TBMM yemin krizi, 1991 Türkiye genel seçimleri sonrasında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde göreve başlayacak milletvekillerinin yemin töreni sırasında Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin Diyarbakır listesinden seçilen Leyla Zana ve Hatip Dicle'nin yemin metnine ek sözler söylemesi ile oluşan 6 Kasım 1991 tarihli siyasi kriz.
Seçim süreci
12 Eylül Darbesi sonrasında siyasi yasaklardan Kürt siyaseti de etkilendi. Bir süre etkinlik gösteremeyen Kürt siyaseti 7 Haziran 1990'da kurulan Halkın Emek Partisi (HEP) ile yeniden ortaya çıktı. Genel seçimlerde uygulanan yüzde 10 seçim barajı nedeniyle 1991 Türkiye genel seçimleri'ne Halkın Emek Partisi adayları Erdal İnönü liderliğindeki Sosyaldemokrat Halkçı Parti listelerinden seçimlere katıldı. SHP ile HEP arasındaki seçim protokolüne göre Güneydoğu illerinde SHP'nin milletvekili adayları HEP tarafından belirlendi. Aralarında Hatip Dicle ve Leyla Zana'nın da olduğu adaylardan 18 kişi milletvekili seçildi.
Yemin töreni
Yeni oluşan 19. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinde yemin töreni 6 Kasım 1991 tarihinde yapıldı. HEP'li milletvekillerinden ilk olarak Hatip Dicle kürsüye çıktı ve yemin metnini okumadan önce "Ben ve arkadaşlarım bu metni anayasanın baskısı altında okuyoruz." dedi. Özellikle Doğru Yol Partisi ve Anavatan Partisi sıralarından milletvekilleri ellerini sıraya vurarak tepki gösterdi. İkinci olarak Leyla Zana kürsüye çıktı. Yemin metnini okuduktan sonra Kürtçe, "Bu yemini Türklerin ve Kürtlerin kardeşliği için ediyorum" dedi. Tepkilerin artması üzerine meclis başkanı Ali Rıza Septioğlu yemini tekrarlattı.
Siyasi süreç
Sosyaldemokrat Halkçı Parti'ye yönelik eleştiriler artmaya başladı. 31 Mart 1992'de HEP kökenli milletvekilleri SHP'den istifa etti. Genel seçimler sonrasında HEP genel kongresinde PKK bayrakları açılması nedeniyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı. 3 Temmuz 1992'de parti kapatma davası açıldı. 14 Eylül 1993'te parti kapatıldı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
TBMM yemin krizi 1991 Turkiye genel secimleri sonrasinda Turkiye Buyuk Millet Meclisi nde goreve baslayacak milletvekillerinin yemin toreni sirasinda Sosyaldemokrat Halkci Parti nin Diyarbakir listesinden secilen Leyla Zana ve Hatip Dicle nin yemin metnine ek sozler soylemesi ile olusan 6 Kasim 1991 tarihli siyasi kriz Secim sureci12 Eylul Darbesi sonrasinda siyasi yasaklardan Kurt siyaseti de etkilendi Bir sure etkinlik gosteremeyen Kurt siyaseti 7 Haziran 1990 da kurulan Halkin Emek Partisi HEP ile yeniden ortaya cikti Genel secimlerde uygulanan yuzde 10 secim baraji nedeniyle 1991 Turkiye genel secimleri ne Halkin Emek Partisi adaylari Erdal Inonu liderligindeki Sosyaldemokrat Halkci Parti listelerinden secimlere katildi SHP ile HEP arasindaki secim protokolune gore Guneydogu illerinde SHP nin milletvekili adaylari HEP tarafindan belirlendi Aralarinda Hatip Dicle ve Leyla Zana nin da oldugu adaylardan 18 kisi milletvekili secildi Yemin toreniYeni olusan 19 donem Turkiye Buyuk Millet Meclisinde yemin toreni 6 Kasim 1991 tarihinde yapildi HEP li milletvekillerinden ilk olarak Hatip Dicle kursuye cikti ve yemin metnini okumadan once Ben ve arkadaslarim bu metni anayasanin baskisi altinda okuyoruz dedi Ozellikle Dogru Yol Partisi ve Anavatan Partisi siralarindan milletvekilleri ellerini siraya vurarak tepki gosterdi Ikinci olarak Leyla Zana kursuye cikti Yemin metnini okuduktan sonra Kurtce Bu yemini Turklerin ve Kurtlerin kardesligi icin ediyorum dedi Tepkilerin artmasi uzerine meclis baskani Ali Riza Septioglu yemini tekrarlatti Siyasi surecSosyaldemokrat Halkci Parti ye yonelik elestiriler artmaya basladi 31 Mart 1992 de HEP kokenli milletvekilleri SHP den istifa etti Genel secimler sonrasinda HEP genel kongresinde PKK bayraklari acilmasi nedeniyle Yargitay Cumhuriyet Bassavciligi tarafindan sorusturma baslatildi 3 Temmuz 1992 de parti kapatma davasi acildi 14 Eylul 1993 te parti kapatildi Kaynakca a b c d Amerika nin Sesi Voice of America Turkish 20 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2021