Bakan, bir bakanlığın başında bulunan ve diğer bakanlarla birlikte politika kararlarını alıp uygulayan bir siyasetçidir. Bazı yargı bölgelerinde hükûmet başkanı da bir bakan olup "başbakan", "şansölye" veya başka bir unvanla tanımlanır.
Westminster modeli kullanan ülkelerde, bakanlar genellikle Parlamento veya yasama organının bir üyesi olmak zorunda ve genellikle yasama organının alt kanadında çoğunluğu elinde tutan siyasi partiden olurlar. Belçika, Meksika, Hollanda, Filipinler, Slovenya ve Nijerya gibi diğer parlamenter sistem kullanılan ülkelerde ise kabine düzeyindeki bir görev veya diğer hükûmet yetkilisi, yasama organının bir üyesi olamaz. Her devletteki idari düzenlemelere bağlı olarak, bakanlar genellikle bir hükûmet departmanının başı ve hükûmetin bakanlar kurulu ve belki de bir bakanlar komitesinin üyeleridir. Bazı bakanlar diğerlerinden daha üst düzey olabilir ve bazıları "yardımcı bakan" veya "devlet bakanı" unvanını taşıyabilir. Birçok bakanın bulunduğu bazı yargı bölgelerinde, bakanlar iç veya dış kabine üyesi olarak atanabilir.
Hong Kong, Meksika, Filipinler, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri gibi bazı ülkelerde, eşdeğer kabine düzeyindeki görevliler "sekreterler" olarak adlandırılırlar (örneğin, Birleşik Krallık'ta Home Secretary, Amerika Birleşik Devletleri'nde Secretary of State). Bazı kabine düzeyindeki görevlilerin başka bir unvanı olabilir, örneğin "Attorney-General" veya "Postmaster-General".
Terim
İngilizce'de bakan, "Minister" terimi ayrıca diplomatik alanda da kullanılır ve birinci sınıf diplomat olan "Minister Plenipotentiary" unvanında olduğu gibi bir Büyükelçi ile bir Elçi Arasında yer alan bir diplomat için kullanılır.
"Minister" terimi, Orta İngilizceden gelmektedir ve köken olarak Latincede "hizmetkâr, yardımcı" anlamına gelen "minister" kelimesinden türetilmiş olan Eski Fransızca "ministre" kelimesinden gelmektedir. Bu ise "daha az" anlamına gelen "minus" kelimesinden türetilmiştir.
"Bakan" kelimesi Türkiye Türkçesi, "bak-" fiilinden Yeni Türkçe +(g)An ekiyle türetilmiştir. Arapça ve Osmanlıca kökenli olan "nazır" kelimesi ise "bakan" anlamına gelir. Yeni terminoloji 21 Kasım 1934 tarihli bir yasayla resmi olarak kabul edilerek kullanıma başlanmıştır.
Westminster sistemi gibi hükûmet sistemini kullanan yargı bölgelerinde, örneğin Birleşik Krallık ve Avustralya, bakanlar veya eşdeğerlerini genellikle yasama organından ve genellikle yasama organının alt meclisinde çoğunluğu elinde tutan siyasi partiden seçilir. Belçika, Meksika, Hollanda, Filipinler ve Amerika Birleşik Devletleri gibi yetkilerin kesin olarak ayrıldığı yargı bölgelerinde ise bakanlar yasama organının üyesi olamaz ve bakan olmaya seçilen bir yasama organı üyesi, yasama organından istifa etmek zorundadır.
Normalde çoğunluk partisinin lideri başbakan veya eşdeğer bir görevi üstlenir ve diğer bakanları seçer. Westminster sisteminde bu bakanlar hükûmetin bir parçası olurken parlamentoda seçim bölgesini temsil etmeye devam eder. Parlamentoda bulunmayan bireyler özel yetenekleri hükûmete getirmek amacıyla bakan olarak atanabilir.
Birleşik Krallık'ta bir hükûmet bakanının, ne Temsilciler Meclisi'ne ne de Lordlar Kamarası'na üye olması gerekmez. Ancak uygulamada, bakanların Parlamento'ya karşı sorumlu olabilmeleri için Temsilciler Meclisi veya Lordlar Kamarası üyesi olmaları gerektiği konusunda gelenek vardır. Son yıllarda, bu gibi bakanlar Lordlar Kamarası'na atanmışlardır.
Kaynakça
- ^ . Oxford Dictionary. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018.
- ^ "Minister". Collins Dictionary. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2018.
- ^ "Grondwet". wetten.overheid.nl (Felemenkçe). 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ The word Minister 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Definition, dictionary.com dictionaries
- ^ "bakan". Nişanyan Sözlük. 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ Maer, Lucinda (4 Eylül 2017). "Ministers in the House of Lords". 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bakan bir bakanligin basinda bulunan ve diger bakanlarla birlikte politika kararlarini alip uygulayan bir siyasetcidir Bazi yargi bolgelerinde hukumet baskani da bir bakan olup basbakan sansolye veya baska bir unvanla tanimlanir Westminster modeli kullanan ulkelerde bakanlar genellikle Parlamento veya yasama organinin bir uyesi olmak zorunda ve genellikle yasama organinin alt kanadinda cogunlugu elinde tutan siyasi partiden olurlar Belcika Meksika Hollanda Filipinler Slovenya ve Nijerya gibi diger parlamenter sistem kullanilan ulkelerde ise kabine duzeyindeki bir gorev veya diger hukumet yetkilisi yasama organinin bir uyesi olamaz Her devletteki idari duzenlemelere bagli olarak bakanlar genellikle bir hukumet departmaninin basi ve hukumetin bakanlar kurulu ve belki de bir bakanlar komitesinin uyeleridir Bazi bakanlar digerlerinden daha ust duzey olabilir ve bazilari yardimci bakan veya devlet bakani unvanini tasiyabilir Bircok bakanin bulundugu bazi yargi bolgelerinde bakanlar ic veya dis kabine uyesi olarak atanabilir Hong Kong Meksika Filipinler Birlesik Krallik ve Amerika Birlesik Devletleri gibi bazi ulkelerde esdeger kabine duzeyindeki gorevliler sekreterler olarak adlandirilirlar ornegin Birlesik Krallik ta Home Secretary Amerika Birlesik Devletleri nde Secretary of State Bazi kabine duzeyindeki gorevlilerin baska bir unvani olabilir ornegin Attorney General veya Postmaster General TerimFinlandiya nin ilk kadin bakanlari 20 yuzyilin baslangicindan kisa bir sure sonra Finlandiya Parlamentosu na getirildi Soldan saga Hedvig Gebhard 1867 1961 milletvekili ve Miina Sillanpaa 1866 1952 Sosyal Isler Bakani 1910 da Ingilizce de bakan Minister terimi ayrica diplomatik alanda da kullanilir ve birinci sinif diplomat olan Minister Plenipotentiary unvaninda oldugu gibi bir Buyukelci ile bir Elci Arasinda yer alan bir diplomat icin kullanilir Minister terimi Orta Ingilizceden gelmektedir ve koken olarak Latincede hizmetkar yardimci anlamina gelen minister kelimesinden turetilmis olan Eski Fransizca ministre kelimesinden gelmektedir Bu ise daha az anlamina gelen minus kelimesinden turetilmistir Bakan kelimesi Turkiye Turkcesi bak fiilinden Yeni Turkce g An ekiyle turetilmistir Arapca ve Osmanlica kokenli olan nazir kelimesi ise bakan anlamina gelir Yeni terminoloji 21 Kasim 1934 tarihli bir yasayla resmi olarak kabul edilerek kullanima baslanmistir Westminster sistemi gibi hukumet sistemini kullanan yargi bolgelerinde ornegin Birlesik Krallik ve Avustralya bakanlar veya esdegerlerini genellikle yasama organindan ve genellikle yasama organinin alt meclisinde cogunlugu elinde tutan siyasi partiden secilir Belcika Meksika Hollanda Filipinler ve Amerika Birlesik Devletleri gibi yetkilerin kesin olarak ayrildigi yargi bolgelerinde ise bakanlar yasama organinin uyesi olamaz ve bakan olmaya secilen bir yasama organi uyesi yasama organindan istifa etmek zorundadir Normalde cogunluk partisinin lideri basbakan veya esdeger bir gorevi ustlenir ve diger bakanlari secer Westminster sisteminde bu bakanlar hukumetin bir parcasi olurken parlamentoda secim bolgesini temsil etmeye devam eder Parlamentoda bulunmayan bireyler ozel yetenekleri hukumete getirmek amaciyla bakan olarak atanabilir Birlesik Krallik ta bir hukumet bakaninin ne Temsilciler Meclisi ne ne de Lordlar Kamarasi na uye olmasi gerekmez Ancak uygulamada bakanlarin Parlamento ya karsi sorumlu olabilmeleri icin Temsilciler Meclisi veya Lordlar Kamarasi uyesi olmalari gerektigi konusunda gelenek vardir Son yillarda bu gibi bakanlar Lordlar Kamarasi na atanmislardir Kaynakca Oxford Dictionary 19 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2018 Minister Collins Dictionary 26 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2018 Grondwet wetten overheid nl Felemenkce 7 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 The word Minister 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Definition dictionary com dictionaries bakan Nisanyan Sozluk 13 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2023 Maer Lucinda 4 Eylul 2017 Ministers in the House of Lords 11 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2023