Gözlüklü liman yunusu (Phocoena dioptrica), musurgiller (Phocoenidae) familyasının cinsine mensup yunus türü. Brezilya'nın güneyinden başlayarak Güney Amerika'nın Atlas Okyanusu'na bakan doğu kıyısından güneye doğru, oradan ise Güney Okyanusu boyunca yayılım göstermektedir.
Gözlüklü liman yunusu | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ortalama bir insanla boy kıyaslaması | ||||||||||||||||||||
Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Phocoena dioptrica , 1912 | ||||||||||||||||||||
Gözlüklü liman yunusunun yaşam alanlarını gösteren harita |
Taksonomi ve sınıflandırma
Türün Australophocaena dioptrica adıyla ilk tanımlanması 1912'de, Arjantin'in Buenos Aires şehri kıyısında bulduğu kafatasından yola çıkılarak Fernando Lahille tarafından yapıldı. Yapılan bu ilk tanımlamaya göre, Australophocaena adıyla tanımlanan cinsin de tek türüydü. Ancak daha sonra yapılan genetik ve morfometrik araştırmalarda elde edilen sonuçlara göre cinsine dahil edilerek Phocoena dioptrica adını aldı ve cinsine dahil edildi. Türün epiteti olan Latince dioptrica sözcüğü türün ayırt edici özelliği olan göz çevresindeki çift halkaya istinaden verilmiştir.
Fiziksel özellikler
C. Bruch'ın 1916'da yetişkin erkek ve yetişkin dişi bireylerde yaptığı ölçümlerde sırasıyla; toplam boy (üst çene başından kuyrukların ayrıldığı noktaya kadar) 2.040 ve 1860 mm, üst çene başından ilk kadar 640 ve 600 mm, anüsün merkezinden kuyrukların ayrıldığı noktaya kadar 590 ve 545 mm, ağız kenarından kuyrukların ayrıldığı noktaya kadar 100 ve 120 mm, ağız kenarından kadar 150 ve 185 mm, sırt yüzgeci yüksekliği 255 ve 150 mm, sırt yüzgeci uzunluğu 445 ve 360 mm, maksimum göğüs genişliği 110 ve 70 mm, göğüsteki ilk insersiyonun çevresi 810 ve 870 mm, sırt yüzgeci hizasında yapılan çevre ölçümü uzunluğu ise 1020 ve 1080 mm olarak belirlendi. 1912'de Lahille, 1941'de J. E. Hamilton, 1968'de ise F. C. Fraser, önayaklarda ve kuyrukların ayrıldığı nokta renk farklılıkları olduğunu belirtmiştir.
Dağılımı ve yaşam alanı
Tür, Atlas Okyanusu'nun güneyinde yayılım gösterir. Rastlandığı en kuzey yer, 1971 yılında Uruguay'ın şehrinin semtinde kaydedilmiştir.Brezilya ve Arjantin kıyılarında rastlanan türün en güneydeki varlığı ise Ateş Toprakları'nda kaydedilmiştir. Daha çok kıyıya yakın yerlerde yaşamakta olup; Falkland Adaları, Güney Georgia Adaları, Kerguelen Adaları, Heard Adası, Macquarie Adası ve Auckland Adaları'na kadar yayılım gösterir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ William Perrin (2009). "Phocoena dioptrica Lahille, 1912". 254971. 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=
kullanmak için|url=
gerekiyor () arşivlendi. - ^ (PDF). Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı-CITES Türkiye. s. 84. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.
- ^ Olavarría, Carlos (2006). "La marsopa de anteojos en la Antártica" (PDF). Boletín Antártico Chileno (İspanyolca). 25 (2). s. 6. ISSN 0716-0763.
- ^ a b c Hammond, P.S., Bearzi, G., Bjørge, A., Forney, K., Karczmarski, L., Kasuya, T., Perrin, W.F., Scott, M.D., Wang, J.Y., Wells, R.S. & Wilson, B. (2008). {{{title}}}. IUCN 2008. IUCN Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi. Erişim tarihi: 24 Mart 2009.
- ^ a b c d Brownell, Jr., Robert. L. (21 Kasım 1975). "Phocoena dioptrica" (PDF). Mammalian Species (İngilizce), 66. s. 1. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.
Konuyla ilgili yayınlar
- Barnes, L. G. (1985). "Evolution, taxonomy and antitropical distribution of the porpoises (Phocoenidae, Mammalia". Marine Mammal Science (İngilizce). 1 (2). ss. 149-163. doi:10.1111/j.1748-7692.1985.tb00003.x.
- Brownell, Jr, Robert (Nisan 1989). "A Porpoise, Australophocaena dioptrica, Previously Identified As Phocoena spinipinnis, From Heard Island". Marine Mammal Science (İngilizce). 5 (2). 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2016.
- Lahille, F. (1912). "Nota preliminar sobre una nueva especie de Marsopa del Río de la Plata". Anales del Museo Nacional de Historia Natural de Buenos Aires (İspanyolca). Cilt 23. s. 269.
- Marelli, C. A. (1922). "Phocoena stornii sp. n., una nueva especie de morsopa del mar austral Argentino". Anales de la Sociedad Cientifica Argentina (İspanyolca). Cilt 94. s. 229.
Dış bağlantılar
- sitesindeki sayfası 8 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gozluklu liman yunusu Phocoena dioptrica musurgiller Phocoenidae familyasinin cinsine mensup yunus turu Brezilya nin guneyinden baslayarak Guney Amerika nin Atlas Okyanusu na bakan dogu kiyisindan guneye dogru oradan ise Guney Okyanusu boyunca yayilim gostermektedir Gozluklu liman yunusuOrtalama bir insanla boy kiyaslamasiKorunma durumuDurumu belirsiz IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaTakim Cetacea Balinalar Alt takim Odontoceti Disli balinalar Familya Phocoenidae Musurgiller Cins Tur P dioptricaIkili adlandirmaPhocoena dioptrica 1912Gozluklu liman yunusunun yasam alanlarini gosteren haritaTaksonomi ve siniflandirmaTurun Australophocaena dioptrica adiyla ilk tanimlanmasi 1912 de Arjantin in Buenos Aires sehri kiyisinda buldugu kafatasindan yola cikilarak Fernando Lahille tarafindan yapildi Yapilan bu ilk tanimlamaya gore Australophocaena adiyla tanimlanan cinsin de tek turuydu Ancak daha sonra yapilan genetik ve morfometrik arastirmalarda elde edilen sonuclara gore cinsine dahil edilerek Phocoena dioptrica adini aldi ve cinsine dahil edildi Turun epiteti olan Latince dioptrica sozcugu turun ayirt edici ozelligi olan goz cevresindeki cift halkaya istinaden verilmistir Fiziksel ozelliklerC Bruch in 1916 da yetiskin erkek ve yetiskin disi bireylerde yaptigi olcumlerde sirasiyla toplam boy ust cene basindan kuyruklarin ayrildigi noktaya kadar 2 040 ve 1860 mm ust cene basindan ilk kadar 640 ve 600 mm anusun merkezinden kuyruklarin ayrildigi noktaya kadar 590 ve 545 mm agiz kenarindan kuyruklarin ayrildigi noktaya kadar 100 ve 120 mm agiz kenarindan kadar 150 ve 185 mm sirt yuzgeci yuksekligi 255 ve 150 mm sirt yuzgeci uzunlugu 445 ve 360 mm maksimum gogus genisligi 110 ve 70 mm gogusteki ilk insersiyonun cevresi 810 ve 870 mm sirt yuzgeci hizasinda yapilan cevre olcumu uzunlugu ise 1020 ve 1080 mm olarak belirlendi 1912 de Lahille 1941 de J E Hamilton 1968 de ise F C Fraser onayaklarda ve kuyruklarin ayrildigi nokta renk farkliliklari oldugunu belirtmistir Dagilimi ve yasam alaniTur Atlas Okyanusu nun guneyinde yayilim gosterir Rastlandigi en kuzey yer 1971 yilinda Uruguay in sehrinin semtinde kaydedilmistir Brezilya ve Arjantin kiyilarinda rastlanan turun en guneydeki varligi ise Ates Topraklari nda kaydedilmistir Daha cok kiyiya yakin yerlerde yasamakta olup Falkland Adalari Guney Georgia Adalari Kerguelen Adalari Heard Adasi Macquarie Adasi ve Auckland Adalari na kadar yayilim gosterir Ayrica bakinizBalina ve yunuslar listesiKaynakca William Perrin 2009 Phocoena dioptrica Lahille 1912 254971 8 Agustos 2018 tarihinde arsiv url kullanmak icin url gerekiyor yardim arsivlendi Eksik ya da bos url yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim PDF Turkiye Cumhuriyeti Orman ve Su Isleri Bakanligi CITES Turkiye s 84 18 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2016 Olavarria Carlos 2006 La marsopa de anteojos en la Antartica PDF Boletin Antartico Chileno Ispanyolca 25 2 s 6 ISSN 0716 0763 a b c Hammond P S Bearzi G Bjorge A Forney K Karczmarski L Kasuya T Perrin W F Scott M D Wang J Y Wells R S amp Wilson B 2008 title IUCN 2008 IUCN Nesli Tukenme Tehlikesi Altinda Olan Turlerin Kirmizi Listesi Erisim tarihi 24 Mart 2009 a b c d Brownell Jr Robert L 21 Kasim 1975 Phocoena dioptrica PDF Mammalian Species Ingilizce 66 s 1 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Ekim 2016 Konuyla ilgili yayinlarBarnes L G 1985 Evolution taxonomy and antitropical distribution of the porpoises Phocoenidae Mammalia Marine Mammal Science Ingilizce 1 2 ss 149 163 doi 10 1111 j 1748 7692 1985 tb00003 x Brownell Jr Robert Nisan 1989 A Porpoise Australophocaena dioptrica Previously Identified As Phocoena spinipinnis From Heard Island Marine Mammal Science Ingilizce 5 2 21 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2016 Lahille F 1912 Nota preliminar sobre una nueva especie de Marsopa del Rio de la Plata Anales del Museo Nacional de Historia Natural de Buenos Aires Ispanyolca Cilt 23 s 269 Marelli C A 1922 Phocoena storniisp n una nueva especie de morsopa del mar austral Argentino Anales de la Sociedad Cientifica Argentina Ispanyolca Cilt 94 s 229 Dis baglantilarsitesindeki sayfasi 8 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce