Mehmet Talât Tekin (16 Temmuz 1927, - 28 Kasım 2015, Bodrum), Türk dil bilimci, Türk edebiyatına önemli katkıları olan araştırmacı ve yazar.
Hayatı
Tekin, 16 Temmuz 1927'de Tavşancıl, Dilovası'nda doğdu. Tavşancıl İlkokulu, Üsküdar Paşakapısı Ortaokulu ve Haydarpaşa Lisesini (1945) bitirdi. Yüksek öğrenimini Yüksek Öğretmen Okulu öğrencisi olarak İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde tamamladı (1951). İzmir, Trabzon ve Bitlis liselerinde öğretmenlik yaptı. 1957'de öğretmenlikten istifa etti, Türk Dil Kurumunda gramer uzmanı olarak çalışmaya başladı. 1961'de ABD'ye gitti. Kaliforniya Üniversitesinde "Orhon Yazıtları" üzerine doktorasını verdi (1965). Kaliforniya ve İndiana üniversitelerinde Türk Dili ve Edebiyatı okutmanı ve profesörü olarak çalıştı (1961-1972). 1972'de Türkiye'ye döndü ve Hacettepe Üniversitesine girdi. 1976'da Türk dili profesörü oldu. 1994'te emekliye ayrıldıktan sonra İstanbul'da Yeditepe Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanlığında bulundu. Talât Tekin, Türk dilleri konusunda "lehçe" veya "şive" terimlerini değil, "dil" terimini tercih etmiştir.
Türk ve dünya Türkoloji dergilerinde Türkçe ve İngilizce ilmî makaleleri yayımlandı. Talât Tekin şiir de yazmıştır.
Gözetiminde hem Türk dili hem de Türk dil bilimi alanında doktora çalışmaları hazırlanmıştır. Doğrudan yetiştirdiği öğrencilerin yanı sıra makaleleri ve kitaplarıyla bütün Türkoloji öğrencilerinin hocası olmuş, A Grammar of Orkhon Turkic ile de Türkiye dışında en çok tanınan, okunan Türk dilci olmuştur.
28 Kasım 2015 tarihinde Bodrum'da hayatını kaybeden ünlü dil bilim profesörü Talat Tekin'in cenazesi aynı yerde toprağa verilmiştir. Türk rock şarkıcısı Özlem Tekin'in babasıdır.
Yayımlanmış bazı kitapları
Prof. Dr. Mehmet Talât TEKİN’in yayımlanmış bazı kitapları şunlardır:
- A Grammar of Orkhon Turkic, Indiana University Publications, Uralic and Altaic Series, Volume No. 69, Bloomington 1968. 419 s.
- Ana Türkçede Aslî Uzun Ünlüler, Hacettepe Üniversitesi yayınları, Seri B, No 15, Ankara 1975. 278 s.
- Tuna Bulgarları ve Dilleri, TDK: 530, Ankara 1987. 70 s. + 12°.
- Orhon Yazıtları, TDK: 540, Ankara 1988. 200 s. + tıpkıbasımlar ve tablolar. [Yeni baskıları: 2006 ve sonrası]
- Volga Bulgar Kitabeleri ve Volga Bulgarcası, TDK: 531, Ankara 1988. 212 s. + 91 resim.
- XI. Yüzyıl Türk Şiiri. Divanü Lugati’t-Türk’teki Manzum Parçalar, TDK: 541, Ankara 1989. XI+272 s.
- Irk Bitig (The Book of Omens), Wiesbaden 1993, 133 s. [Türkçesi: Irk Bitig. Eski Uygurca Fal Kitabı, Ankara 2004, 127 s.]
- Hunların Dili, Doruk Yayınevi. 33, Ankara 1993. 59 s.
- Japonca ve Altay Dilleri, Doruk Yayınevi. 34, Ankara 1993. 95 s.
- Tunyukuk Yazıtı, Ankara 1994, 74 s. (4 levha ile).
- Türk Dillerinde Birincil Uzun Ünlüler, Ankara 1995, 192 s.
- Türkmence-Türkçe Sözlük, Ankara 1995, 728 s. [M. Ölmez, E. Ceylan, Z. Ölmez, S. Eker ile birlikte].
- Orhon Yazıtları. Kül Tigin, Bilge Kağan, Tunyukuk, İstanbul 1995, 128 s. [2. baskı 1998; 3. baskı 2003, runik harfli metinle birlikte 152 s.]
- Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı, Ankara 1997, 136 s.
- Türkoloji Eleştirileri, genişletilmiş 2. baskı, Ankara 1997, 408 s.
- Türk Dilleri -Giriş-,İstanbul 1999, 200 s. [M. Ölmez ile birlikte; 2. baskı 2003].
- Orhon Türkçesi Grameri, Ankara 2000, 272 s. [2. ve 3. baskıları 2003; yeni baskısı TDK yayınları arasında, 2016].
- Makaleler. 1. Altayistik, yay. haz. E. Yılmaz, N. Demir, Ankara 2003, XVI+384 s.
- Makaleler II. Tarihi Türk Yazı Dilleri, yay. haz. E. Yılmaz, N. Demir, Ankara 2004, X+626 s.
- Makaleler. 3. Çağdaş Türk Dilleri, yay. haz. E. Yılmaz, N. Demir, Ankara 2005, 560 s.
Hakkında yazılanlar
- Sertkaya, Osman Fikri; Eker, Süer; Şirin, Hatice; Uçar, Erdem (2017). Prof. Dr. Talât Tekin Hatıra Kitabı (2 cilt). İstanbul: Uluslararası Türk Akademisi, Çantay Kitabevi. ISBN .
Kaynakça
- Özel
- Genel
- Ölmez, Mehmet (2016). "In memory of Professor Talat Tekin (1927-2015)". ALTAI HAKPO (İngilizce), 26. The Altaic Society Of Korea. ss. 181-186. doi:10.15816/ask.2016..26.011.
- Yılmaz, Emine (2016). "Prof. Dr. Talat Tekin'in Ardından" (PDF). Türkbilig, 31. ss. 205-222. ISSN 1302-6011. 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2018.
- Sertkaya, Osman Fikri (2007). "Doğumunun 80. Yıl Dönümü Dolayısıyla Prof. Dr. Talat Tekin'in Hayatı ve Eserleri" (PDF). Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi, 672. ss. 874-889. 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Talat Tekin 16 Temmuz 1927 28 Kasim 2015 Bodrum Turk dil bilimci Turk edebiyatina onemli katkilari olan arastirmaci ve yazar HayatiTekin 16 Temmuz 1927 de Tavsancil Dilovasi nda dogdu Tavsancil Ilkokulu Uskudar Pasakapisi Ortaokulu ve Haydarpasa Lisesini 1945 bitirdi Yuksek ogrenimini Yuksek Ogretmen Okulu ogrencisi olarak Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Turk Dili ve Edebiyati Bolumunde tamamladi 1951 Izmir Trabzon ve Bitlis liselerinde ogretmenlik yapti 1957 de ogretmenlikten istifa etti Turk Dil Kurumunda gramer uzmani olarak calismaya basladi 1961 de ABD ye gitti Kaliforniya Universitesinde Orhon Yazitlari uzerine doktorasini verdi 1965 Kaliforniya ve Indiana universitelerinde Turk Dili ve Edebiyati okutmani ve profesoru olarak calisti 1961 1972 1972 de Turkiye ye dondu ve Hacettepe Universitesine girdi 1976 da Turk dili profesoru oldu 1994 te emekliye ayrildiktan sonra Istanbul da Yeditepe Universitesi Turk Dili ve Edebiyati Bolum Baskanliginda bulundu Talat Tekin Turk dilleri konusunda lehce veya sive terimlerini degil dil terimini tercih etmistir Turk ve dunya Turkoloji dergilerinde Turkce ve Ingilizce ilmi makaleleri yayimlandi Talat Tekin siir de yazmistir Gozetiminde hem Turk dili hem de Turk dil bilimi alaninda doktora calismalari hazirlanmistir Dogrudan yetistirdigi ogrencilerin yani sira makaleleri ve kitaplariyla butun Turkoloji ogrencilerinin hocasi olmus A Grammar of Orkhon Turkic ile de Turkiye disinda en cok taninan okunan Turk dilci olmustur 28 Kasim 2015 tarihinde Bodrum da hayatini kaybeden unlu dil bilim profesoru Talat Tekin in cenazesi ayni yerde topraga verilmistir Turk rock sarkicisi Ozlem Tekin in babasidir Yayimlanmis bazi kitaplariProf Dr Mehmet Talat TEKIN in yayimlanmis bazi kitaplari sunlardir A Grammar of Orkhon Turkic Indiana University Publications Uralic and Altaic Series Volume No 69 Bloomington 1968 419 s Ana Turkcede Asli Uzun Unluler Hacettepe Universitesi yayinlari Seri B No 15 Ankara 1975 278 s Tuna Bulgarlari ve Dilleri TDK 530 Ankara 1987 70 s 12 Orhon Yazitlari TDK 540 Ankara 1988 200 s tipkibasimlar ve tablolar Yeni baskilari 2006 ve sonrasi Volga Bulgar Kitabeleri ve Volga Bulgarcasi TDK 531 Ankara 1988 212 s 91 resim XI Yuzyil Turk Siiri Divanu Lugati t Turk teki Manzum Parcalar TDK 541 Ankara 1989 XI 272 s Irk Bitig The Book of Omens Wiesbaden 1993 133 s Turkcesi Irk Bitig Eski Uygurca Fal Kitabi Ankara 2004 127 s Hunlarin Dili Doruk Yayinevi 33 Ankara 1993 59 s Japonca ve Altay Dilleri Doruk Yayinevi 34 Ankara 1993 95 s Tunyukuk Yaziti Ankara 1994 74 s 4 levha ile Turk Dillerinde Birincil Uzun Unluler Ankara 1995 192 s Turkmence Turkce Sozluk Ankara 1995 728 s M Olmez E Ceylan Z Olmez S Eker ile birlikte Orhon Yazitlari Kul Tigin Bilge Kagan Tunyukuk Istanbul 1995 128 s 2 baski 1998 3 baski 2003 runik harfli metinle birlikte 152 s Tarih Boyunca Turkcenin Yazimi Ankara 1997 136 s Turkoloji Elestirileri genisletilmis 2 baski Ankara 1997 408 s Turk Dilleri Giris Istanbul 1999 200 s M Olmez ile birlikte 2 baski 2003 Orhon Turkcesi Grameri Ankara 2000 272 s 2 ve 3 baskilari 2003 yeni baskisi TDK yayinlari arasinda 2016 Makaleler 1 Altayistik yay haz E Yilmaz N Demir Ankara 2003 XVI 384 s Makaleler II Tarihi Turk Yazi Dilleri yay haz E Yilmaz N Demir Ankara 2004 X 626 s Makaleler 3 Cagdas Turk Dilleri yay haz E Yilmaz N Demir Ankara 2005 560 s Hakkinda yazilanlar Sertkaya Osman Fikri Eker Suer Sirin Hatice Ucar Erdem 2017 Prof Dr Talat Tekin Hatira Kitabi 2 cilt Istanbul Uluslararasi Turk Akademisi Cantay Kitabevi ISBN 978 605 9574 05 1 KaynakcaOzel a b c Prof Dr Mehmet Talat TEKIN vefat etti 3 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2015 Ozlem Tekin in Aci Gunu 28 Kasim 2015 29 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2015 academia edu tanitim sayfasi GenelOlmez Mehmet 2016 In memory of Professor Talat Tekin 1927 2015 ALTAI HAKPO Ingilizce 26 The Altaic Society Of Korea ss 181 186 doi 10 15816 ask 2016 26 011 Yilmaz Emine 2016 Prof Dr Talat Tekin in Ardindan PDF Turkbilig 31 ss 205 222 ISSN 1302 6011 31 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Temmuz 2018 Sertkaya Osman Fikri 2007 Dogumunun 80 Yil Donumu Dolayisiyla Prof Dr Talat Tekin in Hayati ve Eserleri PDF Turk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi 672 ss 874 889 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2018