Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu sayfanın tamamının ya da bir kısmının Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Bu sayfanın tamamı ya da bir kısmı Türkçe dışındaki bir dilde yazılmıştır. Madde, alakalı dilin okuyucuları için oluşturulmuşsa o dildeki Vikipedi'ye aktarılmalıdır. İlgili değişiklikler gerçekleşmezse maddenin tamamının ya da çevrilmemiş kısımların silinmesi sözkonusu olabilecektir. İlgili çalışmayı yapmak üzere |
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Kasım 2020) () |
Askerî tarih, insanlık tarihi boyunca süregelen ve çatışma kategorisine giren olaylardan oluşur. Bunlar iki kabile arasındaki küçük çaplı dövüşmeden yeryüzündeki birey nüfusunun çoğunluğunu etkileyen düzenli ordular arasında geçen bir dünya savaşına kadar sıralanırlar. Bu olayları yazarak ya da diğer yollardan kaydeden kişilere de askerî tarihçi denir.
Askerî etkinlikler binlerce yıldır süregelmiş ve tarih boyunca temel taktikler, stratejiler ve askerî harekâtların ana amacı çok fazla değişmemiştir. Merkeze hücum eden düşmanı her iki kanattan da çevirerek kuşatmaya almak için uygulanan kanatlardan kuşatma taktiği mükemmel bir askerî manevra olarak sayılmaktadır ve 2.200 yıl önce MÖ 216 yılında Cannae Savaşında Hannibal tarafından uygulanmıştır. Roma İmparatorluğu'nun kuruluş yıllarında ünlü kitabını yazan Çinli askerî teorisyen Sun Tzu'da Savaş sanatı'nda aynı manevradan sözetmiştir. Geçmişte yapılmış hatalara düşmemek, çarpışma esnasında tarihteki benzerlerini hatırlayarak komutanların performansını iyileştirebilmek ve yaşanan deneyimlerden dersler çıkarabilmek için askerî kuvvetlerde askerî tarihin öğrenilmesi çok önemlidir. Askerî tarihin ana bölümleri savaşların, çarpışmaların ve vuruşmaların tarihi, askerlik sanatı tarihi ve her silahlı kuvvetin kendi özel tarihinden oluşmaktadır.
Savaş sanatını bölümlere ayırmanın değişik yolları vardır. Bunlardan bir tanesi konvansiyonel ya da konvansiyonel olmayan savaş diye ikiye ayrılır. Konvansiyonel savaşta, düzenli ordular, birbirleriyle kitle imha silahları kullanmadan görece doğrudan savaşırlar. Konvansiyonel olmayan savaş tanımı ise diğer tüm tip çatışmaları tanımlamak için kullanılır: , Gerilla savaşı, ayaklanma ve terörizm gibi taktikler. Aynı zamanda nükleer, kimyasal veya biyolojik silahların kullanması da konvansiyonel olmayan savaş sayılmaktadır.
Bu kategorilerin tamamı daha geniş iki kategoride de değerlendirilir: Yüksek yoğunluklu ya da düşük yoğunluklu savaş. İki süpergüç ya da büyük ülkeler arasındaki siyasi nedenlerle yapılan çarpışmalar yüksek yoğunluklu, ayaklanmaları bastırmak, gerilla savaşı ya da devrimcilere karşı özel birliklerle çarpışmak düşük yoğunluklu savaş sayılmaktadır.
Dönemler
Bu kadar geniş bir konuyu bölmenin bir yolu tarihsel dönemlere ayırmaktır. Bu yöntem yararlı olduğu kadar bazen hatalı da olabilmektedir çünkü tarihsel ayrım farklı coğrafyalarda farklı zamanlara rastlamaktadır. Antik çağlarda savaş diye tanımlanan yöntemler hala dünyanın bazı bölgelerinde kullanılmaktadır. Orta Çağ Avrupa için oldukça ayırdedici bir bölümleme olsa da Doğu Asya için bir anlam ifade etmemektedir.
Tarih öncesi savaş
Tarih öncesi savaşların başlangıcı antropologlar ve tarihçiler arasında bir tartışma konusudur. Avcı-toplayıcı ilk toplumlarda sosyal roller yoktu ve sınıflar bulunmuyordu (yaş ve cinsiyet farklılıkları dışında.) Dolayısıyla bölgeyi korumak için ya da saldırıda bulunmak için her yetkin birey katkıda bulunabiliyordu.
Tarımın ortaya çıkması tarımla uğraşan toplumlarla avcı-toplayıcı toplumlar arasında büyük farklılıklar yaratmıştır. Büyük bir olasılıkla, kıtlık zamanlarında avcılar, tarımla uğraşanların köylerine yoğun saldırılar düzenleyerek belki de ilk düzenli savaşı başlatmışlardır. Görece daha ileri aşamadaki tarımla uğraşan toplumlarda sosyal rollerin ayrımı mümkündü ve ayrı organize birimler olarak profesyonel askerler ilk defa ortaya çıkıyordu.
Antik çağlarda savaş
Hala ilk olup olmadığı tartışılan ilk arkeolojik savaş kaydı Mısır'da Nil nehri bölgesinde bulunan ve diye bilinen bölgedeki yedi bin yıllık savaş hakkındadır. İskeletlerinde okbaşı bulunan birçok vücut bir savaş sonucu ölenler olabilir.
Antik tarih hakkında bildiklerimizin çoğu aslında orduların tarihidir: Hangi fetihlerde bulundukları, hareketleri ve teknolojik icatları. Bunun böyle olmasının birçok sebebi vardır. antik çağlarda idari birim olarak bulunan krallık ve imparatorluklar ancak askerî güç ile kontrol altında tutulabiliyordu. Sınırlı sayıda yapılan tarım nedeniyle büyük topluluklara destek olabilen çok az yer vardı ve sık sık savaşılıyordu.
Silahlar ve zırhlar dayanaklı olmak için tasarlanmışlardı dolayısıyla diğer nesnelerden daha uzun süre dayanıyorlardı. Bu nedenle ortaya çıkarılan nesnelerin büyük çoğunluğu bu iki sınıfa girmektedir. Silahlar ve zırhlar aynı zamanda tarih boyunca oldukça yüksek sayılarda üretilmişlerdir ve bu da arkeolojik kazılarda bunların bulunma olasılığını artırmaktadır. Bu tarz nesneler aynı zamanda gelecek kuşaklar için bir erdem simgesi de sayılıyordu ve önde gelen savaşçıların mezarlarına ya da anıtlarına konulması en olası nesnelerdi. Ve yazı bulunduktan sonra sık sık kralların askerî fetihlerini ve zaferlerini övmek için kullanılmıştır.
Yazı, sade vatandaş tarafından kullanılsa bile yazmaya değer böyle olayları kaydetmek için de kullanılmıştır. Savaşlar da ister Homer'in Truva Savaşı'nı anlattığı destanlarında olsun, ister kişisel yazışmalarda olsun her zaman için kaydedilen konular olmuştur. Gerçekten de ilk yazılı eserler savaş üzerinde dönmektedirler. Savaş yaşamın hem çok yaygın hem de dramatik bir bölümünü oluşturmaktaydı. Bugün bile binlerce askerin katıldığı çarpışmalara tanık olmak bunun hem sanat yoluyla hem de gerçekçi tarihî yazılarla kayıt altına alınması için yeteri kadar önemlidir. Daha sonraları ulus-devletler gelişip imparatorluklar büyüdükçe, düzen ve verimlilik gereksiniminin artması, yazılı kayıtların da artmasını getirmiştir. Sun Tzu'nun sözleriyle "devlet için hayatî derecede önem taşıyan bir konu" olan savaşlarla ilgili kayıtların tutulması ordular ve devlet görevlileri için büyük önem taşıyordu. Bütün bu nedenlerden ötürü, antik tarihin büyük bir bölümünü askerî tarih oluşturmaktadır.
Bu uygarlıklar Antik yeryüzündeki dikkate değer askerî güçlere sahipti :Başta Xiongnu(Hunlar) olmak üzere Mısırlılar, Babil, Pers İmparatorluğu, Yunanlar, Çinliler, Makedonlar, Romalılar, Hintler, , .
Mezopotamya'nın verimli topraklarında tarih öncesi dönemin önemli fetihlerine sahne olmuştur. Mezopotamya Sümerler, Akadlar, Persler, Babil ve Asurlar tarafından fethedilmiştir.
Antik Mısır kuvvetli bir güç haline gelmeye başlamıştı ama daha sonra Eski Yunanlar, Romalılar, Bizanslılar ve Persler tarafından işgal edilmişlerdir.
Yunanistan'da ve gibi çeşitli şehir-devletler güç kazanmışlardır.
Orta Çağda savaş
Karanlık çağın bir yerinde üzengiler kullanılmaya başlandığında ordular tamamen değişecekti. Bu buluşla birlikte teknolojik, kültürel ve toplumsal gelişmeler askerî taktikleri ve süvari ile topçunun rolünü değiştirerek savaşların antik çağdaki tarzı dramatik bir şekilde değiştirilmiştir. Aynı savaş tarzı dünyanın diğer bölgelerinde de varolmuştur. Bozkırların göçmen savaşçılarını taklit eden Çin ordusu beşinci yüzyılda yoğun piyade kuvvetinden süvari ağırlıklı kuvvetlere dönüşmüştür. Orta Doğu ve Kuzey Afrika Avrupa'dakine benzer ve sıklıkla da daha gelişmiş teknolojiler kullanmıştır. Çoğu kişi tarafından Japonya'daki Orta Çağ savaş tarzının 19. yy. ortalarına kadar devam ettiği kabul edilmektedir. Afrika'da da Sahel boyunca ve ile gibi Sudan devletleri de Orta Çağ savaş taktiğini ve silahlarını, bunlar Avrupa'da kullanımdan kalktıktan sonra uzun süreler kullanmaya devam etmişlerdir.
Orta Çağ'da feodalizm çok geniş bir şekilde yayılmıştı ve Avrupa'da birçok derebeyi vardı. Derebeyleri topraklarını korumak için çoğunlukla kalelerde yaşarlardı.
İslam İmparatorluğu da genişlemekteydi ve Emeviler zamanında batıda İspanya'ya doğu da da İndus nehrine uzanmıştı. Daha sonra iktidara Abbasiler geçmiştir. Abbasilerde Selçuklu Hanedanı ve Moğollar tarafından yenilmişlerdir. 'nda Charles Martel komutasındaki Franklar, müslümanların Avrupa içlerine doğru olan ilerlemesini durdurmuştur.
Çin'de Sui Hanedanı ve diğer hanedanlar yükselmişti ancak Cengiz Han ve Kubilay Han komutasındaki Moğollar Çinlileri yenerek toprakları işgal etmişlerdir. Genişlemeye devam eden Moğol İmparatorluğu Kubilay Han'ın ölümüyle parçalanmıştır.
Barutlu silahlarla savaş
16ncı yüzyılın başlarındaki sırasında Avrupa ordularının (arquebus) kullanmayı benimsemeleri savaşalanındaki zırhlı süvari üstünlüğüne son vermiştir. Feodal sistemin çökmesi ve Orta Çağ şehir devletlerinin daha büyük uluslar altında toplanması Orta Çağ'daki standart askerî bileşen olan paralı askerlerin ve feodallerin zorla topladığı orduların yerine profesyonel orduların kurulmasını sağlamıştır.
Bu dönemdeki bazı önemli gelişmeler şunlardır:
- Sahra topu
- Ağır süvari (Dragoon)
- Süngü
Sanayi Çağı'nda savaş
Silahların, özellikle de küçük silahların kullanımı kolaylaştıkça ülkeler profesyonel askerlerden oluşan ordulardan çok belirli süreli askerî hizmete almaya dönmüşlerdir. Teknolojik ilerlemeler giderek daha da önemli hale gelmeye başlamıştır. Önceki dönemlerde savaşan orduların benzer silahları olmasına rağmen Sanayi Çağı'nda gibi daha ileri teknolojiye sahip olmanın çarpışmanın sonucunu belirlediği de görülmüştür.
Sanayi çağı'nda uygulanan askerî hizmet altına alma yöntemiyle çarpışma için gerekli olan askerlerin sayısında artış sağlanmıştır. Bu yöntem Napolyon Bonapart tarafından Napolyon Savaşları'nda kullanılmıştır.
Sanayi Çağı'nda diğer bir ulusun savaşa girmesini engellemek amacıyla topyekün savaş kullanılmıştır. 'ın "March to the Sea" (Denize Yürüyüş'ü) ve 'ın 'ni yakıp yıkması bu topyekûn savaşın örnekleridir.
Günümüzde savaş
Günümüzde savaş yüksek teknolojinin de yaygın olarak kullanıldığı oldukça karmaşık bir olaydır. Terim olarak elektronik çağında, birinci dünya ülkelerinden bir ya da birkaçının da katıldığı çatışmalar kastedilmektedir. Elbette, üçüncü dünya ülkeleri de savaş yapmaktadırlar ancak bu genellikle düşük teknolojili savaş ya da gerilla taktikleri olmaktadır.
Teknolojik evrim
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Tarihî kayıtlar
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Askerî tarih ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dipnotlar
Dış bağlantılar
- Askerî tarih ansiklopedisi2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Askerî tarih wikisi4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfanin tamaminin ya da bir kisminin Turkceye cevrilmesi gerekmektedir Bu sayfanin tamami ya da bir kismi Turkce disindaki bir dilde yazilmistir Madde alakali dilin okuyuculari icin olusturulmussa o dildeki Vikipedi ye aktarilmalidir Ilgili degisiklikler gerceklesmezse maddenin tamaminin ya da cevrilmemis kisimlarin silinmesi sozkonusu olabilecektir Ilgili calismayi yapmak uzere bu sayfadan destek alabilirsinizBu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Askeri tarih haber gazete kitap akademik JSTOR Kasim 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Askeri tarih insanlik tarihi boyunca suregelen ve catisma kategorisine giren olaylardan olusur Bunlar iki kabile arasindaki kucuk capli dovusmeden yeryuzundeki birey nufusunun cogunlugunu etkileyen duzenli ordular arasinda gecen bir dunya savasina kadar siralanirlar Bu olaylari yazarak ya da diger yollardan kaydeden kisilere de askeri tarihci denir Askeri etkinlikler binlerce yildir suregelmis ve tarih boyunca temel taktikler stratejiler ve askeri harekatlarin ana amaci cok fazla degismemistir Merkeze hucum eden dusmani her iki kanattan da cevirerek kusatmaya almak icin uygulanan kanatlardan kusatma taktigi mukemmel bir askeri manevra olarak sayilmaktadir ve 2 200 yil once MO 216 yilinda Cannae Savasinda Hannibal tarafindan uygulanmistir Roma Imparatorlugu nun kurulus yillarinda unlu kitabini yazan Cinli askeri teorisyen Sun Tzu da Savas sanati nda ayni manevradan sozetmistir Gecmiste yapilmis hatalara dusmemek carpisma esnasinda tarihteki benzerlerini hatirlayarak komutanlarin performansini iyilestirebilmek ve yasanan deneyimlerden dersler cikarabilmek icin askeri kuvvetlerde askeri tarihin ogrenilmesi cok onemlidir Askeri tarihin ana bolumleri savaslarin carpismalarin ve vurusmalarin tarihi askerlik sanati tarihi ve her silahli kuvvetin kendi ozel tarihinden olusmaktadir Savas sanatini bolumlere ayirmanin degisik yollari vardir Bunlardan bir tanesi konvansiyonel ya da konvansiyonel olmayan savas diye ikiye ayrilir Konvansiyonel savasta duzenli ordular birbirleriyle kitle imha silahlari kullanmadan gorece dogrudan savasirlar Konvansiyonel olmayan savas tanimi ise diger tum tip catismalari tanimlamak icin kullanilir Gerilla savasi ayaklanma ve terorizm gibi taktikler Ayni zamanda nukleer kimyasal veya biyolojik silahlarin kullanmasi da konvansiyonel olmayan savas sayilmaktadir Bu kategorilerin tamami daha genis iki kategoride de degerlendirilir Yuksek yogunluklu ya da dusuk yogunluklu savas Iki superguc ya da buyuk ulkeler arasindaki siyasi nedenlerle yapilan carpismalar yuksek yogunluklu ayaklanmalari bastirmak gerilla savasi ya da devrimcilere karsi ozel birliklerle carpismak dusuk yogunluklu savas sayilmaktadir DonemlerBu kadar genis bir konuyu bolmenin bir yolu tarihsel donemlere ayirmaktir Bu yontem yararli oldugu kadar bazen hatali da olabilmektedir cunku tarihsel ayrim farkli cografyalarda farkli zamanlara rastlamaktadir Antik caglarda savas diye tanimlanan yontemler hala dunyanin bazi bolgelerinde kullanilmaktadir Orta Cag Avrupa icin oldukca ayirdedici bir bolumleme olsa da Dogu Asya icin bir anlam ifade etmemektedir Tarih oncesi savas Tarih oncesi savaslarin baslangici antropologlar ve tarihciler arasinda bir tartisma konusudur Avci toplayici ilk toplumlarda sosyal roller yoktu ve siniflar bulunmuyordu yas ve cinsiyet farkliliklari disinda Dolayisiyla bolgeyi korumak icin ya da saldirida bulunmak icin her yetkin birey katkida bulunabiliyordu Tarimin ortaya cikmasi tarimla ugrasan toplumlarla avci toplayici toplumlar arasinda buyuk farkliliklar yaratmistir Buyuk bir olasilikla kitlik zamanlarinda avcilar tarimla ugrasanlarin koylerine yogun saldirilar duzenleyerek belki de ilk duzenli savasi baslatmislardir Gorece daha ileri asamadaki tarimla ugrasan toplumlarda sosyal rollerin ayrimi mumkundu ve ayri organize birimler olarak profesyonel askerler ilk defa ortaya cikiyordu Antik caglarda savas Hala ilk olup olmadigi tartisilan ilk arkeolojik savas kaydi Misir da Nil nehri bolgesinde bulunan ve diye bilinen bolgedeki yedi bin yillik savas hakkindadir Iskeletlerinde okbasi bulunan bircok vucut bir savas sonucu olenler olabilir Antik tarih hakkinda bildiklerimizin cogu aslinda ordularin tarihidir Hangi fetihlerde bulunduklari hareketleri ve teknolojik icatlari Bunun boyle olmasinin bircok sebebi vardir antik caglarda idari birim olarak bulunan krallik ve imparatorluklar ancak askeri guc ile kontrol altinda tutulabiliyordu Sinirli sayida yapilan tarim nedeniyle buyuk topluluklara destek olabilen cok az yer vardi ve sik sik savasiliyordu Silahlar ve zirhlar dayanakli olmak icin tasarlanmislardi dolayisiyla diger nesnelerden daha uzun sure dayaniyorlardi Bu nedenle ortaya cikarilan nesnelerin buyuk cogunlugu bu iki sinifa girmektedir Silahlar ve zirhlar ayni zamanda tarih boyunca oldukca yuksek sayilarda uretilmislerdir ve bu da arkeolojik kazilarda bunlarin bulunma olasiligini artirmaktadir Bu tarz nesneler ayni zamanda gelecek kusaklar icin bir erdem simgesi de sayiliyordu ve onde gelen savascilarin mezarlarina ya da anitlarina konulmasi en olasi nesnelerdi Ve yazi bulunduktan sonra sik sik krallarin askeri fetihlerini ve zaferlerini ovmek icin kullanilmistir Yazi sade vatandas tarafindan kullanilsa bile yazmaya deger boyle olaylari kaydetmek icin de kullanilmistir Savaslar da ister Homer in Truva Savasi ni anlattigi destanlarinda olsun ister kisisel yazismalarda olsun her zaman icin kaydedilen konular olmustur Gercekten de ilk yazili eserler savas uzerinde donmektedirler Savas yasamin hem cok yaygin hem de dramatik bir bolumunu olusturmaktaydi Bugun bile binlerce askerin katildigi carpismalara tanik olmak bunun hem sanat yoluyla hem de gercekci tarihi yazilarla kayit altina alinmasi icin yeteri kadar onemlidir Daha sonralari ulus devletler gelisip imparatorluklar buyudukce duzen ve verimlilik gereksiniminin artmasi yazili kayitlarin da artmasini getirmistir Sun Tzu nun sozleriyle devlet icin hayati derecede onem tasiyan bir konu olan savaslarla ilgili kayitlarin tutulmasi ordular ve devlet gorevlileri icin buyuk onem tasiyordu Butun bu nedenlerden oturu antik tarihin buyuk bir bolumunu askeri tarih olusturmaktadir Bu uygarliklar Antik yeryuzundeki dikkate deger askeri guclere sahipti Basta Xiongnu Hunlar olmak uzere Misirlilar Babil Pers Imparatorlugu Yunanlar Cinliler Makedonlar Romalilar Hintler Mezopotamya nin verimli topraklarinda tarih oncesi donemin onemli fetihlerine sahne olmustur Mezopotamya Sumerler Akadlar Persler Babil ve Asurlar tarafindan fethedilmistir Antik Misir kuvvetli bir guc haline gelmeye baslamisti ama daha sonra Eski Yunanlar Romalilar Bizanslilar ve Persler tarafindan isgal edilmislerdir Yunanistan da ve gibi cesitli sehir devletler guc kazanmislardir Orta Cagda savas Karanlik cagin bir yerinde uzengiler kullanilmaya baslandiginda ordular tamamen degisecekti Bu bulusla birlikte teknolojik kulturel ve toplumsal gelismeler askeri taktikleri ve suvari ile topcunun rolunu degistirerek savaslarin antik cagdaki tarzi dramatik bir sekilde degistirilmistir Ayni savas tarzi dunyanin diger bolgelerinde de varolmustur Bozkirlarin gocmen savascilarini taklit eden Cin ordusu besinci yuzyilda yogun piyade kuvvetinden suvari agirlikli kuvvetlere donusmustur Orta Dogu ve Kuzey Afrika Avrupa dakine benzer ve siklikla da daha gelismis teknolojiler kullanmistir Cogu kisi tarafindan Japonya daki Orta Cag savas tarzinin 19 yy ortalarina kadar devam ettigi kabul edilmektedir Afrika da da Sahel boyunca ve ile gibi Sudan devletleri de Orta Cag savas taktigini ve silahlarini bunlar Avrupa da kullanimdan kalktiktan sonra uzun sureler kullanmaya devam etmislerdir Orta Cag da feodalizm cok genis bir sekilde yayilmisti ve Avrupa da bircok derebeyi vardi Derebeyleri topraklarini korumak icin cogunlukla kalelerde yasarlardi Islam Imparatorlugu da genislemekteydi ve Emeviler zamaninda batida Ispanya ya dogu da da Indus nehrine uzanmisti Daha sonra iktidara Abbasiler gecmistir Abbasilerde Selcuklu Hanedani ve Mogollar tarafindan yenilmislerdir nda Charles Martel komutasindaki Franklar muslumanlarin Avrupa iclerine dogru olan ilerlemesini durdurmustur Cin de Sui Hanedani ve diger hanedanlar yukselmisti ancak Cengiz Han ve Kubilay Han komutasindaki Mogollar Cinlileri yenerek topraklari isgal etmislerdir Genislemeye devam eden Mogol Imparatorlugu Kubilay Han in olumuyle parcalanmistir Barutlu silahlarla savas 16nci yuzyilin baslarindaki sirasinda Avrupa ordularinin arquebus kullanmayi benimsemeleri savasalanindaki zirhli suvari ustunlugune son vermistir Feodal sistemin cokmesi ve Orta Cag sehir devletlerinin daha buyuk uluslar altinda toplanmasi Orta Cag daki standart askeri bilesen olan parali askerlerin ve feodallerin zorla topladigi ordularin yerine profesyonel ordularin kurulmasini saglamistir Bu donemdeki bazi onemli gelismeler sunlardir Sahra topu Agir suvari Dragoon SunguSanayi Cagi nda savas Silahlarin ozellikle de kucuk silahlarin kullanimi kolaylastikca ulkeler profesyonel askerlerden olusan ordulardan cok belirli sureli askeri hizmete almaya donmuslerdir Teknolojik ilerlemeler giderek daha da onemli hale gelmeye baslamistir Onceki donemlerde savasan ordularin benzer silahlari olmasina ragmen Sanayi Cagi nda gibi daha ileri teknolojiye sahip olmanin carpismanin sonucunu belirledigi de gorulmustur Sanayi cagi nda uygulanan askeri hizmet altina alma yontemiyle carpisma icin gerekli olan askerlerin sayisinda artis saglanmistir Bu yontem Napolyon Bonapart tarafindan Napolyon Savaslari nda kullanilmistir Sanayi Cagi nda diger bir ulusun savasa girmesini engellemek amaciyla topyekun savas kullanilmistir in March to the Sea Denize Yuruyus u ve in ni yakip yikmasi bu topyekun savasin ornekleridir Gunumuzde savas Gunumuzde savas yuksek teknolojinin de yaygin olarak kullanildigi oldukca karmasik bir olaydir Terim olarak elektronik caginda birinci dunya ulkelerinden bir ya da birkacinin da katildigi catismalar kastedilmektedir Elbette ucuncu dunya ulkeleri de savas yapmaktadirlar ancak bu genellikle dusuk teknolojili savas ya da gerilla taktikleri olmaktadir Teknolojik evrimBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Relief of located in Abu Simbel fighting at the on a chariot Tarihi kayitlarBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Askeri tarih ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Somurgecilik Emperyalizm Savas Silah Turk askeri tarihi Sovyetler BirligiDipnotlarDis baglantilarAskeri tarih ansiklopedisi2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Askeri tarih wikisi4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde