Indiana (İngilizce telaffuz: ( dinle)), ABD'nin Ortbatı bölgesinde yer alan bir eyaletidir. Başkenti Indianapolis şehridir. Adı, Kızılderililerin yurdu anlamına gelir. Milattan önceki dönemlerden itibaren yerleşilmiş olsa da, bilinen tarihi ancak 17. yüzyılda Avrupalıların bölgeye ulaşmasından sonrasını içerir. Önceleri Fransızların etki alanında olan bölge daha sonra İngilizlerin kontrolüne bırakılmış, ABD'nin bağımsızlığını kazanmasından sonra da bu ülkenin bir parçası olmuştur. Eyalet statüsünü ise 1816 yılında kazanmıştır, ABD'nin 19. eyaletidir. Kuzeyde Michigan Gölü ve Michigan eyaleti, doğuda Ohio eyaleti, güneyde Kentucky eyaleti, batıda ise Illinois eyaleti ile komşudur. Ayrıca Indiana'da bulunan Gary şehri şarkıcı Michael Jackson'ın doğum yeri olması sebebi ile tanınmaktadır.
Indiana | |
---|---|
Mühür | |
Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
Başkent | Indianapolis |
İdare | |
• Vali | (R) |
• Vali vekili | Suzanne Crouch (R) |
• Üst meclis | |
• Alt meclis | |
• | (R) (R) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 94,321 km² |
• Kara | 92,897 km² (35,867 mil²) |
• Su | 1,424 km² (0,549 mil²) |
Rakım | 210 m |
En yüksek nokta | 383 m (1.256 ft) |
En alçak nokta | 97 m (318 ft) |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 6,785,528 |
• Yoğunluk | 70,7/km² |
Zaman dilimi | UTC-05.00 |
• Yaz (YSU) | UTC-04.00 |
ISO 3166 kodu | US-IN |
Resmî site in.gov |
Coğrafya
Coğrafi olarak diğer Ortabatı eyaletleri gibi düzlüğüyle dikkati çeker, fakat güneyi yine de biraz engebelidir. Bundan yüz elli yıl kadar önce neredeyse tamamen ormanlık olan bölge Avrupalı yerleşmecilerin ulaşmasıyla hızla ağaçsızlaşmış, eyaletin büyük bir kısmı tarla olarak kullanıma açılmıştır. Bunun istisnası gene eyaletin güneyindeki dağınık ormanlık alanlardır. Genelde küçük kasabalar şeklinde yerleşilmiş olan eyalette en büyük şehir bir buçuk milyonu aşan nüfusuyla Indianapolis'tir. Onu Fort Wayne, Evansville ve Michigan City izler. Eyaletin kuzeybatı ucu Chicago şehrine komşudur ve buranın bir banliyösü durumundadır. Eyalette toplam nüfus 6 milyon civarındadır.
Ekonomi
Tarımsal olarak eyalette mısır üreticiliği ön plandadır. Bunu soya fasulyesi ve hayvancılık izler. Endüstriyel üretimde ise eyaletin kuzey yarısında ön plandadır, güney yarıda fazla bir endüstri bulunmaz. ABD genelinde, küreselleşmenin bir sonucu olarak bu tür endüstri daha ucuz iş gücü bulmak amacıyla ABD dışındaki ülkelere kaymaya başlamış olsa da, Indiana iş gücünün kalifiye olması ve büyük şirketler yanlısı çalışma yasaları sayesinde bu durumdan nispeten az etkilenmiştir.
Demografi
Etnik olarak halkın %85'i Avrupa kökenlidir. Onları %8,5 ile Siyahiler, %3,5 ile Hispanikler, %1 ile Asya kökenliler ve en son da %0,3 ile Kızılderili kökenliler izler. Avrupa kökenliler içerisinde Alman kökenliler çoğunluktadır. Dinî olarak Hristiyanlık baskındır. Bütün nüfusun %62'si bir Protestan kilisesine mensuptur, bunu %19 ile Katolik kilisesi izler.
Politika
Politik olarak Ortabatı eyaletleri içerisinde en tutucusu olarak bilinen Indiana'da Demokrat Parti mensubu adaylar 1900'den beri yalnızca beş kez başkanlık seçimlerini kazanabilmiştir: 1912, 1932, 1936, 1964 ve 2008. Ancak yerel seçimlere bakıldığında Demokrat ve Cumhuriyetçi parti adaylarının aşağı yukarı eşit başarı sağladığı görülür. Indiana, Amerikan İç Savaşı'na kölelik karşıtı kuzey eyaletleri tarafında katılmış olmasına rağmen, eyaletin güney kesimleri kültürel olarak ABD'nin güney eyaletlerine çok benzerdir. Bunun da bir sonucu olarak 20. yüzyılın başlarında ırkçı Ku Klux Klan örgütü eyalette çok güçlenmiş ve eyalet valisi de dâhil olmak üzere pek çok eyalet görevlisi bu örgütün ırkçı amaçlarına hizmet etmeye başlamıştır. Bu dönem, yüksek düzey Ku Klux Klan yöneticilerini de içeren bir tecavüz ve cinayet olayının ortaya çıkmasıyla son bulmuştur.
Eğitim
Indiana dünyaca ünlü Indiana, Purdue ve Üniversitelerine ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan Indiana Üniversitesi, ABD'deki sayılı Türkoloji bölümlerinden birini barındırır.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Indiana Ingilizce telaffuz ˌɪndiˈaene dinle ABD nin Ortbati bolgesinde yer alan bir eyaletidir Baskenti Indianapolis sehridir Adi Kizilderililerin yurdu anlamina gelir Milattan onceki donemlerden itibaren yerlesilmis olsa da bilinen tarihi ancak 17 yuzyilda Avrupalilarin bolgeye ulasmasindan sonrasini icerir Onceleri Fransizlarin etki alaninda olan bolge daha sonra Ingilizlerin kontrolune birakilmis ABD nin bagimsizligini kazanmasindan sonra da bu ulkenin bir parcasi olmustur Eyalet statusunu ise 1816 yilinda kazanmistir ABD nin 19 eyaletidir Kuzeyde Michigan Golu ve Michigan eyaleti doguda Ohio eyaleti guneyde Kentucky eyaleti batida ise Illinois eyaleti ile komsudur Ayrica Indiana da bulunan Gary sehri sarkici Michael Jackson in dogum yeri olmasi sebebi ile taninmaktadir IndianaEyaletBayrakMuhurUlkeAmerika Birlesik DevletleriBaskentIndianapolisIdare Vali R Vali vekiliSuzanne Crouch R Ust meclis Alt meclis R R Yuzolcumu Toplam94 321 km Kara92 897 km 35 867 mil Su1 424 km 0 549 mil Rakim210 mEn yuksek nokta383 m 1 256 ft En alcak nokta97 m 318 ft Nufus 2020 Toplam6 785 528 Yogunluk70 7 km Zaman dilimiUTC 05 00 Yaz YSU UTC 04 00ISO 3166 koduUS INResmi site in govCografyaCografi olarak diger Ortabati eyaletleri gibi duzluguyle dikkati ceker fakat guneyi yine de biraz engebelidir Bundan yuz elli yil kadar once neredeyse tamamen ormanlik olan bolge Avrupali yerlesmecilerin ulasmasiyla hizla agacsizlasmis eyaletin buyuk bir kismi tarla olarak kullanima acilmistir Bunun istisnasi gene eyaletin guneyindeki daginik ormanlik alanlardir Genelde kucuk kasabalar seklinde yerlesilmis olan eyalette en buyuk sehir bir bucuk milyonu asan nufusuyla Indianapolis tir Onu Fort Wayne Evansville ve Michigan City izler Eyaletin kuzeybati ucu Chicago sehrine komsudur ve buranin bir banliyosu durumundadir Eyalette toplam nufus 6 milyon civarindadir EkonomiTarimsal olarak eyalette misir ureticiligi on plandadir Bunu soya fasulyesi ve hayvancilik izler Endustriyel uretimde ise eyaletin kuzey yarisinda on plandadir guney yarida fazla bir endustri bulunmaz ABD genelinde kuresellesmenin bir sonucu olarak bu tur endustri daha ucuz is gucu bulmak amaciyla ABD disindaki ulkelere kaymaya baslamis olsa da Indiana is gucunun kalifiye olmasi ve buyuk sirketler yanlisi calisma yasalari sayesinde bu durumdan nispeten az etkilenmistir DemografiEtnik olarak halkin 85 i Avrupa kokenlidir Onlari 8 5 ile Siyahiler 3 5 ile Hispanikler 1 ile Asya kokenliler ve en son da 0 3 ile Kizilderili kokenliler izler Avrupa kokenliler icerisinde Alman kokenliler cogunluktadir Dini olarak Hristiyanlik baskindir Butun nufusun 62 si bir Protestan kilisesine mensuptur bunu 19 ile Katolik kilisesi izler PolitikaIndiana da bulunan devlet binasi Politik olarak Ortabati eyaletleri icerisinde en tutucusu olarak bilinen Indiana da Demokrat Parti mensubu adaylar 1900 den beri yalnizca bes kez baskanlik secimlerini kazanabilmistir 1912 1932 1936 1964 ve 2008 Ancak yerel secimlere bakildiginda Demokrat ve Cumhuriyetci parti adaylarinin asagi yukari esit basari sagladigi gorulur Indiana Amerikan Ic Savasi na kolelik karsiti kuzey eyaletleri tarafinda katilmis olmasina ragmen eyaletin guney kesimleri kulturel olarak ABD nin guney eyaletlerine cok benzerdir Bunun da bir sonucu olarak 20 yuzyilin baslarinda irkci Ku Klux Klan orgutu eyalette cok guclenmis ve eyalet valisi de dahil olmak uzere pek cok eyalet gorevlisi bu orgutun irkci amaclarina hizmet etmeye baslamistir Bu donem yuksek duzey Ku Klux Klan yoneticilerini de iceren bir tecavuz ve cinayet olayinin ortaya cikmasiyla son bulmustur EgitimIndiana dunyaca unlu Indiana Purdue ve Universitelerine ev sahipligi yapmaktadir Bunlardan Indiana Universitesi ABD deki sayili Turkoloji bolumlerinden birini barindirir Kaynakca Resident Population Data PDF Amerika Birlesik Devletleri Sayim Burosu 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c d Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410 Ayrica bakinizIndiana Kizilderili tehcirleri