Naim Beyin Anıları: Ermeni Tehciri ve Katliamları ile ilgili Resmi Türk Belgeleri (The Memoirs of Naim Bey: Turkish Official Documents Relating to the Deportation and the Massacres of Armenians), Osmanlı Ermenisi Aram Andonyan'a ait 1919 ve 1920 senesinde Londra'da Hodder & Stoughton yayınevinde basılmış bir kitap. İçinde Andonyan belgeleri diye bilinen ünlü Talat Paşa telgraflarının kopyalarını barındırıyor.
The Memoirs of Naim Bey: Turkish Official Documents Relating to the Deportation and the Massacres of Armenians | |
Naim Beyin Anıları: Ermeni Tehciri ve Katliamları ile ilgili Resmi Türk Belgeleri | |
Yazar | Aram Andonyan |
---|---|
Ülke | İngiltere |
Dil | İngilizce |
Tür | Tarih |
Yayım | 1920 |
Yayımcı | Hodder & Stoughton |
Sayfa | 84 sayfa |
Kitapta, Ermeni Kırımı sırasında Ermenilerin imha edilmesini emredildiğine iddiasına yönelik 50 telgraf ve 2 mektup bulunmaktadır. Kitapta, bu belgelerin Osmanlı Devletini o yıllarda idare eden Jöntürk liderlerine ait olduğu iddia edilmiştir. Fotoğrafı çekilmiş kopya olarak İngiliz basımında sadece 4 belge, aynı zamanda basılan Fransız basımında ise 13 kopya mevcuttur. Kitabın Ermenice basımı da bulunmaktadır. Fotoğrafı çekilmiş kopya olan belgeler, Osmanlıca yazılmış ve imzalı şekilde kitapta mevcuttur. Geri kalan belgeler ise sadece İngilizce, Fransızca ve Ermenice dillerine tercüme olarak kitapta sunulmuştur. Bazı kopya olarak mevcut olmayan belgeler ise deşifre olmamış şekilde verilmiştir. Kısacası, 50 telgraf ve 2 mektuptan bir kısmı kopya olarak, bir kısmı sadece tercüme ve deşifre edilmiş olarak bir kısmı ise tercüme ve deşifre edilmemiş olarak kitapta yer almaktadır.
Belgelerin orijinalleri bulunmayıp kayıp diye bildirilmiştir. Andonyan belgelerinin iddia edilen orijinalleri, Vahakn Dadrian'a göre 1960'larda Andonyan'ın 1951'e kadar müdür olarak çalıştığı Paris'teki Nubar Kütüphanesinden Sovyet Ermenistanı'na gönderildikten sonra kaybolmuştur.
Andonyan'ın bildirdiğine göre, bu belgeleri ona Halep Tehcir Bürosunda görevli olan Naim bey adında bir Türk memur vermiştir. Kitabın içerikleri şöyle: sözü edilen belgeler, Naim Bey'in anı olarak yazdığı kısımlar, Andonyan'ın anıları, ek olarak Armin T. Wegner'in ABD başkanı Wilson'a Türkleri şikayet eden mektubu, giriş olarak İngiliz Vikont Gladstone'un tüm Osmanlı tarihini suçlayan yazısı ve Osmanlı ile yapılacak Sevr Antlaşması için Osmanlı devletini bitirme talepleri şeklindedir.
Belgeler bilim adamlarının büyük çoğunluğuna göre sahte ya da ispat gücünden yoksundur. Belgelerin sahte olduğu tartışmasını 1983 yılında Şinasi Orel ve Süreyya Yuca'nın araştırması The Talaât Pasha "telegrams" : Historical fact or Armenian fiction? (Talaât Paşa "telgrafları" : Tarihi bir esas mı yoksa Ermeni hayal ürünü mü?) başlattı. 1986 yılında ise Dadrian'dan belgelerin esas olduğunu ispatlamayı hedef alan bir araştırma geldi. Bu iki araştırmadan sonra belgeleri derin şekilde araştıran analiz sunulmadı.
Belgelerin sahte olduğunu kabul edenler, Şinasi Orel ve Süreyya Yuca'nın araştırmasının yeterince ikna edici olduğunu belirtmiştir. Başka yazarlar daha fazla araştırma beklemektedir. Günümüzde sadece iki isim Andonyan belgelerinin sahte olmadığını savunuyor, bu iki isim Dadrian ve Yves Ternon'dur. Ayrıca Taner Akçam 1999 senesinde İnsan Hakları ve Ermeni Sorunu isimli kitabında, bir otantik telgrafın var olduğunu ve Andonyan belgeleriyle kelimelerinin özdeş olduğunu yazmıştır. Andonyan belgeleri hakkında yeni araştırma sunacağını bildirmiş ancak bugüne kadar ne o özdeş olan telgrafı ne de araştırmasını açıklayabilmiştir.
Naim Bey hakkında kaynaklar
Naim Bey adında birinin varlığından söz eden tek kaynak, Andonyan'ın kitabıdır. Andonyan'ın bildirdiğine göre, bu belgeleri ona Ermeni Tehcirini koordine eden Halep bürosunda çalışan Naim bey adında bir Türk memuru vermiştir. İddiasına göre, Osmanlı'nın Ermenilere yaptığından dolayı vicdan azabı çekiyormuş. Vicdanını rahatlatmak için, bu belgeleri eski dostu Andonyan'a vermiş. O, gerçekten iyi olan bir Türkmüş. 1937 tarihini taşıyan bir mektubunda Andonyan bu hikâyeyi değişik anlatıyor. Naim Bey kumara bağımlıymış ve paraya ihtiyacı olduğu için, bu belgeleri çok pahali bir fiyata ona satmış.
Naim Bey isminde bir görevli, başka bir kaynaktan tanınmıyor. Şinasi Orel ve Süreyya Yuca Osmanlı arşivinde Halep'te bu isimde bir memura rastlamadıklarını yazdılar. Naim Bey'in varlığı hakkında kesin hüküm vermiyorlar. Naim Bey, Andonyan tarafından yaratılan bir hayal kahramanı değilse, düşük dereceli bir memur olmuş olması lazım diyorlar. Düşük dereceli bir memurun, bu tarz gizli belgelere ulaşma imkânının olmadığını açıkladılar.
Alman arşivi de Naim bey hakkında bilgi vermiyor. Tehcir yıllarında Halep'te Alman konsolosu olan Walter Rößler, Naim Bey isminde birini hatırlamadığını bildiriyor. Beatrice Rohner ve konsolos Hoffmann'a bu soruyu ileteceğini bildiriyor. İki isimden de Alman arşivinde bir cevap yok.
Orel/Yuca ve Dadrian araştırmaları
1983 senesinde Orel ve Yuca, bu belgeleri ilk defa köklü bir araştırmaya tabii tuttular. Orel ve Yuca bu belgelerin kesinlikle sahte olduğu sonucuna vardılar. En önemli açıklamaları:
- Dokuz belge üzerinde bulunan Halep valisi Mustafa Abdülhalik Beyin imzası gerçek imzasıyla örtüşmüyor.
- Andonyan, Osmanlı'da kullanılan Rumi Takvimi ya tanımıyordu ya da ihmalkâr davranarak takvim hatalarını yaptı, kullandığı tarihler belgelerinin tarih ve belge numaralarını anlamsız hale getiriyor.
- Bu telgrafların üzerinde yazan tarihlerde, İstanbul'dan Halep'e gönderilen otantik şifreli telgraflara bakınca Andonyan telgraflarıyla otantik telgraflar üzerlerindeki belge numaraları arasında hiçbir bağlantı yok.
- İki belge dışında her belge normal kâğıt üzerine yazılı, Osmanlının savaş yıllarında kullandığı resmi kâğıtlar üzerinde bulunan işaretlerin hiçbiri Andonyan belgelerinin üzerinde yok.
Görüşler
- Yves Ternon (1989): Muhtemelen otantikler.
- Michael M. Gunter (1989): Mevlanzade Rıfat ve Andonyan'ın kitapları iyi bilinen sahte eserlerdir.
- Andrew Mango (1994): savaş dönemi Osmanlı içişleri bakanı/dahiliye nazırı Talat Paşaya atfedilmiş kuşkulu telgraflar
- Klaus Kreiser (1996):Talat Paşa telgrafları. Osmanlı içişleri bakanı ve Jöntürk üçler yönetiminin önde gelen üyesi Talat Paşaya atfedilen sahte telgraflar
- Christopher J. Walker (1997): Bu belgeler veya buna benzer belgeler yeniden ortaya çıkana kadar ve eğer ortaya çıkarlarsa eleştirel bir açıdan araştırılmalarına kadar, bu belgeler hakkında kuşku kalmaya mecbur.
- Hilmar Kaiser (1999): Osmanlı içişleri bakanlığının bazı Türk belgeleri Andonyan'ın Talat'a atfettiği iki telgrafın içeriği ile belirli bir dereceye kadar uyuşuyor. Orel ve Yuca, bu kaynakları kullanmadılar o yüzden tezleri yeterli değil. Naim-Andonyan belgeleri hakkında başka araştırmaya ihtiyaç var.
- Erik-Jan Zürcher (2004):Ermeni tarafı bu ilişkinin [hükümetin katliamlara karışma ilişkisinin] varolduğunu kanıtlamaya uğraştı, fakat ürettiği bazı belgelerin (Andonyan evrakları denilen belgelerin) sahte oldukları ispatlanmıştır.
- Guenter Lewy (2005): Naim-Andonyan belgelerinin otantikliği hakkındaki tartışmanın sadece bu belgelerle alakalı Osmanlı belgelerinin bulunup yayımlanmalarıyla çözüleceği belli ve bulunmaları sanırım hiçbir zaman gerçekleşmeyecek. O zamana kadar, düşünüyorum ki, Orel ve Yuca'nın bu belgeler hakkında son derece itinalı analizleri belgelerin otantikliği hakkında yeterince soru işareti doğurdu ve bu sayede bu belgelerin ciddi bilimsel araştırmalarda kullanılmaları kabul edilemez hale geldi.
- Berlin / Klenner (2006): Orel ve Yuca tarafından isabetli tespit edilen formel hataların çoğu tarihçi Dadrian tarafından açıklığa kavuşturuldu. Naim-Andonyan belgeleriyle başka kaynakların arasındaki uyumu gösterdi, özellikle daha sonra gerçekleşen jöntürk savaş suçlularına karşı davalarda savcılığın sunduğu belgelerle uyuşumları gösterdi.
İlgili kitaplar
- Vahakn N. Dadrian: The Naim-Andonian Documents on the World War I Destruction of Ottoman Armenians: The Anatomy of a Genocide. International Journal of Middle East Studies, Cambridge University Press. Vol. 18. 1986.
- Guenter Lewy: The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide. University of Utah Press 2005, , İngilizce18 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Türkçe8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Şinasi Orel / Süreyya Yuca: The Talaât Pasha "telegrams" : Historical fact or Armenian fiction?, Lefkoşa 1983, , , Türkçe basımı: Ermenilerce Talât Paşaya Atfedilen Telgrafların Gerçek Yüzü Türkçe20 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yves Ternon: Enquête sur la négation d'un génocide. Marseille 1989, [1]21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ . 11 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
- ^ İlk versiyon 1919'da basıldı[]
- ^ Vahakn Dadrian The Naim-Andonian Documents on the World War I Destruction of Ottoman Armenians: The Anatomy of a Genocide, International Journal of Middle East Studies, S. 317, Anmerkung e; Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide, S. 67; Vatche Ghazarian Boghos Nubar's Papers and the Armenian Question 1915-1918: Documents, S. xvii
- ^ Wolfgang Gust Der Völkermord an den Armeniern - die Tragödie des ältesten Christenvolkes der Welt, München 1993, Seite 245
- ^ "Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide". 18 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2009.
- ^ Rößler'in Lepsius'a cevabı, 25 Nisan 1921 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - [...]Ebensowenig entsinne ich mich des Namens Naim Bey[...]Ich stelle ergebenst anheim, auch Schwester Beatrice Rohner um eine Äusserung zu bitten. Sie hat mit den Verschickungskommissaren wohl mehrfach direkt zu verhandeln gehabt. Eyub Bey kennt sie persönlich. Ob sie auch Naim Bey kennt, oder Abdul Ahad Nuri Bey, kann ich nicht sagen. Jedenfalls wird ihre Äusserung von Wert sein. Auch Konsul Hoffmann derzeit bei der Paßstelle des Auswärtigen Amtes, Behrenstrasse 21 wird möglicherweise ein begründetes Urteil abzugeben in der Lage sein.[...]
- ^ a b . 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
- ^ Yves Ternon Enquête sur la négation d'un génocide, Bölüm La qualité de la preuve - A propos des documents Andonian et de la petite phrase d'Hitler - [...]Les historiens du génocide arménien ne présentent plus ces documents comme des preuves du génocide, mais il est important de dire pourquoi ils ne sont pas recevables alors qu'ils sont probablement authentiques. [...]
- ^ Michael M. Gunter International Journal of Middle East Studies 21 (1989), S. 422
- ^ Andrew Mango Turks and Kurds, Middle Eastern Studies 30 (1994), S. 985
- ^ Klaus Kreiser: Kleines Türkei-Lexikon. Münih 1996, Talat-Paşa-Telegramme
- ^ Christopher J. Walker World War I and the Armenian Genocide, The Armenian People from Ancient to Modern Times, New York 1997, S. 247
- ^ Hilmar Kaiser The Baghdad Railway and the Armenian Genocide, 1915-1916: A Case Study of German Resistance and Complicity, Remembrance and Denial: The Case of the Armenian Genocide, Detroit 1999, S. 108
- ^ Erik-Jan Zürcher Turkey: A Modern History 14 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Londra 2004, S.115/116 The Armenian side has tried to demonstrate this involvement, but some of the documents it has produced (the so-called Andonian papers) have been shown to be forgeries.
- ^ Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide, Salt Lake City 2005, S. 73
- ^ Berlin ve Klenner Völkermord oder Umsiedlung. Das Schicksal der Armenier im Osmanischen Reich. Darstellung und Dokumente Köln 2006, S. 52/53
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Naim Beyin Anilari Ermeni Tehciri ve Katliamlari ile ilgili Resmi Turk Belgeleri The Memoirs of Naim Bey Turkish Official Documents Relating to the Deportation and the Massacres of Armenians Osmanli Ermenisi Aram Andonyan a ait 1919 ve 1920 senesinde Londra da Hodder amp Stoughton yayinevinde basilmis bir kitap Icinde Andonyan belgeleri diye bilinen unlu Talat Pasa telgraflarinin kopyalarini barindiriyor Naim Beyin Anilari Ermeni Tehciri ve Katliamlari ile ilgili Resmi Turk BelgeleriThe Memoirs of Naim Bey Turkish Official Documents Relating to the Deportation and the Massacres of ArmeniansNaim Beyin Anilari Ermeni Tehciri ve Katliamlari ile ilgili Resmi Turk BelgeleriYazarAram AndonyanUlkeIngiltereDilIngilizceTurTarihYayim1920YayimciHodder amp StoughtonSayfa84 sayfa Kitapta Ermeni Kirimi sirasinda Ermenilerin imha edilmesini emredildigine iddiasina yonelik 50 telgraf ve 2 mektup bulunmaktadir Kitapta bu belgelerin Osmanli Devletini o yillarda idare eden Jonturk liderlerine ait oldugu iddia edilmistir Fotografi cekilmis kopya olarak Ingiliz basiminda sadece 4 belge ayni zamanda basilan Fransiz basiminda ise 13 kopya mevcuttur Kitabin Ermenice basimi da bulunmaktadir Fotografi cekilmis kopya olan belgeler Osmanlica yazilmis ve imzali sekilde kitapta mevcuttur Geri kalan belgeler ise sadece Ingilizce Fransizca ve Ermenice dillerine tercume olarak kitapta sunulmustur Bazi kopya olarak mevcut olmayan belgeler ise desifre olmamis sekilde verilmistir Kisacasi 50 telgraf ve 2 mektuptan bir kismi kopya olarak bir kismi sadece tercume ve desifre edilmis olarak bir kismi ise tercume ve desifre edilmemis olarak kitapta yer almaktadir Belgelerin orijinalleri bulunmayip kayip diye bildirilmistir Andonyan belgelerinin iddia edilen orijinalleri Vahakn Dadrian a gore 1960 larda Andonyan in 1951 e kadar mudur olarak calistigi Paris teki Nubar Kutuphanesinden Sovyet Ermenistani na gonderildikten sonra kaybolmustur Andonyan in bildirdigine gore bu belgeleri ona Halep Tehcir Burosunda gorevli olan Naim bey adinda bir Turk memur vermistir Kitabin icerikleri soyle sozu edilen belgeler Naim Bey in ani olarak yazdigi kisimlar Andonyan in anilari ek olarak Armin T Wegner in ABD baskani Wilson a Turkleri sikayet eden mektubu giris olarak Ingiliz Vikont Gladstone un tum Osmanli tarihini suclayan yazisi ve Osmanli ile yapilacak Sevr Antlasmasi icin Osmanli devletini bitirme talepleri seklindedir Belgeler bilim adamlarinin buyuk cogunluguna gore sahte ya da ispat gucunden yoksundur Belgelerin sahte oldugu tartismasini 1983 yilinda Sinasi Orel ve Sureyya Yuca nin arastirmasi The Talaat Pasha telegrams Historical fact or Armenian fiction Talaat Pasa telgraflari Tarihi bir esas mi yoksa Ermeni hayal urunu mu baslatti 1986 yilinda ise Dadrian dan belgelerin esas oldugunu ispatlamayi hedef alan bir arastirma geldi Bu iki arastirmadan sonra belgeleri derin sekilde arastiran analiz sunulmadi Belgelerin sahte oldugunu kabul edenler Sinasi Orel ve Sureyya Yuca nin arastirmasinin yeterince ikna edici oldugunu belirtmistir Baska yazarlar daha fazla arastirma beklemektedir Gunumuzde sadece iki isim Andonyan belgelerinin sahte olmadigini savunuyor bu iki isim Dadrian ve Yves Ternon dur Ayrica Taner Akcam 1999 senesinde Insan Haklari ve Ermeni Sorunu isimli kitabinda bir otantik telgrafin var oldugunu ve Andonyan belgeleriyle kelimelerinin ozdes oldugunu yazmistir Andonyan belgeleri hakkinda yeni arastirma sunacagini bildirmis ancak bugune kadar ne o ozdes olan telgrafi ne de arastirmasini aciklayabilmistir Naim Bey hakkinda kaynaklarNaim Bey adinda birinin varligindan soz eden tek kaynak Andonyan in kitabidir Andonyan in bildirdigine gore bu belgeleri ona Ermeni Tehcirini koordine eden Halep burosunda calisan Naim bey adinda bir Turk memuru vermistir Iddiasina gore Osmanli nin Ermenilere yaptigindan dolayi vicdan azabi cekiyormus Vicdanini rahatlatmak icin bu belgeleri eski dostu Andonyan a vermis O gercekten iyi olan bir Turkmus 1937 tarihini tasiyan bir mektubunda Andonyan bu hikayeyi degisik anlatiyor Naim Bey kumara bagimliymis ve paraya ihtiyaci oldugu icin bu belgeleri cok pahali bir fiyata ona satmis Naim Bey isminde bir gorevli baska bir kaynaktan taninmiyor Sinasi Orel ve Sureyya Yuca Osmanli arsivinde Halep te bu isimde bir memura rastlamadiklarini yazdilar Naim Bey in varligi hakkinda kesin hukum vermiyorlar Naim Bey Andonyan tarafindan yaratilan bir hayal kahramani degilse dusuk dereceli bir memur olmus olmasi lazim diyorlar Dusuk dereceli bir memurun bu tarz gizli belgelere ulasma imkaninin olmadigini acikladilar Alman arsivi de Naim bey hakkinda bilgi vermiyor Tehcir yillarinda Halep te Alman konsolosu olan Walter Rossler Naim Bey isminde birini hatirlamadigini bildiriyor Beatrice Rohner ve konsolos Hoffmann a bu soruyu iletecegini bildiriyor Iki isimden de Alman arsivinde bir cevap yok Orel Yuca ve Dadrian arastirmalari1983 senesinde Orel ve Yuca bu belgeleri ilk defa koklu bir arastirmaya tabii tuttular Orel ve Yuca bu belgelerin kesinlikle sahte oldugu sonucuna vardilar En onemli aciklamalari Dokuz belge uzerinde bulunan Halep valisi Mustafa Abdulhalik Beyin imzasi gercek imzasiyla ortusmuyor Andonyan Osmanli da kullanilan Rumi Takvimi ya tanimiyordu ya da ihmalkar davranarak takvim hatalarini yapti kullandigi tarihler belgelerinin tarih ve belge numaralarini anlamsiz hale getiriyor Bu telgraflarin uzerinde yazan tarihlerde Istanbul dan Halep e gonderilen otantik sifreli telgraflara bakinca Andonyan telgraflariyla otantik telgraflar uzerlerindeki belge numaralari arasinda hicbir baglanti yok Iki belge disinda her belge normal kagit uzerine yazili Osmanlinin savas yillarinda kullandigi resmi kagitlar uzerinde bulunan isaretlerin hicbiri Andonyan belgelerinin uzerinde yok GoruslerYves Ternon 1989 Muhtemelen otantikler Michael M Gunter 1989 Mevlanzade Rifat ve Andonyan in kitaplari iyi bilinen sahte eserlerdir Andrew Mango 1994 savas donemi Osmanli icisleri bakani dahiliye naziri Talat Pasaya atfedilmis kuskulu telgraflar Klaus Kreiser 1996 Talat Pasa telgraflari Osmanli icisleri bakani ve Jonturk ucler yonetiminin onde gelen uyesi Talat Pasaya atfedilen sahte telgraflar Christopher J Walker 1997 Bu belgeler veya buna benzer belgeler yeniden ortaya cikana kadar ve eger ortaya cikarlarsa elestirel bir acidan arastirilmalarina kadar bu belgeler hakkinda kusku kalmaya mecbur Hilmar Kaiser 1999 Osmanli icisleri bakanliginin bazi Turk belgeleri Andonyan in Talat a atfettigi iki telgrafin icerigi ile belirli bir dereceye kadar uyusuyor Orel ve Yuca bu kaynaklari kullanmadilar o yuzden tezleri yeterli degil Naim Andonyan belgeleri hakkinda baska arastirmaya ihtiyac var Erik Jan Zurcher 2004 Ermeni tarafi bu iliskinin hukumetin katliamlara karisma iliskisinin varoldugunu kanitlamaya ugrasti fakat urettigi bazi belgelerin Andonyan evraklari denilen belgelerin sahte olduklari ispatlanmistir Guenter Lewy 2005 Naim Andonyan belgelerinin otantikligi hakkindaki tartismanin sadece bu belgelerle alakali Osmanli belgelerinin bulunup yayimlanmalariyla cozulecegi belli ve bulunmalari sanirim hicbir zaman gerceklesmeyecek O zamana kadar dusunuyorum ki Orel ve Yuca nin bu belgeler hakkinda son derece itinali analizleri belgelerin otantikligi hakkinda yeterince soru isareti dogurdu ve bu sayede bu belgelerin ciddi bilimsel arastirmalarda kullanilmalari kabul edilemez hale geldi Berlin Klenner 2006 Orel ve Yuca tarafindan isabetli tespit edilen formel hatalarin cogu tarihci Dadrian tarafindan acikliga kavusturuldu Naim Andonyan belgeleriyle baska kaynaklarin arasindaki uyumu gosterdi ozellikle daha sonra gerceklesen jonturk savas suclularina karsi davalarda savciligin sundugu belgelerle uyusumlari gosterdi Ilgili kitaplarVahakn N Dadrian The Naim Andonian Documents on the World War I Destruction of Ottoman Armenians The Anatomy of a Genocide International Journal of Middle East Studies Cambridge University Press Vol 18 1986 Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed Genocide University of Utah Press 2005 ISBN 0 87480 849 9 Ingilizce18 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sinasi Orel Sureyya Yuca The Talaat Pasha telegrams Historical fact or Armenian fiction Lefkosa 1983 ISBN 9963 565 07 7 ISBN 2 85809 139 0 Turkce basimi Ermenilerce Talat Pasaya Atfedilen Telgraflarin Gercek Yuzu Turkce20 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yves Ternon Enquete sur la negation d un genocide Marseille 1989 ISBN 2 86364 052 6 1 21 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca 11 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2009 Ilk versiyon 1919 da basildi olu kirik baglanti Vahakn Dadrian The Naim Andonian Documents on the World War I Destruction of Ottoman Armenians The Anatomy of a Genocide International Journal of Middle East Studies S 317 Anmerkung e Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed Genocide S 67 Vatche Ghazarian Boghos Nubar s Papers and the Armenian Question 1915 1918 Documents S xvii Wolfgang Gust Der Volkermord an den Armeniern die Tragodie des altesten Christenvolkes der Welt Munchen 1993 Seite 245 Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed Genocide 18 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2009 Rossler in Lepsius a cevabi 25 Nisan 1921 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ebensowenig entsinne ich mich des Namens Naim Bey Ich stelle ergebenst anheim auch Schwester Beatrice Rohner um eine Ausserung zu bitten Sie hat mit den Verschickungskommissaren wohl mehrfach direkt zu verhandeln gehabt Eyub Bey kennt sie personlich Ob sie auch Naim Bey kennt oder Abdul Ahad Nuri Bey kann ich nicht sagen Jedenfalls wird ihre Ausserung von Wert sein Auch Konsul Hoffmann derzeit bei der Passstelle des Auswartigen Amtes Behrenstrasse 21 wird moglicherweise ein begrundetes Urteil abzugeben in der Lage sein a b 22 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2009 Yves Ternon Enquete sur la negation d un genocide Bolum La qualite de la preuve A propos des documents Andonian et de la petite phrase d Hitler Les historiens du genocide armenien ne presentent plus ces documents comme des preuves du genocide mais il est important de dire pourquoi ils ne sont pas recevables alors qu ils sont probablement authentiques Michael M Gunter International Journal of Middle East Studies 21 1989 S 422 Andrew Mango Turks and Kurds Middle Eastern Studies 30 1994 S 985 Klaus Kreiser Kleines Turkei Lexikon Munih 1996 Talat Pasa Telegramme Christopher J Walker World War I and the Armenian Genocide The Armenian People from Ancient to Modern Times New York 1997 S 247 Hilmar Kaiser The Baghdad Railway and the Armenian Genocide 1915 1916 A Case Study of German Resistance and Complicity Remembrance and Denial The Case of the Armenian Genocide Detroit 1999 S 108 Erik Jan Zurcher Turkey A Modern History 14 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Londra 2004 S 115 116 The Armenian side has tried to demonstrate this involvement but some of the documents it has produced the so called Andonian papers have been shown to be forgeries Guenter Lewy The Armenian Massacres in Ottoman Turkey A Disputed Genocide Salt Lake City 2005 S 73 Berlin ve Klenner Volkermord oder Umsiedlung Das Schicksal der Armenier im Osmanischen Reich Darstellung und Dokumente Koln 2006 S 52 53