Örtülü, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Örtülü | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Örtülü Örtülü'nün Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 842 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 56 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Örtülü köyünün eski adı, Ortisi'dir. Ortisi (ორთისი), Gürcüce "-is" (-ის) sonekiyle türetilmiş bir yer adıdır. Köyde Çaraheli (ჩარახელი), Bagati (ბაგათი), Çiço (ჭიჭო), Komisdziri (კომისძირი), Nasiketi (ნასიქეთი), Kersauli (ქერსაული) gibi yer adları da buranın bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir. Bu yer adı Türkçeye Ortviz, Ortiz, Ortis, Örtüz gibi farklı yazılışlarla girmiştir. Nitekim Artvin vilayeti üzerine 1927 tarihli bir yayında Ortiz (اورتیز) olarak geçer. Ruslar da köyü Ortiz (Ортиз) adıyla kaydetmiştir.
Ortisi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü devletleri yönetiminde olan köyü Osmanlılar 16. yüzyılın ortasında, Gürcülerden ele geçirdi. 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre köyün nüfusu 23 haneden (yaklaşık 115 kişi) oluşuyordu. Bu defterde 22 hane Hristiyan, 1 hane Müslüman olarak kaydedilmiştir. Sonraki yirmi yıl içinde köyün nüfusu iyice azalmış ve 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterine göre 8 haneye (yaklaşık 40) düşmüştür. Bu tarihte 6 hane Hristiyan, 2 hane Müslüman olarak kaydedilmiştir. Müslümanlaştırma sürecinde Ortisi köyünün nüfusunun büyük kısmı göç etmiş omalıdır.
Ortisi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rusların eline geçti. 1886 yılında yapılan nüfus tespiti sırasında Ortisi, Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Sahre nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) dört köyünden biriydi. Nüfusu, tamamı "Türk" olarak kaydedilmiş olan 85 kişiden oluşuyordu ve Ortisi, nüfus açısından bu nahiyenin en küçük köyüydü.
Ortisi, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi ve köy fiilen Türkiye'ye katıldı. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Ortisi köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Sahre, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında "Ortis" adıyla kaydedilmiş olan köy, Artvin livasının Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 14 hanede yaşayan 53 kişiden oluşuyordu. Ortisi / Ortiz Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Örtülü olarak değiştirildi. Türkçe kaynaklarda Ortiz, Ortis olarak yazılan Ortisi, zaman içinde "Örtüz"e dönüşmüştür. Adının değişmiş olmasına karşın, köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Örtülü (Örtüz))" biçiminde geç döneme kadar resmi yayınlarda kullanılmıştır.
Coğrafya
Örtülü köyü, Artvin il merkezine 51 km, Ardanuç ilçe merkezine 9 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 56 |
2020 | 56 |
2019 | 66 |
2018 | 71 |
2017 | 51 |
2016 | 44 |
2015 | 37 |
2014 | 36 |
2013 | 33 |
2012 | 27 |
2011 | 32 |
2010 | 33 |
2009 | 36 |
2008 | 38 |
2007 | 38 |
2000 | 71 |
1990 | 128 |
1985 | 119 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 622 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 188 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 116". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ a b ""Ardanuç kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 142, .
- ^ "Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 72" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2022.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- Örtülü, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ortulu Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur OrtuluKoyArtvin in Turkiye deki konumuOrtuluOrtulu nun Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim842 mNufus 2021 Toplam56Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceOrtulu koyunun eski adi Ortisi dir Ortisi ორთისი Gurcuce is ის sonekiyle turetilmis bir yer adidir Koyde Caraheli ჩარახელი Bagati ბაგათი Cico ჭიჭო Komisdziri კომისძირი Nasiketi ნასიქეთი Kersauli ქერსაული gibi yer adlari da buranin bir Gurcu yerlesmesi oldugunu gostermektedir Bu yer adi Turkceye Ortviz Ortiz Ortis Ortuz gibi farkli yazilislarla girmistir Nitekim Artvin vilayeti uzerine 1927 tarihli bir yayinda Ortiz اورتیز olarak gecer Ruslar da koyu Ortiz Ortiz adiyla kaydetmistir Ortisi Orta Cag da Gurcistan in guneybati topraklarini olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Erken ve gec Orta Cag da Gurcu devletleri yonetiminde olan koyu Osmanlilar 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirdi 1574 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterine gore koyun nufusu 23 haneden yaklasik 115 kisi olusuyordu Bu defterde 22 hane Hristiyan 1 hane Musluman olarak kaydedilmistir Sonraki yirmi yil icinde koyun nufusu iyice azalmis ve 1595 tarihli Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterine gore 8 haneye yaklasik 40 dusmustur Bu tarihte 6 hane Hristiyan 2 hane Musluman olarak kaydedilmistir Muslumanlastirma surecinde Ortisi koyunun nufusunun buyuk kismi goc etmis omalidir Ortisi uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Ruslarin eline gecti 1886 yilinda yapilan nufus tespiti sirasinda Ortisi Artvin sancaginin okrug Ardanuc kazasina ucastok bagliydi Bu kaza icinde Sahre nahiyesinin selskoe obshestvo kirsal topluluk dort koyunden biriydi Nufusu tamami Turk olarak kaydedilmis olan 85 kisiden olusuyordu ve Ortisi nufus acisindan bu nahiyenin en kucuk koyuydu Ortisi Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 1921 yilinda Sovyet Rusya nin Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurcistan hukumeti Artvin ve Ardahan bolgelerinden cekildi ve koy fiilen Turkiye ye katildi 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Ortisi koyu Turkiye ye birakildi Sahre 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespiti sirasinda Ortis adiyla kaydedilmis olan koy Artvin livasinin Ardanuc nahiyesine bagliydi ve nufusu 14 hanede yasayan 53 kisiden olusuyordu Ortisi Ortiz Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Ortulu olarak degistirildi Turkce kaynaklarda Ortiz Ortis olarak yazilan Ortisi zaman icinde Ortuz e donusmustur Adinin degismis olmasina karsin koyun eski adi yeni adiyla birlikte Ortulu Ortuz biciminde gec doneme kadar resmi yayinlarda kullanilmistir CografyaOrtulu koyu Artvin il merkezine 51 km Ardanuc ilce merkezine 9 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 562020 562019 662018 712017 512016 442015 372014 362013 332012 272011 322010 332009 362008 382007 382000 711990 1281985 119Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 8 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 622 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 188 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 116 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2021 a b Ardanuc kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2021 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 3 cilt 2 cilt s 41 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Agustos 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 Birinci basim 1927 s 142 ISBN 978 9944 197 52 6 Genel Nufus Sayimi Ankara 1963 s 72 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Mart 2022 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Agustos 2021 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 Dis baglantilarOrtulu Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft