Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ekim 2022) () |
Sylvia Plath (d. 27 Ekim 1932, Boston - ö. 11 Şubat 1963, Londra), Amerikalı şair ve yazar. Plath'ın başlıca eserleri şiirleri, özellikle de geride bıraktığı şiir kitabı Ariel ve tek romanı Sırça Fanus’tur. Plath ayrıca kısa öyküler ve çocuk kitapları da yazmıştır.
| Sylvia Plath | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Sylvia Plath 27 Ekim 1932 Boston |
| Ölüm | 11 Şubat 1963 (30 yaşında) Londra |
| Mahlas | Victoria Lucas |
| Meslek | Şair, yazar |
| Dil | İngilizce |
| Milliyet | Amerikalı |
| Vatandaşlık |  ABD |
| Eğitim | Smith Üniversitesi Cambridge Üniversitesi |
| Dönem | 1960-1963 |
| Tür | Şiir |
| Edebî akım | Gizdökümcü şiir |
| Önemli eser | Sırça Fanus |
| Evlilikler | Ted Hughes (e. 1956) |
| Çocuklar | Frieda Hughes, Nicholas Hughes |
| Akrabalar | Otto Plath (babası), Aurelia Schober (annesi) |
Etkiledikleri | |
| İmza |  |
The Collected Poems başlıklı şiir derlemesi, daha önce yayımlanmamış şiirlerle birlikte 1981 yılında, ölümünden sonra, basılmıştır. Plath, bu kitapla Pulitzer Ödülü'ne layık görülmüş ve ölümünden sonra bu ödülü alan 4. kişi olmuştur.
Boston, Massachusetts'te doğan Sylvia Plath, Smith Üniversitesi'nden mezun olmuş ve Fullbright bursuyla gittiği Cambridge Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürmüştür. Çocukluğundan beri yazdığı pek çok şiirle erken yaşta oldukça beğeni toplayan Plath, üniversitede öğrenci dergisinde yayımladığı şiirler sayesine 1956 yılında evleneceği, kendisi gibi bir şair olan Ted Hughes ile tanışmıştır. Birlikte iki çocuk sahibi olan ikilinin oldukça çalkantılı olan ilişkisi 1962 yılında, Plath'ın ölümünden yaklaşık 6 ay kadar önce, Hughes'un Plath'ı başka bir şairle aldatmasıyla sonlanmıştır. Plath, annesine ve doktoruna yazdığı mektuplarda kocasından çok ağır fiziksel şiddet gördüğünü iddia etmiş, hatta bu yüzden neredeyse karnındaki bebeği düşürmüştür.
Plath, hayatının büyük bir bölümünü psikoz ve manik-depresif bozukluk ile geçirmiştir. 11 Şubat 1963 tarihinde ise intihar yoluyla yaşamına son vermiştir.
Hayatı
1932 yılında Alman bir baba ve ikinci dereceden Avusturyalı bir anneden, Massachusetts'te doğdu. Boston Üniversitesi biyoloji bölümünde Profesör olan babası Otto Plath, bal arıları ile ilgili yazdığı kitap ve makaleleriyle ünlü bir bilim insanıydı. Otto Plath kendisinden yaşça küçük sayılabilecek yüksek lisans öğrencisiyle evlendi, Sylvia Plath henüz 8 yaşına giremeden babası, yüksek şeker ve buna bağlı olarak ayağının kesilmesi sonucu ortaya çıkan komplikasyon sebebiyle 1940 yılında öldü. Plath ilk şiirini 8 yaşında yayımladı.
Plath, çocukluğundan ölene kadarki süre zarfında baba sevgisizliği, anne ilgisizliği sebebiyle hayatı boyunca ileri derecede manik-depresif bozuklukla boğuştu. 1950 yılında bursla girdiği 'deki ikinci yılında ilk intihar girişimini gerçekleştirdi ve bir akıl hastanesine yatırıldı. 1955'te Smith College'den summa cum laude derece ile mezun oldu.
Kazandığı Fulbright bursuyla Cambridge Üniversitesi'ne giderek çalışmalarını burada sürdürdü ve şiirlerini üniversitenin öğrenci gazetesi olan Varsity'de yayımladı. Plath burada 1956 yılında evleneceği İngiliz şair Ted Hughes'la tanıştı. Evliliklerinin ardından Boston'da yaşamaya başladılar. Plath, hamile kaldıktan sonra ise İngiltere'ye geri döndüler.
Plath ve Hughes, Londra'da kısa süre yaşadıktan sonra North Tawton'a yerleştiler. Çiftin Sylvia'nın kıskançlık krizleriyle başlayan sorunları bu dönemde başladı ve ilk çocuklarının doğumundan kısa süre sonra Sylvia Plath Londra'ya geri dönerek boşanma işlemlerini başlattı.
Günlüklerinde uzun uzun bebekleri ile zaman geçirmekten ya da kurabiye yapmaktan nasıl keyif aldığını anlattı. Sylvia Plath için gün sabah saat dörtte başlıyordu ve bebekleri ile ilgilenmeden önce kendisine ayırdığı 1-2 saat onun için çok değerliydi. Bu dönemde eşi Ted Hughes evden soğudu ve eşini aldatmaya başladı.
Kiraladığı evin eskiden İngiliz şair William Butler Yeats'e ait olduğunu öğrenen Plath, bunu iyi bir işaret olarak değerlendirdi. 1962-1963 kışı Plath için çok zor geçti. 11 Şubat 1963'te, ikinci kattaki odalarında uyumakta olan çocuklarının yanına süt ve kurabiye bıraktıktan sonra, odalarının kapısını da içeri gaz girmeyeceğinden emin olmak üzere bantlayarak kapattı ve mutfağa gitti. Fırını açıp harlanmasını beklerken birer birer uyku ilacı içti ve kafasını fırının içine sokarak intihar etti.
İntiharıyla ilgili olarak kocası Ted Hughes eleştirilere maruz kaldı. Hughes yıllarca bu konuda konuşmadı. Daha sonra anılarını yayımladı.
1963 yılında daha 30 yaşındayken intihar eden Plath’ın hayatı, Oscarlı oyuncu Gwyneth Paltrow'un ünlü şairi canlandırdığı “Sylvia” filmine de aktarıldı.
Plath’ın Türkçeye çevrilen eserleri arasında bulunan “Sırça Fanus” adlı romanı, birçok kişi tarafından ilk Amerikan feminist romanı olarak değerlendirilir.
Sylvia Plath, The Colossus'daki (1960) sondan bir önceki şiir olan "Sculptor" (Heykeltıraş) şiirini Leonard Baskin'e ithaf etmiştir.
Plath'in mezar taşında ''En harlı alevlerin ortasında bile altın nilüfer yetişir.'' yazmaktadır.
Eserleri
Şiir
- The Colossus (1960)
- Ariel (1965)
- Crossing the Water (1971)
- Winter Trees (1972)
- The Collected Poems (1981)
- Lady Lazarus
Düz yazı
- The Bell Jar (1963)
- Letters Home (1975)
- Johnny Panic and the Bible of Dreams (1977)
- The Journals of Sylvia Plath (1982)
- The Magic Mirror (1989)
- The Unabridged Journals of Sylvia Plath
Çocuk kitapları
- The Red Book (1976)
- The It-Doesn't-Matter-Suit (1996)
- Collected Children's Stories (İngiltere, 2001)
- Mrs. Cherry's Kitchen (2001)
Türkçeye çevrilen eserleri
- Ariel, 2014, ()
- Johnny Panik ve Rüyaların Kutsal Kitabı, 2015, ()
- Sırça Fanus, 2013, ()
- Günlükler, 2013, ()
- Üç Kadın, (Oğlak Yayıncılık)
- Suyu Geçiş ()
- Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık, 2020. ()
Kaynakça
- ^ . tr.celeb-true.com. 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.
- ^ Kihss, Peter. "Sessions, Sylvia Plath and Updike Are Among Pulitzer Prize Winners". The New York Times. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ Kean, Danuta (11 Nisan 2017). "Unseen Sylvia Plath letters claim domestic abuse by Ted Hughes". The Guardian. 15 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2021.
The letters are part of an archive amassed by feminist scholar Harriet Rosenstein seven years after the poet's death, as research for an unfinished biography.
- ^ . www.sabitfikir.com. 6 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.
- ^ . Investopedia (İngilizce). 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023.
- ^ "The Bell Jar - Google Search". www.google.com. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar
- Peter K. Steinberg - A celebration, this is: A website for Sylvia Plath 11 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Vikisöz'de Sylvia Plath ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
  | Bir Amerikalının biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Sylvia Plath haber gazete kitap akademik JSTOR Ekim 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Sylvia Plath d 27 Ekim 1932 Boston o 11 Subat 1963 Londra Amerikali sair ve yazar Plath in baslica eserleri siirleri ozellikle de geride biraktigi siir kitabi Ariel ve tek romani Sirca Fanus tur Plath ayrica kisa oykuler ve cocuk kitaplari da yazmistir Sylvia PlathDogumSylvia Plath 27 Ekim 1932 1932 10 27 BostonOlum11 Subat 1963 30 yasinda LondraMahlasVictoria LucasMeslekSair yazarDilIngilizceMilliyetAmerikaliVatandaslik ABDEgitimSmith Universitesi Cambridge UniversitesiDonem1960 1963TurSiirEdebi akimGizdokumcu siirOnemli eserSirca FanusEvliliklerTed Hughes e 1956 CocuklarFrieda Hughes Nicholas HughesAkrabalarOtto Plath babasi Aurelia Schober annesi Etkiledikleri Nilgun MarmaraImza The Collected Poems baslikli siir derlemesi daha once yayimlanmamis siirlerle birlikte 1981 yilinda olumunden sonra basilmistir Plath bu kitapla Pulitzer Odulu ne layik gorulmus ve olumunden sonra bu odulu alan 4 kisi olmustur Boston Massachusetts te dogan Sylvia Plath Smith Universitesi nden mezun olmus ve Fullbright bursuyla gittigi Cambridge Universitesi nde calismalarini surdurmustur Cocuklugundan beri yazdigi pek cok siirle erken yasta oldukca begeni toplayan Plath universitede ogrenci dergisinde yayimladigi siirler sayesine 1956 yilinda evlenecegi kendisi gibi bir sair olan Ted Hughes ile tanismistir Birlikte iki cocuk sahibi olan ikilinin oldukca calkantili olan iliskisi 1962 yilinda Plath in olumunden yaklasik 6 ay kadar once Hughes un Plath i baska bir sairle aldatmasiyla sonlanmistir Plath annesine ve doktoruna yazdigi mektuplarda kocasindan cok agir fiziksel siddet gordugunu iddia etmis hatta bu yuzden neredeyse karnindaki bebegi dusurmustur Plath hayatinin buyuk bir bolumunu psikoz ve manik depresif bozukluk ile gecirmistir 11 Subat 1963 tarihinde ise intihar yoluyla yasamina son vermistir Hayati1932 yilinda Alman bir baba ve ikinci dereceden Avusturyali bir anneden Massachusetts te dogdu Boston Universitesi biyoloji bolumunde Profesor olan babasi Otto Plath bal arilari ile ilgili yazdigi kitap ve makaleleriyle unlu bir bilim insaniydi Otto Plath kendisinden yasca kucuk sayilabilecek yuksek lisans ogrencisiyle evlendi Sylvia Plath henuz 8 yasina giremeden babasi yuksek seker ve buna bagli olarak ayaginin kesilmesi sonucu ortaya cikan komplikasyon sebebiyle 1940 yilinda oldu Plath ilk siirini 8 yasinda yayimladi Plath cocuklugundan olene kadarki sure zarfinda baba sevgisizligi anne ilgisizligi sebebiyle hayati boyunca ileri derecede manik depresif bozuklukla bogustu 1950 yilinda bursla girdigi deki ikinci yilinda ilk intihar girisimini gerceklestirdi ve bir akil hastanesine yatirildi 1955 te Smith College den summa cum laude derece ile mezun oldu Kazandigi Fulbright bursuyla Cambridge Universitesi ne giderek calismalarini burada surdurdu ve siirlerini universitenin ogrenci gazetesi olan Varsity de yayimladi Plath burada 1956 yilinda evlenecegi Ingiliz sair Ted Hughes la tanisti Evliliklerinin ardindan Boston da yasamaya basladilar Plath hamile kaldiktan sonra ise Ingiltere ye geri donduler Plath ve Hughes Londra da kisa sure yasadiktan sonra North Tawton a yerlestiler Ciftin Sylvia nin kiskanclik krizleriyle baslayan sorunlari bu donemde basladi ve ilk cocuklarinin dogumundan kisa sure sonra Sylvia Plath Londra ya geri donerek bosanma islemlerini baslatti Gunluklerinde uzun uzun bebekleri ile zaman gecirmekten ya da kurabiye yapmaktan nasil keyif aldigini anlatti Sylvia Plath icin gun sabah saat dortte basliyordu ve bebekleri ile ilgilenmeden once kendisine ayirdigi 1 2 saat onun icin cok degerliydi Bu donemde esi Ted Hughes evden sogudu ve esini aldatmaya basladi Kiraladigi evin eskiden Ingiliz sair William Butler Yeats e ait oldugunu ogrenen Plath bunu iyi bir isaret olarak degerlendirdi 1962 1963 kisi Plath icin cok zor gecti 11 Subat 1963 te ikinci kattaki odalarinda uyumakta olan cocuklarinin yanina sut ve kurabiye biraktiktan sonra odalarinin kapisini da iceri gaz girmeyeceginden emin olmak uzere bantlayarak kapatti ve mutfaga gitti Firini acip harlanmasini beklerken birer birer uyku ilaci icti ve kafasini firinin icine sokarak intihar etti Intihariyla ilgili olarak kocasi Ted Hughes elestirilere maruz kaldi Hughes yillarca bu konuda konusmadi Daha sonra anilarini yayimladi 1963 yilinda daha 30 yasindayken intihar eden Plath in hayati Oscarli oyuncu Gwyneth Paltrow un unlu sairi canlandirdigi Sylvia filmine de aktarildi Plath in Turkceye cevrilen eserleri arasinda bulunan Sirca Fanus adli romani bircok kisi tarafindan ilk Amerikan feminist romani olarak degerlendirilir Sylvia Plath The Colossus daki 1960 sondan bir onceki siir olan Sculptor Heykeltiras siirini Leonard Baskin e ithaf etmistir Plath in mezar tasinda En harli alevlerin ortasinda bile altin nilufer yetisir yazmaktadir EserleriSiir The Colossus 1960 Ariel 1965 Crossing the Water 1971 Winter Trees 1972 The Collected Poems 1981 Lady LazarusDuz yazi The Bell Jar 1963 Letters Home 1975 Johnny Panic and the Bible of Dreams 1977 The Journals of Sylvia Plath 1982 The Magic Mirror 1989 The Unabridged Journals of Sylvia PlathCocuk kitaplari The Red Book 1976 The It Doesn t Matter Suit 1996 Collected Children s Stories Ingiltere 2001 Mrs Cherry s Kitchen 2001 Turkceye cevrilen eserleri Ariel 2014 Johnny Panik ve Ruyalarin Kutsal Kitabi 2015 Sirca Fanus 2013 Gunlukler 2013 Uc Kadin Oglak Yayincilik Suyu Gecis Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallik 2020 Kaynakca tr celeb true com 25 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2022 Kihss Peter Sessions Sylvia Plath and Updike Are Among Pulitzer Prize Winners The New York Times 14 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 Kean Danuta 11 Nisan 2017 Unseen Sylvia Plath letters claim domestic abuse by Ted Hughes The Guardian 15 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2021 The letters are part of an archive amassed by feminist scholar Harriet Rosenstein seven years after the poet s death as research for an unfinished biography www sabitfikir com 6 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2022 Investopedia Ingilizce 15 Subat 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2023 The Bell Jar Google Search www google com Erisim tarihi 21 Agustos 2023 Dis baglantilarPeter K Steinberg A celebration this is A website for Sylvia Plath 11 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vikisoz de Sylvia Plath ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Bir Amerikalinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz