Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arjantin edebiyatı, Arjantin'deki yazarların ürettiği edebi eserler kümesidir. Jorge Luis Borges, Julio Cortázar, Leopoldo Lugones ve Ernesto Sabato gibi ünlü yazarlarla birlikte İspanyolca konuşulan dünyanın en üretken, ilgili ve etkili edebiyatından biridir.
Tarihi
Kökenleri
Nitekim ülkenin kendi adı, ilk defa 'nın La Argentina (1602) adlı epik şiirindeki Latince bir deyimden gelmektedir. Şiir, on bin dizeden meydana gelmektedir ve bölgenin ele geçirilmesinin yanı sıra manzarasını işlemektedir. Bu kelime, Ruy Díaz de Guzmán'ın Argentina manuscrita adlı nesir çalışmasında yeniden görülmüştür.
Arjantin edebiyatı, nesir ve nazım yazan Matías Rojas de Oquendo ile Pedro González de Prado'nun (Arjantin'deki ilk önemli kentsel yerleşim birimi olan Santiago del Estero'dan) çalışmasıyla başlamıştır. Kısmen sözlü aborjin şiirinden -Carlos Abregú Virreyra'ya göre bilhassa lules, juríes, diaguitas ile tonocotés- ilham aldılar. Yerli ve İspanyol gelenekleri arasında bir simbiyoz ortaya çıkmıştır. Böylece 'nin kuruluşuyla merkezi olarak Córdoba eyaleti ile Arjantin'in kuzey ve merkez bölgelerine coğrafi olarak sınırlanmış (18. yüzyıla kadar) ayrı bir literatür oluşmuştur. Bu dönemden iki isim göze çarpmaktadır: Gaspar Juárez Baviano ile "Beata Antula" olarak da bilinen Antonia de la Paz y Figueroa.
Yavaş yavaş, limanın ekonomik refahı ile birlikte kültürel eksen doğuya doğru kaymıştır. Sömürge döneminin edebiyatı (Viceroyalty-neoklasisizm, barok ve epik), bağımsızlık duygusu altında yeşerdi: , Pantaleón Rivarola ve .
17. yüzyıl boyunca, Arjantin barok edebiyatı, Avrupa ve Yeni Dünya'nın bazı bölümleriyle karşılaştırıldığında zayıf kalmıştır. Bu dönemin tek dikkat çekici şairi, Coronas líricas ile El peregrino de Babilonia eserlerini yazan José Luis de Tejeda idi.
İspanya'dan kültürel bağımsızlık
Kıtanın geri kalanında olduğu gibi Arjantin'de de yoğun bir şekilde İspanya'dan kurtulma duygusu vardı. Bağımsızlıktan önce gibi bazı neoklasik yazarlar, paradoksal İspanyol alanı altında bu devrimci ruhla ilgili sayısız eser üretti.
Arjantin’in İspanyol geleneğinden gerçek kopuşu edebiyatta model olarak Fransız romantizminin benimsenmesiyle ortaya çıktı ve popüler kaynaklarla orta çağa dönüşü benimsedi. Bu estetik ve entelektüel durum, ilk yerel ve gerçekçi hikâyeyi (El Matadero) yazan tarafından getirildi. İğneleyici tavrı ve güçlü Buenos Aires valisi 'a muhalefeti onu sürgüne zorladı.
19. yüzyılın ortalarında ilk Arjantin romanını yayımladı. Amalia (1851–1852) adındaki tarihi roman karanlık 1840 yılında geçmekte ve Juan Manuel de Rosas gibi gerçek tarihi karakterlerle kurgusal karakterlerin (Amalia, Daniel Bello, Eduardo Belgrano) karışımından oluşmaktadır.
Rosas'ın gücü arttıkça muhalifler daha fazla edebi eser üretti. Yerli 'ye iyi bir örnek olarak 'nin El Gigante Amapolas adlı çalışması verilebilir. Deneme türünde Domingo Faustino Sarmiento, 'nın yaşamının belirleyici bir bakış açısıyla (yeniden) yazıldığı 'yu yayımladı. Sarmiento, bu analizde sosyoloji ve göstergebilim yönlerini aktarmıştır.
Echeverría, Mármol ve Sarmiento, ilk nesil yerel entelektüel olarak kabul edilen olarak bilinen yazarlar arasında yer almaktadır.
Şiir, ortak bir ruhla azaldı ve fıkra ile duygusallığa yerini bıraktı. Halk edebiyatının kronik yazarları Carlos Guido y Spano ve Ricardo Gutiérrez buna örnek gösterilebilir. Lucio V. Mansilla, 1870'te Una excursión a los indios ranqueles çalışmasını yayımladı., popüler kadın yazarlardan biriydi ve La hija del mazorquero adlı romanında olduğu gibi genellikle melodramatik anlatı çalışmalar yayımlamış ve kültür dergisi olan La alborada'yı çıkarmıştır.
Literatura Gauchesca
Avrupa odaklı temalar ve stiller, bu yüzyıl boyunca Arjantin edebiyatında -özellikle Buenos Aires'te- standart olarak kalmıştır. Rafael Obligado'nun La cautiva ile Santos Vega gibi (romantik) şiirleri, pampanın doğasına çok önem vermiş ve bazı ögeleri pitoresk, taklit-gaucho edebiyatıyla paylaşmış, gaucho dilini kullanmayı ve onların zihniyetlerini yansıtmayı denemiştir. İlk akım poesía nativista (nativist şiir) olarak bilinir ve edebi bir gelenek haline gelmiştir. İkincisi (poesía gauchesca olarak bilinir), bu neslin ulusal kimlik anlayışının bir parçasına paralel olarak gelişmiştir. Aynı zamanda edebi yazarların bir ürünü olmasına rağmen bu yazılarda başlangıçtan beri protagonist olarak gaucho'lar yer almaktadır. Gauchesca, okuma yazma bilmeyen Orta Çağ şarkıcılarının modern bir eşdeğeri olan bir payadorun şarkı söylemesi ile ilişkilendirilmektedir.
İlk gauchesco yazarı, bağımsızlık savaşı sırasında yazan idi ve bu yüzden çalışmalarının güçlü bir politik ideolojisi vardı. Kompozisyonları çoğunlukla cielitos (provokatif politik mesajlarla payadoresque şarkılar) ve diálogos patrióticos (iki konu arasındaki güncel olaylar hakkında konuşmalar) idi.
İkinci dönemde, gauchesca siyasi hizip kavgalarından etkilendi. ve , bu dönemin en temsilci yazarlarıdır. Del Campo, hem gauchesca'nın bir parodisi hem de şehir halkına zekice bir şaka olarak okunan bir şiir olan Fausto'yu yazdı. Şiirinde Anastasio El Pollo, bir arkadaşıyla karşılaşır ve kendisine belirli bir olay hakkındaki izlenimlerini söyler: Şeytan'ı görmüştür.
Gauchesca'nın son yazarı, 'nun yazarı 'tur.
1880 kuşağı
1880 kuşağı, Buenos Aires'in Avrupai renk ve kültürel üstünlüğünü vurgulamıştır. Bu dönemin şiiri liriktir: ile . Almafuerte aynı zamanda, bir öğretmen ve bir gazeteciydi.
Deneme 19. yüzyılın sonlarında geliştirilen yeni bir türdür: José Manuel Estrada, Pedro Goyena ve Joaquín V. González.
Anlatı çalışmaları sosyal konular ve halk edebiyatı arasında gidip gelmiştir. Realizm baskın eğilimdi ve bu konuda 'nin otobiyografik romanı Juvenilia, en iyi çalışmadır. Natüralizm de yüzyılın sonuna doğru önemli bir eğilimdi.
Modern
19. yüzyılın sonlarına doğru, Nikaragua'lı Rubén Darío'nun önderliğinde, modernizm Latin Amerika edebiyatında görünmektedir.
Kaynakça
- ^ Bloom, Harold (1994). The Western Canon: The Books and School of the Ages (İngilizce). Nueva York: Harcourt Brace. Erişim tarihi: 21 Mart 2011.
- ^ Prieto, Martín (2006). Breve historia de la Literatura Argentina (İspanyolca). Taurus. s. 11,12. ISBN .
- ^ (PDF). 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Tieffemberg, Liliana (2012). El Romance de Luis de Miranda (PDF) (İspanyolca). Editorial de la Facultad de Filosofía y Letras Universidad de Buenos Aires. ISBN . 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Mayıs 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arjantin edebiyati Arjantin deki yazarlarin urettigi edebi eserler kumesidir Jorge Luis Borges Julio Cortazar Leopoldo Lugones ve Ernesto Sabato gibi unlu yazarlarla birlikte Ispanyolca konusulan dunyanin en uretken ilgili ve etkili edebiyatindan biridir Julio Cortazar Jorge Luis Borges ve Arjantin edebiyatindan onemli yazarlardir TarihiKokenleri Nitekim ulkenin kendi adi ilk defa nin La Argentina 1602 adli epik siirindeki Latince bir deyimden gelmektedir Siir on bin dizeden meydana gelmektedir ve bolgenin ele gecirilmesinin yani sira manzarasini islemektedir Bu kelime Ruy Diaz de Guzman in Argentina manuscrita adli nesir calismasinda yeniden gorulmustur Arjantin edebiyati nesir ve nazim yazan Matias Rojas de Oquendo ile Pedro Gonzalez de Prado nun Arjantin deki ilk onemli kentsel yerlesim birimi olan Santiago del Estero dan calismasiyla baslamistir Kismen sozlu aborjin siirinden Carlos Abregu Virreyra ya gore bilhassa lules juries diaguitasile tonocotes ilham aldilar Yerli ve Ispanyol gelenekleri arasinda bir simbiyoz ortaya cikmistir Boylece nin kurulusuyla merkezi olarak Cordoba eyaleti ile Arjantin in kuzey ve merkez bolgelerine cografi olarak sinirlanmis 18 yuzyila kadar ayri bir literatur olusmustur Bu donemden iki isim goze carpmaktadir Gaspar Juarez Baviano ile Beata Antula olarak da bilinen Antonia de la Paz y Figueroa Yavas yavas limanin ekonomik refahi ile birlikte kulturel eksen doguya dogru kaymistir Somurge doneminin edebiyati Viceroyalty neoklasisizm barok ve epik bagimsizlik duygusu altinda yeserdi Pantaleon Rivarola ve 17 yuzyil boyunca Arjantin barok edebiyati Avrupa ve Yeni Dunya nin bazi bolumleriyle karsilastirildiginda zayif kalmistir Bu donemin tek dikkat cekici sairi Coronas liricas ile El peregrino de Babilonia eserlerini yazan Jose Luis de Tejeda idi Ispanya dan kulturel bagimsizlik Kitanin geri kalaninda oldugu gibi Arjantin de de yogun bir sekilde Ispanya dan kurtulma duygusu vardi Bagimsizliktan once gibi bazi neoklasik yazarlar paradoksal Ispanyol alani altinda bu devrimci ruhla ilgili sayisiz eser uretti Arjantin in Ispanyol geleneginden gercek kopusu edebiyatta model olarak Fransiz romantizminin benimsenmesiyle ortaya cikti ve populer kaynaklarla orta caga donusu benimsedi Bu estetik ve entelektuel durum ilk yerel ve gercekci hikayeyi El Matadero yazan tarafindan getirildi Igneleyici tavri ve guclu Buenos Aires valisi a muhalefeti onu surgune zorladi 19 yuzyilin ortalarinda ilk Arjantin romanini yayimladi Amalia 1851 1852 adindaki tarihi roman karanlik 1840 yilinda gecmekte ve Juan Manuel de Rosas gibi gercek tarihi karakterlerle kurgusal karakterlerin Amalia Daniel Bello Eduardo Belgrano karisimindan olusmaktadir Rosas in gucu arttikca muhalifler daha fazla edebi eser uretti Yerli ye iyi bir ornek olarak nin El Gigante Amapolas adli calismasi verilebilir Deneme turunde Domingo Faustino Sarmiento nin yasaminin belirleyici bir bakis acisiyla yeniden yazildigi yu yayimladi Sarmiento bu analizde sosyoloji ve gostergebilim yonlerini aktarmistir Echeverria Marmol ve Sarmiento ilk nesil yerel entelektuel olarak kabul edilen olarak bilinen yazarlar arasinda yer almaktadir Siir ortak bir ruhla azaldi ve fikra ile duygusalliga yerini birakti Halk edebiyatinin kronik yazarlari Carlos Guido y Spano ve Ricardo Gutierrez buna ornek gosterilebilir Lucio V Mansilla 1870 te Una excursion a los indios ranqueles calismasini yayimladi populer kadin yazarlardan biriydi ve La hija del mazorquero adli romaninda oldugu gibi genellikle melodramatik anlati calismalar yayimlamis ve kultur dergisi olan La alborada yi cikarmistir Literatura Gauchesca Jose Hernandez in Martin Fierro sunun 1894 basiminin kapagi Avrupa odakli temalar ve stiller bu yuzyil boyunca Arjantin edebiyatinda ozellikle Buenos Aires te standart olarak kalmistir Rafael Obligado nun La cautiva ile Santos Vega gibi romantik siirleri pampanin dogasina cok onem vermis ve bazi ogeleri pitoresk taklit gaucho edebiyatiyla paylasmis gaucho dilini kullanmayi ve onlarin zihniyetlerini yansitmayi denemistir Ilk akim poesia nativista nativist siir olarak bilinir ve edebi bir gelenek haline gelmistir Ikincisi poesia gauchesca olarak bilinir bu neslin ulusal kimlik anlayisinin bir parcasina paralel olarak gelismistir Ayni zamanda edebi yazarlarin bir urunu olmasina ragmen bu yazilarda baslangictan beri protagonist olarak gaucho lar yer almaktadir Gauchesca okuma yazma bilmeyen Orta Cag sarkicilarinin modern bir esdegeri olan bir payadorun sarki soylemesi ile iliskilendirilmektedir Ilk gauchesco yazari bagimsizlik savasi sirasinda yazan idi ve bu yuzden calismalarinin guclu bir politik ideolojisi vardi Kompozisyonlari cogunlukla cielitos provokatif politik mesajlarla payadoresquesarkilar vedialogos patrioticos iki konu arasindaki guncel olaylar hakkinda konusmalar idi Ikinci donemde gauchescasiyasi hizip kavgalarindan etkilendi ve bu donemin en temsilci yazarlaridir Del Campo hem gauchesca nin bir parodisi hem de sehir halkina zekice bir saka olarak okunan bir siir olan Fausto yu yazdi Siirinde Anastasio El Pollo bir arkadasiyla karsilasir ve kendisine belirli bir olay hakkindaki izlenimlerini soyler Seytan i gormustur Gauchesca nin son yazari nun yazari tur 1880 kusagi 1880 kusagi Buenos Aires in Avrupai renk ve kulturel ustunlugunu vurgulamistir Bu donemin siiri liriktir ile Almafuerte ayni zamanda bir ogretmen ve bir gazeteciydi Deneme 19 yuzyilin sonlarinda gelistirilen yeni bir turdur Jose Manuel Estrada Pedro Goyena ve Joaquin V Gonzalez Anlati calismalari sosyal konular ve halk edebiyati arasinda gidip gelmistir Realizm baskin egilimdi ve bu konuda nin otobiyografik romani Juvenilia en iyi calismadir Naturalizm de yuzyilin sonuna dogru onemli bir egilimdi Modern 19 yuzyilin sonlarina dogru Nikaragua li Ruben Dario nun onderliginde modernizm Latin Amerika edebiyatinda gorunmektedir Kaynakca Bloom Harold 1994 The Western Canon The Books and School of the Ages Ingilizce Nueva York Harcourt Brace Erisim tarihi 21 Mart 2011 Prieto Martin 2006 Breve historia de la Literatura Argentina Ispanyolca Taurus s 11 12 ISBN 987 04 0337 9 PDF 15 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Tieffemberg Liliana 2012 El Romance de Luis de Miranda PDF Ispanyolca Editorial de la Facultad de Filosofia y Letras Universidad de Buenos Aires ISBN 978 987 1785 43 8 15 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Mayis 2019