Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dr. Jekyll ve Bay Hyde 1931 ABD yapımı fantastik korku filmidir. Özgün adı Dr. Jekyll and Mr. Hyde dır.
| Dr. Jekyll and Mr. Hyde | |
 "Dr. Jekyll ve Bay Hyde" (Dr. Jekyll and Mr. Hyde) filminin İsveç'te basılmış bir sinema afişi | |
| Yönetmen | Rouben Mamoulian |
|---|---|
| Yapımcı | Rouben Mamoulian |
| Senarist | Robert Louis Stevenson (roman) |
| Oyuncular | Fredric March |
| Müzik | |
| Görüntü yönetmeni | Karl Struss |
| Kurgu | |
| Stüdyo | Paramount Pictures |
| Dağıtıcı | Paramount Pictures |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram, korku, bilimkurgu, fantezi |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1931 |
| Çıkış tarih(ler)i | 31 Aralık 1931, ABD |
| Süre | 98 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce |
| Diğer adları | Dr. Jekyll ve Bay Hyde (Türkiye) Docteur Jekyll et Mr. Hyde (Fransa) Il Dottor Jekyll (İtalya) El Hombre y el monstruo (İspanya) Dr. Jekyll und Mr. Hyde (Almanya) Das Phantom von London (Avusturya) |
Rouben Mamoulian'ın yönettiği bu film İngiliz yazar Robert Louis Stevenson'ın 1886'da yayımladığı kısa roman "The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde" 'dan (Dr. Jekyll ve Bay Hyde'ın Tuhaf Vakası) uyarlanmıştır. Uyarlama senaryo Samuel Hoffenstein ve Percy Heath tarafından kaleme alınmıştır. Başlıca rollerinde Fredric March, ve 'ın oynadığı filmin siyah beyaz görüntüleri Karl Struss'a aittir.
Sinemanın başlangıç yıllarından bu yana 50 defadan fazla sinemaya ve televizyona uyarlanan bu ünlü hikâyenin ilk sesli versiyonu olan bu film aynı zamanda romanın en başarılı sinema uyarlaması olarak da kabul edilmektedir.
Her insanın içinde hem iyi hem de kötü dürtülerin güçlü ama sindirilmiş bir şekilde mevcut olduğu görüşüne içtenlikle inanan insancıl, yakışıklı ve nazik hekim Dr. Jekyll'in (Fredric March) bu uğurda geliştirdiği bir ilacı kendi üzerinde denemesiyle şehvet düşkünü bir canavara dönüşmesi, içinde gizli kalmış tüm kötülükleri açığa çıkarması ve sonucunda çevresine verdiği zararlar anlatılmaktadır.
Filmdeki performansıyla Fredric March 1932 yılının En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazanmıştı. Film "en iyi uyarlama senaryo" ve "en iyi görüntü yönetimi" dallarında da Akademi Ödülü'ne aday gösterilmişti. Ayrıca 6 Ağustos 1932'de yarıştığı Venedik Film Festivali'nde seyircilerin oyuyla Fredric March en favori oyuncu seçilirken Rouben Mamoulian'a da yine seyirci özel ödülü verilmişti.
Konusu
Dr. Henry L. Jekyll (Fredric March) Victoria devri Londra'sının saygın ve sevilen doktorlarından biridir. Üst tabakadan varlıklı ve ince zevkleri de olan bir adamdır, zaten filmin başında onu malikhanesinde org çalarken görürüz, bu pahalı ve hacimli müzik aletinin evlerde bulunması pek alışılmış bir şey değildir. Mesleğine ve hastalarına son derece bağlıdır. Sosyetik davetleri kaçırmak uğruna yoksul ve yardıma muhtaç hastalarına vakit ayırmayı tercih edecek kadar da insancıldır. Aynı zamanda bir bilim adamı olan Dr. Jekyll'e üniversitede bir konferansı olduğu uşağı Poole (Edgar Norton) tarafından hatırlatılır.
Üniversitenin büyük amfisinde kalabalık bir izleyici grubuna verdiği konferansta onun şaşırtıcı ve radikal bazı fikirlerinin olduğunu öğreniriz. Ona göre insan ruhunun derinliklerinde iyi ve kötü olmak üzere iki kişilik yaşamaktadır, onurlu bir yaşam için çabalayan iyi yanla, doğaya bağlı hayvanî yan sürekli olarak bir çatışma içerisindedir. Bu iki kişilik birbirine zincirle bağlıdır ve kötü yanımız iyi yanımızın tam olarak kendini gösterebilmesine engel olmaktadır. Dr. Jekyll'in teorisinin asıl çarpıcı yanına göre bu zincir kırılıp içimizdeki şeytan serbest kalırsa tatmin olup artık bizi rahatsız etmez, o zaman da iyiliğimizin sonu gelmeyecektir. Doktor izleyicilerine bu ayrıştırmayı sağlayacak bir ilaç üzerinde çalıştığını da söyler.
Malikhanesinin bodrumunu laboratuvar haline getirmiş olan Dr. Jekyll burada geliştirdiği ilacı kendi üzerinde denediğnde beklenmedik bir şey olur ve doktor hem fiziksel hem de ruhen bir canavara dönüşür. O nazik ve insancıl adam gitmiş yerine kaba saba, şehvet düşkünü ve suça eğilimli bir yaratık gelmiştir. Çıkardığı garip seslerden endişelenen uşağına bu seslerin ziyaretine gelen arkadaşı Bay Hyde'a ait olduğunu söyler. Artık yeni kişilğinin adı da belli olmuştur. Birkaç gün önce sokakta bir saldırıdan kurtardığı fahişe Ivy Pearson'ın (Miriam Hopkins) çalıştığı bara gider ve onu locasına davet eder. Pervasız davranışarıyla barı birbirine katar. Göz koyduğu Ivy'yi evine kapatır ve ona işkence yapmaya başlar. Aynı kişi olduklarını bilmeden Ivy doktor Jekyll'in evine giderek işkence yaralarını gösterir, yardım ister. Jekyll de ona kendisini Hyde'dan kurtaracağına söz verir, hatta kıza acıyan doktor onun evine arkasında uşağıyla yüklüce bir para bile gönderir. Ancak bu ikinci kişiliğinden kurtulmayı başaramayn Dr. Jekyll o gece tekrar Bay Hyde'a dönüşerek evinde özgürlüğünü kutlamakta olan Ivy'yi boğarak öldürür.
Polis peşindeyken kendi evine gider ama Hyde görünümünde olduğu için uşağı onu tanımayarak içeri almaz. Arkadaşı ve meslektaşı Dr. John Lanyon (Holmes Herbert)'a bir not yazarak ilaçlarını kendisine getirmesini ister, tanımadığı bir insana ilaçları teslim etmek istemeyen Lanyon'ın gözü önünde antidotu içerek normale döner ve ona sırrını anlatır. Şimdi onun çift kişilikli olduğundan haberdar olan yaşayan tek kişi dehşet içinde bu değişime tanıklık etmiş olan Dr. Lanyon'dır.
Buradan ayrılan Dr. Jekyll nişanlısı Muriel'ın (Rose Hobart) evine giderek ondan ayrılmak istediğini söylerken kontrolü dışında tekrar Bay Hyde'a dönüşür ve ona saldırır, araya giren Muriel'ın babası General Danvers'ı (Halliwell Hobbes) bastonuyla vurarak öldürür ve laboratuvarına kaçar. Olay yerindeki kırık bastonu tanıyan Dr. Lanyon polislerle birlikte laboratuvara gelir, bu sırada tekrar antidot almış olan Dr. Jekyll normal görünümde olduğu için polisler tam ondan özür dileyip gitmek üzerelerken Lanyon onlara engel olur. Polislerin şaşkın bakışları altında son kez Bay Hyde'a dönüşen ve bıçakla etrafına saldıran Hyde'ı polis şefi tabancayla vurarak öldürür, ölüm anında Hyde'ın yeniden Dr. Jekyll'e dönüştüğü görülür.
Yapım öyküsü
MGM firması bu filmden 10 yıl sonra Victor Fleming yönetiminde filmin yeni bir versiyonunu yapınca (Dr. Jekyll ve Bay Hyde (film, 1941)), Mamoulian'ın bu filminin haklarını satın alarak tüm kopyalarını piyasadan toplatmıştı. Seyircinin bir kıyaslama yapmasını önleyerek yeni filmin başarı şansını arttırmayı amaçlayan bu plan geri tepti, Spencer Tracy'nin başrolünü oynadığı yeni versiyon eskisinin başarısına erişemedi. Mamoulian'ın filmi uzun bir süre kayıp zannedildi, ancak 1970'lerin başında tekrar ortaya çıktı.
Filmin hakları 45 yıl sonra MGM'den Turner Entertainment'a, kısa süre sonra da Warner Bros.'a geçti. Nihayet Warner Home Video, hem 1931 hem de 1941 versiyonunu birlikte tek bir DVD box olarak piyasaya verdi.
Film ABD'de "Hays Yasaları" olarak da bilinen sansür yasaları çıkmadan önce çevrilmişti ve bu nedenle 1941'de yapılacak olan yeni çevrimine göre büyük bir avantaja sahipti. Konunun cinsel boyutuna daha rahat girilebildiği gibi yönetmen ve oyunculara da daha özgür bir yorum imkânı veriyordu. Filmin, 1941 versiyonundan daha başarı olma nedenlerinden biri de buydu. Örneğin filmdeki Ivy karakteri sonraki versiyondaki gibi bir barmaid olarak değil, olması gerektiği gibi bir fahişe olarak gösterilmişti. Ancak 1936'da film tekrar gösterime verileceğinde artık sansür yasası yürürlüğe girmişti ve sansür heyeti yapımcılardan ancak filmin 8 dakikasını keserek sinemalara dağıtabileceklerini bildirdi. Bu kesilen sahneler sonraki VHS ve DVD baskılarında tekrar yerlerine konmuştur.
Oyuncu kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Fredric March | Dr. Henry L. Jekyll / Mr. Hyde |
| Miriam Hopkins | Ivy Pearson |
| Rose Hobart | Muriel Carew |
| Holmes Herbert | Dr. Lanyon |
| Halliwell Hobbes | Tuğgeneral Danvers Carew |
| Edgar Norton | Poole |
| Tempe Pigott | Mrs. Hawkins (Ivy'nin ev sahibesi) |
| Sam Harris | Dansçı |
| Tom London | figüran |
| Arnold Lucy | Utterson |
| Murdock MacQuarrie | İtiraz eden doktor |
| G.L. McDonnell | Hobson (Carew'un uşağı) |
| John Rogers | Garson |
| Douglas Walton | Sarışın öğrenci |
| Eric Wilton | Briggs (Lanyon'ın uşağı) |
Filmin müziği
Filmde işitilen müzik parçaları şunlardır:
- "Re Minör Toccata ve Fugue" Johann Sebastian Bach Filmin başında Fredric March orgda bu parçayı seslendirir gibi yapar (playback)
- "Ich ruf' zu dir". Johann Sebastian Bach
- "Champagne Ivy". Bu şarkıyı filmin başrol oyuncularından seslendirir.
Kaynakça
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Kasım 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Dr. Jekyll ve Bay Hyde
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dr Jekyll ve Bay Hyde 1931 ABD yapimi fantastik korku filmidir Ozgun adi Dr Jekyll and Mr Hyde dir Dr Jekyll and Mr HydeDr Jekyll and Mr Hyde Dr Jekyll ve Bay Hyde Dr Jekyll and Mr Hyde filminin Isvec te basilmis bir sinema afisiYonetmenRouben MamoulianYapimciRouben MamoulianSenaristRobert Louis Stevenson roman OyuncularFredric MarchMuzikGoruntu yonetmeniKarl StrussKurguStudyoParamount PicturesDagiticiParamount PicturesCinsiSinema filmiTuruDram korku bilimkurgu fanteziRenkSiyah beyazYapim yili1931Cikis tarih ler i31 Aralik 1931 ABDSure98 dakikaUlkeABDDilIngilizceDiger adlariDr Jekyll ve Bay Hyde Turkiye Docteur Jekyll et Mr Hyde Fransa Il Dottor Jekyll Italya El Hombre y el monstruo Ispanya Dr Jekyll und Mr Hyde Almanya Das Phantom von London Avusturya Rouben Mamoulian in yonettigi bu film Ingiliz yazar Robert Louis Stevenson in 1886 da yayimladigi kisa roman The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde dan Dr Jekyll ve Bay Hyde in Tuhaf Vakasi uyarlanmistir Uyarlama senaryo Samuel Hoffenstein ve Percy Heath tarafindan kaleme alinmistir Baslica rollerinde Fredric March ve in oynadigi filmin siyah beyaz goruntuleri Karl Struss a aittir Sinemanin baslangic yillarindan bu yana 50 defadan fazla sinemaya ve televizyona uyarlanan bu unlu hikayenin ilk sesli versiyonu olan bu film ayni zamanda romanin en basarili sinema uyarlamasi olarak da kabul edilmektedir Her insanin icinde hem iyi hem de kotu durtulerin guclu ama sindirilmis bir sekilde mevcut oldugu gorusune ictenlikle inanan insancil yakisikli ve nazik hekim Dr Jekyll in Fredric March bu ugurda gelistirdigi bir ilaci kendi uzerinde denemesiyle sehvet duskunu bir canavara donusmesi icinde gizli kalmis tum kotulukleri aciga cikarmasi ve sonucunda cevresine verdigi zararlar anlatilmaktadir Filmdeki performansiyla Fredric March 1932 yilinin En Iyi Erkek Oyuncu Akademi Odulu nu kazanmisti Film en iyi uyarlama senaryo ve en iyi goruntu yonetimi dallarinda da Akademi Odulu ne aday gosterilmisti Ayrica 6 Agustos 1932 de yaristigi Venedik Film Festivali nde seyircilerin oyuyla Fredric March en favori oyuncu secilirken Rouben Mamoulian a da yine seyirci ozel odulu verilmisti KonusuDr Henry L Jekyll Fredric March Victoria devri Londra sinin saygin ve sevilen doktorlarindan biridir Ust tabakadan varlikli ve ince zevkleri de olan bir adamdir zaten filmin basinda onu malikhanesinde org calarken goruruz bu pahali ve hacimli muzik aletinin evlerde bulunmasi pek alisilmis bir sey degildir Meslegine ve hastalarina son derece baglidir Sosyetik davetleri kacirmak ugruna yoksul ve yardima muhtac hastalarina vakit ayirmayi tercih edecek kadar da insancildir Ayni zamanda bir bilim adami olan Dr Jekyll e universitede bir konferansi oldugu usagi Poole Edgar Norton tarafindan hatirlatilir Universitenin buyuk amfisinde kalabalik bir izleyici grubuna verdigi konferansta onun sasirtici ve radikal bazi fikirlerinin oldugunu ogreniriz Ona gore insan ruhunun derinliklerinde iyi ve kotu olmak uzere iki kisilik yasamaktadir onurlu bir yasam icin cabalayan iyi yanla dogaya bagli hayvani yan surekli olarak bir catisma icerisindedir Bu iki kisilik birbirine zincirle baglidir ve kotu yanimiz iyi yanimizin tam olarak kendini gosterebilmesine engel olmaktadir Dr Jekyll in teorisinin asil carpici yanina gore bu zincir kirilip icimizdeki seytan serbest kalirsa tatmin olup artik bizi rahatsiz etmez o zaman da iyiligimizin sonu gelmeyecektir Doktor izleyicilerine bu ayristirmayi saglayacak bir ilac uzerinde calistigini da soyler Malikhanesinin bodrumunu laboratuvar haline getirmis olan Dr Jekyll burada gelistirdigi ilaci kendi uzerinde denedignde beklenmedik bir sey olur ve doktor hem fiziksel hem de ruhen bir canavara donusur O nazik ve insancil adam gitmis yerine kaba saba sehvet duskunu ve suca egilimli bir yaratik gelmistir Cikardigi garip seslerden endiselenen usagina bu seslerin ziyaretine gelen arkadasi Bay Hyde a ait oldugunu soyler Artik yeni kisilginin adi da belli olmustur Birkac gun once sokakta bir saldiridan kurtardigi fahise Ivy Pearson in Miriam Hopkins calistigi bara gider ve onu locasina davet eder Pervasiz davranisariyla bari birbirine katar Goz koydugu Ivy yi evine kapatir ve ona iskence yapmaya baslar Ayni kisi olduklarini bilmeden Ivy doktor Jekyll in evine giderek iskence yaralarini gosterir yardim ister Jekyll de ona kendisini Hyde dan kurtaracagina soz verir hatta kiza aciyan doktor onun evine arkasinda usagiyla yukluce bir para bile gonderir Ancak bu ikinci kisiliginden kurtulmayi basaramayn Dr Jekyll o gece tekrar Bay Hyde a donuserek evinde ozgurlugunu kutlamakta olan Ivy yi bogarak oldurur Polis pesindeyken kendi evine gider ama Hyde gorunumunde oldugu icin usagi onu tanimayarak iceri almaz Arkadasi ve meslektasi Dr John Lanyon Holmes Herbert a bir not yazarak ilaclarini kendisine getirmesini ister tanimadigi bir insana ilaclari teslim etmek istemeyen Lanyon in gozu onunde antidotu icerek normale doner ve ona sirrini anlatir Simdi onun cift kisilikli oldugundan haberdar olan yasayan tek kisi dehset icinde bu degisime taniklik etmis olan Dr Lanyon dir Buradan ayrilan Dr Jekyll nisanlisi Muriel in Rose Hobart evine giderek ondan ayrilmak istedigini soylerken kontrolu disinda tekrar Bay Hyde a donusur ve ona saldirir araya giren Muriel in babasi General Danvers i Halliwell Hobbes bastonuyla vurarak oldurur ve laboratuvarina kacar Olay yerindeki kirik bastonu taniyan Dr Lanyon polislerle birlikte laboratuvara gelir bu sirada tekrar antidot almis olan Dr Jekyll normal gorunumde oldugu icin polisler tam ondan ozur dileyip gitmek uzerelerken Lanyon onlara engel olur Polislerin saskin bakislari altinda son kez Bay Hyde a donusen ve bicakla etrafina saldiran Hyde i polis sefi tabancayla vurarak oldurur olum aninda Hyde in yeniden Dr Jekyll e donustugu gorulur Yapim oykusuMGM firmasi bu filmden 10 yil sonra Victor Fleming yonetiminde filmin yeni bir versiyonunu yapinca Dr Jekyll ve Bay Hyde film 1941 Mamoulian in bu filminin haklarini satin alarak tum kopyalarini piyasadan toplatmisti Seyircinin bir kiyaslama yapmasini onleyerek yeni filmin basari sansini arttirmayi amaclayan bu plan geri tepti Spencer Tracy nin basrolunu oynadigi yeni versiyon eskisinin basarisina erisemedi Mamoulian in filmi uzun bir sure kayip zannedildi ancak 1970 lerin basinda tekrar ortaya cikti Filmin haklari 45 yil sonra MGM den Turner Entertainment a kisa sure sonra da Warner Bros a gecti Nihayet Warner Home Video hem 1931 hem de 1941 versiyonunu birlikte tek bir DVD box olarak piyasaya verdi Film ABD de Hays Yasalari olarak da bilinen sansur yasalari cikmadan once cevrilmisti ve bu nedenle 1941 de yapilacak olan yeni cevrimine gore buyuk bir avantaja sahipti Konunun cinsel boyutuna daha rahat girilebildigi gibi yonetmen ve oyunculara da daha ozgur bir yorum imkani veriyordu Filmin 1941 versiyonundan daha basari olma nedenlerinden biri de buydu Ornegin filmdeki Ivy karakteri sonraki versiyondaki gibi bir barmaid olarak degil olmasi gerektigi gibi bir fahise olarak gosterilmisti Ancak 1936 da film tekrar gosterime verileceginde artik sansur yasasi yururluge girmisti ve sansur heyeti yapimcilardan ancak filmin 8 dakikasini keserek sinemalara dagitabileceklerini bildirdi Bu kesilen sahneler sonraki VHS ve DVD baskilarinda tekrar yerlerine konmustur Oyuncu kadrosuFredric March Bay Hyde ve Miriam Hopkins 1931 yapimi Rouben Mamoulian filmi Dr Jekyll ve Bay Hyde da Aktor Aktris RoluFredric March Dr Henry L Jekyll Mr HydeMiriam Hopkins Ivy PearsonRose Hobart Muriel CarewHolmes Herbert Dr LanyonHalliwell Hobbes Tuggeneral Danvers CarewEdgar Norton PooleTempe Pigott Mrs Hawkins Ivy nin ev sahibesi Sam Harris DansciTom London figuranArnold Lucy UttersonMurdock MacQuarrie Itiraz eden doktorG L McDonnell Hobson Carew un usagi John Rogers GarsonDouglas Walton Sarisin ogrenciEric Wilton Briggs Lanyon in usagi Filmin muzigiFilmde isitilen muzik parcalari sunlardir Re Minor Toccata ve Fugue Johann Sebastian Bach Filmin basinda Fredric March orgda bu parcayi seslendirir gibi yapar playback Ich ruf zu dir Johann Sebastian Bach Champagne Ivy Bu sarkiyi filmin basrol oyuncularindan seslendirir Kaynakca a b Arsivlenmis kopya 26 Nisan 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2009 Arsivlenmis kopya 4 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2009 Arsivlenmis kopya 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2009 Arsivlenmis kopya 19 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2009 Arsivlenmis kopya 7 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2009 Dis baglantilarIMDb de Dr Jekyll ve Bay Hyde