti'nin metropolisi olmuş ve kent bu önemini Bizans Dönemi'nde de korumuştur. Kent, 713 yılında gerçekleşen Arap saldırında yıkılıp yakılmıştır. Kent tarihi 13. yüzyıla kadar izlenebilmiş ancak bu tarihten itibaren terkedilmiştir.
Antiocheia antik kenti ören yerinde ilk kez 1833 yılında Francis Arundell tarafından çalışmalar yapılmıştır. Arundell ilk detaylı araştırmayı yapan ve kenti tanımlayan kişidir. 1912-1914 yılları ile 1924-1927 yılları arasında W.M.Ramsay’ın yaptığı kazılarda Antiocheia’nın büyük bölümü ortaya çıkarılmıştır. Ballaance 1962’de yaptığı yüzey araştırmaları ile şehrin bir planını çıkarmıştır. Antik kentte bulunan en önemli yapıt Anadolu'daki ilk kiliselerden olan St. Paul Kilisesi'dir. Ören yerinde Augustus Tapınağı, Antik tiyatro, Roma hamamı, Bizans Kilisesi ve su kemerleri vardır ancak bunların temel kalıntıları günümüze ulaşabilmiştir. Buradan elde edilen birçok eser Yalvaç Müzesi'nde sergilenmektedir.
Yapılar
Tiyatro
Tiberius Alanı
Propylon
Augustus Tapınağı
Su Kemerleri
Nympheum
Hamam
Palestra
Tiyatro
Tiyatronun özgün mimarisi, koloninin kuruluşuna (M.Ö. 25) veya Helenistik çağa kadar uzanabilir. Decumanus Maximus'un (doğu-batı yönlü ana cadde) kuzeyine bitişik olarak inşa edildiği görülmektedir. Tiyatro M.S. 311-313'te mimarisinde değişiklikler yapılarak genişletildi. Boyutları Aspendos'taki 12.000 kişilik tiyatronun boyutlarına benzerlik taşımakta. Bu tiyatro, Sagalassos, Termessos ve Selge'deki diğer önemli Pisidia şehir tiyatrolarından oldukça büyük ve geniştir. 2009 yılında antik bölgeyi ziyaret eden belgesel yönetmeni Tekin Gün hem Antakya'da hem de Yalvaç'ta yapının çok sayıda taş blokları daha sonraki dönem inşaatları için taşınmış olduğunu gözlemlemiş,1833'te antik kent üzerinde araştırma yapan Arundell tiyatroyu teşhis ettiğinde birçok bloğun kaldırıldığının notları arasında yer almaktadır. Pisidia Antiokheia Antik Kenti 2018 yılı düzenleme ve kazı çalışmaları 2018 tarihleri arasında, Men Tapınağı ve Kutsal Alanı ile St. Paul Kilisesi’nde gerçekleştirildi. Kazılan bu alanlarda açığa çıkarılan mimari yapıların restorasyon ve konservasyon işlemlerinin yapılmasının yanı sıra bulunan diğer eserlerin de temizlenmesi, konservasyonu ve belgeleme işlemleri atölye ve depo çalışmalarıyla tamamlandı.
Men tapınağı ve kutsal alanı
Tapınağı çevreleyen temenos içerisinde, tapınağın doğusunda yan yana sıralanmış olan oikoslarda ve küçük tapınak’ta temizlik, düzenleme ve kazı çalışmalarına devam edildi.
Küçük tapınak
Men tapınağı’nın kuzeyinde bulunan yüksek tepenin üzerine ana kayanın düzleştirilmesiyle inşa edilmiş olan tapınak, ele geçirilen buluntulardan dolayı Tanrıça Hekate Tapınağı olarak isimlendirildi
Temenos, Stoa
Temenosun kuzey ve kuzey batı köşesinin tamamı atık topraktan arındırıldı temenos içerisindeki zemin, ana kayanın düzleştirilmesiyle elde edilmiştir. Temenosu çevreleyen stoanın zemini bir basamak yüksekliğinde, diğer bölümlerden daha yüksektir. Stoanın üst örtüsünü taşıyan sütun altlıklarının üzerine konulduğu düzgün dikdörtgen bloklar, stoayı çerçevelemektedir. Bu bloklar dışında, tapınağın çevresinde ve stoanın zeminindeki döşemenin tamamı sökülmüştür. Kaldırılan yığma toprağın içerisinden çıkan, tapınak ve temenos duvarına ait bloklar yerlerine konuldu, diğerleri ise belgelenerek temenos dışında oluşturulan taş tarlasına alındı. (Dolgu toprak içerisinde çok az seramik parçaları ve yoğun bir biçimde stoaya ait kireçtaşı sütün parçaları vardı.) Ayrıca, mermer adak steli, heykel parçaları, metal çivi, kapı aksamları ve cam eser parçaları da ele geçirildi. Zemin üzerinde bulunan sikkelerin çoğunluğu Konstantin Hanedanlığı’na (MS. 305 – 363) aittir. Dolgu içerisinde çıkan yazıt parçalarının büyük bir kısmı Ramsay ve ekibi tarafından okunmuş ve yayınlanmıştır. Ancak, bir blok üzerinde tekmoriumdan bahseden yeni bir yazıt bulundu. Daha önce kazılmamış alanlar sadece zemine yakın bazı yerlerdi. Çalışılan alanın tamamı kazılıp devredildiği için orijinal bir katmana rastlanmadı.
Kaynakça
- ^ . 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2015.
- ^ a b (PDF). web.archive.org. 13 Mayıs 2023. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
- ^ . 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2015.
- ^ Yalvaç Müzesi (Milliyet. bas.). Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi c.24. t.y. s. 12382.
- ^ Özhanlı, Mehmet (2014). Pisidia Antiokheia 2018 Yılı Kazı Çalışmaları (PDF). Dr.Adil ÖZME. ss. 181,182,184. ISSN 2667-8845. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021.
 | Arkeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antakya Pisidya Yunancada Antioxeia ths Pisidias Latincede Antiochia Caesareia veya Antiochia Caesaria Turkiye nin Akdeniz Ege ve Ic Anadolu bolgelerinin kesistigi noktadaki Goller Yoresi nde tarihi Pisidya ve Frigya nin sinirinda bulunan antik kenttir Pisidya Antakyasi olarak da bilinir Isparta ilinin modern ilcesi Yalvac in kuzey seridinde 1 km lik bir alani kapsar Kent kuzeyindeki 1236 metrelik en yuksek noktasi ile bir vadi gorunumundedir Antakya PisidyaKentin Turkiye haritasindaki konumu KonumIsparta TurkiyeBolgePisidyaKoordinatlar38 18 22 K 31 11 21 D 38 30611 K 31 18917 D 38 30611 31 18917TuryerlesimTarihceKultur ler Seleukos Roma Bizans SelcukluSit ayrintilariDurumharabeYerlesimKent Seleukos doneminde MO 275 yilinda I Seleukos veya oglu I Antiohos tarafindan Frigya da bulunan Galyalilar a karsi ileri bir karakol olarak kurulmustur Roma Imparatoru Augustus tarafindan MO 6 yilinda Pisidya da kurulan sekiz koloninin merkezi konumunda yer almistir TarihceHristiyanlik inancinin yayilmasinda onemli bir kisi olan Pavlus ve Barnabas MS 46 da kente gelmis ve Pavlus ilk resmi vaazini burada vermistir Daha sonraki yillarda adina St Paul Kilisesi insa edilmistir Antiocheia MS 3 yuzyilin sonunda Pisidya Eyaleti nin metropolisi olmus ve kent bu onemini Bizans Donemi nde de korumustur Kent 713 yilinda gerceklesen Arap saldirinda yikilip yakilmistir Kent tarihi 13 yuzyila kadar izlenebilmis ancak bu tarihten itibaren terkedilmistir Antiocheia antik kenti oren yerinde ilk kez 1833 yilinda Francis Arundell tarafindan calismalar yapilmistir Arundell ilk detayli arastirmayi yapan ve kenti tanimlayan kisidir 1912 1914 yillari ile 1924 1927 yillari arasinda W M Ramsay in yaptigi kazilarda Antiocheia nin buyuk bolumu ortaya cikarilmistir Ballaance 1962 de yaptigi yuzey arastirmalari ile sehrin bir planini cikarmistir Antik kentte bulunan en onemli yapit Anadolu daki ilk kiliselerden olan St Paul Kilisesi dir Oren yerinde Augustus Tapinagi Antik tiyatro Roma hamami Bizans Kilisesi ve su kemerleri vardir ancak bunlarin temel kalintilari gunumuze ulasabilmistir Buradan elde edilen bircok eser Yalvac Muzesi nde sergilenmektedir YapilarTiyatro Tiberius Alani Propylon Augustus Tapinagi Su Kemerleri Nympheum Hamam PalestraTiyatroTiyatronun ozgun mimarisi koloninin kurulusuna M O 25 veya Helenistik caga kadar uzanabilir Decumanus Maximus un dogu bati yonlu ana cadde kuzeyine bitisik olarak insa edildigi gorulmektedir Tiyatro M S 311 313 te mimarisinde degisiklikler yapilarak genisletildi Boyutlari Aspendos taki 12 000 kisilik tiyatronun boyutlarina benzerlik tasimakta Bu tiyatro Sagalassos Termessos ve Selge deki diger onemli Pisidia sehir tiyatrolarindan oldukca buyuk ve genistir 2009 yilinda antik bolgeyi ziyaret eden belgesel yonetmeni Tekin Gun hem Antakya da hem de Yalvac ta yapinin cok sayida tas bloklari daha sonraki donem insaatlari icin tasinmis oldugunu gozlemlemis 1833 te antik kent uzerinde arastirma yapan Arundell tiyatroyu teshis ettiginde bircok blogun kaldirildiginin notlari arasinda yer almaktadir Pisidia Antiokheia Antik Kenti 2018 yili duzenleme ve kazi calismalari 2018 tarihleri arasinda Men Tapinagi ve Kutsal Alani ile St Paul Kilisesi nde gerceklestirildi Kazilan bu alanlarda aciga cikarilan mimari yapilarin restorasyon ve konservasyon islemlerinin yapilmasinin yani sira bulunan diger eserlerin de temizlenmesi konservasyonu ve belgeleme islemleri atolye ve depo calismalariyla tamamlandi Men tapinagi ve kutsal alaniTapinagi cevreleyen temenos icerisinde tapinagin dogusunda yan yana siralanmis olan oikoslarda ve kucuk tapinak ta temizlik duzenleme ve kazi calismalarina devam edildi Kucuk tapinak Men tapinagi nin kuzeyinde bulunan yuksek tepenin uzerine ana kayanin duzlestirilmesiyle insa edilmis olan tapinak ele gecirilen buluntulardan dolayi Tanrica Hekate Tapinagi olarak isimlendirildiTemenos StoaTemenosun kuzey ve kuzey bati kosesinin tamami atik topraktan arindirildi temenos icerisindeki zemin ana kayanin duzlestirilmesiyle elde edilmistir Temenosu cevreleyen stoanin zemini bir basamak yuksekliginde diger bolumlerden daha yuksektir Stoanin ust ortusunu tasiyan sutun altliklarinin uzerine konuldugu duzgun dikdortgen bloklar stoayi cercevelemektedir Bu bloklar disinda tapinagin cevresinde ve stoanin zeminindeki dosemenin tamami sokulmustur Kaldirilan yigma topragin icerisinden cikan tapinak ve temenos duvarina ait bloklar yerlerine konuldu digerleri ise belgelenerek temenos disinda olusturulan tas tarlasina alindi Dolgu toprak icerisinde cok az seramik parcalari ve yogun bir bicimde stoaya ait kirectasi sutun parcalari vardi Ayrica mermer adak steli heykel parcalari metal civi kapi aksamlari ve cam eser parcalari da ele gecirildi Zemin uzerinde bulunan sikkelerin cogunlugu Konstantin Hanedanligi na MS 305 363 aittir Dolgu icerisinde cikan yazit parcalarinin buyuk bir kismi Ramsay ve ekibi tarafindan okunmus ve yayinlanmistir Ancak bir blok uzerinde tekmoriumdan bahseden yeni bir yazit bulundu Daha once kazilmamis alanlar sadece zemine yakin bazi yerlerdi Calisilan alanin tamami kazilip devredildigi icin orijinal bir katmana rastlanmadi Kaynakca 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2015 a b PDF web archive org 13 Mayis 2023 13 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2023 29 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2015 Yalvac Muzesi Milliyet bas Buyuk Larousse Sozluk ve Ansiklopedisi c 24 t y s 12382 Ozhanli Mehmet 2014 Pisidia Antiokheia 2018 Yili Kazi Calismalari PDF Dr Adil OZME ss 181 182 184 ISSN 2667 8845 31 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Agustos 2021 Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz