Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Müküs Beyliği (1600-1847) Kürt Beyliği Beyliğin kurucuları Eyyubi soyundandır,Beylik Bahçesaray ve çevresinde hüküm sürmüştür.Şerefname’de de detaylıca anlatıldığı üzere Müks Beyliği, Hizan ve Spayert Beylikleri ile akraba olup, Hınıs’a bağlı Bilican kalesine gelmiş, oradan da Selçukluların da yardımıyla Van Gölünün Güneyindeki bölgelere yerleşmişlerdir. Bu aile 1207’de Ahlât Bölgesine yerleşen ve 1229’da Harzemşah istilası ile bölgeden ayrılan Eyyubi Hanedanının bir koludur.
Diğer Kürt Emaretlerine nazaran küçük sayılabilecek Müks Beyliği,Yavuz ve Kanuni dönemlerine bölgedeki pek çok Emaret gibi özerk bir yapıya sahipken, Hakkârili İbrahim Han döneminde Hakkâri Emirliği egemenliğine girmiştir.Beylik Han Mahmud döneminde altın çağını yaşamıştır. Osmanlı ile ilişkileri bozulan Han mahmud bir seneliğine sürgüne gönderilmiştir.
Sürgünden sonra Hoşap Kalesini merkez hâline getiren Han Mahmud'un özellikle İran canibindeki şöhreti Erzurum Müşiri Osman Nuri Paşanın raporlarında çokça zikredilmiştir.1842 yılına gelindiğinde Van Gölü havzasından İran'a kadar büyük bir bölgeyi denetimi altına alan Han Mahmud'un Osmanlı yönetimi ile ilişkileri tekrar bozulduğu görülmektedir.
Han Mahmud bu dönemde Kisan Beyi Halit Bey, Muşlu Şerif Paşa, Ahlat Beyi Mustafa Bey ile de ittifak hareketine girişmiş, bu ittifak daha sonra Cizre Beyi Bedirhan Bey de katılarak, Hakkâri Miri Nurullah Beyin de katılımını sağlamıştır. Bölgedeki bu Mir ittifakı zamanla bir isyan hareketine dönüşmüştür. Han Mahmud-Bedirhan Bey isyanı 1847 yılında bastırılmış, Bedirhan Bey Girit adasına Han Mahmud ise Silistre Eyaletine bağlı Rusçuk (günümüzde Bulgaristan’ın Rousse kenti) kentine sürgün edilmiştir. Han Mahmud 22 Teşrin-i sani 1282 (04 Aralık 1866) günü Rusçuk’ta ölmüştür.
Kürt edebiyatının Yunus Emresi olarak bilinen Feqiyê Teyran ve Mir Hasani Veli Müküs Beyliğinin Kelehi ailesindendir.
Müküs’te Mir Muhammedi, Kelehi, Zeynalbegi ve Eyyubhanbegi aileleri hüküm sürmüştür.
Kaynaklar
- ^ www.babil.com, Babil |. "Müküs Kürt Mirleri Tarihi ve Han Mahmud". babil.com. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- ^ . www.simurg.com.tr/. 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2021.
- ^ . Independent Türkçe. 16 Aralık 2020. 16 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2022.
- Osmanlı Devlet arşivinden Eyyubiler ve Kökenleri, Cilt 4, s.149, The Ayyubis in the Ottoman archiv
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mukus Beyligi 1600 1847 Kurt Beyligi Beyligin kuruculari Eyyubi soyundandir Beylik Bahcesaray ve cevresinde hukum surmustur Serefname de de detaylica anlatildigi uzere Muks Beyligi Hizan ve Spayert Beylikleri ile akraba olup Hinis a bagli Bilican kalesine gelmis oradan da Selcuklularin da yardimiyla Van Golunun Guneyindeki bolgelere yerlesmislerdir Bu aile 1207 de Ahlat Bolgesine yerlesen ve 1229 da Harzemsah istilasi ile bolgeden ayrilan Eyyubi Hanedaninin bir koludur Diger Kurt Emaretlerine nazaran kucuk sayilabilecek Muks Beyligi Yavuz ve Kanuni donemlerine bolgedeki pek cok Emaret gibi ozerk bir yapiya sahipken Hakkarili Ibrahim Han doneminde Hakkari Emirligi egemenligine girmistir Beylik Han Mahmud doneminde altin cagini yasamistir Osmanli ile iliskileri bozulan Han mahmud bir seneligine surgune gonderilmistir Surgunden sonra Hosap Kalesini merkez haline getiren Han Mahmud un ozellikle Iran canibindeki sohreti Erzurum Musiri Osman Nuri Pasanin raporlarinda cokca zikredilmistir 1842 yilina gelindiginde Van Golu havzasindan Iran a kadar buyuk bir bolgeyi denetimi altina alan Han Mahmud un Osmanli yonetimi ile iliskileri tekrar bozuldugu gorulmektedir Han Mahmud bu donemde Kisan Beyi Halit Bey Muslu Serif Pasa Ahlat Beyi Mustafa Bey ile de ittifak hareketine girismis bu ittifak daha sonra Cizre Beyi Bedirhan Bey de katilarak Hakkari Miri Nurullah Beyin de katilimini saglamistir Bolgedeki bu Mir ittifaki zamanla bir isyan hareketine donusmustur Han Mahmud Bedirhan Bey isyani 1847 yilinda bastirilmis Bedirhan Bey Girit adasina Han Mahmud ise Silistre Eyaletine bagli Ruscuk gunumuzde Bulgaristan in Rousse kenti kentine surgun edilmistir Han Mahmud 22 Tesrin i sani 1282 04 Aralik 1866 gunu Ruscuk ta olmustur Kurt edebiyatinin Yunus Emresi olarak bilinen Feqiye Teyran ve Mir Hasani Veli Mukus Beyliginin Kelehi ailesindendir Mukus te Mir Muhammedi Kelehi Zeynalbegi ve Eyyubhanbegi aileleri hukum surmustur Kaynaklar www babil com Babil Mukus Kurt Mirleri Tarihi ve Han Mahmud babil com 12 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2021 www simurg com tr 28 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2021 Independent Turkce 16 Aralik 2020 16 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2022 Osmanli Devlet arsivinden Eyyubiler ve Kokenleri Cilt 4 s 149 The Ayyubis in the Ottoman archiv