Ölümün Zaferi (Felemenkçe De Triomf van de Dood), Flaman ressam Pieter Brueghel tarafından çizilmiş bir tablodur. Yaklaşık 1562'de, ahşap üzerine yağlı boya ile çizilmiştir. 117 x 162 cm boyutlarındaki tablo Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir.
Sanatçı | Pieter Brueghel |
---|---|
Yıl | yak. 1562 |
Tür | Ahşap üzerine yağlı boya |
Boyutlar | 117 cm × 162 cm (46 in × 64 in) |
Konum | Prado Müzesi, Madrid |
Tablo, 16. yüzyıl Flaman okulunun özelliklerini gösterir. Rönesans hümanistlerinden biri olan Brueghel, bu tabloda diğer eserlerinden uzaklaşarak, daha önceki Flaman geleneğinin büyük ustası olan Hieronymus Bosch'un eserlerine yaklaşır. Hiciv ve ahlakî ders yönleri ağır basan bu tablo, Bosch'un Prado Müzesi'nde sergilenen eserlerine benzer.
Bosch'un etkisi tabloda, ölümün birkaç farklı hâlinin, özgür biçimde ve oldukça detaylı çizilmiş birden fazla sahnede anlatılmasıyla ortaya çıkar. Tablonun teması, Orta Çağdaki Ölüm Dansı'nı akla getirir. Ancak bu tablonun, yüz yıl önce çizilmiş olan Dünyevi Zevkler Bahçesi ile olan ortak bir yönü, Ölüm Dansı temasından uzaklaşmasını sağlar: Brueghel'in tablosundaki kalabalıklar iblislerden değil iskeletlerden oluşur. Bu durum, semavî bir dine inancı değil, kötümser ateizmi akla getirir.
Tablo
İçerik
Bu tablo, panoramik bir ölüm peyzajıdır: uzaklarda gökyüzü, yanmakta olan şehirlerin dumanıyla örtülmüştür ve altındaki denize gemi enkazları dağılmıştır. Kıyıda, etrafında bir ölüm ordusunun toplandığı bir ev gözükür. Dağılmış ve yıkılmış durumdaki manzara, insanlığın bayağılığını, zalimliğini ve sağduyu eksikliğini vurgular. Manzaranın çeşitli yerlerinde, tepelerinde içine cesetlerin bırakıldığı tekerlekler olan direkler ve asılanların cesetlerinin sallandığı darağaçları vardır.
Tablonun orta kısmında tek başına ve güçsüz biçimde duran bir haç bulunur. Ölüm, tabut kapaklarından yapılma kalkanlar taşıyan iskeletlerden oluşmuş ordusuyla ilerlemektedir. Bu ordunun önündeki insanlar, elindeki tırpanla insanları öldüren atlı bir iskelet tarafından, üzerinde haç bulunan büyük bir kutunun içine doğru sürülmektedir. Tablonun her yerinde, çaresizce kaçışan ya da sonuçsuzca karşı koymaya çalışan insanlara saldıran iskeletler vardır. İnsanlar birçok farklı yolla öldürülmektedir: iskeletler insanları asmarak, boğmarak, boğazlarını keserek öldürürken, iskelet köpeklerin parçaladığı kurbanlar da vardır.
Sol tarafta, zalim görünümlü bir iskeletin sürdüğü arabanın içinde birçok kafatası vardır. Tabloda, toplumun her kesiminden insanlar, çiftçiler, askerler, soylular ve krallar, ölüme aynı şekilde maruz kalmaktadır. Ölümün gücünü işleyen bu tema, Orta Çağ'da sıkça kullanılmıştır. Tablonun ön orta bölümünde bir köpek, yere düşmüş annesinin kucağındaki ölü bir çocuğun yüzünü kemirir. Tablonun bu bölümündeki ölüler kefenlenmektedir. Biri, tabuta bile konmuştur.
Bruegel tabloda mizahi durumlara da yer vermiştir. Tablonun sağ alt köşesinde, birbirlerine kapılmış iki aşık, etraflarında olup bitene ilgisizdir. Arkalarındaki iskelet ise, erkek aşığı taklit ederek, ut çalıyormuş gibi yapar. Kareli elbise giymiş bir ozan, aşıkların yanındaki üzeri yemeklerle dolu masanın altına saklanmaya çalışır. Onun hemen önünde, insanları korumak için kılıcına davranan bir adam dikilmektedir.
Genel olarak kasvetli bir temaya sahip olan tabloda, daha çok karanlık renkler kullanılmıştır.
Yorum
16. yüzyıl ortalarındaki yaşam tarzının detaylarını içeren tablo, bu açıdan tarihî anlamda bilgilendiricidir. İnsanların kıyafetleri ve kart oyunları gibi hususlar tabloda ayrıntı şekilde ele alınmıştır. Ayrıca tabloda benzersiz şekilde, 16. yüzyılda kullanılan bir idam şekli olan işkence çarkı da betimlenmiştir. Müzik aletleri ve ilk mekanik saatler gibi nesneler sayesinde, 1560'ların yaşam tarzı hakkında bilgi edinilebilir.
Bazı yorumlara göre Brueghel, 1568'de başlayan Seksen Yıl Savaşı'nın öncesindeki gittikçe kötüleşen politik durumdan etkilenmiştir. Ancak tablo savaştan 6 yıl önce çizilmiştir. Bir başka yoruma göre tablo, ressamın 1562'de çizdiği Dulle Griet gibi bir savaş alegorisidir. Tablo, 14. yüzyılda tüm Avrupa'yı etkileyen ve Kara Ölüm olarak adlandırılan salgını da betimliyor olabilir. Tabloda ayrıca, Orta Çağ'daki toplumsal dönüşüm ve feodalizmin yıkılışı da yer alır. Sol taraftaki taçlı adam iktidarı ya da gücü temsil eder. Başında, elinde kum saati tutmakta olan bir iskelet vardır. Başka bir iskeletin para dolu fıçılara uzanması, feodalizmin sonunu getiren (tüccarlaşmayı) temsil ediyor olabilir.
Kültürel etkileri
- Don DeLillo'nun Underworld isimli romanında, J. Edgar Hoover bu tablodan etkilenmektedir. Ayrıca tablonun ismi, romanın prologunda yer alır.
- 'nin gizem romanı La tabla de Flandes'te (Flaman Tablosu) tarif edilen tablo Ölümün Zaferi'dir.
- Anne Rice'ın Vampirle Görüşme isimli romanında tablodan bahsedilir.
- Sylvia Plath'ın Two views of a cadaver room (Bir Kadavra Odasından İki Görüntü) isimli şiirinin ikinci kıtasında bu tablo anlatılır.
- Monty Python'ın İspanyol engizisyonu hakkındaki bir skecinin yazılarında arka plan olarak bu tablo kullanılmıştır.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Ölümün Zaferi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Cirlot, L. (editör), Museo del Prado I, Col. «Museos del Mundo», cilt 6, Espasa, 2007. , sayfa 180-181
- Monreal, L., Grandes Museos, cilt 1, Planeta, 1975.
- Olivar, M., Cien obras maestras de la pintura, Biblioteca Básica Salvat, 1971.
- Prado Müzesi web sitesinde
Kaynak notları
- ^ "16. yüzyıl Hollandasının gündelik hayatından seçilip bir dahinin fırçasıyle ölümsüzleştirilen güldürü ve dram sahneleri". En Büyük Ressamlar: Bruegel. Doğan Kardeş Yayınları. 1969. ss. 2 - 6.
- ^ Özcan, Mehmet Emin (1998). "Bruegel'in Ölümün Zaferi'nden Ghelderode'un Escurial'ine: Beden ile İkizi". Güldiken, 14, Kış 1998. ss. dergiye ek ayrı basım.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olumun Zaferi Felemenkce De Triomf van de Dood Flaman ressam Pieter Brueghel tarafindan cizilmis bir tablodur Yaklasik 1562 de ahsap uzerine yagli boya ile cizilmistir 117 x 162 cm boyutlarindaki tablo Madrid deki Prado Muzesi nde sergilenmektedir Olumun Zaferi De Triomf van de Dood Sanatci Pieter BrueghelYil yak 1562Tur Ahsap uzerine yagli boyaBoyutlar 117 cm 162 cm 46 in 64 in Konum Prado Muzesi Madrid Tablo 16 yuzyil Flaman okulunun ozelliklerini gosterir Ronesans humanistlerinden biri olan Brueghel bu tabloda diger eserlerinden uzaklasarak daha onceki Flaman geleneginin buyuk ustasi olan Hieronymus Bosch un eserlerine yaklasir Hiciv ve ahlaki ders yonleri agir basan bu tablo Bosch un Prado Muzesi nde sergilenen eserlerine benzer Bosch un etkisi tabloda olumun birkac farkli halinin ozgur bicimde ve oldukca detayli cizilmis birden fazla sahnede anlatilmasiyla ortaya cikar Tablonun temasi Orta Cagdaki Olum Dansi ni akla getirir Ancak bu tablonun yuz yil once cizilmis olan Dunyevi Zevkler Bahcesi ile olan ortak bir yonu Olum Dansi temasindan uzaklasmasini saglar Brueghel in tablosundaki kalabaliklar iblislerden degil iskeletlerden olusur Bu durum semavi bir dine inanci degil kotumser ateizmi akla getirir TabloIcerik Arkada tabuttan kalkanlarla olum ordusu onde asiklar ozan ve kilicli adam Bu tablo panoramik bir olum peyzajidir uzaklarda gokyuzu yanmakta olan sehirlerin dumaniyla ortulmustur ve altindaki denize gemi enkazlari dagilmistir Kiyida etrafinda bir olum ordusunun toplandigi bir ev gozukur Dagilmis ve yikilmis durumdaki manzara insanligin bayagiligini zalimligini ve sagduyu eksikligini vurgular Manzaranin cesitli yerlerinde tepelerinde icine cesetlerin birakildigi tekerlekler olan direkler ve asilanlarin cesetlerinin sallandigi daragaclari vardir Tablonun orta kisminda tek basina ve gucsuz bicimde duran bir hac bulunur Olum tabut kapaklarindan yapilma kalkanlar tasiyan iskeletlerden olusmus ordusuyla ilerlemektedir Bu ordunun onundeki insanlar elindeki tirpanla insanlari olduren atli bir iskelet tarafindan uzerinde hac bulunan buyuk bir kutunun icine dogru surulmektedir Tablonun her yerinde caresizce kacisan ya da sonucsuzca karsi koymaya calisan insanlara saldiran iskeletler vardir Insanlar bircok farkli yolla oldurulmektedir iskeletler insanlari asmarak bogmarak bogazlarini keserek oldururken iskelet kopeklerin parcaladigi kurbanlar da vardir Sol tarafta zalim gorunumlu bir iskeletin surdugu arabanin icinde bircok kafatasi vardir Tabloda toplumun her kesiminden insanlar ciftciler askerler soylular ve krallar olume ayni sekilde maruz kalmaktadir Olumun gucunu isleyen bu tema Orta Cag da sikca kullanilmistir Tablonun on orta bolumunde bir kopek yere dusmus annesinin kucagindaki olu bir cocugun yuzunu kemirir Tablonun bu bolumundeki oluler kefenlenmektedir Biri tabuta bile konmustur Bruegel tabloda mizahi durumlara da yer vermistir Tablonun sag alt kosesinde birbirlerine kapilmis iki asik etraflarinda olup bitene ilgisizdir Arkalarindaki iskelet ise erkek asigi taklit ederek ut caliyormus gibi yapar Kareli elbise giymis bir ozan asiklarin yanindaki uzeri yemeklerle dolu masanin altina saklanmaya calisir Onun hemen onunde insanlari korumak icin kilicina davranan bir adam dikilmektedir Genel olarak kasvetli bir temaya sahip olan tabloda daha cok karanlik renkler kullanilmistir Iskence carki Catherine carki Yorum 16 yuzyil ortalarindaki yasam tarzinin detaylarini iceren tablo bu acidan tarihi anlamda bilgilendiricidir Insanlarin kiyafetleri ve kart oyunlari gibi hususlar tabloda ayrinti sekilde ele alinmistir Ayrica tabloda benzersiz sekilde 16 yuzyilda kullanilan bir idam sekli olan iskence carki da betimlenmistir Muzik aletleri ve ilk mekanik saatler gibi nesneler sayesinde 1560 larin yasam tarzi hakkinda bilgi edinilebilir Bazi yorumlara gore Brueghel 1568 de baslayan Seksen Yil Savasi nin oncesindeki gittikce kotulesen politik durumdan etkilenmistir Ancak tablo savastan 6 yil once cizilmistir Bir baska yoruma gore tablo ressamin 1562 de cizdigi Dulle Griet gibi bir savas alegorisidir Tablo 14 yuzyilda tum Avrupa yi etkileyen ve Kara Olum olarak adlandirilan salgini da betimliyor olabilir Tabloda ayrica Orta Cag daki toplumsal donusum ve feodalizmin yikilisi da yer alir Sol taraftaki tacli adam iktidari ya da gucu temsil eder Basinda elinde kum saati tutmakta olan bir iskelet vardir Baska bir iskeletin para dolu ficilara uzanmasi feodalizmin sonunu getiren tuccarlasmayi temsil ediyor olabilir Kulturel etkileriDon DeLillo nun Underworld isimli romaninda J Edgar Hoover bu tablodan etkilenmektedir Ayrica tablonun ismi romanin prologunda yer alir nin gizem romani La tabla de Flandes te Flaman Tablosu tarif edilen tablo Olumun Zaferi dir Anne Rice in Vampirle Gorusme isimli romaninda tablodan bahsedilir Sylvia Plath in Two views of a cadaver room Bir Kadavra Odasindan Iki Goruntu isimli siirinin ikinci kitasinda bu tablo anlatilir Monty Python in Ispanyol engizisyonu hakkindaki bir skecinin yazilarinda arka plan olarak bu tablo kullanilmistir KaynakcaWikimedia Commons ta Olumun Zaferi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Cirlot L editor Museo del Prado I Col Museos del Mundo cilt 6 Espasa 2007 ISBN 978 84 674 3809 3 sayfa 180 181 Monreal L Grandes Museos cilt 1 Planeta 1975 ISBN 84 320 0460 X Olivar M Cien obras maestras de la pintura Biblioteca Basica Salvat 1971 ISBN 84 345 7215 X Prado Muzesi web sitesindeKaynak notlari 16 yuzyil Hollandasinin gundelik hayatindan secilip bir dahinin fircasiyle olumsuzlestirilen gulduru ve dram sahneleri En Buyuk Ressamlar Bruegel Dogan Kardes Yayinlari 1969 ss 2 6 Ozcan Mehmet Emin 1998 Bruegel in Olumun Zaferi nden Ghelderode un Escurial ine Beden ile Ikizi Guldiken 14 Kis 1998 ss dergiye ek ayri basim