Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kruşçev'in Anıları (İngilizce özgün adı: "Khrushchev Remembers"), Sovyetler Birliği'nin üçüncü lideri Nikita Kruşçev'in görevden alındıktan sonra 1966'da yazmaya başladığı, ancak KGB'nin baskısı üzerine ülke dışına gizlice gönderterek 1970'te orada İngilizce olarak bastırttığı anı kitabıdır. SSCB resmi yetkilileri Batı dünyasında büyük sansasyon yaratan ve onlarca dile çevrilen kitabın sahte olduğunu ilân etmişlerdi. Kitap orijinalinden iki ay sonra da Türkiye'de yayımlanmıştır.
| Khrushchev Remembers | ||||
 Kitabın 1971 tarihli 2 ciltlik ilk Türkçe baskısının ön kapakları. | ||||
| Yazar | Nikita Kruşçev | |||
|---|---|---|---|---|
| Çevirmenler |
| |||
| Ülke | SSCB  | |||
| Dil | İngilizce | |||
| Konular | SSCB tarihi, yakın tarih, Soğuk Savaş, siyaset | |||
| Türler | Anı, otobiyografi | |||
| Yayım | Şubat 1971 | |||
| Yayımcı | Little, Brown & Company (1970) , İstanbul (1971) | |||
| Sayfa | 438 + 424 sayfa (Türkçe) 639 sayfa (İngilizce) | |||
| ISBN | (özgün) (Türkçe) | |||
| Tarih Dizisi (Milliyet) serisi | ||||
| ||||
Kitap haline gelmeden bir ay kadar önce anıların bazı önemli bölümleri dünyada ve Türkiye'deki belli başlı yayın organlarında tefrika edilmişti.
Dünya Soğuk Savaş'ın doruklarındayken Batı'da oldukça az bilinen yönleriyle Sovyet düşünce sistemini gözler önüne seren "Kruşçev'in Anıları", Stalinizm, Post-Stalinizm ve Revizyonizmin oldukça dışında, çok farklı bir bakış açısından ve üstelik de yetkili bir ağızdan SSCB tarihi hakkında yazılmış ender kitaplardan biridir.
Kitap kendi ülkesinde uzun yıllar yasaklı kalmıştır.
Yazılış öyküsü
Sovyetler Birliği'nin Josef Stalin'den sonraki üçüncü lideri olan Sovyetler Birliği Komünist Partisi birinci sekreteri Nikita Kruşçev (1894-1971) tarafından devletin ve partinin Stalinizmden arındırılması doğrultusunda uygulamaya konan kimi politikalar ve reformlara karşı muhalefet giderek güçlenmeye ve örgütlenmeye başlamış, Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı yani sembolik devlet başkanı koltuğunda bulunan Leonid Brezhnev SBKP Merkez Komitesi üyelerinin çoğunluğunu Kruşçev'e karşı kendisini desteklemeleri için yanına çekmek 1964'te çabalarını arttırmıştı. Sonunda Brejnev Başbakan Birinci Vekili Şelepin ve KGB Başkanı Semiçestni ile birlikte bir komplo düzenleyerek 12 Ekim 1964'te o sırada tatilde bulunan Kruşçev'i sözde tarım sorunlarının görüşüleceği özel bir Prezidyum toplantısı için Moskova'ya çağırdı ve Kruşçev'i havalimanında karşılayan KGB Başkanı Semiçestni kendisinin görevden alındığını ve direnmemesini söyledi. Kremlin'e götürülen Kruşçev burada Brejnev, Suslov ve Şelepin tarafından suçlanarak "ileri yaşı ve bozulan sağlığı nedeniyle gönüllü istifası" alındı ve 14 Ekim 1964'te yapılan Merkez Komitesi ve Prezidyum toplantılarında "istifası kabul edilip" yerine SBKP Birinci Sekreteri görevine Brejnev, SSCB Başbakanı görevine ise Kosigin seçildi. Bunun ardından Kruşçev emekli edilip hayatını gözlerden uzak ve sessizlik içerisinde Moskova'daki evinde ve dacha'sında geçirmeye başladı.
Oldukça renkli bir siyasi hayat geçirmiş olan Kruşçev kendi iktidarında çok hareketli bir dış politika da izlemişti. Batı ülkeleri ile nükleer silahlar hususunda uzlaşarak aralarında yumuşama sağlamış, Sovyet halkına bazı sosyal imkânlar getirmiş ve düşünce özgürlüğü gibi konularda dikkate değer ilerlemeler kaydetmişti. Koltuğunu kaybettiğinde halâ geri dönme umudu vardı, ancak bu umudu, itibarı ile birlikte giderek azaldı. Sıkı kontrol altında, hattâ ev hapsindeydi.
Nikita Kruşçev işte bu ortamda, 1966 yılından başlayarak anılarını yazmaya başladı. Anılarını önceleri açık havada ses bandına kaydediyordu. Ancak dış gürültüye bağlı olarak kayıt kalitesinin çok düşük olması üzerine KGB tarafından dinleneceğini bile bile kayıtlarını evde yapmaya başladı. 1968'e kadar hiç müdahale etmeyen KGB nihayet o yıl ses bantlarını Kruşçev'den resmen istedi. Ancak Kruşçev bantları teslim etmeye yanaşmadı. Bu arada bir kalp rahatsızlığı nedeniyle hastaneye kaldırılınca KGB, oğlu Sergei'ye yanaşarak yabancı ajanların anıları çalmaya hazırlandıkları yalanını uydurarak bu kez de kayıtları ondan istediler. Zaten bantlar çoktan çözümlenmiş ve transkripsiyonlarıyla birlikte Time dergisinin Moskova bürosu aracılığıyla Batı'daki bir yayıncıya iletilmişti bile. KGB'nin istese kayıtları zorla da alabileceğini bilen Sergei, babası halâ hastanedeyken elindekileri yetkililere teslim etti. Hemen akabinde de Batı'daki yayıncıya anıları hemen bastırtma talimatını verdi (Oysa Kruşçev 1958'de Boris Pasternak'ın Nobel Edebiyat Ödülünü almasına izin vermemişti. Pasternak'ın Doktor Jivago'su da tıpkı onun anıları gibi ülke dışına kaçırılarak orada yayımlanmıştı.)
Kruşçev'in kayıtları seksen makara teyp bandı, on altı ses kasedi ve bunların çözümlerinden oluşan üç bin sayfayı geçen dokümandan oluşmaktadır.
Basım öyküsü
Anılar 1970 yılında Boston'da "Little, Brown & Company" adlı bir Amerikan/İngiliz yayınevi tarafından "Khrushchev Remembers" (Kruşçev Hatırlıyor) adıyla İngilizce olarak yayımlandı. Bunun üzerine Kruşçev'e KGB tarafından baskı yapılarak herhangi bir Batılı yayıncıya, hiçbir yazısını göndermemiş olduğuna dair belge imzalattırıldı. Bu belgede ayrıca oğlunun onlara iletmiş olduğu materyallerin pek de değerli bilgiler içermediği şeklinde bir ibare de yer alıyordu. Kitabın yayımlanmasından sonra İzvestiya gazetesi anıların sahte olduğunu yazdı, Moskova radyosu da Kruşçev'in imzaladığı inkâr belgesini yayınladı. Altı yıldır Sovyet radyolarında ilk kez ondan bahsedilmiş oluyordu.
İngiliz yazar, çevirmen ve Sovyetler Birliği uzmanı kitabın önsözünü ve dipnotlarını yazdığı gibi, ayrıca kendi yorumlarını da ilgili bölümlere eklemişti. Kitabın müsveddelerini Rusçadan İngilizceye, Amerikalı gazeteci, dış politika analisti ve diplomat çevirmiştir. Talbott aynı zamanda müsveddeleri Moskova'da teslim alan kişidir.
639 sayfalık bu hacimli kitap hem ciltli (hardcover) hem de karton kapaklı (softcover) baskılarıyla piyasaya sürülmüştür. Kitapta çok sayıda fotoğraf yer almaktaydı. Milliyet yayınlarının 1971'de bastığı iki ciltlik Türkçe versiyonu 1970 yılında yayımlanan bu tek ciltlik kitabın çevirisidir.
Devamları
- "Khrushchev Remembers: The Last Testament" (Kruşçev Hatırlıyor: Son Vasiyet): İlk kitabın yayımlanmasının üzerinden belli bir süre geçtikten sonra, kitapta bazı belirgin boşluklar olduğu fark edilmişti. Yine bizzat Kruşçev tarafından oluşturulmuş bazı ek materyallerin, onun ölümünden 3 yıl sonra meydana çıkartılmasıyla bu boşluklar tamamlanabilmiş ve ortaya yeni bir cilt çıkmıştı. İlk kitabın yayımlanmasından 4 yıl sonra, Haziran 1974'te basılabilen bu devam cildi "Khrushchev Remembers: The Last Testament" adını taşıyordu. İlk cilt Kruşçev'i liderliğe taşıyan ve Stalin'in gölgesi altında gelişen ilk otuz yıl üzerine odaklanmışken, bu ikinci cilt onun zirvede geçirdiği 1954 ilâ 1964 yılları arasındaki dönemine ağırlık vermektedir.
- "Khrushchev Remembers: The Glasnost Tapes" (Kruşçev Hatırlıyor: Glasnost Bantları): İlk kitabın yayımlanmasından 20 yıl sonra, Ekim 1990'da da serinin üçüncü cildi sayılabilecek "Khrushchev Remembers: The Glasnost Tapes" yayımlanmıştır. 220 sayfa hacmindeki bu ek kitabın çevirmenleri farklıdır. İlk cildin çevirmeni Strobe Talbott bu kitaba sadece önsöz yazmıştır. Bu ek kitapta Ethel ve Julius Rosenberg'in Sovyetler Birliği'in atom bombasını yapabilmesindeki büyük rolü, Küba Füze Krizi sırasında Fidel Castro'nun Kruşçev'i ABD'ye nükleer bir saldırı yapması için kışkırtması, Kruşçev'in Kuril Adaları'nı Japonya'ya iade etmeye oldukça istekli olması ve Molotov-Ribbentrop Paktı sırasında imzalanan Baltık devletleri'yle ilgili gizli protokol gibi önemli konular ifşa edilmektedir.
Güvenilirliği
Anı kitaplarında ve biyografilerde gerçeklerin kısmen çarpıtılması, yok sayılması ya da basitçe unutulmuş olması, bazı olayların abartılması, kendini övme, haksız saldırı, objektiflikten uzaklaşma gibi zaaflara bazen rastlanır ve bu durum, otobiyografiyi yazana göre değişmekle birlikte, zaman zaman doğal da karşılanabilir. Yaşlılığın ve hastalıkların meydana getirdiği unutkanlık, arşivlerden yeterince yararlanamama gibi nedenlerle de bu zaaflar ortaya çıkabilir.
"Kruşçev'in Anıları" uzunca bir süre "tamizdat" kategorisinde sayıldı ve içeriğine çok güvenilmedi. Bilindiği gibi bu tür yayınlara "tamizdat" adı verilmektedir ve Sovyet bloğunda ilkel metotlarla (teksir, daktilo vb.) gizlice basılan ve ülke içinde dağıtılan kaçak yayınları tanımlayan samizdat'tan türetilmiştir ("Samizdat", Rusça: сам, sam, "kendi" ve издат, izdat, yayımcı sözcüklerinden türetilmiştir, "kendi kişisel yayını" anlamına gelmektedir). "Tamizdat" ise, "samizdat"ın ülke dışında, Batıdaki kapitalist yayınevleri tarafından yayımlanan versiyonuna verilen addır (Rusça: там, tam, “orada, oralarda”).
Bu kitap ilk yayımlandığında en çok da gerçek olup olmadığı sorgulanmıştı. Sovyet yetkililerince hemen sahte olduğu ilân edilmiş olmakla birlikte bu belgeleri Batı'ya kaçıran insanların bunu bir siyasal savaş aracı olarak kullanmak istemiş olabilecekleri hemen akıllara gelmişti. Belki de bu kitap yazarını ortadan kaldırmak için düzenlenen bir komplonun bir parçası olabilecekti. Kitabın oldukça uzun olan giriş yazısını yazan Edward Crankshaw bir Sovyetler Birliği uzmanıydı ve Rusçaya çok hakimdi. Kitaba yazdığı önsözde Kruşçev'i sayısız defa kendi sesinden izlediğini, bu anıların transkripsiyonunu da banttan bizzat kendisinin bir kez daha yaptığını belirterek, onu ve üslûbunu çok iyi tanıdığını ve bunların sahte olamayacağını belirtmiştir. Strobe Talbott ayrıca bu kayıtların ses uzmanlarına kıyaslamalı spektrografik analizlerinin de yaptırıldığını, böylece gerçek olduklarına güvenlerinin bir kat daha arttığını devam kitaplarına yazdığı notlarda belirtmişti. 1974 yılına gelindiğinde anılar üzerindeki gerçeklik tartışması artık sona ermişti. Zaten bu yıl da anıların ikinci cildi yayımlandı.
Türkçe baskısı
1970'teki İngilizce ilk baskısı ile aynı yıl Milliyet'te tefrika edilmeye başlandı, bir yıl sonra ise Şubat 1971'de kitap tarafından yayımlandı. Yayınevinin "Tarih Dizisi"nden çıkan ve iki cilt halinde basılan kitabın birinci cildini Mehmet Harmancı, ikinci cildini ise M. Ali Kayabal İngilizceden Türkçeye çevirmişlerdi. Aynen orijinalinde olduğu gibi, kitabın başında "Edward Crankshaw'ın giriş, açıklama ve notları ile" ibaresi yer almaktadır. Her iki ciltte toplam 862 sayfası olan kitabın cilt başlıkları şöyledir:
- 1. Cilt: "Kömür Madenlerinden Kremlin'e"
- 2. Cilt: "Dış Dünya"
Kitap ciltlerinde tıpkı orijinalinde olduğu gibi çok sayıda siyah beyaz fotoğraf yer almaktadır ve bu fotoğraflar kitap sayfalarından ayrı olarak (levhalar halinde) daha yüksek gramajlı 1. hamur kağıtlara basılmışlar ve sayfa aralarına serpiştirilmişlerdir. Metin sayfaları 2. hamur kağıda basılmış olmasına rağmen kitabın özenli bir baskı kalitesi vardır ve o tarihlerde göreceli olarak az rastlandığı şekilde ciltli ve şömizlidir (cilt gömlekli).
Bölümleri
Kitabın 1971 tarihli Türkçe baskısında yer alan bölüm başlıkları şöyledir (kitaptaki imlâsıyla):
| Birinci Cilt - "Kömür Madenlerinden Kremlin'e"
| İkinci Cilt - "Dış Dünya"
| Ekler
|
Basında tefrika edilmesi
Soğuk Savaş'ın en ateşli döneminde Kruşçev'in anılarının yayımlanacağı haberinin yayılması bütün dünyada büyük ilgiyle karşılandı. Süreli yayınlar da bu duruma ilgisiz kalmadı ve hem ABD ve Avrupa'da, hem de Türkiye'de yazılı ve görsel medyada kitapla ve yayın öyküsüyle ilgili çok sayıda haber ve yazı çıktı, hatta bazı önde gelen dergi ve gazetelerde kitabın bazı bölümleri tefrika edildi. Tefrikalar yayımlandığında henüz hiçbir ülkede kitabı basılmamıştı. Tefrikaları yayımlayan bazı basın organları ve ülkeleri aşağıdadır:
- Life dergisi (ABD)
ABD'de yayımlanan ve uluslararası ölçekte de dağıtımı yapılan yüksek tirajlı haftalık haber ve magazin dergisi Life'ta kitabın bazı ilginç kısımları 4 bölüm halinde yayımlandı. Zaten anıların telif hakları bu dergiyi de yayımlayan Time-Life şirketindeydi.
- Life, 27 Kasım 1970 tarihli sayısı - Khrushchev Remembers, Bölüm I - "The Terror of Life with Stalin" (Stalin'le Hayatın Dehşeti), 1930'lu yıllarda Stalin'in yakın çevresinde olup bitenler detaylarıyla anlatılmış. Hiç yayımlanmamış fotoğraflara yer verilmiş.
- Life, 4 Aralık 1970 tarihli sayısı - Khrushchev Remembers, Bölüm II - "World War II" (2. Dünya Savaşı) - "Büyük Yurtseverlik Savaşı" diye nitelendirdiği bu felaket günleri ve sonunda kazanılan zafer anlatılmış. Sürpriz bir biçimde Müttefiklere güvenmeleri gerektiğini beyan etmiş. Yeni fotoğraflar eklenmiş.
- Life, 11 Aralık 1970 tarihli sayısı - Khrushchev Remembers, Bölüm III - "The Death of Stalin, Getting Rid of Beria" (Stalin'in Ölümü, Beria'nın Safdışı Edilmesi): Bu bölümde Kremlin'deki entrikalarla, Kruşçev ve yandaşlarının Gizli Polis Teşkilatı'nın kudretli şefi Beria'yı alaşağı edişleri anlatılmış.
- Life, 18 Aralık 1970 tarihli sayısı - Khrushchev Remembers, Bölüm IV - "Cuban Missile Crisis" (Küba Füze Krizi) Bu krizi anlatırken, Mao, Kennedy ve Nixon hakkındaki düşüncelerine de yer vermiş.
- Milliyet gazetesi (Türkiye)
Türkiye'deki yayın haklarını Time-Life şirketinden satın alan Milliyet gazetesi, anıları 23 Kasım 1970 ve 6 Ocak 1971 tarihleri arasında 45 gün boyunca tefrika etti. Türkiye'de anılar, Fransa'da France Soir, Almanya'da Stern ve İngiltere'de Sunday Times ile aynı anda yayımlanmaya başlamıştı. Bir ay sonra da Milliyet yayınları anıları kitap haline getirdi.
- France Soir (Fransa)
- Stern (Almanya)
- Sunday Times (İngiltere)
Dış bağlantılar
- Kitapla ilgili bir eleştiri yazısı 3 Mayıs 2017[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Kaynakça
- Özel
- ^ Taubman 2003, ss. 615-617.
- ^ Taubman 2003, ss. 5–13.
- ^ Taubman 2003, s. 16.
- ^ "Nikita Sergeyevich Khrushchev". Encyclopædia Britannica (İngilizce). 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2019.
- ^ Tompson, William J. (1995). Khrushchev: A Political Life (İngilizce). St. Martin's Press. s. 280.
- ^ "Khrushchev Remembers/Reviews" (İngilizce). amazon.com. 7 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.
- ^ a b "Khrushchev Remembers: A Review Essay" (İngilizce). jstor.org. Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.
- ^ "Khrushchev Remembers: The Last Testament" (İngilizce). jmvintage.com. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.
- ^ Kruşçev, Nikita (1971). Kruşçev'in Anıları. Milliyet Yayınları. s. X-XI.
- ^ (İngilizce). lifemagazineconnection.com. 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2012.
- ^ Milliyet, Gazetesi (15 Kasım 1970). "Kruşçev'in Anılarını Türkiye'de Milliyet Yayınlıyor". s. 1. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.
- Genel
- Kitabın kendi içinde yer alan bilgiler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kruscev in Anilari Ingilizce ozgun adi Khrushchev Remembers Sovyetler Birligi nin ucuncu lideri Nikita Kruscev in gorevden alindiktan sonra 1966 da yazmaya basladigi ancak KGB nin baskisi uzerine ulke disina gizlice gonderterek 1970 te orada Ingilizce olarak bastirttigi ani kitabidir SSCB resmi yetkilileri Bati dunyasinda buyuk sansasyon yaratan ve onlarca dile cevrilen kitabin sahte oldugunu ilan etmislerdi Kitap orijinalinden iki ay sonra da Turkiye de yayimlanmistir Kruscev in AnilariKhrushchev RemembersKitabin 1971 tarihli 2 ciltlik ilk Turkce baskisinin on kapaklari YazarNikita KruscevCevirmenlerStrobe Talbott Ruscadan Ingilizceye ceviren Mehmet Harmanci Cilt 1 M Ali Kayabal Cilt 2 Turkceye cevirenler UlkeSSCBDilIngilizceKonularSSCB tarihi yakin tarih Soguk Savas siyasetTurlerAni otobiyografiYayimSubat 1971YayimciLittle Brown amp Company 1970 Istanbul 1971 Sayfa438 424 sayfa Turkce 639 sayfa Ingilizce ISBN0316831417 ozgun 9780316831413 Turkce Tarih Dizisi Milliyet serisiKruscev in Anilari Khrushchev Remembers The Last Testament 1974 Khrushchev Remembers The Glasnost Tapes 1990 Kitap haline gelmeden bir ay kadar once anilarin bazi onemli bolumleri dunyada ve Turkiye deki belli basli yayin organlarinda tefrika edilmisti Dunya Soguk Savas in doruklarindayken Bati da oldukca az bilinen yonleriyle Sovyet dusunce sistemini gozler onune seren Kruscev in Anilari Stalinizm Post Stalinizm ve Revizyonizmin oldukca disinda cok farkli bir bakis acisindan ve ustelik de yetkili bir agizdan SSCB tarihi hakkinda yazilmis ender kitaplardan biridir Kitap kendi ulkesinde uzun yillar yasakli kalmistir Yazilis oykusuSovyetler Birligi nin Josef Stalin den sonraki ucuncu lideri olan Sovyetler Birligi Komunist Partisi birinci sekreteri Nikita Kruscev 1894 1971 tarafindan devletin ve partinin Stalinizmden arindirilmasi dogrultusunda uygulamaya konan kimi politikalar ve reformlara karsi muhalefet giderek guclenmeye ve orgutlenmeye baslamis Yuksek Sovyet Prezidyumu Baskani yani sembolik devlet baskani koltugunda bulunan Leonid Brezhnev SBKP Merkez Komitesi uyelerinin cogunlugunu Kruscev e karsi kendisini desteklemeleri icin yanina cekmek 1964 te cabalarini arttirmisti Sonunda Brejnev Basbakan Birinci Vekili Selepin ve KGB Baskani Semicestni ile birlikte bir komplo duzenleyerek 12 Ekim 1964 te o sirada tatilde bulunan Kruscev i sozde tarim sorunlarinin gorusulecegi ozel bir Prezidyum toplantisi icin Moskova ya cagirdi ve Kruscev i havalimaninda karsilayan KGB Baskani Semicestni kendisinin gorevden alindigini ve direnmemesini soyledi Kremlin e goturulen Kruscev burada Brejnev Suslov ve Selepin tarafindan suclanarak ileri yasi ve bozulan sagligi nedeniyle gonullu istifasi alindi ve 14 Ekim 1964 te yapilan Merkez Komitesi ve Prezidyum toplantilarinda istifasi kabul edilip yerine SBKP Birinci Sekreteri gorevine Brejnev SSCB Basbakani gorevine ise Kosigin secildi Bunun ardindan Kruscev emekli edilip hayatini gozlerden uzak ve sessizlik icerisinde Moskova daki evinde ve dacha sinda gecirmeye basladi Oldukca renkli bir siyasi hayat gecirmis olan Kruscev kendi iktidarinda cok hareketli bir dis politika da izlemisti Bati ulkeleri ile nukleer silahlar hususunda uzlasarak aralarinda yumusama saglamis Sovyet halkina bazi sosyal imkanlar getirmis ve dusunce ozgurlugu gibi konularda dikkate deger ilerlemeler kaydetmisti Koltugunu kaybettiginde hala geri donme umudu vardi ancak bu umudu itibari ile birlikte giderek azaldi Siki kontrol altinda hatta ev hapsindeydi Nikita Kruscev iste bu ortamda 1966 yilindan baslayarak anilarini yazmaya basladi Anilarini onceleri acik havada ses bandina kaydediyordu Ancak dis gurultuye bagli olarak kayit kalitesinin cok dusuk olmasi uzerine KGB tarafindan dinlenecegini bile bile kayitlarini evde yapmaya basladi 1968 e kadar hic mudahale etmeyen KGB nihayet o yil ses bantlarini Kruscev den resmen istedi Ancak Kruscev bantlari teslim etmeye yanasmadi Bu arada bir kalp rahatsizligi nedeniyle hastaneye kaldirilinca KGB oglu Sergei ye yanasarak yabanci ajanlarin anilari calmaya hazirlandiklari yalanini uydurarak bu kez de kayitlari ondan istediler Zaten bantlar coktan cozumlenmis ve transkripsiyonlariyla birlikte Time dergisinin Moskova burosu araciligiyla Bati daki bir yayinciya iletilmisti bile KGB nin istese kayitlari zorla da alabilecegini bilen Sergei babasi hala hastanedeyken elindekileri yetkililere teslim etti Hemen akabinde de Bati daki yayinciya anilari hemen bastirtma talimatini verdi Oysa Kruscev 1958 de Boris Pasternak in Nobel Edebiyat Odulunu almasina izin vermemisti Pasternak in Doktor Jivago su da tipki onun anilari gibi ulke disina kacirilarak orada yayimlanmisti Kruscev in kayitlari seksen makara teyp bandi on alti ses kasedi ve bunlarin cozumlerinden olusan uc bin sayfayi gecen dokumandan olusmaktadir Basim oykusuHaftalik Life dergisinin 27 Kasim 1970 tarihli sayisinin on kapaginda Nikita Kruscev goruluyor Dergi bu sayisinda guncel bir konuyu islemis ve yayimlanacagi haberi dunyada sansasyon yaratan Kruscev in Anilari na yer vermisti Anilarin bazi bolumleri Khrushchev Remembers adiyla dergide dort hafta boyunca yayimlandiginda henuz kitabi basilmamisti Anilar 1970 yilinda Boston da Little Brown amp Company adli bir Amerikan Ingiliz yayinevi tarafindan Khrushchev Remembers Kruscev Hatirliyor adiyla Ingilizce olarak yayimlandi Bunun uzerine Kruscev e KGB tarafindan baski yapilarak herhangi bir Batili yayinciya hicbir yazisini gondermemis olduguna dair belge imzalattirildi Bu belgede ayrica oglunun onlara iletmis oldugu materyallerin pek de degerli bilgiler icermedigi seklinde bir ibare de yer aliyordu Kitabin yayimlanmasindan sonra Izvestiya gazetesi anilarin sahte oldugunu yazdi Moskova radyosu da Kruscev in imzaladigi inkar belgesini yayinladi Alti yildir Sovyet radyolarinda ilk kez ondan bahsedilmis oluyordu Ingiliz yazar cevirmen ve Sovyetler Birligi uzmani kitabin onsozunu ve dipnotlarini yazdigi gibi ayrica kendi yorumlarini da ilgili bolumlere eklemisti Kitabin musveddelerini Ruscadan Ingilizceye Amerikali gazeteci dis politika analisti ve diplomat cevirmistir Talbott ayni zamanda musveddeleri Moskova da teslim alan kisidir 639 sayfalik bu hacimli kitap hem ciltli hardcover hem de karton kapakli softcover baskilariyla piyasaya surulmustur Kitapta cok sayida fotograf yer almaktaydi Milliyet yayinlarinin 1971 de bastigi iki ciltlik Turkce versiyonu 1970 yilinda yayimlanan bu tek ciltlik kitabin cevirisidir Devamlari Khrushchev Remembers The Last Testament Kruscev Hatirliyor Son Vasiyet Ilk kitabin yayimlanmasinin uzerinden belli bir sure gectikten sonra kitapta bazi belirgin bosluklar oldugu fark edilmisti Yine bizzat Kruscev tarafindan olusturulmus bazi ek materyallerin onun olumunden 3 yil sonra meydana cikartilmasiyla bu bosluklar tamamlanabilmis ve ortaya yeni bir cilt cikmisti Ilk kitabin yayimlanmasindan 4 yil sonra Haziran 1974 te basilabilen bu devam cildi Khrushchev Remembers The Last Testament adini tasiyordu Ilk cilt Kruscev i liderlige tasiyan ve Stalin in golgesi altinda gelisen ilk otuz yil uzerine odaklanmisken bu ikinci cilt onun zirvede gecirdigi 1954 ila 1964 yillari arasindaki donemine agirlik vermektedir Khrushchev Remembers The Glasnost Tapes Kruscev Hatirliyor Glasnost Bantlari Ilk kitabin yayimlanmasindan 20 yil sonra Ekim 1990 da da serinin ucuncu cildi sayilabilecek Khrushchev Remembers The Glasnost Tapes yayimlanmistir 220 sayfa hacmindeki bu ek kitabin cevirmenleri farklidir Ilk cildin cevirmeni Strobe Talbott bu kitaba sadece onsoz yazmistir Bu ek kitapta Ethel ve Julius Rosenberg in Sovyetler Birligi in atom bombasini yapabilmesindeki buyuk rolu Kuba Fuze Krizi sirasinda Fidel Castro nun Kruscev i ABD ye nukleer bir saldiri yapmasi icin kiskirtmasi Kruscev in Kuril Adalari ni Japonya ya iade etmeye oldukca istekli olmasi ve Molotov Ribbentrop Pakti sirasinda imzalanan Baltik devletleri yle ilgili gizli protokol gibi onemli konular ifsa edilmektedir GuvenilirligiAni kitaplarinda ve biyografilerde gerceklerin kismen carpitilmasi yok sayilmasi ya da basitce unutulmus olmasi bazi olaylarin abartilmasi kendini ovme haksiz saldiri objektiflikten uzaklasma gibi zaaflara bazen rastlanir ve bu durum otobiyografiyi yazana gore degismekle birlikte zaman zaman dogal da karsilanabilir Yasliligin ve hastaliklarin meydana getirdigi unutkanlik arsivlerden yeterince yararlanamama gibi nedenlerle de bu zaaflar ortaya cikabilir Kruscev in Anilari uzunca bir sure tamizdat kategorisinde sayildi ve icerigine cok guvenilmedi Bilindigi gibi bu tur yayinlara tamizdat adi verilmektedir ve Sovyet blogunda ilkel metotlarla teksir daktilo vb gizlice basilan ve ulke icinde dagitilan kacak yayinlari tanimlayan samizdat tan turetilmistir Samizdat Rusca sam sam kendi ve izdat izdat yayimci sozcuklerinden turetilmistir kendi kisisel yayini anlamina gelmektedir Tamizdat ise samizdat in ulke disinda Batidaki kapitalist yayinevleri tarafindan yayimlanan versiyonuna verilen addir Rusca tam tam orada oralarda Bu kitap ilk yayimlandiginda en cok da gercek olup olmadigi sorgulanmisti Sovyet yetkililerince hemen sahte oldugu ilan edilmis olmakla birlikte bu belgeleri Bati ya kaciran insanlarin bunu bir siyasal savas araci olarak kullanmak istemis olabilecekleri hemen akillara gelmisti Belki de bu kitap yazarini ortadan kaldirmak icin duzenlenen bir komplonun bir parcasi olabilecekti Kitabin oldukca uzun olan giris yazisini yazan Edward Crankshaw bir Sovyetler Birligi uzmaniydi ve Ruscaya cok hakimdi Kitaba yazdigi onsozde Kruscev i sayisiz defa kendi sesinden izledigini bu anilarin transkripsiyonunu da banttan bizzat kendisinin bir kez daha yaptigini belirterek onu ve uslubunu cok iyi tanidigini ve bunlarin sahte olamayacagini belirtmistir Strobe Talbott ayrica bu kayitlarin ses uzmanlarina kiyaslamali spektrografik analizlerinin de yaptirildigini boylece gercek olduklarina guvenlerinin bir kat daha arttigini devam kitaplarina yazdigi notlarda belirtmisti 1974 yilina gelindiginde anilar uzerindeki gerceklik tartismasi artik sona ermisti Zaten bu yil da anilarin ikinci cildi yayimlandi Turkce baskisi1970 teki Ingilizce ilk baskisi ile ayni yil Milliyet te tefrika edilmeye baslandi bir yil sonra ise Subat 1971 de kitap tarafindan yayimlandi Yayinevinin Tarih Dizisi nden cikan ve iki cilt halinde basilan kitabin birinci cildini Mehmet Harmanci ikinci cildini ise M Ali Kayabal Ingilizceden Turkceye cevirmislerdi Aynen orijinalinde oldugu gibi kitabin basinda Edward Crankshaw in giris aciklama ve notlari ile ibaresi yer almaktadir Her iki ciltte toplam 862 sayfasi olan kitabin cilt basliklari soyledir 1 Cilt Komur Madenlerinden Kremlin e 2 Cilt Dis Dunya Kitap ciltlerinde tipki orijinalinde oldugu gibi cok sayida siyah beyaz fotograf yer almaktadir ve bu fotograflar kitap sayfalarindan ayri olarak levhalar halinde daha yuksek gramajli 1 hamur kagitlara basilmislar ve sayfa aralarina serpistirilmislerdir Metin sayfalari 2 hamur kagida basilmis olmasina ragmen kitabin ozenli bir baski kalitesi vardir ve o tarihlerde goreceli olarak az rastlandigi sekilde ciltli ve somizlidir cilt gomlekli BolumleriKitabin 1971 tarihli Turkce baskisinda yer alan bolum basliklari soyledir kitaptaki imlasiyla Birinci Cilt Komur Madenlerinden Kremlin e 1 Ilk Meslek Yillari 2 Moskova da Parti Calismasi 3 Korku Devri 4 Ukrayna ya Donus 5 Savasa Giris 6 Buyuk Vatan Savasi 7 Stalin in Son Yillari 8 Haleflik Seleflik Ikinci Cilt Dis Dunya 1 Kardes Ulkeler 2 Kore Savasi 3 Tito ile Baris Gorusmeleri 4 Cenevre Zirve Toplantisi 5 Londra Ziyareti 6 Macaristan da Duzeni Yeniden Kurus 7 Nasir Suveys ve Assuan Baraji 8 Berlin Bunalimi 9 Mao Ce Tung ve Kopma 10 Ho Si Minh ve Vietnam savasi 11 Fidel Castro ve Karib Bunalimi 12 Sosyalist Cennetin Savunmasi 13 Biz Sanatcilarimiz ve Ekler Ek 1 Kruscev Kronolojisi Ek 2 Sovyet Kuruluslari ve Terminolojisi Ek 3 Kruscev in Kremlinli Meslektaslari Ek 4 Kruscev in Gizli SoyleviBasinda tefrika edilmesiSoguk Savas in en atesli doneminde Kruscev in anilarinin yayimlanacagi haberinin yayilmasi butun dunyada buyuk ilgiyle karsilandi Sureli yayinlar da bu duruma ilgisiz kalmadi ve hem ABD ve Avrupa da hem de Turkiye de yazili ve gorsel medyada kitapla ve yayin oykusuyle ilgili cok sayida haber ve yazi cikti hatta bazi onde gelen dergi ve gazetelerde kitabin bazi bolumleri tefrika edildi Tefrikalar yayimlandiginda henuz hicbir ulkede kitabi basilmamisti Tefrikalari yayimlayan bazi basin organlari ve ulkeleri asagidadir Life dergisi ABD ABD de yayimlanan ve uluslararasi olcekte de dagitimi yapilan yuksek tirajli haftalik haber ve magazin dergisi Life ta kitabin bazi ilginc kisimlari 4 bolum halinde yayimlandi Zaten anilarin telif haklari bu dergiyi de yayimlayan Time Life sirketindeydi Life 27 Kasim 1970 tarihli sayisi Khrushchev Remembers Bolum I The Terror of Life with Stalin Stalin le Hayatin Dehseti 1930 lu yillarda Stalin in yakin cevresinde olup bitenler detaylariyla anlatilmis Hic yayimlanmamis fotograflara yer verilmis Life 4 Aralik 1970 tarihli sayisi Khrushchev Remembers Bolum II World War II 2 Dunya Savasi Buyuk Yurtseverlik Savasi diye nitelendirdigi bu felaket gunleri ve sonunda kazanilan zafer anlatilmis Surpriz bir bicimde Muttefiklere guvenmeleri gerektigini beyan etmis Yeni fotograflar eklenmis Life 11 Aralik 1970 tarihli sayisi Khrushchev Remembers Bolum III The Death of Stalin Getting Rid of Beria Stalin in Olumu Beria nin Safdisi Edilmesi Bu bolumde Kremlin deki entrikalarla Kruscev ve yandaslarinin Gizli Polis Teskilati nin kudretli sefi Beria yi alasagi edisleri anlatilmis Life 18 Aralik 1970 tarihli sayisi Khrushchev Remembers Bolum IV Cuban Missile Crisis Kuba Fuze Krizi Bu krizi anlatirken Mao Kennedy ve Nixon hakkindaki dusuncelerine de yer vermis dd Milliyet gazetesi Turkiye Turkiye deki yayin haklarini Time Life sirketinden satin alan Milliyet gazetesi anilari 23 Kasim 1970 ve 6 Ocak 1971 tarihleri arasinda 45 gun boyunca tefrika etti Turkiye de anilar Fransa da France Soir Almanya da Stern ve Ingiltere de Sunday Times ile ayni anda yayimlanmaya baslamisti Bir ay sonra da Milliyet yayinlari anilari kitap haline getirdi France Soir Fransa Stern Almanya Sunday Times Ingiltere Dis baglantilarKitapla ilgili bir elestiri yazisi 3 Mayis 2017 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce KaynakcaOzel Taubman 2003 ss 615 617 Taubman 2003 ss 5 13 Taubman 2003 s 16 Nikita Sergeyevich Khrushchev Encyclopaedia Britannica Ingilizce 29 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2019 Tompson William J 1995 Khrushchev A Political Life Ingilizce St Martin s Press s 280 Khrushchev Remembers Reviews Ingilizce amazon com 7 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2012 a b Khrushchev Remembers A Review Essay Ingilizce jstor org Erisim tarihi 4 Eylul 2012 Khrushchev Remembers The Last Testament Ingilizce jmvintage com 31 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2012 Kruscev Nikita 1971 Kruscev in Anilari Milliyet Yayinlari s X XI Ingilizce lifemagazineconnection com 6 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2012 Milliyet Gazetesi 15 Kasim 1970 Kruscev in Anilarini Turkiye de Milliyet Yayinliyor s 1 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2012 GenelKitabin kendi icinde yer alan bilgiler