Pierre Loti, asıl adı Louis Marie Julien Viaud (14 Ocak 1850 - 10 Haziran 1923), Fransız romancı. Pierre Loti isminin yazara, kimi kaynaklara göre öğrencilik yıllarında; kimi kaynaklara göreyse, 1867 yılında yaptığı Okyanusya seferi sırasında, Tahitili yerliler tarafından verildiği söylenir. "Loti", egzotik iklimlerde yetişen egzotik bir çiçeğin ismidir.
Pierre Loti | |
---|---|
Pierre Loti, 7 Nisan 1892 | |
Doğum | 14 Ocak 1850 Rochefort Fransa |
Ölüm | 10 Haziran 1923 (73 yaşında) |
Meslek | Yazar |
Milliyet | Fransız |
Konu | Hayatı |
1850 yılında Fransa'nın Rochefort kentinde Protestan bir ailenin en küçüğü olarak doğdu. 17 yaşında Fransız Deniz Kuvvetleri'ne girdi. Denizcilik eğitimini tamamladıktan sonra 1881'de yüzbaşı oldu ve ilerleyen yıllarda da terfi ederek albaylığa kadar yükseldi. Orta Doğu ve Uzak Doğu'da bulundu. Bir deniz subayı olarak romanlarında konu ettiği yabancı kültürünü pek çok yer gezerek tanıma fırsatını buldu. Bu yolculuklarında edindiği deneyimlerini ve gözlemlerini daha sonra kitaplarına yansıttı.
1879'da ilk romanı olan ve o dönemin Osmanlı Türkiye'sinden kesitler verenAziyadé 'nin (Aziyade) yayımlanmasının ardından 1878'de Mariage de Loti (Loti'nin Düğünü), 1886'da Pécheur d'Islande'la (İzlanda Balıkçısı)'nı yayınladı. Loti, kendini edebiyat çevresine kabul ettirmiş bir yazar oldu. Daha sonraki yıllarda her yıl bir kitabı çıktı ve kitapları geniş kitlelerce okundu. 1891 yılında Fransız Akademisi'ne seçilen yazar 1910 yılında Légion d’Honneur nişanını aldı. İzlenimci bir yazar olan Pierre Loti'nin çok yalın bir dili vardı. Edebiyattaki bu izlenimciliği kişiliğini de derinden etkiledi. Derin bir umutsuzluğu dile getiren yapıtlarında aşkın yanı sıra ölüm duygusu da geniş yer alıyordu. Bütün bu umutsuzlukla birlikte içinde duyduğu insanlığa karşı şefkat ve acıma duygusunu yapıtlarına yansıttı.
Türk dostu Pierre Loti
Birçok kez İstanbul'da bulunmuş olan Pierre Loti, İstanbul'a ilk kez 1876 yılında bir Fransız gemisiyle, görevli subay olarak geldi. Loti, Osmanlı yaşam biçiminden etkilendi ve pek çok eserinde bu etkiyi gösterdi. Aziyadé adlı romanına adını veren kadınla burada tanıştı. İstanbul'da bulunduğu zamanlarda Eyüpsultan'da yaşadı. İstanbul'a hayran olan Pierre Loti, kendisini her zaman Türk dostu olarak nitelendirdi.
1913 yılında yazdığı La Turquie Agonisante (Can Çekişen Türkiye) kitabıyla Batı politikalarını eleştiren Loti aynı yıl devlet konuğu olarak Türkiye'ye geldiği zaman, Tophane Rıhtımında büyük bir törenle karşılanarak Sultan Reşat tarafından sarayda ağırlandı.Balkan Savaşları'nda, I. Dünya Savaşı'nda ve sonrasında Anadolu işgalinde Avrupa'ya karşı hep Türkleri savundu. Millî Mücadele döneminde Anadolu'daki direnişe destek vermesi ve kendi ülkesi olan işgalci Fransa'yı ağır bir dille eleştirmesiyle Loti, Türk halkının da sempatisini kazandı. Öyle ki, Türkiye Büyük Millet Meclisi 4 Ekim 1921'de Pierre Loti'ye şükranlarını sunan bir mektup yolladı. Bununla birlikte Pierre Loti, 1920 yılında "İstanbul Şehri Fahri Hemşehrisi" olarak kabul edildi ve onun adını taşıyan bir de cemiyet kuruldu. Daha sonraları İstanbul'da Divanyolu'nda bir caddeye "Pierre Loti Caddesi" ve Eyüp'te bir kahvehaneye de "Pierre Loti kahvesi" adı verildi. Günümüzde bu kahvehanenin olduğu tepe de Pierre Loti Tepesi olarak anılmaktadır. Ayrıca bu tepeye ulaşmak içinde inşa edilen Eyüp - Piyer Loti Teleferik Hattı'de isminde Loti anmaktadır. 1942 yılında İstanbul-Beyoğlu'nda kurulan Pierre Loti Fransız Lisesine kendi adı verilmiştir.
Ancak tüm bunlara rağmen Loti, Türk aydınlarını ikiye böldü. Kimi aydınlar onun gerçekten bir Türk dostu olduğuna inanırken, kimileri de onun aslında Osmanlı'nın zayıf ve geri kalmış hâlini acıyarak sevdiğini savunuyorlardı. 1925 yılında Nâzım Hikmet yazdığı Şarlatan Piyer Loti şiirinde kendisinden şöyle bahsediyordu:
“ | Hatta sen
| „ |
Nazım Hikmet ilerleyen mısralarında da ağır bir şekilde Loti'yi eleştirerek, onu "Çürük Fransız kumaşlarını yüzde beş yüz ihtikârla şarka satan" bir burjuva olarak tanımlıyordu. Diğer yandan yazar Abdülhak Şinasi Hisar, İstanbul ve Pierre Loti adlı kitabında Loti' ye övgüler yağdırıyor ve Loti'nin yazılarının bazı Türklerin yazdıklarından daha millî bir his ve zevk taşıdığını söyleyerek, onun Türkiye ile ilgili bütün eserlerinin Türkçeye çevrilmesini diliyordu.
Bazı eserleri
- Aziyadé (1879, Aziyade)
- Le Roman d'un spahi (1881, Bir Sipahinin Romanı)
- Pêcheur d'Islande (1886, İzlanda Balıkçısı)
- Madame Chrysanthème (1887, Madam Krizantem)
- Le Roman d'un enfant (1890, Bir Çocuğun Romanı)
- Le Livre de la pitié et de la mort (1891, Acıma ve Ölümün Kitabı)
- Ramuntcho (1897)
- Reflets de la Sombre Route (1899, Karanlık Yol Üzerindeki Yansımalar)
- Les Désenchantées (1906, Mutsuz Kadınlar)
- La Turquie agonisante (1913, Can Çekişen Türkiye)
- Prime Jeunesse (1919, İlk Gençlik)
- Un Jeune Officier pauvre (1923, Zavallı Genç Bir Subay)
Kaynakça
- ^ http://www.hurriyet.com.tr/agora/article.asp?sid=4&aid=996 Emre TÜRKER - 31 Mayıs 2004, Pazartesi
- ^ Gelişim Hachette c.7,s.2501
- ^ "NTV-MSNBC - 30 Ağustos 2007, Perşembe". 16 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2008.
- ^ a b AnaBritannica Ansiklopedisi, c.14, s.601
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2008.
- ^ a b c http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF670AAAC19264C5A83F719885B09FDCBF 15 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kültür ve Turizm Bakanlığı, Nilüfer Mizanoğlu
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Pierre Loti ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Pierre Loti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Pierre Loti tanıtım sayfası
- Pierre Loti Belgeseli 24 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pierre Loti asil adi Louis Marie Julien Viaud 14 Ocak 1850 10 Haziran 1923 Fransiz romanci Pierre Loti isminin yazara kimi kaynaklara gore ogrencilik yillarinda kimi kaynaklara goreyse 1867 yilinda yaptigi Okyanusya seferi sirasinda Tahitili yerliler tarafindan verildigi soylenir Loti egzotik iklimlerde yetisen egzotik bir cicegin ismidir Pierre LotiPierre Loti 7 Nisan 1892Dogum14 Ocak 1850 Rochefort FransaOlum10 Haziran 1923 73 yasinda MeslekYazarMilliyetFransizKonuHayati26 Subat 1920 tarili Servet i Funun mecmuasinda Piyer Loti 1850 yilinda Fransa nin Rochefort kentinde Protestan bir ailenin en kucugu olarak dogdu 17 yasinda Fransiz Deniz Kuvvetleri ne girdi Denizcilik egitimini tamamladiktan sonra 1881 de yuzbasi oldu ve ilerleyen yillarda da terfi ederek albayliga kadar yukseldi Orta Dogu ve Uzak Dogu da bulundu Bir deniz subayi olarak romanlarinda konu ettigi yabanci kulturunu pek cok yer gezerek tanima firsatini buldu Bu yolculuklarinda edindigi deneyimlerini ve gozlemlerini daha sonra kitaplarina yansitti 1879 da ilk romani olan ve o donemin Osmanli Turkiye sinden kesitler verenAziyade nin Aziyade yayimlanmasinin ardindan 1878 de Mariage de Loti Loti nin Dugunu 1886 da Pecheur d Islande la Izlanda Balikcisi ni yayinladi Loti kendini edebiyat cevresine kabul ettirmis bir yazar oldu Daha sonraki yillarda her yil bir kitabi cikti ve kitaplari genis kitlelerce okundu 1891 yilinda Fransiz Akademisi ne secilen yazar 1910 yilinda Legion d Honneur nisanini aldi Izlenimci bir yazar olan Pierre Loti nin cok yalin bir dili vardi Edebiyattaki bu izlenimciligi kisiligini de derinden etkiledi Derin bir umutsuzlugu dile getiren yapitlarinda askin yani sira olum duygusu da genis yer aliyordu Butun bu umutsuzlukla birlikte icinde duydugu insanliga karsi sefkat ve acima duygusunu yapitlarina yansitti Turk dostu Pierre LotiPierre Loti nargile icerken 1900 Bircok kez Istanbul da bulunmus olan Pierre Loti Istanbul a ilk kez 1876 yilinda bir Fransiz gemisiyle gorevli subay olarak geldi Loti Osmanli yasam biciminden etkilendi ve pek cok eserinde bu etkiyi gosterdi Aziyade adli romanina adini veren kadinla burada tanisti Istanbul da bulundugu zamanlarda Eyupsultan da yasadi Istanbul a hayran olan Pierre Loti kendisini her zaman Turk dostu olarak nitelendirdi 1913 yilinda yazdigi La Turquie Agonisante Can Cekisen Turkiye kitabiyla Bati politikalarini elestiren Loti ayni yil devlet konugu olarak Turkiye ye geldigi zaman Tophane Rihtiminda buyuk bir torenle karsilanarak Sultan Resat tarafindan sarayda agirlandi Balkan Savaslari nda I Dunya Savasi nda ve sonrasinda Anadolu isgalinde Avrupa ya karsi hep Turkleri savundu Milli Mucadele doneminde Anadolu daki direnise destek vermesi ve kendi ulkesi olan isgalci Fransa yi agir bir dille elestirmesiyle Loti Turk halkinin da sempatisini kazandi Oyle ki Turkiye Buyuk Millet Meclisi 4 Ekim 1921 de Pierre Loti ye sukranlarini sunan bir mektup yolladi Bununla birlikte Pierre Loti 1920 yilinda Istanbul Sehri Fahri Hemsehrisi olarak kabul edildi ve onun adini tasiyan bir de cemiyet kuruldu Daha sonralari Istanbul da Divanyolu nda bir caddeye Pierre Loti Caddesi ve Eyup te bir kahvehaneye de Pierre Loti kahvesi adi verildi Gunumuzde bu kahvehanenin oldugu tepe de Pierre Loti Tepesi olarak anilmaktadir Ayrica bu tepeye ulasmak icinde insa edilen Eyup Piyer Loti Teleferik Hatti de isminde Loti anmaktadir 1942 yilinda Istanbul Beyoglu nda kurulan Pierre Loti Fransiz Lisesine kendi adi verilmistir Ancak tum bunlara ragmen Loti Turk aydinlarini ikiye boldu Kimi aydinlar onun gercekten bir Turk dostu olduguna inanirken kimileri de onun aslinda Osmanli nin zayif ve geri kalmis halini aciyarak sevdigini savunuyorlardi 1925 yilinda Nazim Hikmet yazdigi Sarlatan Piyer Loti siirinde kendisinden soyle bahsediyordu Henri Rousseau tarafindan cizilmis Pierre Loti portresi 1891 Hatta sen sen Pier Loti Sari musamba derilerimizden birbirimize gecen tifusun biti senden daha yakindir bize Fransiz zabiti Nazim Hikmet ilerleyen misralarinda da agir bir sekilde Loti yi elestirerek onu Curuk Fransiz kumaslarini yuzde bes yuz ihtikarla sarka satan bir burjuva olarak tanimliyordu Diger yandan yazar Abdulhak Sinasi Hisar Istanbul ve Pierre Loti adli kitabinda Loti ye ovguler yagdiriyor ve Loti nin yazilarinin bazi Turklerin yazdiklarindan daha milli bir his ve zevk tasidigini soyleyerek onun Turkiye ile ilgili butun eserlerinin Turkceye cevrilmesini diliyordu Bazi eserleriPecheur d Islande 1886 Izlanda Balikcisi Aziyade 1879 Aziyade Le Roman d un spahi 1881 Bir Sipahinin Romani Pecheur d Islande 1886 Izlanda Balikcisi Madame Chrysantheme 1887 Madam Krizantem Le Roman d un enfant 1890 Bir Cocugun Romani Le Livre de la pitie et de la mort 1891 Acima ve Olumun Kitabi Ramuntcho 1897 Reflets de la Sombre Route 1899 Karanlik Yol Uzerindeki Yansimalar Les Desenchantees 1906 Mutsuz Kadinlar La Turquie agonisante 1913 Can Cekisen Turkiye Prime Jeunesse 1919 Ilk Genclik Un Jeune Officier pauvre 1923 Zavalli Genc Bir Subay Kaynakca http www hurriyet com tr agora article asp sid 4 amp aid 996 Emre TURKER 31 Mayis 2004 Pazartesi Gelisim Hachette c 7 s 2501 NTV MSNBC 30 Agustos 2007 Persembe 16 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2008 a b AnaBritannica Ansiklopedisi c 14 s 601 Arsivlenmis kopya 23 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2008 Arsivlenmis kopya 24 Subat 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2008 a b c http www kultur gov tr TR BelgeGoster aspx F6E10F8892433CFF670AAAC19264C5A83F719885B09FDCBF 15 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kultur ve Turizm Bakanligi Nilufer MizanogluAyrica bakinizClaude FarrereDis baglantilarVikisoz de Pierre Loti ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Pierre Loti ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Istanbul Valiligi Harika Istanbul Pierre Loti tanitim sayfasi Pierre Loti Belgeseli 24 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde